İçeriğe atla

Karluk Hanlığı

Karluk Hanlığı
960-1222
Balkaş Gölü güney bölgsei
Balkaş Gölü güney bölgsei
BaşkentKayalık (Koyunluk)
Yaygın dil(ler)Karluk dilleri
HükûmetMonarşi
Han / Kağan 
Tarihçe 
• Kuruluşu
960
• Dağılışı
1222
Öncüller
Ardıllar
Karluk Kağanlığı
Moğol İmparatorluğu
Günümüzdeki durumuKazakistan Kazakistan

Karluk Hanlığı; Balkaş Gölü'nün güney doğusunda Karluklar tarafından kurulmuş bir Türk devletidir. 1130, 1200 yılları arsaında Karahanlılar'ın ve Karahıtaylar'ın egemenliğine girseler de topraklarını bağımsız olarak yönettiler.[1] 1211 yılında II Arslan Han Cengiz Han ile ittifak kurdu ve Karahıtaylar devletinin yıkılmasında rol oynadılar.[1] 1222'de Moğollar'ın egemenliğine girdiler ve egemenliklerini kaybettiler.

Hükümdarlar

  • I Arslan Han
  • Mamdu Han
  • II Arslan Han
  • Buzar Han
  • Şüknak Han

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b Meyer, James H. (2014). Turks across empires: marketing Muslim identity in the Russian-Ottoman borderlands, 1856-1914 (1. bas.). Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0198725145. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Mâverâünnehir</span> Tarihî bölge

Maveraünnehir, Orta Asya'da, Ceyhun ve Seyhun nehirleri arasında kalan tarihi bölge.

<span class="mw-page-title-main">Oğuzlar</span> Farklı Türk boylarının birleşerek oluşturduğu Türk toplumu

Oğuzlar Türk dillerinin Oğuz kolunu konuşan bir batı Türk halkıydı. 8. yüzyılda Orta Asya'da Oğuz Yabgu Devleti adında bir konfederasyon kurdular. Oğuz ismi, "kabile" anlamına gelen yaygın bir Türkçe kelimedir. Oğuz isminin kaynağı en güvenilir görüşe göre Türkçe 'ok' isminin Z harfiyle çoğulu olan 'okuz' isminden türediği tezidir. Bizans kaynakları Oğuzlara Uzlar der.

<span class="mw-page-title-main">Karahanlılar</span> Orta Çağda hüküm sürmüş bir Türk devleti (840–1212)

Karahanlı Devleti ya da kısaca Karahanlılar, 840-1212 yılları arasında Orta Asya ve Maveraünnehir'de hüküm süren bir Türk Hanedanıdır. Orta Asya'da kurulmuş ilk İslam Hanedanıdır. Karahanlı Devleti, tercih edilen görüşe göre, Karluk Türk kabilelerine mensuptur. 389/999 yılında İlek Han'ın (388–403/998–1013) komutanlığında yapılan Karahanlı saldırıları, onlara Mâverâünnehir bölgelerinde hâkimiyeti ele geçirmeyi sağladı. Bu saldırılar, aynı zamanda Sâmânî Devleti'nin yıkılışının habercisiydi. Çünkü saldırılar sonrasında Karahanlı Devleti, bölgede Sâmânî Devleti'nin pek çok yerini işgal etti Karahanlı Devleti, iç çekişmeler ve bölünmelerle pek çok dönemler geçirdi. Bölünme ve iç çekişmeler, tabiatıyla söz konusu devletin, yönetimde ortaklık sistemini tatbik etmesinin bir sonucudur. Çünkü devlette, aynı anda iki ayrı yönetici vardı; Büyük Han ve Ortak Han. Büyük Han, doğuda ikâmet ediyor ve devletin doğu kısmını; diğer Han ise batıda ikâmet ediyor ve devletin batı kısmını idare ediyordu.

<span class="mw-page-title-main">Karluklar</span> Orta Asyada göçebe Türk boylarının bir federasyonu

Karluklar, 766-1215 yılları arasında, Orta Asya'da varlığını sürdüren Türk boylarıdır. "Karluk" adı Arap kaynaklarında "حارلوق Harluk", Farsça eserlerde "حاللوه Halluh", Çin yıllıklarında ise "Géluólù" biçimlerinde kullanılmıştır. Kadim Türk çağlarında Karluklara "Üç Oğuz" yani "Üçboy" da denilmiştir. Türkçe anlamı "karlık" olan Karlukların Türk soyundan geldiği ve bir Gök-Türk boyu olduğu Çin kaynağında (T'ang-shu) belirtilmiş ve oturduğu saha olarak Altaylar'ın batısındaki Kara-İrtiş ve Tarbagatay havalisi gösterilmiştir. Karluklar burada üç kabileden kurulu bir birlik halinde bulunuyorlardı. Daha İstemi zamanında Türk hakimiyetinin Hazar'ın kuzeyi ve Maveraünnehir'e doğru genişlemesinde şüphesiz büyük rolleri vardır. 630-680 yılları arasında, diğer Türk boyları gibi kendi başlarına buyruk olarak zaman zaman Çin'e karşı geldikleri görülmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Oğuz Yabguluğu</span> Türkmen ve Oğuz boylarının atası olan Türk devleti

Oğuz Yabguluğu veya Oğuz Yabgu Devleti, Kiev Knezliği tarafından yenilgiye uğratılan Hazar Kağanlığı'nın gücünü kaybetmesiyle Hazarlar'a bağlı olarak Hazar denizi ile Aral gölü arasında ve civarında yaşayan Tengrici Oğuzlar, 950 yıllarında Hazarlar'dan kopuk bağımsız dönem yaşamaya başlamışlardır. Oğuz Yabguluğu 1055 yılına kadar sürmüş ve daha sonra da Büyük Selçuklu İmparatorluğu'nun bir parçası haline gelmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Türk tarihi</span> Türk topluluklarının ortak tarihi

Türk tarihi, günümüzdeki Türk halklarının ve yabancı halkların arasında Türk dilini konuşmuş olan Türk topluluklarının ortak tarihidir. Göktürklerden önce var olmuş Türk dili konuşan topluluklar bazı tarihçiler tarafından, Türk tâbiri yerine Ön Türk tabiri ile anılırdı.

<span class="mw-page-title-main">Doğu Karahanlılar</span>

Doğu Karahanlı Devleti ya da kısaca Doğu Karahanlılar, Karahanlı Devleti ikiye ayrılınca; Büyük Kağan unvanıyla, Şerefüddevle lâkaplı Ebû Şüca Süleyman bin Yusuf, merkezi Balasagun ve Kaşgar'ı kendine bırakıp, kardeşlerinden Buğra Han Muhammed'e, Taraz ile İsficab'ı, Mahmud'a ise Arslan Tigin unvanıyla ülkenin doğusunu verdi.

Batı Karahanlı Devleti, Karahanlılar'ın bölünmesiyle Maveraünnehir çevresini yöneten ülke.

<span class="mw-page-title-main">Fergana Karahanlı Devleti</span>

Fergana Karahanlı Devleti, Tarihteki kurulmuş Türk devletlerinden biridir.

Arslan bin Selçuk, Selçuklu hanedanının atası olan Selçuk Bey'in Mikail Bey'den sonraki büyük oğludur. Türkiye Selçuklu Devleti'ni kuran Kutalmışoğlu Süleyman Şah'ın dedesidir.

<span class="mw-page-title-main">Karahıtaylar</span> Orta Asyada Kurulan Mogol Devleti

Karahıtaylar, Orta Asya'da Hıtay (Kitan)lar tarafından kurulan Moğol devleti. Başkenti Balasagun idi.

<span class="mw-page-title-main">Katvan Muharebesi</span> 1141 yılında Karahitayların zaferiyle sonuçlanan Karahitay-Büyük Selçuklu savaşı.

Katvan Muharebesi, 1141 yılında Karahitay ile Büyük Selçuklu Devleti arasında yapılan muharebedir.

Bu madde; Karahanlılar, Doğu Karahanlılar ve Batı Karahanlılar hükümdarlarının kronolojik olarak sıralandığı listeyi içermektedir.

Yusuf Kadir Han veya Yusuf Kadır Han, 1026'da Karahanlı Devleti'nin tahtına oturan Karahanlı hükümdar. Tam olarak ne zaman doğduğu bilinmemekle birlikte, 1032'de Kaşgar'da ölmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Özgön ilçesi</span>

Özgön ilçesi, Orta Kırgızistan'da Oş İline bağlı merkezi Özgön şehri olan bir rayondur.

<span class="mw-page-title-main">İlarslan</span> Harzemşahlar devletinin 1156-1172 arasındaki hükümdarı

İlarslan, 22 Ağustos 1156 ile 7 Mart 1172 tarihleri arasında Harezmşahlar devletinin hükümdarlığını yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kül Bilge Kadır Han</span>

Kül Bilge Kadır Han veya Bilge Kül Kadir Han, Karahanlı Devleti kurucusu. 840 yılında Uygur Devleti'nin Kırgızlar tarafından yıkılmasının ardından Kül Bilge Kadir Han liderliğinde Karahanlılar Devleti kurulmuştur. Kül Bilge kadır Han İlk Kağan olarak, Samanoğulları Devleti'yle savaşmak zorunda kalmıştı. Bilge Kül Kadir Han Devletin başınada 30 yıl kalmayı başarabilmiştir. Bilge Han'ın ardından ülkenin başına oğulları Bazır Arslan Han ve Oğulcak Kadir Han geçmiştir.

Harun Buğra Han, Karahanlı devletinin batı kesimini, Ali Arslan Han'ın adı altında ama de-facto şekilde yöneten Karahanlı hükümdarı. Satuk Bughra Han'ın torunuydu. Karahanlı ailesinin Hasanid şubesinin kurucusu oldu.

<span class="mw-page-title-main">Karluk Kağanlığı</span>

Karluk Kağanlığı Karluk soyluları yönetimi tarafından kurulmuş bir kabileler federasyonuydu. İslamiyeti kabul eden ilk Türk topluluğudur. Divân-ı Lügati't-Türk'te; "قرلق Karluk" "Göçebe Türklerden bir bölük adıdır. Oğuzlardan ayrıdırlar. Oğuzlar gibi Türkmen'dirler."

<span class="mw-page-title-main">Karluk Krallığı</span> Karluk Türkü kökenli Afgan hanedanı

Karluk Krallığı; Karluklar tarafından Pakistan'ın Kurram bölgesi ve Afganistan'ın Gazne, Bamyan bölgerinde kurulan Türk devletidir.