İçeriğe atla

Karsambaç

Karmanbaç hazırlanışı

Karsambaç veya karlamaç, rendelenmiş buz veya temiz karın üzerine tatlı bir şurup ekilerek hazırlanan bir tatlıdır. Türkiye'nin güney illerinde daha çok rastlanan bir tatlıdır. Yayla kültürü olan bölgelerde tüketilir. Osmanlı Devleti'nde kullanılan geleneksel yiyecektir.[1]

Hazırlama ve sunum

Karsambaçın iki ana unsuru vardır: Kar ve şurup. Kar büyük bir kalıptan traşlanarak elde edilebileceği gibi temiz karlar da toplanabilir. Tek kişilik porsiyon olarak kaseye doldurulan karın üzerine tatlı bir şurup gezdirilir. Üzerine süs olması için nane yaprağı konulabilir veya şeker ekilebilir.

Kar toplarken dikkat edilmesi gereken unsur karın üst tabakasını ince olarak alıp atmaktır. Böylece havadaki toz ve diğer parçacıkların temas ettiği kısım atılmış olur. Altta hava ile uzun süre temas etmemiş olan kar kürek veya kaşık yardımıyla toplanır. Karın zemindeki sularla, toprak ve otlarla temas etmemiş olmasından emin olmak için karın her küremede kuru ve beyaz olmasına dikkat edilmelidir.

Tepeleme bir kaseye doldurulan buz şurup için hazırdır. Burada çok değişik tatlı karışımlar kullanılabilir. Aşağıda verilenler sıkça rastlanan çeşitlerdir.

  • Pekmez, en sık rastlanan karsambaç şurubudur.
  • Kızılcık şerbeti, bu şekilde yapılan karsambaç bicisiz bici bicidir.
  • Tatlı şurubu, baklava, şöbiyet gibi şuruplu veya künefe gibi şıralı tatlıların dibinde artmış olan şurupların kar üzerine ekilmesiyle yapılır. Özellikle bir süre tatlı ile beklemiş şuruplardan gelen tatlının hafif tadı değişik bir karsambaç yaratır.
  • Şerbetler, değişik meyvelerle hazırlanmış her türlü koyu şerbet özü.

Dünya mutfağında karsambaç

Karsambaca çok benzeyen bir tatlı Amerika'nın Louisiana eyâletinde yapılmaktadır. Temizce toplanan karın üzerine şeker kamışı şurubu ekilir. Bazı hazırlama türlerinde buza vanilya, süt ve şeker gibi dondurma malzemeleri veya çırpılmış yumurta akı katılabilir. Bu şekilde hazırlanan tatlıya Kar dondurması (snow ice cream) denilir.

Kanada mutfağında yapılan tire d'érable (tir dörabl okunur) da kar kullanılarak yapılan benzer bir tatlıdır. Akağaç şurubunun kaynatılarak hafifçe ağdalaşması sağlanır. Bu şurup temiz karın içine dökülerek çabuk donması ve karamelimsi bir doku alması sağlanır. Karsambaçtan farkı karın yenmemesi, donan şurubun çatalla çekilerek ayrıca servis edilmesidir.

Bunların yanı sıra, Malezya'da da Ais Kaçang adında bir tatlı tüketilmektedir. Üzerine şerbet dışında rendelenmiş hindistan cevizi ve yer fıstığı; bazen de jöle, tatlı mısır ve fasulye konulur.

Kaynakça

  1. ^ Kahramanmaraş Ansiklopedisi 5. Cilt. s. 21. 1 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2022. 

Ayrıca bakınız

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Pekmez</span> Şurup

Pekmez üzüm, kuşburnu, incir, keçiboynuzu (harnup) veya dut gibi tatlı meyvelerin ya da şeker pancarı, ardıç meyvesi gibi şekere dönüşebilecek tarım ürünlerinin ezilerek kaynatılması ile üretilen, yoğun ve tatlı bir şuruptur.

<span class="mw-page-title-main">Nar</span> Kınagiller familyasından bir bitki türü

Nar, kınagiller (Lythraceae) familyasından, içinde küçük çekirdekleri ve meyve gövdesini oluşturan yüzlerce tanecik bulunan, hafif ekşi ve bazen tatlı tadı olan, ılıman iklimlerde yetişen bir meyve türü.

<span class="mw-page-title-main">Baklava</span> şerbetli bir Türk tatlısı

Baklava Türk, Orta Doğu, Balkan ve Güney Asya mutfaklarında yer etmiş önemli bir hamur tatlısıdır. İnce yufkaların arasına yöreye göre ceviz, antep fıstığı, badem veya fındık konarak yapılır. Genel olarak şeker şerbeti ile tatlandırılır. Ayrıca bal şerbeti de kullanılabilir. Bazı ticari firmalar kendi özel şerbetlerini kullanırlar.

<span class="mw-page-title-main">Dondurma</span> dondurulmuş tatlı

Dondurma, içine şeker katılmış çeşitli meyve suları ya da sütten soğutmak suretiyle elde edilen soğuk bir tatlıdır. Eş anlamlısı buzkaymak sözcüğüdür. Ayrıca meyveli buz ve freezie türleri de vardır. El ile ya da elektrikli makinelerde yapılabildiği gibi dondurma buzdolapları ile de hazırlanabilir. 100 g dondurma 100-200 kalori verir. A, B, D vitaminleriyle, kalsiyum, yağ, protein ve fosfor yönünden zengin bir gıdadır. Artık piyasada hemen her çeşidi olan dondurmaları servise hazır paket şeklinde her mevsimde bulmak oldukça kolaydır. Yaz kış yenilmesi tavsiye edilir. Her çeşit kuru ve yaş meyve ile hazırlandığı gibi cevizli, fıstıklı, çikolatalı, karamelli vb. olan çeşitleri piyasada sıklıkla tüketilmektedir. Dondurmalar elle, makine yardımıyla ya da döverek yapılabilir. Bazı yörelere has dondurmalar vardır örneğin Kahramanmaraş Dondurması. Kendine has dondurması olan ülkeler vardır. Birleşik Krallık, Japonya, Finlandiya, Yunanistan, Yeni Zelanda, Avustralya, Almanya ve İtalya'nın yanı sıra Türkiye'de de Kahramanmaraş, dondurması ile ünlüdür.

<span class="mw-page-title-main">Buzul</span> büyük kar ve buz kütlesi

Buzul, dağ zirvelerinde yaz kış erimeyen ve yer çekiminin etkisiyle yer değiştiren büyük kar ve buz kütlesidir. Eğimli arazilerde yıllar boyunca biriken kar kütlesinin önce buzkar, sonra da buza dönüşmesiyle oluşur. Buzullar okyanuslardan sonra dünya üzerindeki ikinci büyük su deposu ve en büyük tatlı su deposudur, tatlı suyun % 98,5'ini oluştururlar. Hemen hemen her kıtada buzullara rastlanır. Dünya'nın belirli bölgeleri, bütün yıl erimeyen ve "buzul" adını alan buzlarla kaplıdır. Bunlar kutup bölgeleriyle yüksek dağların tepeleridir. Buzul oluşabilecek bölgenin deniz yüzeyinden yüksekliği, enlemin artmasıyla azalır. Ekvator yakınlarında 0° enlem çevresinde buzullara rastlamak için Runewenzorilerin 4.400 m yüksekliğine çıkmak gerekirken, Alplerde (45°) 2500 m'ye, Norveç'te (60°) 1500 m'ye çıkmak yeterlidir. Kutupta buzullara deniz yüzeyinde rastlanır.

<span class="mw-page-title-main">Orta Çağ'da Avrupa mutfağı</span> 5. yüzyıldan 16. yüzyıla kadar Avrupa kültürlerinin besinleri, yeme alışkanlıkları ve yemek pişirme yöntemleri

Orta Çağ Avrupa mutfağı, 5. yüzyıldan 16. yüzyıla kadar Avrupa kültürlerinin besinlerine, yeme alışkanlıklarına ve yemek pişirme yöntemlerine verilen genel addır. Bu dönem boyunca beslenme düzeni ve pişirme yöntemleri Avrupa genelinde değişimlere uğramış ve tüm bu değişiklikler Avrupa'nın modern mutfak kültürünün temelini oluşturmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Künefe</span> bir çeşit tatlı

Künefe, kıyılmış filo hamuru, veya alternatif olarak ince irmik hamuruyla yapılan, şeker bazlı şurupla beslenen ve tipik olarak peynir veya pıhtılaşmış krema, fıstık veya fındık gibi diğer malzemelerin dahil edilmesiyle yapılan, geleneksel bir Ortadoğu tatlısı. Arap Ligi'nde, özellikle Levant ve Mısır'da, Filistinliler arasında popülerdir. Buna ek olarak Türkiye, Yunanistan, Balkanlar ve Güney Kafkasya'da varyantları ve popülerliği bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Türk mutfağı</span> Türk gastronomi geleneğine dahil bütün yiyecek ve içecekler

Türk mutfağı, Türkiye'nin ulusal mutfağıdır. Orta Asya, Selçuklu ve Beylikler ile Osmanlı kültürünün mirasçısı olan Cumhuriyet Dönemi Türk Mutfağı hem Balkan ve Orta Doğu mutfaklarını etkilemiş hem de bu mutfaklardan etkilenmiştir. Ayrıca Türk mutfağı yörelere göre de farklılıklar gösterir. Karadeniz mutfağı, Güneydoğu mutfağı, Orta Anadolu mutfağı gibi birçok yöreler kendilerine ait zengin bir yemek haznesine sahiptirler.

Balıkesir mutfağı, Balıkesir ve çevresine ait yemek kültürü.

<span class="mw-page-title-main">Kar helvası</span>

Kar Helvası, rendelenmiş buz veya temiz karın üzerine tatlı bir şurup ekilerek hazırlanan bir tatlıdır. Türkiye'nin batı ve güney illerinde rastlanan bir tatlıdır.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan Ulusal Mutfağı</span> Azerbaycanın ulusal mutfağı

Azerbaycan mutfağı Azerbaycan'ın ulusal mutfağıdır. Avrupa ve Orta Doğu mutfaklarını etkilemiş hem de bu mutfaklardan etkilenmiştir. Ayrıca Azerbaycan mutfağı yörelere göre de farklılıklar gösterir.

<span class="mw-page-title-main">İlk yardım</span> Birine yapılan ilk müdahale

İlk yardım herhangi bir kaza ya da yaşamı tehlikeye düşüren bir durumda sağlık görevlilerinin yardımını sağlanıncaya kadar hayatın kurtarılması ya da durumun daha kötüye gitmesini önleyebilmek amacıyla olay yerinde, tıbbi araç – gereç aranmaksızın mevcut araç - gereçlerle yapılan ilaçsız bir uygulamadır.

İlk yardım için gelişmiş araç – gereçler olması gerekmez. İlk yardım çantası içindeki malzemeler yeterlidir. Fakat ilk yardım kitabını okumadan müdahale yapmamalıyız.
<span class="mw-page-title-main">Bici bici</span> Türk mutfağından hafif tatlı

Bici bici muhallebisi, yaz dönemlerinde yenilen, Adana iline özgü bir tür tatlı. Halk arasında kısaca bici bici adıyla anılır. En bilinen şekliyle rendelenmiş buz, pişmiş nişasta, pudra şekeri ve şerbetten oluşur. Bici bici geçmişte neredeyse tamamen seyyar satıcılarda satılan bir ürün olmasına rağmen son yıllarda restoranlarda ve kafelerdede tatlı olarak sunulmaktadır. Bursa ve Adana'da sıkça tüketilen tatlı, son yıllarda Akdeniz Bölgesi'ndeki illerde de yaygınlaşmıştır. Bursa'da evlerde de yapılan tatlı, aynı zamanda seyyar satıcılarda satılmaktadır. Adana ve civarında ise lüks kafeteryalarda yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Un helvası</span> Türk mutfağından bir tatlı

Un helvası, kavrulmuş una, şeker ve suyla hazırlanan şerbet dökülerek hazırlanan bir Türk tatlısıdır.

<span class="mw-page-title-main">Meşrubat</span> alkolsüz içecek türü

Meşrubat, genellikle soğuk tüketilen alkolsüz içecek. Soda, gazoz, maden suyu, enerji içeceği, meyve suyu ve meyve aromalı diğer içecekleri kapsar. Türkçeye Arapça maşrūbāt (مشروبات) (içecekler) sözcüğünden geçmiştir ve şurb (içme) kökünden gelir.

<span class="mw-page-title-main">Sorbet</span>

Sorbet tatlandırıcılı tatlandırılmış sudan yapılan donmuş bir tatlıdır. Granitalar ve diğer buzlar gibi, sorbet bir dondurma makinesi olmadan da yapılabilir. Donma noktasını düşürmek ve daha yumuşak sorbetesler yapmak için alkol, bal veya mısır şurubu eklenebilir. Şaraplı sorbet, şampanya, konyak, beyaz şarap, kırmızı şarap, Porto şarabı, portakal, limon, baharat, yakut limanı ve yumurta akı ile yapılabilir. Muskat sorbet, tatlı şarap, limon suyu ve yumurta akı ile yapılır.

<span class="mw-page-title-main">Dondurma makinesi</span> Dondurma yapmak için mutfak aleti

Bir yerli dondurma makinesi, kişisel tüketim için küçük miktarlarda dondurma yapmak için kullanılan bir makinedir. Dondurma üreticileri karışımı, krank yöntemini veya bir elektrik motoru kullanarak hazırlayabilir. Elde edilen preparasyon genellikle makineyi ön soğutma yoluyla veya karışımı dondurucu bir makine kullanarak soğutulur.

<span class="mw-page-title-main">Mohnpielen</span>

Mohnpielen ya da Bobalki Alman, Rus ve Slovak mutfaklarında bayramlar için hazırlanan bir tatlı ekmek dir. Köylerin kültürel geleneklere göre top şeklinde hamurlar Noel Arifesinde tavana doğru fırlatılır ve yapişmaları ailenin gelecek yılda bereketli bir hasatı olacağını ifade edermiş.

<span class="mw-page-title-main">Pirinç keki</span>

Bir pirinç keki, tek bir nesne halinde şekillendirilmiş, yoğunlaştırılmış veya başka şekilde birleştirilmiş pirinçten yapılan herhangi bir gıda maddesi olabilir. Pirincin yenildiği birçok farklı kültürde çok çeşitli pirinç kekleri mevcuttur ve özellikle Asya'da yaygındır. Yaygın varyasyonlar arasında pirinç unuyla yapılan kekler, öğütülmüş pirinçten yapılanlar ve birlikte sıkıştırılmış veya başka bir bağlayıcı madde ile birleştirilmiş tam pirinç tanelerinden yapılanlar bulunur. Pirinç kekleri genellikle çeşitli türlerde.

Melceü’t-Tabbâhîn (Aşçıların Sığınağı)(ملجأ الطباخين), Mekteb-i Tıbbiye-i Adliye-i Şâhâne hocalarından Mehmed Kâmil’in yazdığı ve 1844’te taşbaskı halinde yayımlanan ilk yemek kitabıdır. Çorbalar, kebaplar, et yemekleri, külbastılar, yahniler, köfteler, pilakiler, börekler, sıcak ve soğuk tatlılar, zeytinyağlılar, pilavlar, hoşaflar, şuruplar vs. olmak üzere on iki fasıldan oluşmaktadır.