Kasım Ayaklanması

Marcin Zaleski tarafından resmedilen Varşova Cephaneliğinin Alınması.

Tarih	29 Kasım 1830-21 Ekim 1831
Bölge	Polonya
Sonuç	Ayaklanma bastırıldı

Taraflar

Kongre Polonyası

Rus İmparatorluğu

Çatışan birlikler

150,000

180,000-200,000

Kayıplar

40.000 kişi öldü veya yaralandı.^[1]

2.000–23.000 kişi öldü ve yaralandı.^[2] 5.230-12.000 kişi hastalıklar sonucu öldü.

Kasım Ayaklanması, Polonya-Rus Savaşı 1830-31^[3] veya Cadet Devrimi, parçalanmış Polonya'nın merkezinde Rus İmparatorluğu'na karşı gerçekleşen silahlı eylemler bütünü.^[4]^[5]^[6]

Ayaklanma 29 Kasım 1830'da Varşova'da başladı. Yerel ordudan genç Polonyalı subaylar ve teğmen Piotr Wysocki liderliğindeki Polonya harp akademisi isyana katıldı. Litvanlar, Beyaz Ruslar ve Ukraynalılar da ayaklanmaya kısa sürede katıldı. İsyancılar yerel başarılar elde etseler de, Ivan Paskeviç yönetiminde sayısal olarak üstün Rus İmparatorluk Ordusu ayaklanmayı bastırdı.^[7]^[8]^[9] İmparator I. Nikolay olaylar sonrası Polonya'nın özerkliğini kaybedeceğini ve Rus İmparatorluğu'nun ayrılmaz bir parçası olacağını kararlaştırdı. Varşova askeri bir garnizona dönüştü ve kentin üniversitesi kapandı.^[10]

Galeri

Kasım Ayaklanması amblemi.
"Özgürlüğümüz ve sizin için" sloganını taşıyan Kasım İsyanı Bayrağı.
Varşova'nın Łazienki Parkı'ndaki bir köprüde Polonyalı isyancılar ile Rus kuvvetleri arasında mücadele. Arka planda, Kral III. John Sobieski'nin atlı heykeli (Wojciech Kossak tarafından yapılan resim, 1898).
Olszynka Grochowska Muharebesi.
İsyancılardan Emilia Plater'nin resmedildiği bir eser.
Ostrołęka Muharebesi (Juliusz Kossak tarafından çizilen resim).
Vilnius'daki Litvanya Ulusal Müzesi'nde sergilenene ayaklanmanın kalıntıları.

Kaynakça

^ Stefan Kieniewicz, Andrzej Zahorski, Władysław Zajewski, Trzy powstania narodowe, Varşova 1992, s. 273. Lehçe.
^ z dostępnych informacji wynika, że straty pewne to ponad 21 tys. ludzi (suma zabitych podana przy poszczególnych bitwach), jednak nie wszystkie bitwy mają tę statystykę
^ Wacław Tokarz, Wojna polsko-rosyjska 1830 i 1831, Varşova 1993, passim.
^ Andrzej Garlicki (2003). Historia 1815–1939; Polska i świat (Lehçe). Warsaw, Scholar. s. 444. ISBN 83-7383-041-3.
^ "Modern Synchronology". Synchronology of the Principal Events in Sacred And Profane History. Kessinger Publishing Company. s. 324. ISBN 1-4179-5419-1.
^ Roman Soltyk: Polen, geographisch und historisch geschildert – Mit einer vollständigen Geschichte der Jahre 1830 und 1831. Von einem Augenzeugen.. Stuttgart 1834 (Online 27 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Almanca) )
^ "The lands of partitioned Poland, 1795–1918. By Piotr Stefan Wandycz. s. 106." 4 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2020.
^ ""Polish Uprising of 1830–31." The Great Soviet Encyclopedia, 3rd Edition (1970–1979). Gale Group, 2010". 2 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2020.
^ "Polish Revolution of 1830." By Amy Linch. 2009. The International Encyclopedia of Revolution and Protest. 3 Ağustos 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 978-1-4051-8464-9
^ Tucker, Spencer C., (Ed.) (2009). A Global Chronology of Conflict: From the Ancient World to the Modern Middle East: From the Ancient World to the Modern Middle East. 3: 1775-1860. Santa Barbara, California: ABC-CLIO. s. 1157. ISBN 9781851096725. 22 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mayıs 2019. Czar Nicholas I decrees that henceforth Poland is an integral part of Russia. Poland loses all the special rights that it had supposedly enjoyed; its administration is entrusted entirely to Russian officials. Warsaw becomes little more than a military garrison, its university closed.

İlgili Araştırma Makaleleri

Polonya, resmî adıyla Polonya Cumhuriyeti, Orta Avrupa'da bulunan bir ülkedir. Komşuları, batıda Almanya, güneybatıda Çekya, güneyde Slovakya, kuzeydoğuda Rusya ve Litvanya, doğuda Belarus, güneydoğuda Ukrayna ve kuzeyde Baltık Denizi'dir. Ülke 312.696 km²'lik yüzölçümüyle Avrupa'nın dokuzuncu, dünyanın altmış dokuzuncu büyük ülkesidir. Yaklaşık 38,4 milyonluk nüfusuyla dünya sıralamasında en kalabalık 36. ülkedir.

Marcin Zaleski, Polonyalı ressam.

<span class="mw-page-title-main">Ocak Ayaklanması</span>

Ocak Ayaklanması, Polonya'daki Rus yönetimine karşı düzenlenen ayaklanma (1863-1864). Başarısızlıkla sonuçlanmış ve Rusların Polonya üzerindeki denetiminin daha da güçlenmesine yol açmıştır.

Varşova Ayaklanması, Polonya'daki Armia Krajowa birliklerinin Varşova'yı Alman işgalinden kurtarmak için gerçekleştirdiği, II. Dünya Savaşı'nın önemli operasyonlarından birisidir.

1830 Devrimleri, Avrupa'da 1830'da gerçekleşen devrimci bir dalgaydı. İki “ romantik milliyetçi ” devrimi içeriyordu : Hollanda Birleşik Krallığı'ndaki Belçika Devrimi ve Fransa'daki Temmuz Devrimi ile birlikte Polonya, İtalyan devletleri Kongresi'ndeki devrimler. Portekiz ve İsviçre bunu on sekiz yıl sonra, 1848 Devrimleri olarak bilinen çok daha güçlü bir başka devrim dalgası izledi.

1806 Polonya Ayaklanması, Polonya'nın Wielkopolska bölgesini işgal altında tutulan Prusya'ya karşı başlatılan ayaklanmadır. edilen Jan Henryk Dąbrowski komutasında başlayan ayaklanma Napolyon'na bağlı Fransız ordularının Polonya'ya yaklaşması ile başlamış ve ülkeye sevinç gösterileri ile karşılanan Fransızlar ile birlikte Polonya'yı özgürleşmiştir. Polonya özgürleştikten sonra burada Varşova Düklüğü kuruldu.

Jan Ferdynand Olszewski Polonyalı muhafazakâr bir avukat ve politikacı. Olszewski, Aralık 1991 ile Haziran ayı başları arasında beş ay boyunca Polonya Başbakanı olarak görev yaptı ve daha sonra Polonya Ulusal Muhafazakâr Hareketi'nin lider ismi oldu. Olszewski'nin başkanlığı, Üçüncü Cumhuriyet'in tarihinde ikinci en kısa olanıydı.

Kongre Polonyası veyahut resmi adıyla Polonya Krallığı, ya da Rus Polonyası, 1815'te Viyana Kongresi'nde egemen bir Polonya devleti olarak oluşturulan bir yönetimdi. Polonya, Habsburg Monarşisi, Rusya ve Prusya tarafından bölündükten sonra Rus egemenliği altında kuruldu. 1831 Kasım Ayaklanması'na kadar, krallık Rus Çarları ile birlikteydi. Daha sonra devlet, 19. yüzyıl boyunca Rus İmparatorluğu'na zorla entegre edildi. 1915 yılında, I. Dünya Savaşı sırasında, Polonya, 1918'de bağımsızlığını yeniden kazanana kadar, İttifak Devletleri tarafından Polonya'nın nominal Polonya Krallığı ile değiştirildi.

Nisan 1920'deki Varşova Antlaşması, Józef Piłsudski tarafından temsil edilen İkinci Polonya Cumhuriyeti ile Symon Petliura tarafından temsil edilen Ukrayna Halk Cumhuriyeti ile Bolşevik Rusya'ya karşı askeri-ekonomik bir ittifaktı. Anlaşma 21 Nisan 1920'de, 24 Nisan'da askeri bir ilave yapılarak imzalandı.

Amerika Birleşik Devletleri-Polonya ilişkileri ya da alternatif adıyla Leh-Amerikan ilişkileri, Amerika Birleşik Devletleri ile Polonya arasındaki diplomatik, sosyal, ekonomik ve kültürel ikili ilişkilere verilen addır.

Stefan Żeromski, Polonyalı romancı ve oyun yazarı. Maurycy Zych, Józef Katerla ve Stefan Iksmoreż adlarıyla da yazdı. 20. yüzyılın başında Genç Polonya hareketine mensuptu. "Polonya edebiyatının vicdanı" olarak adlandırıldı. Nobel Edebiyat Ödülü'ne dört kez aday gösterildi.

Varşova Matematik Okulu, Dünya Savaşları arasındaki yirmi yıl içinde, özellikle mantık, küme teorisi, nokta-küme topolojisi ve gerçel analiz alanlarında, Polonya, Varşova'da çalışan bir grup matematikçiye verilen isimdir. Çalışmalarını, 1920'de kurulan, dünyanın ilk uzman saf matematik dergilerinden biri olan Fundamenta Mathematicae dergisinde yayınladılar. Birkaç yıl sonra ünlü kariyeri onu Berkeley'deki California Üniversitesi'ne götürecek olan Alfred Tarski, 1933'te bu dergide, doğru kavramının tanımlanamazlığı üzerine ünlü teoremini yayınladı.

Alfonse pogromu Varşova, Polonya'da meydana gelmiş üç günlük bir isyandı. Şiddet birkaç düzine genelevin yıkılmasına ve 15 kadar ölüme yol açtı. Olayın analizleri, analizin hedefleri ve katılımcıları açısından farklılık gösterir..

1795-1918 yılları arasındaki Polonya Tarihi, Polonya'nın bağımsızlığını tamamen kaybettiği ve Prusya, Avusturya İmparatorluğu ve Rusya arasında bölündüğü dönemdir. 1795'te, Polonya, 18. yüzyılda gerçekleşen üç bölünmenin üçüncüsü ve sonuncusu gerçekleşti ve Polonya-Litvanya Birliği tamamen ortadan kalktı. Bununla birlikte, hem Polonya'da hem de Polonya'nın dışında yaşanan olaylar, 19. yüzyıl boyunca Polonya bağımsızlığının yeniden tesis edilmesi umutlarını canlı tuttu.

Polonya mimarisi tarihî ve çağdaş sanat anlayışını yansıtan yapıtlardan oluşmaktadır.

Polonya-Rusya ilişkileri, Polonya Krallığı ve Kiev Knezliği ve daha sonra Moskova Knezliği'nin sınır bölgelerinin kontrolü için mücadele edildiği Orta Çağ döneminin sonlarına kadar uzanan uzun ve genellikle çalkantılı bir tarihe sahiptir. Yüzyıllar boyunca, Polonya'nın bir zamanlar Moskova'yı işgal ettiği ve daha sonra Rusya'nın 19. ve 20. yüzyılda Polonya'nın çoğunu kontrol ettiği ve ilişkilere zarar veren birkaç Polonya-Rus Savaşı yaşandı. Polonya-Rus ilişkileri, 1989-1993 komünizmin çöküşünün ardından yeni bir aşamaya girdi. O zamandan beri, Polonya-Rus ilişkilerinde zaman zaman hem iyileşme hem de bozulma görüldü. 2013 BBC Dünya Servisi anketine göre, Polonyalıların %19'u Rusya'nın etkisini olumlu, %49'u ise olumsuz düşünüyor.

<span class="mw-page-title-main">Stefan Jędrychowski</span> Polonyalı yazar, gazeteci ve siyasetçi (1910-1996)

Stefan Jędrychowski, Polonya'da başbakan yardımcısı, dışişleri bakanı ve maliye bakanı olarak görev yapan Polonyalı bir komünist politikacı, ekonomist ve gazeteciydi.

Stefan Michał Olszowski, Polonya Birleşik İşçi Partisi üyesi olan Polonyalı bir politikacıdır. İki dönem Polonya Halk Cumhuriyeti dışişleri bakanı olarak görev yaptı.

Kongre Krallığı Ordusu, Polonya Krallığı'nın 1815-1831 döneminde var olan askerî güçlerini ifade eder.

Wola katliamı, Polonya'nın başkenti Varşova'nın Wola semtinde 40.000 ila 50.000 Polonyalının Alman Waffen-SS ve Azerbaycan Lejyonu'ndaki Mihver işbirlikçilerinin yanı sıra ağırlıklı olarak Ruslardan oluşan RONA güçleri tarafından sistematik olarak öldürülmesiydi. 5 - 12 Ağustos 1944 tarihleri arasında gerçekleşti. Katliam emrini, Varşova Ayaklanması başladıktan hemen sonra durdurmak için "hareket eden her şeyin" öldürülmesi emrini veren Heinrich Himmler verdi.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.