İçeriğe atla

Kartaca Muharebesi (238)

Kartaca Muharebesi
Tarih12 Nisan 238
Bölge
Kartaca yakınları
Sonuç I. Maximinus'un zaferi
Taraflar
Roma İmparatoru Maximinus Thrax'a sadık Numidya kuvvetleriI. Gordianus ve II. Gordianus'un kuvvetleri
Komutanlar ve liderler
Capelianus II. Gordianus  (ölü)
Çatışan birlikler
bir lejyon
diğer gazi birlikleri
eğitimsiz milislerden teşekkül büyük bir ordu

Kartaca Muharebesi, Roma İmparatoru Maximinus Thrax'a sadık kuvvetler ile I. Gordianus ve II. Gordianus'un kuvvetleri arasında 238 yılında gerçekleşmiştir.

Arka plan

I. ve II. Gordianus, hem Roma Senatosu tarafından desteklenen Afrika eyaletinde üslenen baba ve oğuldu. Muharebe, İmparator Maximinus Thrax'a karşı, aşırı ve haksız vergilendirilmiş olduklarını düşünen toprak sahipleri tarafından başlatılan bir isyanın parçasıydı. Bu toprak sahipleri Thysdrus'taki procurator'a suikast düzenlediler ve I. Gordianus ve oğlu II. Gordianus'u imparator olmaya çağırdılar.[1]

Numidya valisi Capelianus, Herodian'a göre, I. Gordianus'a karşı daha önceden kin duyuyordu. Herodian, bu kinin ikisini içeren bir mahkemeden sonra geliştiğini söyler. İmparator seçildikten kısa bir süre sonra, Gordianus, eski düşmanı Capelianus'un yerine Numidya'ya bir başkasını yolladı. Bu eylem sonunda onun zamansız ölümüne yol açacaktır.[2]

Muharebe

I. Gordianus, Thysdrus'den isyan haberlerinin iyi karşılandığı Kartaca'ya yürüyüşe geçti.[3] Capelianus, Afrika lejyonu Legio III Augusta ile iki asi imparatorun karşısına çıktı.[4]

İki ordu Kartaca yakınlarında karşı karşıya geldi. II. Gordianus kişisel olarak askerî eğitim almamış milislerden teşekkül orduya komuta ediyordu, mağlup oldu ve öldürüldü. Oğlunun ölümünü öğrenen I. Gordianus intihar etti.[3] The father and son's reign lasted a total of 28 days.[5]

Neticeleri

İki Gordianus'un ölümü ile Roma senatosu halk arasında popüler olmayan iki yeni imparator seçti. Senato daha sonra 13 yaşındaki III. Gordianus'u yeni Sezar olarak seçmeye karar verdi.[2][3]

Kaynakça

  1. ^ Townsend, Prescott. The revolution of A.D. 238: the leaders and their aims. Yale Classical Studies. 24 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ekim 2014. 
  2. ^ a b Wasson, Donald. "Gordian Emperors". Ancient.eu. Ancient History Encyclopedia. 14 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2014. 
  3. ^ a b c Meckler, Michael A. (26 Haziran 2001). "Gordian I (238 A.D.)". Die Imperatoribus Romanis. Salve Regina University. 23 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2012. 
  4. ^ Brent, Allen (2010). Cyprian and Roman Carthage. New York: Cambridge University Press. s. 118. 15 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2019. 
  5. ^ Levit-Tawil, Dalia (Temmuz 1992). "The Sasanian Rock Relief at Darabgird-A Re-Evaluation". Journal of Near Eastern Studies. 51 (3). s. 13. JSTOR 545542. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Pön Savaşları</span> Kartaca Savaşları

Pön Savaşları, Kartaca Savaşları olarak da bilinir. Kartaca ile Roma Cumhuriyeti arasında, MÖ 264-146 yılları arasında, Akdeniz deniz ticaretini ele geçirmek ve elde tutmak için yapılan ve üç evre olarak gerçekleşen savaşlardır. Döneminin bilinen en geniş çaplı savaşlarıdır. Pön sözcüğü, Latince'deki Punicus sözcüğünden türetilmiş bir sözcük olup "Kartacalı" anlamına gelmektedir ve Kartacalıların Fenike kökenini belirten bir sözcüktür.

<span class="mw-page-title-main">Balbinus</span>

Decimus Caelius Calvinus Balbinus - 22 Nisan 238'den ölümüne kadar olan sürede Pupienus' la birlikte görev yapan iki imparatordan biridir. Roma Senatosu tarafından selefi I. Gordianus ve II. Gordianus başarısız olunca İmparator seçildi ve eski imparatorlardan Maximinus Thrax'ı yendi.

<span class="mw-page-title-main">II. Gordianus</span> Roma imparatoru

Marcus Antonius Gordianus Sempronianus Romanus Africanus, 238 yılında II. Gordianus adıyla tahta çıkan ve 19 Mart - 9 Nisan 238 arasında sadece 20 gün yönetimde kalan Roma imparatoru.

Altı İmparator Yılı, Aynı yıl içerisinde Roma İmparatorluğu tahtında hak iddiasında bulunmuş altı Roma İmparatoru'na atfen 238 yılı için kullanılan isim.

<span class="mw-page-title-main">I. Gordianus</span> Roma imparatoru

Marcus Antonius Gordianus Sempronianus Romanus Africanus ya da I. Gordianus, Roma imparatoru. 238 yılında Altı İmparator Yılı'nın 2. imparatoru.

<span class="mw-page-title-main">III. Gordianus</span>

Marcus Antonius Gordianus Pius, 238 - 244 arası Roma imparatoru. I. Gordianus'un kızı ve II. Gordianus'un kızkardeşi Antonia Gordiana'nın oğludur. Babasını adı bilinmemektedir ve kendi adını 238'de dedesinden almıştır.

<span class="mw-page-title-main">I. Maximinus</span> Roma imparatoru (235-238)

Gaius Iulius Verus Maximinus, Maximinus Thrax ve I. Maximinus olarak da bilinen, 235–238 arasında hükümdarlık etmiş Roma imparatoru.

<span class="mw-page-title-main">Philippus</span> 244-249 yılları arasında Roma imparatoru

Marcus Julius Philippus, ailesinin köklerinden dolayı "Arap" Philip olarak tanınan ve 244 - 249 yılları arasında tahta çıkan Roma imparatoru. Arabistan'ın Havran şehrinde, günümüz Suriye'sinde bulunan bir şehirde doğdu.

Marcus Asinius Sabinianus, Sabinianus Afrika eyaletinde imparator Gordian III'e karşı yapılan ayaklanmanın lideridir. Kendini imparator ilan etse de, Moritanya valisi tarafında bozguna uğratılmasının ardından, 240 yılında Kartaca kentindeki destekçileri tarafından İmparatorluk yetkililerine teslim edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Princeps senatus</span>

Princeps senatus Roma Senatosu'nun kıdemli üyeleri arasındaki birinci senatör. Resmi olarak cursus honorum dışında olmasına ve imperium yetkisi olmamasına rağmen, bu unvanı taşıyan senetöre çok büyük bir prestij sağlardı.

<span class="mw-page-title-main">Afrika (eyalet)</span>

Afrika (Africa), Roma İmparatorluğuna bağlı bir eyalet. Kabaca günümüz Tunus topraklarının kuzeyini ve batı Libya'nın Gabes Körfezi boyunca uzanan Akdeniz kıyılarını içerirdi. Kıta Afrika adını bu Roma eyaletinden sonra almıştır. Aynı bölge, daha sonra Araplar tarafından da orijinal lisanına sadık kalınarak İfrikiya olarak adlandırılmıştır.

Gordian şu anlamlara gelebilir:

<span class="mw-page-title-main">Vandal Krallığı</span>

Vandal Krallığı ya da Vandallar ve Alanlar Krallığı MS 435 ile MS 534 yılları arasında Kuzey Afrika ve Akdeniz adalarında Kral Genserik hükümdarlığı altında Cermen Vandallar tarafından kurulan krallıktır.

Resaena ya da Resaina Muharebesi, milattan sonra 243 yılında günümüzde Ceylanpınar yakınlarında bulunan mevkide III. Gordianus komutasındaki Roma İmparatorluğu ile Sasani İmparatorluğu arasında gerçekleşen savaştır.

<span class="mw-page-title-main">Afrika praetoria idaresi</span>

Afrika praetoria idaresi, Mağrip'de kurulu Doğu Roma İmparatorluğu'nun ana idari bölümlerinden biridir. İdare merkezi Kartaca'dır. 533-534 yıllarında Kuzeybatı Afrika'nın Vandallardan geri alınmasından sonra kurulmuştur. 580lerin sonlarına kadar varlığını sürdürmüş, sonra yerini Afrika Eksarhlığı'na bırakmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Numidya</span>

Numidya, Afrika'da Sahra'nın kuzeyindeki bir bölgeye Romalıların verdiği ad. Aşağı yukarı Cezayir'in günümüzdeki sınırları içinde kalır. Numidyalılar, Milattan Önce 6. yüzyıldan başlayarak kıyı bölgelerini işgal eden Kartaca ordularına katılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Tricamarum Muharebesi</span> muharebe

Tricamarum Muharebesi, 15 Aralık 533'te Belisarius'un komutasında Bizans İmparatorluğu ile Kral Gelimer ve kardeşi Tzazon komutasında Vandal Krallığı orduları arasında gerçekleşmiştir. Ad Decimum Muharebesi'nde gerçekleşen Bizans zaferini takip etti ve Vandalların gücünü tamamen ortadan kaldırarak, Bizans İmparatoru I. Justinianus'un Kuzey Afrika'nın yeniden fethini tamamladı. Savaşın ana kaynağı dönemin tarihçisi Prokopius'dur, De Bello Vandalico, Prokopius'un Justinianus'un savaşları eserinin III. ve IV. Kitaplarını kaplar.

Kartaca Muharebesi olarak bilinen en az 6 büyük çatışma vardır. Bunlar,

<span class="mw-page-title-main">Thapsus</span> Antik Roma şehri

Thapsus, ayrıca Tampsus ve onu Sicilya'daki Thapsus'tan ayırmak için Thapsus Minor olarak da bilinir, günümüzün Tunus'un Bikalite kenti yakınlarında bir Kartaca ve Roma limanıdır.