İçeriğe atla

Kasnak meşesi

Kasnak meşesi
Korunma durumu

Asgari endişe altında (IUCN 3.1)
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem:Plantae
Şube:Tracheophyta
Sınıf:Magnoliopsida
Takım:Fagales
Familya:Fagaceae
Cins:Quercus
Tür: Q. vulcanica
İkili adlandırma
Quercus vulcanica
Boiss. & Heldr. ex Kotschy, Eich. Eur. Orient.: t. 18 (1860).

Kasnak meşesi (Quercus vulcanica), kayıngiller (Fagaceae) familyasından 25–30 m boya ulaşabilen geniş ve yaygın tepeli bir meşe türü.

Kasnak meşesi, Türkiye'nin batı ve güney merkezindeki birkaç yerle sınırlı, büyük, yaprak döken bir ağaçtır. Geçmişteki yoğun ormansızlaşma nedeniyle tür artık nadirdir ve hala yıkıcı davranışlarla tehdit altındadır. Ağaç, kendi yerinde hem bir kereste kaynağı hem de süs amaçlı olarak oldukça değerlidir. Kasnak adı, ağacın nakış kasnakları için Türkçe olarak kullanılmasını ifade eder. Ağaç, Türkiye'de endemik kelebekler ve yabani dağ çiçekleri içeren bazı ekolojik orman sistemlerinde de önemli bir bileşendir. Kasnak meşesi, 1300–1800 m arasındaki rakımlarda, çoğunlukla kuzey-doğu yamaçlarında, saf veya karışık meşçerelerde yetişir. Ağaç derin, iyi drene edilmiş, nemli ve tınlı toprakları tercih eder. Ağaç düşük sıcaklıklara dayanabilir ancak bol miktarda ışık gerektirir.[1]

Bu tür Türkiye'ye endemiktir (Suriye'de varlığı belirsizdir). Kasnak meşesinin oluşum kapsamı (EOO) Anadolu'da güneyden kuzeybatıya kadar geniştir (yaklaşık 130.000 km2). Yerleşim alanı (AOO) yaklaşık 1.600 km2'dir. Nüfus büyüklüğü veya eğilimi ya da EOO veya AOO'daki eğilim veya değişikliklerle ilgili veri yoktur. Kuzey Anadolu'da yeni popülasyonlar belirlendi. Turistik gelişmeden kaynaklanan bazı tehditler vardır. Sonuç olarak, IUCN Kırmızı Listesinde tür En Asgari Endişe kategorisi (LC) altında listelenmiştir.[2]

Kasnak Meşesi endemik bir türdür ve Türkiye'de ağırlıklı olarak Anadolu'nun Akdeniz Bölgesi dağlarında bulunur. Diğer bazı bölgelerde az bulunmasına rağmen yalnızca Sultan Dağları, Kovada-Gökbelenköy ve Karadağ dağlarında yoğun topluluklar oluşturmuştur.[3][4] İç Anadolu'nun Batı ve Kuzeyine doğru diğer yerleşim yerleri Kütahya, Afyon, Isparta, Kayseri, Antalya illeridir. En yeni ve en kuzeydeki yerler Kastamonu'daki Ilgaz Dağları ve Bolu illerindeki Küre Dağları'dır.[5]

Kaynakça

  1. ^ "Quercus vulcanica". European Forest Genetic Resources Programme. 25 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2021. 
  2. ^ Stephan, J. (2018). "Qurcus vulcanica". The IUCN Red List of Threatened Species. doi:10.2305/IUCN.UK.2018-1.RLTS.T194246A2305898.en. 8 Ağustos 2018 tarihinde |arşiv-url= kullanmak için |url= gerekiyor (yardım) arşivlendi. 
  3. ^ Kargıoğlu, M.; Şenkul, C.; Serteser, A.; Konuk, M. (2009). "Bioclimatic Requirements of Quercus vulcanica (Boiss Et Heldr. Ex) Kotschy - an Endemic Species in Turkey". Polish Journal of Ecology. 57 (1). ss. 197-200. 
  4. ^ Davis, P.H. (1988). "The Flora of Turkey and The East Aegean Islands. Volume X". Edinburgh.: Edinburgh University Press. 
  5. ^ Govaerts, R. & al. (2021). "Quercus vulcanica". in World Checklist of Selected Plant Families. The Board of Trustees of the Royal Botanic Gardens, Kew. 20 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Halep çamı</span> Çamgiller familyasından bir bitki türü

Halep çamı, Pinaceae (çamgiller) familyasından Akdeniz bölgesine özgü bir çam türü.

<span class="mw-page-title-main">Kızılağaç yapraklı huş</span> bitki türü

Kızılağaç yapraklı huş, huşgiller (Betulaceae) familyasından 15 m'ye kadar boy yapabilen bir huş türü.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye florası</span>

2000 yılı itibarıyla Türkiye'de yaklaşık 9.300 damarlı bitki türünün yetiştiği bilinmektedir. Bütün Avrupa Kıtası, Türkiye'ye kıyasla 13 kat daha büyük alan kaplamasına rağmen Türkiye'den yalnızca %24 daha fazla (11.500) bitki türü içermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Sultan Dağları</span>

Sultan Dağları, Türkiye'de Akdeniz bölgesinin Göller Yöresi'nde bulunan batı Toros Dağları'nın uzantısı olan yaklaşık olarak 100 kilometre uzunluğunda genç sıradağlardır.

<span class="mw-page-title-main">Kermes meşesi</span>

Kermes meşesi, kayıngiller (Fagaceae) familyasından Akdeniz'e özgü bir meşe türü.

<span class="mw-page-title-main">Carpinus orientalis</span> huşgiller (Betulaceae) familyasından gürgen

Doğu gürgeni, huşgiller (Betulaceae) familyasından anavatanı Kuzey İran ile Güneydoğu Avrupa olan bir gürgen türü.

<span class="mw-page-title-main">Pırnal meşe</span>

Pırnal meşe, kayıngiller (Fagaceae) familyasından 20 metreye kadar boylanabilen ağaçtır.

Corylus colchica veya Corylus iberica, Türkçe Kafkas fındığı, Güney Kafkasya ülkeleri olan Ermenistan ve Gürcistan'da endemik bir fındık türüdür. Diğer fındık türlerine kıyasla dona karşı daha dayanıklıdır. Eylül ayında yenilebilir küçük fındıklar üretir. Fındıklarının küçük olmasından dolayı ticari olarak yetiştirilmez. Fındığın kabuğu oval, fındık ise yuvarlaktır. Bazı durumlarda Adi fındık ağacının soğuk iklimlerde yetişebilmesi için Kafkas fındığı ağacı ile melezlendiği bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Cezayir göknarı</span>

Cezayir göknarı, çamgiller familyasından bir göknar türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Ak meşe</span>

Ak meşe, kayıngiller (Fagaceae) familyasından bir meşe türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Japon kestane meşesi</span>

Japon kestane meşesi, kayıngiller (Fagaceae) familyasından bir meşe türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Bataklık meşesi</span>

Bataklık meşesi, kayıngiller (Fagaceae) familyasından bir meşe türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Söğüt meşesi</span>

Söğüt meşesi, kayıngiller (Fagaceae) familyasından bir meşe türüdür.

Draba mingrelica, Boris Şişkin tarafından tanımlanmış, turpgiller familyasından bir bitki türüdür. Adını Batı Gürcistan'ın otokton halkı Megrellerden almıştır.

Artvin ölmezi veya bilimsel adıyla Helichrysum artvinense, Peter Hadland Davis ve Frances Kristina Kupicha tarafından tanımlanmış, papatyagiller familyasından çok yıllık bir bitki türüdür. Artvin'e endemik olan tür, kurak kalkerli topraklarda yetişmektedir. Temmuz veya Ağustos ayında çiçeklenir.

<i>Psephellus appendicigerus</i>

Psephellus appendicigerus, Asteraceae (papatyagiller) familyasından çok yıllık bir bitki türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Ayvat Bendi Tabiat Parkı</span> Tabiat Parki (05.01.0050)

Ayvat Bendi Tabiat Parkı, İstanbul ilinin Eyüpsultan ilçesinde bulunan bir tabiat parkıdır.

<span class="mw-page-title-main">Bentler Tabiat Parkı</span> Tabiat Parki (05.01.0053)

Bentler Tabiat Parkı, İstanbul ilinin Sarıyer ilçesinde bulunan bir tabiat parkıdır. Bentler, "barajlar" anlamına gelir.

Galanthus bursanus, Amaryllidaceae familyasından bir bitki türüdür.