İçeriğe atla

Kasım Paşa Çeşmesi

Kasım Paşa Çeşmesi

Kasım Paşa Çeşmesi/Şadırvanı (Arapça: سبيل قاسم باشا), Turunç Çeşmesi (al-Naranj Sabil) veya Mahkeme Kapısı Çeşmesi olarak da bilinir, Kudüs'ün Eski Şehri'ndeki Mescid-i Aksa'nın batı tarafında bulunan bir şadırvan ve içme suyu çeşmesidir.[1] Mescid-i Aksa'nın batısı, Silsile Kapısı'nın önünde yer almaktadır.[1]

Adından da anlaşılacağı üzere Kanuni Sultan Süleyman döneminde Kudüs Valisi Kasım Paşa tarafından yaptırılmıştır.[2] Çeşme, Osmanlı'nın Kudüs'te yaptırdığı ilk eserdir. Ayrıca yapılan ilk eserin abdesthane olmasının, çoğunluğu Hanefi olan Osmanlı devletinin, durgun su yerine akan suda abdest almasıyla ilgili olabileceği düşünülmektedir.[3] Çeşme, Mescid-i Aksa Külliyesi'nin güneybatısında, Silsile Kapısı yakınında ve Eşrefiye Medresesi'nin karşısında yer almaktadır.[2]

Mimari

Kasım Paşa Çeşmesi'nin yapımına 1526 yılında başlanmış ve bir yılda tamamlanmıştır. Çeşme, Osmanlı döneminde Mescid-i Aksa yerleşkesinde inşa edilen ilk anıt olması sebebiyle daha önceki yapıtlardan farklı bir mimariye sahiptir.[4]

Sekizgen sebilin üzeri yuvarlak ahşap bir çatı ile örtülmüştür. Bu özelliği sayesinde abdest alanlar yazın güneşten, kışın ise yağmurdan korunur. Kasım Paşa Çeşmesi günümüzde halen abdesthane olarak kullanılmaktadır.[4] Muslukların bulunduğu alana inen küçük bir merdivenle ulaşılmaktadır ve çeşmede 16 adet musluk bulunmaktadır.[5]

Önemi

Çeşmenin üzerinde Sultan Süleyman'a ithafen Arapça bir kitabe vardır:

"Bu Mübarek sebil Allahu Teala ve onun rızasını talep için efendimiz en büyük sultan, dünyayı yöneten ikinci Süleyman, Arap ve Acem Emirlerinin Emiri Sultan Selim Han oğlu Sultan Süleyman'ın günlerine Kasım Paşa tarafından, Allah istediğine erdirsin, Allah'a muhtaç kulu Abed Rabbihi Mustafa'nın eliyle 933 (1527) yılının muazzam Şaban ayının son 10 gününde yapılmıştır"[3][6]

Anıtın üzerinde yazılı olduğu üzere Kanuni Sultan Süleyman, Hz. Süleyman'a benzetilmiş ve İkinci Süleyman olarak anılmıştır.

Kaynakça

  1. ^ a b "Sabil Qasim Pasha". Madain Project. 15 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2021. 
  2. ^ a b Ghosheh, M.H. (2005). Guide to the Masjid al-Aqsa. Ministry of Awqaf and Religious Affairs. 
  3. ^ a b Talha Uğurluel (2017). Arzın Kapısı Kudüs Mescid-i Aksa. Timaş. 
  4. ^ a b "Kudüs'ün Taşları- Kasımpaşa Sebili". TVNET. 13 Haziran 2016. 14 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Nisan 2023. 
  5. ^ TİKA (2013). "Mescid-i Aksa Rehberi (Harem-i Şerif)" (PDF). 25 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 25 Nisan 2023. 
  6. ^ Tutuncu, M. (2006). Turkish Jerusalem (1516-1917): Ottoman Inscriptions from Jerusalem and Other Palestinian Cities. SOTA. 

İlgili Araştırma Makaleleri

Semiz Ali Paşa, I. Süleyman saltanatı döneminde 1561-1565 yılları arasında sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Mescid-i Aksa</span> Kudüsteki Tapınak Dağının tepesindeki İslami dini kompleks

Mescid-i Aksa, Müslümanlarca kutsal kabul edilen ve Müslümanların ilk kıblesi olduğuna inanılan 144 dönümlük alan.

<span class="mw-page-title-main">Saliha Sultan (II. Mustafa'nın eşi)</span> II.Mustafanın Kadını ve I.Mahmud Hanın validesi. Valide Sultan ( 1730 -1739)

Saliha Sultan Osmanlı padişahı I. Mahmud'un annesi, Valide Sultan ve Sultan II. Mustafa'nın eşiydi.

<span class="mw-page-title-main">Arap Camii</span>

Arap Camii, Türkiye'nin İstanbul iline bağlı Beyoğlu ilçesindeki Galata semtinde yer alan cami. Önceleri Aziz Paolo (San Paolo) veya Aziz Domeniko Kilisesi (San Domenico) olarak bilinen ibadethane, 1453 yılında şehrin Osmanlı egemenliğine girmesinin ardından camiye çevrildi.

<span class="mw-page-title-main">Eyüp Sultan Camii</span> Tarihî cami

Eyüp Sultan Camii, İstanbul'un Konstantinopolis Surları dışındaki, Haliç kıyısında yer alan ilçesi Eyüpsultan'daki bir camidir. Külliyede, İslam peygamberi Muhammed'in sancaktarı ve sahabesi Ebu Eyyûb el-Ensarî'nin gömüldüğü türbe de yer almaktadır. Çok daha eski bir alanda bulunan mevcut yapı 19. yüzyılın başlarından kalmadır.

<span class="mw-page-title-main">Mescid-i Nebevî</span>

Mescid-i Nebevî veya Peygamber Mescidi, Hicret'ten sonra Medine'de İslam peygamberi Muhammed ile arkadaşları tarafından inşa edilen, Muhammed'in kabrinin de içerisinde bulunduğu mescit. "Nebevi" Arapçada "peygambere ait" anlamına gelir, "Mescid-i Nebevî" tamlamasının anlamı ise "Peygamber Mescidi"dir. Mekke'de bulunan Mescid-i Haram'dan sonra Müslümanlara göre ikinci en kutsal mescittir.

<span class="mw-page-title-main">Rüstem Paşa Camii</span> İstanbulda bir cami

Rüstem Paşa Camii, İstanbul, Fatih ilçesi, Tahtakale semtinde Hasırcılar Çarşısı içinde yer alan cami.

<span class="mw-page-title-main">Odabaşı Camii</span>

Odabaşı Camii, Has Odabaşı Camii ya da Has Odabaşı Behruz Ağa Cami; bir Mimar Sinan camisidir. Etrafındaki yerleşim bölgesi de Odabaşı semti olarak adlandırılır.

<span class="mw-page-title-main">Kocamustafapaşa Sümbül Efendi Camii</span> İstanbulda cami

Kocamustafapaşa Camii, eskiden Ayios Andreas en te Krisei Manastırı ya da kısaca Aziz Andrea Manastırı, halk arasında Sümbül Efendi Camii ya da Sümbül Efendi Türbesi olarak bilinir. Resmî adı Pîr Yusuf Sümbül Sinan Âsitânesi'dir. İstanbul'un Kocamustafapaşa semtinde Doğu Roma döneminden kalma dinî bir yapıdır. Manastırın ne zaman yapıldığı bilinmemekle birlikte içinde bulunan 6. yüzyıla ait parçalar ve sütun başlıkları burada 6. yüzyılın bir ibadet yerinin olduğunu ispatlamaktadır. Manastır adını Bizans halkına Hristiyanlığı kabul ettirdiğine inanılan Hagios Andreas en te Krisei adındaki havariden almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Edirne Sarayı</span>

Tunca Sarayı, Hünkar Bahçesi Sarayı, Edirne Saray-ı Hümayunu gibi isimlerle de anılan Edirne Sarayı ; Edirne'nin Yeniimaret Mahallesi'nde Sarayiçi olarak adlandırılan bölgesinde, II. Murad'ın saltanatının son zamanlarında 1450 yılında Tunca Nehri'nin iki yakasında inşa edilmeye başlanmış ve esas karakterini II. Mehmed döneminde kazanmıştır. İstanbul'daki Topkapı Sarayı'ndan sonra Osmanlı İmparatorluğu'nun en büyük ikinci sarayıdır. Büyük meydanlar etrafında konumlanan değişik işlevli yapılarıyla Türk saray mimarisinin genel karakterini de yansıtan Edirne birçok yapıyı bünyesinde barındırmış ve oldukça geniş bir alana yayılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Sokullu Mehmet Paşa Camii (Büyükçekmece)</span> İstanbulda bulunan 16. yüzyıldan kalma bir Osmanlı camisi

Sokullu Mehmet Paşa Cami ya da bilinen diğer ismiyle Köprübaşı Camii, İstanbul'da bulunan 16. yüzyıldan kalma bir Osmanlı camisinin kalıntısıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kanuni Sultan Süleyman Çeşmesi</span> büyükçekmecenin içerisinde kültür parkta yer almaktadır bu çeşme

Kanuni Sultan Süleyman Çeşmesi, İstanbul ilinin Büyükçekmece ilçesinde bulunan tarihi çeşme. Çeşme klasik üslupla üç kanatlı taştan yapılmıştır. Kanuni Sultan Süleyman, 1566 yılında, Zigetvar Seferi'ne çıkarken Kurşunlu Han ve Kanuni Sultan Süleyman Köprüsü ile birlikte Mimar Sinan tarafından inşa edilmiştir. Halen içme ve kullanma suyu açısından faal durumdadır. Çeşmenin yanıbaşında Sokullu Mehmet Paşa Camii yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Hekimoğlu Ali Paşa Camii</span>

Hekimoğlu Ali Paşa Camii, İstanbul'un Fatih ilçesinde, Cerrahpaşa mahallesinde Kızılelma caddesi ile Hekimoğlu Ali Paşa caddesi kavşağında Osmanlı dönemi, 18. yüzyıla özgü bir camidir. Külliyesi ile birlikte klasik Türk mimarisinin son eseri olarak kabul edilir. 1734-1735 yılları arasında inşa edilmiştir. Üç kere sadrazamlık yapmış olan Hekimoğlu Ali Paşa adına yapılmıştır. Mimarları Çuhadar Ömer Ağa ile Hacı Mustafa Ağa'dır.

<span class="mw-page-title-main">Bayezid Ağa Camii</span> İstanbulda Osmanlı dönemi cami

Bayezid Ağa Camii ya da Arabacı Bayezid Ağa Camii, İstanbul'un Fatih ilçesi Topkapı mahallesi Topkapı Meydanı'nda camidir. Fetihten sonra 1453'te II. Mehmed'in Sekbanbaşısı Bayezid Ağa tarafından yaptırıldı. Zamanla harap olan ve kullanılamaz hale gelen cami cemaatin yardımları ile 1954–57'de yeniden inşa edildi.

<span class="mw-page-title-main">Zal Mahmud Paşa Camii</span> Mimar Sinanın yaptığı cami, medrese, türbe, çeşmeden meydana gelen bir külliye

Zal Mahmud Paşa Camii İstanbul'un Eyüpsultan ilçesinde Kanuni Sultan Süleyman'ın veziri Zal Mahmut'un Mimar Sinan'a yaptırdığı cami, medrese, türbe, çeşmeden meydana gelen bir külliyedir.

Mescid-i Kıbleteyn, Medine'nin Kuzeybatısında Vebere Harresi denilen mevkide bulunan mescit. Tamlama, İki Kıbleli Mescid anlamına gelmektedir. Mescid-i Nebevî'ye 5 km uzaklıktadır. İlk adı, içinde bulunduğu bölgede yerleşik olan kabile dolayısıyla Benî Selime Mescidi'dir.

<span class="mw-page-title-main">Hacı Beşir Ağa</span> Osmanlı Sultanının Konstantinopolisteki sarayındaki baş hadım

Hacı Beşir Ağa, Osmanlı haremi kızlar ağası.

<span class="mw-page-title-main">Hazreti Süleyman Camii</span> Sur, Diyarbakırda cami

Hazreti Süleyman Camii ya da bilinen diğer adlarıyla Kale Camii, Nasiriyye Camii, Meşhed Camii veya Murtaza Paşa Camii, Diyarbakır'ın Sur ilçesinde yer alan tarihî bir camidir. İnaloğulları Beyliği tarafından inşa edilen cami ayrıca içerdiği türbe mezarlardan ötürü 27 Sahabe Türbesi olarak da bilinir. Günümüzdeki cami, İnaloğulları ve Osmanlı dönemlerinin izlerini taşımaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Konak, Konak</span>

Konak, İzmir ilinin Konak ilçesine bağlı bir mahalledir. Mahalleye ve bağlı bulunduğu ilçeye adını veren İzmir Hükûmet Konağı ve Konak Meydanı ile belediye ve diğer yönetim binaları bu mahallede bulunmaktadır. Mahalle iki kısımdan oluşmaktadır: Bunlardan biri Kordon, vapur iskelesi, metro ve tramvay istasyonu, belediye ve kamu binalarının bulunduğu sahil kesimi, diğeri de Kemeraltı'nın Anafartalar Caddesi'nin denize bakan tarafında kalan bölümüdür.

<span class="mw-page-title-main">Muhammed Kubbesi</span>

Muhammed Kubbesi, aynı zamanda Elçi Kubbesi veya Peygamber Mihrabı ve Kubbesi olarak da bilinir. Mescid-i Aksa'da yer alan bağımsız bir kubbedir. Kubbetü's-Sahre'nin kuzeybatısında, Miraç Kubbesi'nin yakınında yer almaktadır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.