İçeriğe atla

Kartografik sansür

Kartografik sansür ya da harita sansürü; askeri üsler, enerji santralleri, vericiler gibi stratejik olarak önemli yerlerin kamuya açık haritalarda yerlerinin gizlenmesidir.

Tarihçe

Haritalarda sansürün bir varyantı olarak yanlış yüksek değerler konulabilmektedir. Örneğin yükseklik değerleri sel baskını tahmini için önemli olabilmektedir. I. Dünya Savaşı yıllarında birçok Alman askeri Belçika'da iken kamplarını sel basması sonrası öldü. Çünkü Alman askerleri tarafından kullanılan haritalarda kamp yerleri sel için yeterince eğilimli gösterilmemişti ve su baskını için Alman askerleri önlem almamıştı.

Haritalarda sansür eski Doğu Almanya tarafından da uygulanmıştır. Özellikle sınıra yakın bölgeler gizlenerek Batı Almanya'ya iltica girişimleri daha zor hale getirilmiştir.

Günümüzde uydu görüntüleri varlığı nedeniyle harita sansürü daha az etkin olsa da hâlen kullanılmaktadır. Bazı ülkelerin yönetimleri çok gizli kuruluşlar ve hassas stratejik yerleri sansürlemektedirler.

İnternet ortamında harita ve uydu görüntüsü hizmeti veren Google Earth'de özel güvenlik endişeleri nedeniyle bazı yerlerde sansür uygulamıştır. Aşağıda dile getirilen bazı endişeler mevcuttur:

  • Eski Hindistan başkanı Abdul Kalam, Hindistan'daki hassas yerlerin yüksek çözünürlükte resimleri konusundaki endişelerini dile getirdi.[1]
  • Hindistan Uzay Araştırma Örgütü, Google Earth'ün Hindistan için bir güvenlik tehdidi oluşturduğunu ve Google yetkilileri ile diyalog istediklerini bildirdi.[2]
  • Güney Kore Hükûmeti yazılımın, Cumhurbaşkanlığı Sarayı ve çeşitli askeri kurumların görüntülerini sunmasının muhtemelen Kuzey Kore tarafından kullanılabilecek olması nedeniyle endişelerini dile getirdi.
  • Sidney, Avustralya'daki Lucas Heights nükleer reaktöründeki operatörler Google'dan tesisin yüksek çözünürlüklü resimlerine sansür istedi. Ancak, daha sonra isteğini geri çekti..[3]
  • İsrail Hükûmeti de kendi ülkesindeki hassas yerlerin yüksek çözünürlüklü resimlerin kullanılabilirliği üzerindeki endişelerini dile getirdi ve daha az ayrıntılı ve netlikte görünmesini istedi.[4]
  • Washington DC'deki Amerika Birleşik Devletleri Başkan Yardımcısı Rezidansı (Deniz Gözlemevi) piksellenmiştir.[5] Fort Knox'daki Federal Altın Deposu'da aynı şekilde piksellenmiştir.

Kartografik sansür Google Maps tarafından da uygulanmaktadır. Bazı yerler kasten karartılmakta, bazı yerlerin ise eski görüntüleri kasten güncellenmemektedir.[6]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "India: Stop Looking At Me, Google!". 16 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2012. 
  2. ^ "Google Earth Poses Security Threat to India, ISRO Chief seeks Dialogue". 12 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2012. 
  3. ^ "Lucas Heights nervous about Google gander". 19 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2012. 
  4. ^ "Israel's top secret sites on Google Earth". 8 Ocak 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2012. 
  5. ^ "Arşivlenmiş kopya". 22 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2012. 
  6. ^ Jenna Johnson (22 Temmuz 2007). "Google's View of D.C. Melds New and Sharp, Old and Fuzzy". News. Washington Post. 14 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2007. 

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Harita</span> yeryüzünün belirli oranlarda küçültülüp gösterilmesi

Harita, yeryüzünün tümünün ya da bir parçasının belirli oranlarda küçültülmüş bir şekilde bir düzlem üzerinde gösterimidir. Yeryüzü düzleme açılamayan kapalı bir şekil olduğundan küçültme ile birlikte harita projeksiyonları kullanılarak düzleme izdüşüm işlemi de yapılır.

<span class="mw-page-title-main">Google Earth</span>

Google Earth, tüm Dünya'nın uydularından çekilmiş değişik çözünürlükteki fotoğrafların görüldüğü, Google Labs tarafından satın alınan Keyhole adlı şirketin geliştirdiği bir bilgisayar yazılımıdır.

<span class="mw-page-title-main">Ortofoto harita</span>

Ortofoto harita, üzerine harita kenar bilgileri, gridler, eş yükseklik eğrileri, yer ve mevki isimleri ve benzeri kartografik bilgilerin eklendiği ortofoto görüntülere verilen isimdir.

<span class="mw-page-title-main">Wikimapia</span> Google Mapsi viki sistemiyle destekleyen bir çevrim içi eşlem ve uydu fotoğrafı kaynağı

WikiMapia veya VikiHarita, Google Maps'i viki sistemiyle destekleyen bir çevrimiçi harita ve uydu fotoğrafı kaynağıdır. Alexandre Koriakine ve Evgeniy Saveliev tarafından geliştirilen bu sistem 24 Mayıs 2006 tarihinde tüm dünyayı tanımlamak amacıyla hizmete girmiştir. Sistem, yaklaşık 14 milyon yer bilgisi bulundurmaktadır. WikiMapia'ya katkı yapabilmek için üye olmak gerekmektedir. 200.000'in üzerinde kullanıcı bu hizmetin etkin üyesi durumundadır.

<span class="mw-page-title-main">Google ürünleri listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Google ürünleri listesi Google tarafından satın alınan tüm ana masaüstü, mobil ve çevrimiçi ürünleri içerir. Bu ürünler son ürün ya da beta sürümler olabilir. Liste ayrıca kullanımdan kaldırılmış, birleştirilmiş ya da tekrar isimlendirilmiş ürünleri de içerir. Ürünlerin içinde olan özellikler ayrıca listelenmemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Cedîd Atlas</span>

Cedid Atlas, Türklerde ve İslam ülkelerinde Batı kartografik teknikleri ve coğrafi araştırmalarına dayanılarak yayınlanan ilk atlastır, 1803 yılında Osmanlı İmparatorluğu'nun o zamanki başkenti İstanbul'da basılarak yayınlanmıştır. Atlasın bir serlevha niteliğinde olan kitap başlığındaki tam adı Cedid Atlas Tercümesi olup, Türkiye haricindeki ülke kütüphanelerinde bu isimle kayıt altına alınmıştır.

Sloan Dijital Gökyüzü Araştırması ya da SDSS, New Mexico Apache Point Gözlemevi, Amerika Birleşik Devletleri’nde, 2,5 metre, geniş açılı optik teleskop kullanılarak yapılan çok filtreli görüntüleme ve spektroskopik kızıla kayma araştırmasıdır. Proje adını projeye önemli bir bağış yapan Alfred P. Sloan Kuruluşu’ndan almıştır. 2000 yılında başlayan veri toplama sürecinde nihai görüntüleme verileri 500 milyon civarında cismin fotometrik gözlemi ve 1 milyondan fazla cismin spektrumu ile gökyüzünün %35’ten fazlasını kapsamaktadır. Asıl örnek gezegenin z=0,1’in orta redshift’ine sahiptir; parlak kırmızı galaksiler için z=0,7 olduğu sürece redshift vardır ve z=5 olduğu sürece kuasarlar da vardır; ve z=6’nın ilerisindeki redshiftlerdeki kuasarları gözlemlemek için görüntüleme anketlerde katıldılar. Ocak 2011’de yayınlanan 8. veri sürümü (DR8) SDSS görüntüleme kamerasıyla yapılan gökyüzünün 14.555 kare derecesini kapsayan bütün fotometrik gözlemleri içermektedir. 31 Temmuz 2012 tarihinde yayınlanan 9. veri sürümü Baryon Salınım Spektroskopik Araştırması’ndan (BOSS) gelen 800.000 den fazla yeni spektrum içeren ilk sonuçları kapsamaktadır. Bunların içinde 500.000'den fazla spektrum evrende 7 milyar yıl önce var olan nesnelere aittir. 31 Temmuz 2013 tarihinde halka açıklanan 10. veri sürümü (DR10) önceki sürümlerde yayınlanan tüm verileri ve APO Galaktik Evrim Deneyi (APOGEE) spektrografından gelen, Samanyolu Galaksisi’nin yıldızlarının 57.000'den fazla yüksek çözünürlüklü (kızılötesi) spektrumunu içeren verileri kapsamaktadır. Ayrıca DR10 verileri uzak evrendeki galaksilerin ve kuasarların 670.000'den fazla yeni BOSS spektrumunu içermektedir.

Anahtar Deliği Biçimlendirme Dili Internet tabanlı, iki boyutlu haritalar ve üç boyutlu Dünya tarayıcılar içinde coğrafi şerhi ve görselleştirme ifade etmek için bir XML gösterimdir. KML başlangıçta Anahtar Deliği Dünya Görüntüleyicisi olarak seçildi, Google Earth ile kullanılmak üzere geliştirilmiştir. 2004 yılında Google tarafından satın alınan Keyhole, Inc tarafından yaratıldı. KML 2008'de Open Geospatial Consortium tarafından uluslararası bir ölçüt haline getirilmiştir. Google Earth'te görüntüleyebilirsiniz ve grafiksel KML dosyalarını düzenlenmesi mümkün olan ilk program olmuştur. Bu tür Marble gibi diğer projeler de KML desteği geliştirmeye başlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ulusal Jeouzamsal İstihbarat Ajansı</span>

Ulusal Jeouzamsal İstihbarat Ajansı, hem Amerika Birleşik Devletleri Savunma Bakanlığı'na bağlı bir harekât destek ajansı, hem de Amerika Birleşik Devletleri İstihbarat Topluluğunun altında bir istihbarat ajansıdır. Görevi jeo-uzamsal (GEOINT) haberlerin ulusal güvenliğini destekleyecek biçimde çözümleme, veri toplama, analiz ve dağıtımını yapmaktır. NGA 2003 yılına kadar Ulusal Görüntü ve Haritalama Ajansı (NIMA) olarak adlandırılmaktaydı.

Geo-wiki mevcut coğrafi bilgilerin doğrulanması ve kitle kaynağı yoluyla hem yeni bilgilerin toplanması hem de yardım etmek için oluşturulan bir wiki projesidir. Google Earth varoluşu nedeniyle, internetten coğrafi etiketli görüntüler ve bireysel gönüllüler ile artık coğrafya ve konumlar hakkında katkıda bulunulabilir.

<span class="mw-page-title-main">Google Street View</span>

Google Street View, Google Maps ve Google Earth teknolojileri ile bütünleşik olarak dünyadaki birçok kamuya açık alanlardan caddeler boyunca panoramik görüntülerin izlenebilmesini sağlayan teknoloji servisine verilen isimdir. 2007 yılında ABD'nin çeşitli şehirlerinde başlamış ve o tarihten bu yana kırsal alanları da kapsayacak şekilde dünya genelinde sürekli olarak büyümüştür. Google Haritalar üzerinde Street View ile görüntülenmiş olan alanlar mavi çizgiler ile belirtilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Google Moon</span>

Google Moon, Ay'ın uydu görüntülerini gösteren Google Earth'ün benzeri olan bir hizmettir. 20 Temmuz 2005'te Apollo 11'in Aya inişinin 40. yıldönümünde tanıtılmıştır. Apollo misyonların her iniş yeri uydu görüntüsü gibi gösterilir, kullanıcıyı her göreve daha fazla bilgi sağlamakla yakınlaştırır.

<span class="mw-page-title-main">Bing Haritalar</span> Microsoft tarafından sunulan internet haritalama sistemi

Bing Haritalar Microsoft Bing paketinin bir parçası olarak bir web harita hizmeti arama motorudur. Bing Haritalar Platformu tarafından desteklenmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Haritalar (Windows)</span>

Windows Haritalar Microsoft'un web harita hizmeti arama motorudur. Windows 10, Windows 10 Mobile, Xbox One ve Microsoft HoloLens için Evrensel Windows Platformu uygulamaları olarak kullanılabilir. HERE WeGo haritaları ve Microsoft Corporation görüntülerini ve yol haritalarını kullanır.

<span class="mw-page-title-main">Göktürk-1</span> Türkiyeye ait yer gözlem uydusu

Göktürk 1, Türk Havacılık ve Uzay Sanayi A.Ş. (TUSAŞ) ve Aselsan'ın teknoloji girdisi ile İtalyan uzay hizmeti şirketi Telespazio tarafından Millî Savunma Bakanlığı için tasarlanmış ve geliştirilmiş olan, 0.5 m'ye (50 cm) kadar görüş yeteneğine sahip, yüksek çözünürlüklü bir yer gözlem uydusudur.

<span class="mw-page-title-main">Apple Haritalar</span> Harita Servisi

Apple Haritalar Apple Inc. tarafından geliştirilen bir web haritalama servisidir. Bu, iOS, macOS ve watchOS'un varsayılan harita sistemidir. Otomobil, yaya ve toplu taşıma navigasyonu için yol tarifi ve tahmini varış saatlerini sağlar. Apple Haritalar ayrıca, kullanıcının binaların ve yapıların modellerinden oluşan 3D bir manzara içinde yoğun nüfuslu şehir merkezlerini keşfetmesini sağlayan benzersiz Flyovers modunu da içeriyor.

<span class="mw-page-title-main">Here (şirket)</span> Hollanda merkezli teknoloji şirketi

HERE, Hollanda merkezli bireylere ve şirketlere haritalama ve konum bilgisi ve ilgili hizmetler sunan bir teknoloji şirketidir. Şirketin hisselerinin çoğunluğu 3 Ekim 2015 tarihi itibarı ile Alman otomotiv şirketlerinin bir konsorsiyumuna aittir ve diğer şirketler de azınlık hisselerine sahiptir. 2007'de Finlandiya merkezli Nokia tarafından satın alınan şirketin kökleri, 1985'te kurulmuş ABD merkezli Navteq'e dayanmaktadır. Şu anda merkezi Amsterdam'da bulunmaktadır.

Haritacılık Müzesi; Ankara'nın Cebeci semtinde bulunan bir askeri müzedir. Millî Savunma Bakanlığı'na bağlı Harita Genel Müdürlüğü'nün merkez kışlasında konumlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Uydu görüntüleri</span> Yapay bir uydudan alınan Dünya veya başka bir gök bilimsel cismin görüntüsü

Uydu görüntüleri, dünyada devletler ve işletmeler tarafından işletilen görüntüleme uyduları tarafından toplanan Dünya'nın görüntüleridir. Uydu görüntüleme şirketleri, Apple Haritalar ve Google Haritalar gibi işletmelere ve hükûmetlere lisans vererek görüntüleri satar.

<span class="mw-page-title-main">Jean-Baptiste Bourguignon d'Anville</span> Fransız haritacı (1697-1782)

Jean-Baptiste Bourguignon d'Anville, harita yapım standartlarını büyük ölçüde geliştiren Fransız coğrafyacı ve haritacı. Fransa'nın en büyük kartografik koleksiyonunu üreten D'Anville'nin tüm eserleri Fransa kralı tarafından satın alınmıştır. Yaşamı boyunca, büyük ölçüde orijinal araştırmalara dayanan 211 harita ve 78 inceleme yazısı/tez yayımlamış, kıtaların bilinmeyen alanlarını haritalarda boş bırakmış ve seleflerinin yaptığı haritaların aksine, şüpheli bilgileri kaydetmiştir. Haritaları 19. yüzyıl boyunca haritacılıkta referans noktası olarak kaldı ve çok sayıda kâşif ve gezgin tarafından kullanıldı.