İçeriğe atla

Kasırga adlandırması

Kasırga ve subtropikal siklonların adlandırması farklı uyarı merkezleri tarafından, hava hareketlerinin gelişimi ve izlenmesini kolaylaştırmak amacıyla yapılmaktadır. Adlar seçilirken aynı kasırga havzasında oluşan fırtınaların ayırt edilmesine önem verilmektedir. Sürekli rüzgâr hızı 33 knot (61 km/sa; 38 mph) ve üzerinde olan hava hareketleri genellikle ilgili havza için hazırlanmış listedeki adla anılır. Adlandırma kuralları Batı Pasifik'teki tropikal stresler için de geçerliyken güney yarımkürede bir fırtınanın ayrı bir ada sahip olması için hava hareketinin merkez çevresinde sürekli rüzgârlar oluşturması gerekmektedir.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Rüzgâr</span> Yüksek basınç alanından Alçak basınç alanı arasındaki yatay yönlü hava hareketi

Rüzgâr ya da yel, hava veya diğer gazların gezegen yüzeyine göre doğal hareketidir. Rüzgârlar, onlarca dakika süren fırtına’lardan, kara yüzeylerinin ısınmasıyla oluşan ve birkaç saat süren yerel meltemlere, Dünyanın iklim bölgeleri arasındaki güneş enerjisinin soğurulma farkından kaynaklanan küresel rüzgârlara kadar çeşitli ölçeklerde oluşur. Büyük ölçekli atmosferik dolaşımın iki ana nedeni, ekvator ve kutuplar arasındaki farklı ısınma ve dünyanın dönüşüdür. Tropik ve subtropik bölgelerde, arazi ve yüksek platolar üzerindeki alçak ısıl dolaşımlar muson sirkülasyonlarını yönlendirir. Kıyı bölgelerinde deniz meltemi/kara meltemi döngüsü yerel rüzgârları belirler. Değişken arazi yapılı bölgelerde dağ ve vadi meltemleri hakimdir.

<span class="mw-page-title-main">Hava durumu</span> atmosferin fiziksel koşulları

Hava durumu ya da kısaca hava, yaşam ve insan aktiviteleri üzerindeki etkisini de göz önüne almak koşuluyla atmosferin belirli bir anda, belirli bir bölgedeki hali. Bazen çoğul olarak havalar şeklinde kullanılır. Hava durumu kavramı ile genellikle uzun dönemde gerçekleşen yani iklimsel değişimler değil, atmosferdeki kısa dönemde gerçekleşen değişimler kastedilir. Gökyüzünün görüş, bulutluluk, nem, yağış, sıcaklık ve rüzgâr durumu gibi çeşitli özelliklerini ifade eder.

<span class="mw-page-title-main">Tropikal siklon</span> hızlı dönerek esen fırtına

Kasırga ya da tropikal siklon, büyük çaplı ve çok şiddetli, Beaufort ölçeğine göre saatte 118 km'den fazla hızla ve dönerek esen tropik rüzgârdır.

<span class="mw-page-title-main">Katrina Kasırgası</span>

Katrina Kasırgası, Amerika Birleşik Devletleri tarihinin en yıkıcı ve en ölümcül kasırgalarından biri. 2005 yılı Atlas Okyanusu kasırga mevsiminin genelde 5., tropik kasırgalar arasında 11. ve Saffir-Simpson Kasırga Ölçeği'ne göre 5. Kategorideki 2. kasırgasıdır. Katrina, 23 Ağustos 2005 günü oluşmaya başladı ve Meksika Körfezi kıyısının orta-kuzeyi boyunca uğradığı yerlerde büyük hasarlara sebep oldu. Kasırganın neden olduğu en büyük can kaybı ve maddi zarar, New Orleans'ta meydana geldi. Set sisteminin başarısız olduğu Louisiana'yı sel bastı. Kasırga, Mississippi kıyısının karşısında ve Alabama'da şiddetini artırdı, öyle ki kasırganın merkezinin hızı saatte 160 km/saat olarak ölçüldü.

<span class="mw-page-title-main">Tayfun</span>

Tayfun; şiddetli rüzgarları, ilginç bulut yapıları ve sellere yol açan yağmurlarıyla Dünya'nın en olağanüstü hava olaylarından biri. Büyük Okyanus'un batısında meydana gelen tayfunlara "kasırga" adı verilir.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey yarımküre</span> Dünyanın ekvatorun kuzeyinde kalan yarısı

Kuzey yarımküre, Dünya'yı ekvator hizasından bölen hayalî bir düzlemin üstünde (kuzeyde) kalan yarısıdır. 0° paraleli ile 90° kuzey paraleli arasında yer alır. Güneyde kalan kısma ise güney yarımküre denir. Dünya'nın kuzey yarımküresi, birçok ülkeyi ve dünya nüfusunun yaklaşık %90'ını kapsamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Gabrielle Tropikal Fırtınası (2007)</span> Kuzey Karolinanın doğusundan geçen tropikal fırtına

Gabrielle Tropikal Fırtınası, denize geri dönmeden önce Kuzey Karolina'nın doğusundan geçen bir tropikal fırtınadır. 2007 Atlantik kasırga sezonunun yedinci adlandırılmış kasırgasıydı. Gabrielle bir subtropikal kasırga olarak 8 Eylül günü Lookout Burnu'nun 625 km güneydoğusunda oluştu. Rüzgârın yönünün değişmesi fırtınanın ömrünü kısalttı, hâlbuki yine böyle değişimler Gabrielle'in tropikal fırtına seviyesine yükselmesine neden oldu. 9 Eylül günü, Gabrielle Kuzey Karolina kıyısından karaya giriş yaptı. Kuzeydoğuya dönen fırtına hızlı bir şekilde zayıfladı ve 11 Eylül günü sona erdi. Fırtınanın karaya giriş yerine aşırı miktarda yağmur düştü; fakat diğer alanlara düşen yağış miktarı daha küçüktü. Fırtınanın yol açtığı zarar küçüktü ve doğrudan sonuç olarak hiçbir ölüm vakası bildirilmedi.

Rüzgâr hızı, atmosferdeki rüzgârın, hava veya diğer gazların hareket hızıdır. Hareket vektörünün büyüklüğü, skaler bir niceliktir.

<span class="mw-page-title-main">Cephe yağışları</span> Sıcaklığa bağlı yağış türü

Cephe yağışları veya Frontal yağış, yoğunluk ve sıcaklığı farklı olan iki hava kütlesinin karşılaşması ile oluşur. Özellikleri farklı hava kütlelerinin karşılaşma alanlarına cephe denir. Geniş alanlarda düşük şiddette ve uzun süreli yağış dar alanlarda ise kısa süreli ve şiddetli yağış görülür.

<span class="mw-page-title-main">2005 Azorlar subtropikal fırtınası</span> 4–5 Ekim 2005te Atlas Okyanusunda yaşanmış fırtına

Azorlar subtropikal fırtınası, 2005 Atlantik kasırga mevsiminde, adlandırılacak güce ulaşmış 19. fırtınadır. Ulusal Kasırga Merkezi tarafından subtropikal bir alçak basınç etkinliği olarak değerlendirilen fırtınaya, resmî bir ad konulmamıştır. 4 Ekim tarihinde Atlas Okyanusu'nun doğusundaki bir alçak basınç noktasının subtropikal özellikler sergilemesiyle başlayan fırtına, aynı gün içinde Azorlar üzerinden geçmiş ve ertesi gün ekstratropikal duruma gelmiştir. Herhangi bir maddi hasar ya da can kaybına neden olmayan fırtına, bir soğuk hava kütlesi tarafından yutulmuş; daha sonra İber Yarımadası'nı etkileyen Vince Kasırgası'na dönüşmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Subtropikal siklon</span>

Subtropikal siklon, kasırga ve ekstratropikal siklon özelliklerini bir arada bulunduran hava sistemi. İlk kez Ulusal Kasırga Merkezi tarafından 1972'de gözlenmiştir. Kuzey Atlantik, Hint Okyanusu ve Güney Atlantik havzalarında meydana gelen subtropikal siklonlar resmî olarak adlandırılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Ekstratropikal siklon</span>

Ekstratropikal siklon, Dünya'nın havasının büyük bölümünü yüksek basınç alanlarıyla birlikte taşıyan alçak basınç alanlarına verilen addır. Bulutluluk ve hafif yağışın yanı sıra gök gürültülü fırtına, kar fırtınası ve hortum gibi hava olaylarına neden olabilmektedir. Dünya'nın orta enlemlerinde görülen ekstratropikal siklonlar kasırgaların tersine hızlı sıcaklık değişimleri göstermekte ve hareket merkezinde hava kütleleri oluşturmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">2005 Atlantik kasırga mevsimi</span>

2005 Atlantik kasırga mevsimi 8 Haziran 2005'te başlayıp 6 Ocak 2006'ya dek süren ve yazılı tarihin en etkin Atlantik kasırga mevsimi olarak bilinen döneme verilen addır. 3.913 kişinin ölümü ve 180,7 milyar dolarlık maddi hasarla sonuçlanan mevsimde Dennis, Emily, Katrina, Rita ve Wilma kasırgaları etkili olmuştur. Amerika Birleşik Devletleri'nin Florida ve Louisiana; Meksika'nın Quintana Roo ve Yucatán eyaletleri mevsimde etkinlik gösteren iki kasırgaya maruz kalmış; Küba, Bahamalar, Haiti, Mississippi, Teksas, Alabama ve Tamaulipas ise mevsimdeki diğer hava hareketlerinden etkilenen bölgeler arasına girmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Vince Kasırgası</span> 2005te Atlantikte meydana gelen kasırga

Vince Kasırgası, 8 Ekim 2005'te Atlas Okyanusu'nun kuzeydoğusunda meydana gelen kasırgadır. 2005 Atlantik kasırga mevsiminin bir parçası olup tropikal siklonlar için çok soğuk olduğu düşünülen sularda ortaya çıkmıştır. Kasırga, çok aktif geçen bu kasırga mevsiminde gerçekleşen 20. adlandırılmış hava olayı ve 12. kasırgadır.

Atlantik kasırga mevsimi Atlas Okyanusu'nda kasırga ve tropikal fırtınaların oluştuğu döneme verilen addır. Tropikal özellik göstermeyen fırtınalar da mevsimde yaşanan kayda değer hava olayları arasında sayılmaktadır. Genellikle yaz sonunda artan mevsim etkinliği yüksek sıcaklık değişimlerine bağlanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">1933 Atlantik kasırga mevsimi</span>

1933 Atlantik kasırga mevsimi 14 Mayıs - 17 Kasım tarihleri arasındaki hava olaylarının yaşandığı kasırga mevsimidir. 20 fırtınanın meydana geldiği dönem, 2005 kasırga mevsiminin ardından yaşanmış en etkin meteoroloji sistemini ifade etmektedir. Uydu fotoğrafçılığı gibi tekniklerin bu tarihte mevcut olmaması nedeniyle, mevsimde etkinlik gösteren hava olaylarına ilişkin bilimsel veri kısıtlıdır.

<span class="mw-page-title-main">Doğal afet</span> Dünyanın doğal süreçlerinden kaynaklanan olumsuz olay

Doğal afet veya Doğa kaynaklı afet büyük oranda veya tamamen insanların kontrolü dışında gerçekleşen, mal ve can kaybına neden olabilen, büyük ölçekli bir tehlike ve olay'dır. Antropojenik tehlike türleri de buna neden olabilir. Bu zaman devlet tarafından olağanüstü hâl veya sokağa çıkma yasağı uygulanabilir. Bu olaylar sonucu kıtlık, epidemi, salgın, pandemi olabilir. Çok ülkeler tarafından kayıpları küçültmek için afet risk azaltma, acil tahliye, depreme hazırlık, kasırga hazırlığı, insani yardım, sivil savunma önlemleri alınır.

<span class="mw-page-title-main">Irene Kasırgası (2005)</span> 4 Ağustos 2005te Atlantikte oluşmuş şiddetli kasırga

Irene Kasırgası, 2005 Atlantik kasırga mevsiminin adlandırılacak güce ulaşmış 9. kasırgasıdır. 4 Ağustos'ta Yeşil Burun Adaları yakınlarında oluşan siklon, Atlas Okyanusu'nu geçti ve Newfoundland'ın güneydoğusundayken ekstratropikal siklon tarafından emilmeden önce Bermuda çevresinde kuzeye döndü. 10 Ağustos'ta neredeyse dağılma safhasına geçse de, 16 Ağustos'ta etkisinin zirvesine ulaşarak Kategori 2 kasırgası olarak sınıflandırıldı. 2005 mevsiminin en uzun siklonu olan Irene, tropikal bir sistem olarak 14 gün boyunca etkisini sürdürdü.

<span class="mw-page-title-main">Karayla temas</span>

Karayla temas, su üzerinden karaya geçen bir fırtınanın olayıdır. Daha geniş anlamda ve insan seyahatiyle bağlantılı olarak, denizde veya havada bir yolculuğun sonunda veya oraya varma gerçeğiyle ulaşılan ya da görülen ilk kara anlamına gelir.

<span class="mw-page-title-main">24-25 Mart 2023 Kasırgası</span>

24 Mart 2023'te, ölümcül şiddette kasırga, Amerika Birleşik Devletleri'ndeki aşağı Mississippi Nehri Vadisi'nin bazı kısımlarını doğrudan etkiledi. Doğuya doğru hareket eden bir çukur, Meksika Körfezi'ndeki nemli ve dengesiz bir ortamla etkileşime girerek, yaygın şiddetli yağışlara ve şiddetli gök gürültülü fırtınalara neden oldu. Ön değerlendirmede şiddetli bir EF4 kasırgası batı Mississippi'deki Rolling Fork ve Silver City kasabalarında yol alarak feci hasara ve birçok kişiye neden oldu ölümler. Amory. organize bir fırtına hattı Tennessee ve Alabama boyunca doğuya doğru ilerlerken, bölge genelinde rüzgarlar, gömülü kasırgalar ve ani sel de meydana geldi. Ertesi gün Alabama, Georgia, Florida Panhandle ve Ohio'da daha şiddetli hava ve kasırgalar bildirildi.