İçeriğe atla

Karnavasi Sarayı

Koordinatlar: 40°44′40″K 42°05′00″D / 40.74444°K 42.08333°D / 40.74444; 42.08333
Karnavasi Sarayı
Harita
Genel bilgiler
DurumYıkılmış
TürSaray
Mimari tarzOsmanlı-İran
KonumOrmanağzı, Olur
Koordinatlar40°44′40″K 42°05′00″D / 40.74444°K 42.08333°D / 40.74444; 42.08333
Tamamlanma1833
SahipHimşiaşvili ailesi
Teknik ayrıntılar
MalzemeTaş, ahşap
Diğer bilgiler
Oda sayısı27

Karnavasi Sarayı (Gürcüce: კარნავასის სასახლე), Karnavasi Himşiaşvili Sarayı olarak da bilinir, tarihsel Tao bölgesinde, günümüzde Erzurum ilinin Olur ilçesine bağlı eski adı Karnavasi olan Ormanağzı köyünde Gürcü Himşiaşvili ailesinin sarayı idi. Bu yapı günümüze ulaşmamıştır.[1][2]

Tarihçe

Karnavasi köyünün bulunduğu Tao, Orta Çağ'da Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biriydi. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi ve köyü 16. yüzyılın ikinci yarısında Gürcülerden ele geçirmiştir. Osmanlı idaresinin 1595 tarihinde gerçekleştirdiği tahrirde Karnavasi, 152 haneden oluşuyordu ve Penek livasının en büyük köyüydü.[3] Himşiaşvili ailesinin hemen yanında yer alan Karnavasi Kalesi bu dönemden kalmıştır. Himşiaşvili Sarayı ise, Hüseyin Bey Himşiaşvili tarafından Osmanlı döneminde, Hicri 1249 yılında (1833) inşa edilmiştir. Gürcü tarihçi ve arkeolog Ekvtime Takaişvili'nin ziyaret ettiği 1907 yılında saray büyük büyük ölçüde yıkık haldeydi.[2] Bu yapıdan günümüze iz kalmamıştır.

Mimari

Karnavasi Kalesi'nin dibinde inşa edilmiş olan Himşiaşvili Sarayı, Ekvtime Takaişvili'nin verdiği bilgiye göre, Oltu Çayı'na sol taraftan katılan derenin kenarında, yüksekçe bir yerde bulunuyordu. Bu tarihte sarayın bir kısmı sağlamdı. Yapı Osmanlı-İran tarzında inşa edilmiş, oymalarla ve içi de resimlerle süslenmişti. Saray tamamen sağlamken 27 odadan oluşuyordu. 1907 yılında ise, ahşap ana bina kalmıştı. Bu yapının alt katı ise taştandı. Duvarlar ahşap ve taş iç içe geçmiş halde inşa edilmişti. Ahşap çerçevelerin içi taşla doldurulmuş, dıştan ve içten sıvanmıştı. Ahşap tavan oymalarla süslemiş ve yaldızlanmıştı. İç duvarlardaki resimlerin çoğu, çiçek de demetlerle birlikte asmalardan oluşuyordu. Ayrıca çalılar ve değişik meyveler resmedilmişti. Resimler rengarenkti. Kapılar ve pencereler, camilerde rastlanan şekilde oymalarla donatılmıştı. Yapının çatısı kiremitle örtülüydü.[2]

Kaynakça

  1. ^ Ხუციშვილი, Თეიმურაზ; Khutsishvili, Teimuraz; Გოზალიშვილი, Ბებურ; Gozalishvili, Bebur; Იმედაშვილი, Ანა; Imedashvili, Ana; Კოღუაშვილი, Შალვა; Koghuashvili, Shalva; Მაისურაძე, Დავით (2017). 2016 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2016 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), (Gürcüce). თბილისი : კავკასიის უნივერსიტეტის გამომცემლობა. s. 273. ISBN 978-9941-9470-8-7. 14 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Kasım 2023. 
  2. ^ a b c Თაყაიშვილი, Ექვთიმე (1938). Ekvtime Takaişvili, 1907 Yılı Kola-Oltisi ve Çangli’de Arkeolojik Araştırmalar Gezisi (არქეოლოგიური ექსპედიცია კოლა-ოლთისში და სოფელ ჩანგლში 1907 წელს) (Gürcüce). პარიზი. s. 72. 29 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Kasım 2023. 
  3. ^ ჯიქია, სერგო; წერეთელი, გ (1958). Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis (İngilizce). III. თბილისი : საქართველოს სსრ მეცნიერებათა აკადემია. s. 590. 15 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Kasım 2023. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Bana Katedrali</span>

Bana Katedrali, tarihsel Tao bölgesinde, günümüzde Erzurum ilinin Şenkaya ilçesine bağlı ve eski adı Panaki (ფანაკი) veya Banaki (ბანაკი) olan Penek köyünde yer alan Bana Manastırı'nın ana kilisesidir.

Bardız Kalesi veya Bardisi Kalesi, tarihsel Tao bölgesinde Orta Çağ'da Gürcülerden kalma bir kaledir. Bugün Şenkaya ilçesinin Gaziler (Bardız) köyündedir. Bardusi Kalesi ve Gaziler Kalesi olarak da bilinir.

Kvabi Sarayı, Mzeçabuki Sarayı ve Kop Sarayı olarak da bilinir, tarihsel Tao bölgesinde Orta Çağ'dan kalma, Cakeli hanedanından Mzeçabaki'ye ait saraydır. Bugün Erzurum ilinin Şenkaya ilçesine bağlı Timurkışla köyünün Kop olarak adlandırılan mahallesinde, Bardız Çayı'nın Oltu Çayı'na katıldığı noktada bulunuyordu.

Anzavi Kalesi, Erzurum ilinin Oltu ilçesine bağlı Anzavi köyünde Orta Çağ'dan kalma kaledir. Tarihsel Gürcistan'nın sınırları içinde yer alan kale, 1549 yılındaki Gürcistan seferiyle Osmanlıların eline geçmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kavkasidzeler Kalesi</span>

Kavkasidzeler Kalesi, tarihsel Tao bölgesinde, günümüzde Yusufeli ilçesine bağlı Tekkale köyünün Kaledibi mahallesinde Orta Çağ'da Gürcülerden kalma bir kaledir. Çoruh Nehri'nin sol kıyısında, bir kayanın tepesinde inşa edilmiş olan kaleden geriye sur bölümleri ile tek nefli kilise kalmıştı. Ancak bu yapılar 2023 yılında Yusufeli Barajı suları altında kalmıştır.

Avçala Kalesi, Parnaki Kalesi veya Pernek Kız Kalesi olarak da bilir, Erzurum ilinin Oltu ilçesine bağlı ve eski adı Avçala olan Dağdibi köyünde Orta Çağ'dan kalma bir kaledir. Halk arasında Kız Kalesi olarak adlandırılmaktadır.

Parnaki Kilisesi veya Parnaki Kale Kilisesi, Erzurum ilinin Oltu ilçesine bağlı ve eski adı Parnaki olan İriağaç köyünde Orta Çağ'dan kalma bir kilisedir.

Bardisi Kilisesi (Gürcüce): ბარდისის ეკლესია), Erzurum ilinin Şenkaya ilçesine bağlı ve eski adı Bardisi (Bardız) olan Gaziler köyünde Orta Çağ'da Gürcülerden kalma bir kilisedir.

<span class="mw-page-title-main">Oltisi Kilisesi</span> Erzurum ili Oltu ilçesi Oltu Kalesi içerisinde yer alan Orta Çağ Gürcü Kilisesi

Oltisi Kilisesi veya Oltu Kalesi Kilisesi, Erzurum ilinde Oltu kentinin merkezindeki Oltu Kalesi'de Orta Çağ'dan kalma Gürcü kilisesidir.

<span class="mw-page-title-main">Kamhisi Kilisesi</span> Erzurum Şenkaya Yanıkkaval Köyü Orta Çağ Gürcü Kilisesi

Kamhisi Kilisesi, Erzurum ilinin Şenkaya ilçesine bağlı Yanıkkaval köyünde Orta Çağ'dan kalma Gürcü kilisesidir.

Küçük Kargluhi Kilisesi, tarihsel Tao bölgesinde, günümüzde Erzurum ilinin Şenkaya ilçesine bağlı ve eski adı Kargluhi olan Yünören köyünde Orta Çağ'dan kalma bir kilisesidir. Köyde bulunan iki kilise Gürcü tarihçi ve arkeolog Ekvtime Takaişvili tarafından "Küçük kilise" ve "Büyük kilise" şeklinde adlandırılmıştır.

Büyük Kargluhi Kilisesi, tarihsel Tao bölgesinde, günümüzde Erzurum ilinin Şenkaya ilçesine bağlı ve eski adı Kargluhi olan Yünören köyünde Orta Çağ'dan kalma bir kilisesidir. Köyde bulunan iki kilise Gürcü tarihçi ve arkeolog Ekvtime Takaişvili tarafından "Büyük kilise" ve "Küçük kilise" şeklinde adlandırılmıştır.

Veli Kalesi Kilisesi, tarihsel Eruşeti bölgesinde, günümüzde Ardahan ilinin Hanak ilçesine bağlı ve eski adı Veli olan Sevimli köyünde Orta Çağ'da Gürcülerden kalma bir kilisedir. Kura Nehri vadisinin üst kesiminin Orta Çağ'daki koruma sisteminin bir parçası olan Veli Kalesi'nin içinde yer alır.

Hoşvan Kilisesi, Hoşevank Kilisesi olarak da bilinir, tarihsel Tao bölgesinde, günümüzde Erzurum ilinin Olur ilçesine bağlı Yeşilbağlar köyünün sınırları içinde, ortadan kalkmış bir yerleşim olan Hoşvan'da Orta Çağ'dan kalma bir kilisedir.

Dörtkilise Kilisesi, tarihsel Kola bölgesinde, günümüzde Ardahan ilinin Göle ilçesine bağlı ve eski adı "Dört Kilise" olarak bilinen Uğurtaşı köyünde Orta Çağ'dan kalma kiliselerden biridir.

Dörtkilise Çifte Kilisesi, tarihsel Kola bölgesinde, günümüzde Ardahan ilinin Göle ilçesine bağlı ve kilise sayısından dolayı Dört Kilise olarak anılmış olan Uğurtaşı köyünde Orta Çağ'dan kalma iki adet kilisedir.

Okami Kilisesi, tarihsel Kola bölgesinde, günümüzde Ardahan ilinin Göle ilçesine bağlı ve eski adı Okami olan Çayırbaşı köyünde, Gürcülerden kalmış ve ortadan kalkmış eski bir kilisedir.

Sihçeki Kalesi, tarihsel Tao bölgesinde, günümüzde Erzurum ilinin Oltu ilçesine bağlı ve eski adı Sihçeki olan Güzelsu köyünde Orta Çağ'da Gürcülerden kalma bir kaledir.

Bahçelikışla Kalesi, tarihsel Tao bölgesinde, günümüzde Oltu ilçesine bağlı Bahçelikışla köyünde Orta Çağ'da Gürcülerden kalma kaledir. Köyün bugünkü adından dolayı Bahçelikışla Kalesi olarak anılmaktadır.

Taoskari Kilisesi, tarihsel Tao bölgesinde, günümüzde Erzurum ilinin Olur ilçesine bağlı ve eski adı Taoskari olan Çataksu köyünde, Orta Çağ'da Gürcülerden kalma bir kilisedir.