İçeriğe atla

Kasserine Geçidi Muharebesi

Kasserine Geçidi Muharebesi
II. Dünya Savaşı, Kuzey Afrika Cephesi

ABD birlikleri Kasserine Geçidinde ilerlerken, 26 Şubat 1943
Tarih19–24 Şubat 1943
Bölge
Kasserine Geçidi, Kassarin, Tunus
Sonuç Mihver zaferi
Taraflar
Amerika Birleşik Devletleri ABD
Birleşik Krallık Birleşik Krallık
Özgür Fransa Özgür Fransa
Nazi Almanyası Nazi Almanyası
İtalya Krallığı İtalya Krallığı
Komutanlar ve liderler
Amerika Birleşik Devletleri Lloyd Fredendall
Birleşik Krallık Kenneth Anderson
Özgür Fransa Alphonse Juin
Nazi Almanyası Erwin Rommel
Nazi Almanyası Hans-Jürgen von Arnim
İtalya Krallığı Giorgio Calvi di Bergolo
Güçler
30.000 asker 22.000 asker
Kayıplar
10.000 ölü ya da yaralı 2.000 ölü ya da yaralı


Kasserine Geçidi Muharebesi II. Dünya Savaşı sırasında Tunus'ta 1943 yılı Şubat ayında gerçekleşmiş olan muharebedir. Kasserine Geçidi, Tunus'un orta bölgesindeki Atlas Dağları boyunca uzanan 3.2 km uzunluğunda bir geçittir. Generalfeldmarschall Erwin Rommel komutasındaki Afrika Korps birliklerinin sahne aldığı bu muharebe ABD Ordusunun Afrika kıtasında Mihver Devletleriyle ilk karşılaşmasıdır. Savaş deneyiminden yoksun ve iyi teçhiz edilmemiş ABD birlikleri büyük zayiat vermiş ve mevzilerinden 80 km geriye atılmıştır. Bu mağlubiyet ABD Ordusunun tarihindeki en büyük mağlubiyetlerden birisi sayılmaktadır.[1]

Muharebenin ardından bünyesine yapılan İngiliz Ordu birliklerinin desteğiyle hızlı toparlanan ABD birlikleri yapılan çeşitli değişiklikler ve yeni komutan atamalarıyla[2] Mihver ilerleyişini durdurabilmiştir.

Arka planı

Tunus bölgesindeki askerî harekât (Ocak-Nisan 1943)

1942 yılı Kasım ayında Müttefikler hem Mihver Devletlerine karşı ikinci cepheyi açmak hem de Afrika kıtasının kuzeyinde sıkıştırmak amacıyla Cezayir ve Fas'a Meşale Harekâtı kapsamında asker çıkartmış ve bölgedeki Nazi işbirlikçisi Vichy Fransası birliklerini yenerek tutunmuştur. Yaklaşık aynı dönemlerde yapılan II. El-Alameyn Muharebesiyle de Naziler İngilizler tarafından Mısır önlerinden atılmıştır. Bu gelişmeler karşısında Nazi ve İtalyan birlikleri Sicilya'dan Tunus'a geçmiş ve direnişle karşılaşmaksızın bölgeyi denetimlerine almışlardır.

Bölgede Alman komuta yapısı Kuzey Afrika'da İtalyan Krallığının sömürgeci taleplerine uyumlu olacak şekilde Roma'daki Başkomutanlığa bağlıydı. Kuzey Tunus'ta Generalfeldmarschall Hans-Jürgen von Arnim komutasındaki 5. Panzer Ordusu bulunuyordu. Güney Tunus'ta ise Generalfeldmarschall Erwin Rommel'e bağlı Afrikakorps güney yönünden yaklaşmakta olan General Bernard Montgomery komutasındaki İngiliz 8. Ordusuna karşı bölgeyi korumaktaydı. Her iki Alman komutan da Roma'daki Generalfeldmarschall Albert Kesselring'e bağlıydı. Rommel, Libya'dan atıldıktan sonra ileri harekât için bir fırsat görmüş ve kuzeybatı yönünde bir harekât önerisinde bulunmuştu. Buna göre bölgedeki ABD Ordularının mevzileri kırılacak ve değerli hava alanlarıyla depolar ele geçirilecekti. Müttefiklerin 1. Ordusu muhasara altına alınacak, sonrasında ise doğudan gelen İngiliz birlikleri püskürtülecekti.[3]

Muharebe

Merkezi komuta heyetinden olur alan kuzeydeki von Arnim birlikleri 14 Şubat Sidi bou Zid bölgesindeki ABD birliklerine saldırır. ABD birliklerinin komuta heyetinden kaynaklanan koordinasyonsuzluğunu fırsat bilen Nazi birlikleri Faid Geçidinden ilerleyerek birbirinden ayrı Lessouda ve Ksiara Tepelerini savunan ABD birliklerini kuşatır. Diğer Alman unsurları da vadideki ABD zırhlı birliklerini saf dışı bırakır. Ertesi gün ABD birlikleri tarafından yapılan zırhlı birlik saldırısı da Stuka bombardıman uçakları ve Alman zırhlıları tarafından tamamen püskürtülür. Panik içinde geri çekilen ABD birlikleri Rommel'in cephesindeki Gafsa kasabasını da boşaltır ve Kasserine Geçidine giden hat savunmasız kalır. Von Arnim saldırıya devam etmek istese de Roma'daki Kesselring Rommel'in saldırıya devam etmesini ister. Rommel Kasserine Geçidinde ABD birliklerine darbe indirmek ister. 19 Şubat 1943 Naziler saldırıyı başlatır. Ağır bombardıman altındaki savunma mevzileri çöker, ABD birlikleri kontrolsüz şekilde geri çekilmeye başlar. İtalyan birliklerinin de katıldığı Alman saldırısında cephe hattı kolaylıkla yarılır ancak cephe hattının gerisinde özellikle Thala bölgesinde İngiliz birlikleri direniş üsleri kurmaya başlar ve tutunmayı başarırlar. Duruma acilen müdahale eden Müttefik Başkomutanı Dwight Eisenhower Fredenhall'ın yerine General Ernest Harmon'u atar. Ancak ABD komuta heyetinde ve cephe gerisinde moraller düşmüş, panik havası hakim olmuştu. Harmon gelmesiyle beraber direniş merkezlerini koordine etmeye çalışır ve Rommel'in ileri harekâtının ivmesini düşürmeyi başarır. Dört gün boyunca cebri yürüyüşle cepheye gelen ABD topçu birliklerinin şiddetli ateşleri sonucunda 22 Şubat günü Alman birlikleri ilerlemeyi durdurmak zorunda kalır.[4]

Sonrası

Sidi bou Zid ve Kasserine Geçidi Muharebeleri ABD birliklerine ve komuta heyetine kuvvetlerin koordineli şekilde kullanılması, hava kuvvetlerinin kullanılması, eğitim ve tatbikat gerekliliği, komutanların sevk ve idare kabiliyetleri gibi konularda yapılan yanlışları çarpıcı şekilde göstermiştir. Bu muharebede ABD birliklerine karşı savaşan Nazi komutanlar ve birlikler bundan sonraki muharebelerde ABD birliklerini küçümseme hatasında bulunmuşlardır. Yenilgilerin ardından eğitimleri artıran ABD komuta heyeti savaşın gerçeklerine uygun taktikleri ve yaklaşımları benimseyen bir tutum takınmış, bu alanlarda gelişkin General Patton gibi komutanlara görev vererek başarı kazanmıştır.[4]

Galeri

Kaynakça

  1. ^ history.com sitesinde ilgili makale 23 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) 17 Mayıs 2020 tarihinde erişilmiştir
  2. ^ Bölgeye atanan General George S. Patton bunlardan birisidir. Bakınız Tunus Harekâtı 15 Temmuz 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ile ilgili belge içinde s.18 (İngilizce) 17 Mayıs 2020 tarihinde erişilmiştir
  3. ^ Air Defense Artillery dergisinden (İngilizce) 17 Mayıs 2020 tarihinde erişilmiştir
  4. ^ a b America in WWII içinde ilgili makale (İngilizce) 17 Mayıs 2020 tarihinde erişilmiştir

Ayrıca bakınız

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Erwin Rommel</span> I. Dünya Savaşı ve II. Dünya Savaşı sırasında görev yapmış Alman komutan

Erwin Johannes Eugen Rommel, II. Dünya Savaşı sırasında Alman Afrika Kolordusu komutanlığını da yapmış olan Alman mareşal. Kuzey Afrika'da İngiliz birliklerine karşı kazandığı başarılar nedeniyle "Çöl Tilkisi" (Wüstenfuchs,

<span class="mw-page-title-main">Battleaxe Harekâtı</span>

Battleaxe Harekâtı, II. Dünya Savaşı sırasında Kuzey Afrika Cephesi'nde, İngiliz kuvvetlerinin, Almanların Tobruk kuşatmasına yönelen ikinci saldırı operasyonudur. 15 Mayıs 1941 tarihinde gerçekleşen ve başarısız olan Brevity Harekâtı'nın ardından, 15 Haziran 1941 tarihinde başlatılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Crusader Harekâtı</span>

Crusader Harekâtı, II. Dünya Savaşı sırasında Kuzey Afrika Cephesi'nde, Birleşik Krallık kuvvetlerinin, Alman-İtalyan Tobruk kuşatmasına yönelen üçüncü saldırı operasyonudur.

<span class="mw-page-title-main">Gazala Muharebesi</span>

Gazala Muharebesi, Erwin Rommel'in komutasındaki Alman – İtalyan kuvvetlerinin, 26 Mayıs - 21 Haziran 1942 tarihleri arasında, Birleşik Krallık 8. Ordu'sunun savunduğu Gazala Hattı'na, ardından Tobruk'taki garnizonlarına yönelik saldırısı sırasında gerçekleşen muharebedir. Birleşik Krallık 8. Ordu komutanı General Neil Ritchie, Harekât Saha Komutanı ise General Claude Auchinleck'tir.

Alam Halfa Muharebesi, 30 Ağustos - 6 Eylül 1942 tarihleri arasında II. Dünya Savaşı'nın Kuzey Afrika Cephesi'de, Rommel komutasındaki Alman-İtalyan kuvvetleri ile Bernard Montgomery komutasındaki Birleşik Krallık 8. Ordu'su arasında gerçekleşen muharebelerdir.

<span class="mw-page-title-main">Mersa Matruh Muharebesi</span>

Mersa Matruh Muharebesi, II. Dünya Savaşı'nın Kuzey Afrika Cephesi'nde, Mihver güçleri ile Birleşik Krallık 8. Ordu'su arasında 26 Haziran 1942 tarihinde gerçekleşen muharebedir.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Afrika Cephesi (II. Dünya Savaşı)</span>

Kuzey Afrika Cephesi, Libya, Mısır, Cezayir, Tunus ve Fas'ta Müttefik Devletler ve Mihver Devletler arasında geçen savaşlar dizisidir. Cephedeki savaşlar daha çok Almanya ve Birleşik Krallık arasında geçmiştir. Kuzey Afrika çöllerinde yapılan tank savaşları II. Dünya Savaşı'nın kaderini değiştirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">M3 Kundağı Motorlu Obüs</span> Tank imhacısı

M3 75 mm KMO ABD tarafından üretilen ve II. Dünya Savaşı sırasında hem tank imha edici hem de Kundağı Motorlu Obüs olarak kullanılan bir savaş aracıydı.

<span class="mw-page-title-main">Albert Kesselring</span> İkinci Dünya Savaşında Alman Hava Kuvvetleri Generali. Orduda kendisine nevralji ağrısından dolayı yüzü hep gülümser vaaziyette durmasından ötürü "Güler Yüzlü Albert" deniliyordu.

Albert Kesselring, Almanya'nın topçu subayı ve Nazi Almanyası döneminde Luftwaffe general ve Generalfeldmarschall'i.

<span class="mw-page-title-main">Giovanni Messe</span>

Giovanni Messe, İtalyan asker ve siyasetçi. İtalya Krallığının askeri ve Faşist döneminde general. İtalyan Mareşal. Savaşı sonrasında senatör.

<span class="mw-page-title-main">Hans-Jürgen von Arnim</span>

Hans-Jürgen von Arnim, Almanya'nın süvari subayı. II. Dünya Savaşı sırasında Alman Generaloberst

<span class="mw-page-title-main">Meşale Harekâtı</span>

Meşale Harekâtı, Britanyalı-Amerikan birliklerin Vichy Fransası kontrolündeki Cezayir ve Fas'ı işgalidir.

<span class="mw-page-title-main">Fritz Bayerlein</span>

Fritz Bayerlein, II. Dünya Savaşı sırasında Alman Panzer generali.

İtalyan 1. Ordusu, I. Dünya Savaşı'nda Avusturya-Macaristan ve Alman İmparatorluğu'na karşı, II. Dünya Savaşı sırasında da İtalya Krallığı'na bağlı olarak Kuzey Afrika'da hizmet veren ordu.

<span class="mw-page-title-main">Sidi Bou Zid Muharebesi</span> İkinci dünya savaşı sırasında gerçekleşen bir muharebe

Generaloberst Hans-Jürgen von Arnim, 10. Panzer Bölüğü ve 5. Panzer Ordusu'nun 21. Panzer Bölüğü de dahil olmak üzere, birkaç birlikle Sidi Bou Zid'e saldırırken, kuzeydeki ve batıdaki Kasserine Geçidi'ne doğru ilerleyen çeşitli savaş birimlerini güney cephesinde komuta etti. Saldırı ile karşı karşıya kalan II. ABD Kolordusu .birkaç gün içinde Mihver saldırısına dayanamayarak Sbiba dışında yeni savunma pozisyonları aldı. Bu Mihverlere, Sbeitla'nın batısındaki yeni cephelerini birleştirmek için zaman verildi. Saldırının başarısı, Amerikan kuvvetlerinin deneyimli Mihver savaş birlikleri ile eşleşmediği sonucuna varmasına neden oldu.

<span class="mw-page-title-main">Luga tahkimatı</span>

Luga tahkimatı, Leningrad oblastında Haziran-Ağustos 1941 döneminde inşa edilmiş 300 km uzunluğunda askeri savunma tahkimattır. Tahkimat, Narva Körfezinden başlayarak Leningrad kentine kuzeydoğudan erişimin önüne geçecek şekilde Luga-Mşaga-Şelon Nehirleri ve İlmen Gölü boyunca yapılmıştır. Tahkimat inşası 27 Haziran'da başlamış, 6 Temmuz'da hattı savunmak için General Konstantin Pavloviç Pyadışev komutasında bir görev kuvveti oluşturulmuştur. Hattın inşasından 15 gün sonra 12 Temmuz günü Plyussa nehri boyunca Nazi Almanyası Wehrmachtına bağlı 4. Panzer Ordusu saldırıya geçmiştir. Savunma hattının inşaatı tam olarak tamamlanmamış olsa da Sovyet savunması Leningrad üzerine yürüyen saldırıyı durdurmayı başarmıştır. Soltsı karşı saldırısı, Tallinn Savunması ve Smolensk Savunmasıyla beraber değerlendirildiğinde Luga hattının savunulması Alman saldırılarına karşı bir ay daha dayanılmasına yaramış, bu sırada cephe gerisinde mevziler güçlendirilmiş, yeni birlikler cepheye sevk edilebilmiştir. 8-13 Ağustos döneminde tahkim hat Novgorod ve Kingisepp bölgelerinde yaralmıştır. Staraya Russa ve Krasnogvardeyskiy bölgelerindeki Sovyet karşı saldırıları nedeniyle Nazi kuvvetleri bu bölgelere asker kaydırmak durumunda kalmış ve Leningrad üzerine ilerleyişleri daha da yavaşlamıştır. 26 Ağustos tarihinde Luga tahkimatını savunan 43 bin Kızıl Ordu askeri tamamen kuşatılmıştır, buna rağmen savaşa devam eden bölgede çatışmalar Eylül ortasına kadar sürmüştür. Yaklaşık 20 bin Kızıl Ordu askeri esir edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Tunus Cephesi</span>

Tunus Cephesi, İkinci Dünya Savaşı'nın Kuzey Afrika harekatı sırasında Tunus'ta Mihver kuvvetleri ve Müttefik kuvvetler arasında gerçekleşen bir dizi savaştı. Müttefikler, Amerikan ve Fransız kolordusu ile bir Yunan birliği de dahil olmak üzere İngiliz İmparatorluk Kuvvetleri'nden oluşuyordu. Savaş, Alman ve İtalyan kuvvetleri tarafından ilk zamanlar başarılar göstermeleri ile başladı, ancak muazzam tedarik engelleme çabaları, Mihver'in kesin yenilgisine yol açtı. Alman Afrika Kolordusu'nun çoğu da dahil olmak üzere 250.000'den fazla Alman ve İtalyan askeri savaş esiri olarak alındı.

Müttefiklerin İtalya'yı işgali, II. Dünya Savaşı'ndaki İtalya Cephesinde 3 Eylül 1943 tarihinde Müttefik Devletler tarafından gerçekleştirilen amfibik harekâttır. İşgal harekâtı başarıyla gerçekleştirilen Husky Harekâtı'nın ardından yapılmıştır. Harekât, komutanlığını Mareşal Harold Alexander'ın yaptığı 15. Ordu Grubu tarafından icrâ edilmiştir.