İçeriğe atla

Karyanda

Karyanda (Yunanca: Καρυάνδα) güneybatı Anadolu'da antik Karya kıyısında bir kentti.[1] Bizanslı Stephanus burayı Myndos ve Kos yakınlarında bir şehir ve liman (λίμην) olarak tanımlıyor.[2] Ancak Stephanus'un metnindeki λιμήν, bir düzeltme veya değişikliktir: el yazmaları λίμνη ('göl') kelimesini kullanır. Strabo, Karyanda'yı Myndos ile Bargilya arasına yerleştirir ve ortak metne göre onu "bir göl ve onunla aynı adı taşıyan bir ada" olarak tanımlar; dolayısıyla bilgilerini Strabon'dan alan Stephanus'un metinleri Strabon'un metinleriyle örtüşmektedir.[3] Pliny sadece Karyanda adasından bir kasabayla bahseder; ancak o pasajda da yalnızca adaları sıralar. Başka bir pasajda Karyanda'nın ana karada bir yer olduğundan bahseder ve Pomponius Mela da aynısını yapar.

Antik çağların en ünlü denizcilerinden ve kaşiflerinden biri olan Caryanda'lı Scylax, Caryanda'nın yerlisiydi. MÖ 6. yüzyılın sonlarında ve 5. yüzyılın başlarında yaşamış ve Pers kralı I. Darius'a hizmet etmiştir.

Başlangıçta Karyanda, Bodrum Yarımadası'nın başşehri olan Dor kenti Halikarnassos'un yaklaşık 19 km kuzeyinde, aynı adı taşıyan bir adada bulunuyordu. Daha sonra yarımadanın kuzey kıyısında, bugün turizm beldesi olan Türkbükü'ndeki Gölköy yakınındaki bir körfeze taşındı. Orada Karyanda Neapolis olarak biliniyordu.

Karyanda, MÖ 5. yüzyılda Atina'nın hakimiyetindeki Delos Birliği'nin bir üyesiydi.

Kaynakça

  1. ^ "Dictionary of Greek and Roman Geography (1854), Caryanda". 27 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2023. 
  2. ^ Bizanslı Stefanos. Ethnica. s.v. Καρύανδα. 
  3. ^ Strabo. Geographica. 14.2.20.  Sayfa numaraları Isaac Casaubon'un baskısına aittir.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Lidya</span> Anadoluda Tunç Çağının sonlarından başlayarak MÖ VI. yüzyıla kadar hüküm süren Lidya medeniyetinin merkezini oluşturan tarihî bölge

Lidya, Anadolu'da Tunç Çağı'nın sonlarından başlayarak MÖ 6. yüzyıla kadar hüküm süren Lidya medeniyetinin merkezini oluşturan tarihî bölge. Esas olarak Gediz Nehri ve Küçük Menderes vadilerini kapsayan, günümüzde yaklaşık olarak Manisa ve Uşak illerine denk gelen bölgedir. Lidya medeniyetinin tarih sahnesinden çekilmesinden sonra da Roma İmparatorluğu dönemine kadar bu isimle anılmıştır. Kuzeyinde Misya, güneyinde Karya, doğusunda Frigya, batısında ise İyonya bölgeleri bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Myndos</span>

Myndos ya da Türkçede okunuşuyla Mindos, Antik yazarların sıkça sözünü ettiği, Mausolos'un kurmuş olduğu şehridir. Yerleşim Bodrum yarımadasının en batısına düşen, bugünkü Gümüşlük ilçesinin bulunduğu bölgede yer almıştır. Ege Denizi ile Akdeniz'in kesişme noktasında bulunan kent, MÖ 640 yılında Anadolu'nun en eski medeniyetlerinden Lelegler tarafından kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Karya</span>

Karya, Anadolu'nun güneybatısında günümüzde Muğla kuzey kısımları Denizli güneyi ve içerideki bölgeye denk gelen coğrafyanın eski çağlardaki ismi. Bölgenin oluşumu Antik Yunan kavimlerinin Anadolu'nun Ege kıyılarında koloniler kurmaya başlamalarından öncesine dayanmaktadır ve bir uygarlık düzeyi yaratmış olan Karyalıların Anadolu'nun yerli halkı olduğu konusunda tarihçiler arasındaki mutabakat genişlemektedir.

<span class="mw-page-title-main">Alabanda (antik kent)</span> Aydının Çine ilçesi yakınlarında antik kent

Alabanda veya Khrysor Antiokyası, Aydın ilinin Çine ilçesine 9 km uzaklıktaki Doğanyurt köyünde bulunan bir antik Karya kentidir.

<span class="mw-page-title-main">İyonya</span> Anadoluda bugünkü İzmir ve Aydın illerinin sahil şeridine Antik Çağda verilen ad

İyonya, Anadolu'da bugünkü İzmir ve Aydın illerinin sahil şeridine Antik Çağ'da verilen addır. Dor istilası sonucu Yunanistan'dan kaçan Akalar tarafından Ayvalık, Efes, Foça, İzmir, Kuşadası, Milet ve Milas çevresinde kurulmuşlardır. Dünyanın yedi harikası arasında gösterilen Efes Artemis Tapınağı İyonyalılar döneminde inşa edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Boğaziçi, Milas</span>

Boğaziçi; Muğla'nın Milas ilçesine bağlı bir mahalledir. Güllük Körfezi ile Tuzla Kuş Cenneti kıyılarına kurulmuştur.

Salih Adası, Ege Denizi'nde Türkiye'ye ait bir ada.

<span class="mw-page-title-main">Misya</span>

Misya, Antik Çağ'da Anadolu'nun kuzeybatısında yer alan ve günümüzde yaklaşık olarak Bandırma, Erdek, Balıkesir, ilinin tümünü, Manisa, İzmir, Kütahya, Bursa, Çanakkale illerinin bir kısmını kapsayan bölge ve çevrenin adıdır. Herodot’tan 400 yıl sonra Amasya doğumlu coğrafyacı Strabon yazdığı Coğrafya isimli kitabında Uludağ, Olympos ve Mysia Olympos’u olarak geçer. Strabon, Mysia isminin aslının Lidya'lılarda gürgen ağacı anlamına gelmekte olduğunu belirtir. Ünlü coğrafyacı, Prusia (Bursa) kentinin Mysia Olympos’u (Uludağ) eteklerinde kurulduğunu, Frigyalılar ve Misyalılar sınır komşusu olduğunu belirtir.

<span class="mw-page-title-main">Amyzon</span>

Amyzon Koçarlı'nın 30 kilometre güneyinde bulunan antik kenttir. Selevkos İmparatorluğu yönetimi altında şehir Karya bölgesindeki resmi olmayan şehir devlet federasyonu içerisindeydi. Şehir Strabon tarafından bahsedilmiştir. Şehir, Yunan tarihçi Louis Robert tarafından ortaya çıkarılmıştır.

Ancyranus, Frigya'nın kuzey kısmında bir antik şehirdir.

<span class="mw-page-title-main">Kizikos</span> Türkiyenin Balıkesir ili sınırları içinde, Kapıdağ Yarımadasının güneyinde yer alan Mysia antik kenti

Kizikos, günümüz Erdek ilçesi yakınlarında, Marmara Denizi kıyısındaki Misya antik kentidir. Aslen Marmara Denizi'nde bir ada olduğu söylenen ve eskiden anakaraya ya yapay yollarla bağlanan klasik dönemde Arctonnesus adıyla anılan bugünkü Kapıdağ Yarımadası'nın güney kıyı tarafında bulunuyordu.

<span class="mw-page-title-main">Atarneus</span>

Atarneus, Batı Anadolu'da, Ege Kıyılarına yakın, bir antik çağ kentidir. Günümüz Dikili kentinin kuzey batısında, Midilli adasının karşısındadır. Bulunduğu bölgeye antik çağda Aiolis deniyordu.

<span class="mw-page-title-main">Kyme</span> İzmir, Aliağa yakınlarında bulunan bir antik kent

Kyme,, Antik Çağ'da Aiolis denilen bölgedeki Aiol kentlerinden biridir. Günümüzde Türkiye'nin İzmir ili Aliağa ilçesi yakınlarında yer almakta olup kıyısında bulunduğu küçük körfez, Nemrut Körfezi olarak adlandırılmaktadır. Ünlü antik çağ coğrafyacısı Strabon yerleşimi; Larissa (Aiolis)'dan 70 stadia, Myrina (Mysia)'dan 40 stadia uzaklıkta tarif etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Beş Adalar</span>

Beş Adalar veya Beşadalar,, Antalya ili, Kumluca ilçesi sınırlarında bulunan adalardır. Mavikent beldesinin, Karaöz Mahallesinde bulunan Gelidonya Burnu'un denizdeki devamı niteliğindedir. Adalarda yerleşim bulunmamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Antiocheia (Büyük Menderes)</span> insan yerleşimi

Antiochia ya da Menderes üzerindeki Antiokheia, alternatif ismiyle Pythopolis, Aydın İli, Kuyucak İlçesi, Başaran Köyü yakınlarında yer alan eski bir Karya kentidir.

<span class="mw-page-title-main">Myus</span>

Myus, Aydın'nın Söke Ovası'nda, tarihi Karya bölgesinde yer alan bir Antik Yunan kenti. Yerleşke, İyon Birliği'ni oluşturan 12 İyon kentinden biridir. Ayrıca, Miletus ve Priene ile birlikte İyonca alt lehçesini konuşan üç şehirden biriydi. Bu üç şehir de Anadolu'nun batı kıyısının ortasında, Maeander Nehri'nin ağzına yerleştirilmiş İyon kolonileriydi.

<span class="mw-page-title-main">Pelagonya</span> tarihi bölge

Pelagonya, Antik krallığın adını taşıyan Makedonya'nın coğrafi bir bölgesidir. Antik Pelagonya, kabaca Kuzey Makedonya'daki günümüzdeki Prilepe, Mogila, Novaci, Kruševo ve Krivogaştani belediyelerine karşılık gelir.

Bargilya, Türkiye'nin güneybatısındaki antik Karya'nın kıyı bölgelerinde yer alan, Iasos ile Myndos arasındaki bir antik şehirdi.

Corycus veya Korikos, aynı adı taşıyan bir dağın yakınında, İyonya'nın bir kasabasıdır. Kıyıya yakın bir yerdedir ve Korykos'un Erithrai topraklarında olduğunu söyleyen Thukididis tarafından alıntılanmıştır. Thukididis, Korikos'un M.Ö. 412 yılında Peloponez Savaşı sırasında bulunduğu yer olduğunu yazar. Alkibiadis ve Chalcideus mahkûmlarını serbest bıraktılar ve Sakız Adası'nın Delosn Birliği'nden ayrılmasına neden olmak için komplo kurdular. Daha sonra Spartalı Astyochus da filonun komutasını almak için Milet'e gittiğinde Korikos'taydı. Bir zamanlar Corycaei adı verilen korsan bir halkın yaşadığı bu bölge, tüccarların gemilerinde neler olduğunu ve nereye gittiklerini öğrenmek için çeşitli limanlarda casuslar bulundurarak ticaretlerini sistematik bir şekilde yürütüyorlar ve denizde onlara saldırıp, soyuyorlardı. Strabon'un bahsettiği atasözü buradan gelir. Hekataios'un Asya'sından alıntı yapan ve Strabo'nun pasajından alıntı yapan Bizanslı Stefanos, şehrin Erythrae topraklarında olduğunu yineler. MÖ 191'de Korikos Muharebesi'nin yapıldığı yerdir.

<span class="mw-page-title-main">Artace (Misya)</span>

Artace veya Artake, Kyzikos yakınlarındaki antik Misya'da bir kasabaydı. Bir Milet kolonisiydi. Bir liman kentiydi ve Kyzikos'un bulunduğu yarımadadaydı ve ondan yaklaşık 40 stadia uzaklıktaydı. Yunan mitolojisinde Artace, Argonotların Argo'nun taş çapasını daha büyüğüyle değiştirdikleri yer olarak anılır. Artace, I. Darius döneminde İyon Ayaklanması sırasında Prokonnesus ile birlikte yakıldı. Muhtemelen uzun bir süre yeniden inşa edilmedi çünkü Strabon 1. yüzyılda Misya kasabaları arasında bundan bahsetmez: ancak aynı isimli ormanlık bir dağdan ve yakınında aynı isimli bir adadan bahseder, Yaşlı Plinius'un Artacaeum dediği ada. Bizanslı Stephanus tarafından alıntılanan Timosthenes, ayrıca bir dağa ve karadan bir stadyum uzaklıktaki küçük bir adaya Artace veya Artake adını verir. Procopius zamanında, Artace yeniden inşa edilmişti ve Kyzikos'un bir banliyösüydü.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.