İçeriğe atla

Karl Renner

Karl Renner
Avusturya Cumhurbaşkanı
Görev süresi
20 Aralık 1945 - 31 Aralık 1950
Yerine geldiğiWilhelm Miklas
Yerine gelenTheodor Körner
Avusturya Şansölyesi
Görev süresi
12 Kasım 1918 - 7 Temmuz 1920
Yerine geldiğiYeni makam
Yerine gelenMichael Mayr
Görev süresi
27 Nisan 1945 - 20 Aralık 1945
Yerine geldiğiArthur Seyss-Inquart (1938)
Yerine gelenLeopold Figl
Kişisel bilgiler
Doğum 14 Aralık 1870(1870-12-14)
Untertannowitz, Moravya Avusturya-Macaristan İmparatorluğu
Ölüm 31 Aralık 1950 (80 yaşında)
Viyana, Avusturya
Partisi Avusturya Sosyaldemokrat Partisi
Evlilik(ler) Luise Renner

Karl Renner (Almanca telaffuz: [kaʁl ˈʀɛnɐ]; d. 14 Aralık 1870, Untertannowitz (şimdiki adıyla Dolni Dunajovice - ö. 31 Aralık 1950, Viyana) Avusturya Sosyaldemokrat Partisi (SPÖ) kurucularından ve Avusturya'nın İkinci Cumhuriyet'inin ilk devlet başkanıdır.

Renner önceleri Viyana'da parlamento kütüphanecisi olarak çalışıyordu. Sosyaldemokratlara katıldıktan sonra Rudolf Hilferding ve Otto Bauer'le birlikte çok uluslu bir devlete uyarlanmış evrimci bir sosyalizm anlayışı olan Avusturya Marksizmi'nin önemli bir temsilcisi haline geldi. Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nun federalist bir şekilde yeniden yapılandırılmasını savundu. 1907'de parlamenter olan Renner, monarşinin 1918'de yıkılmasından sonra 1918-1920 arası hükûmet liderliği ve 1919-1920 yıllarında da dışişleri bakanlığı yaptı. I. Dünya Savaşı'ndan sonra yapılan Saint-Germain-en-Laye Barış Anlaşması'na katılan delegasyonun bir üyesi oldu. Renner hükûmeti geçici bir anayasa, Habsburg yasaları ve genişletilmiş bir sosyal yasa aracılığıyla Birinci Avusturya Cumhuriyeti'nin anayasal temellerini attı. Renner 1920'den 1934'e kadar Avusturya parlamentosu Ulusal Konsey'in bir üyesi ve 1931-1933 yılları arasındaysa parlamentonun başkanıydı.

Başbakan Engelbert Dollfuß'un 1934 yılında parlamentoyu kapatmasından sonra Renner tutuklandı. 1938 yılında Avusturya'nın Nazi Almanyası tarafından ilhak edilmesini destekledi.

Avusturya'nın Nazizm'den kurtarılmasından sonra Nisan 1945'te Renner Avusturya Cumhuriyeti'ni yeniden kuracak olan bir geçiş hükûmeti oluşturdu. Aynı yılın Aralık ayında da İkinci Cumhuriyet'in ilk devlet başkanı seçildi.

Renner 31 Aralık 1950'de Viyana'da öldü.

Kaynakça

Siyasi görevi
Önce gelen
Heinrich Lammasch
Avusturya Başbakanı olarak
Avusturya Şansölyesi
1918–1920
Sonra gelen
Michael Mayr
Boş
Almanya tarafından ilhak
Başka isim ile kullanılan makam
Arthur Seyß-Inquart
Avusturya Şansölyesi
1945
Sonra gelen
Leopold Figl
Boş
Almanya tarafından ilhak
Başka isim ile kullanılan makam
Wilhelm Miklas
Avusturya Cumhurbaşkanı
1945–1950
Sonra gelen
Theodor Körner

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Avusturya Komünist Partisi</span>

Avusturya Komünist Partisi, Avusturya'da komünist bir siyasi partidir.

Avusturya Marksizmi; 19. yüzyıl sonlarından 1934 yılına kadar, özellikle Viyana'da gelişen, en önemli temsilcileri arasında Max Adler, Otto Bauer, Rudolf Hilferding ve Karl Renner'in bulunduğu marksist düşünce okulu.

<span class="mw-page-title-main">Max Adler</span> Avusturyalı hukukçu, sosyolog, teorisyen

Max Adler, Avusturyalı marksist hukukçu, sosyolog ve sosyalist teorisyen. Viyana Üniversitesi'nde öğretim üyesi. Otto Bauer'le birlikte Avusturya Marksizmi'nin en önemli teorisyenlerinden biri.

<span class="mw-page-title-main">Michael Mayr</span> 2. Avusturya şansölyesi

Michael Mayr Avusturyalı tarihçi ve Hristiyan Sosyal Parti üyesi siyasetçi. 1920 Kasım'ından 1 Haziran 1921'e kadar Avusturya Cumhuriyeti şansölyesi.

<span class="mw-page-title-main">Johann Schober</span> 3. Avusturya şansölyesi

Johannes Schober Avusturyalı siyasetçi, dışişleri bakanı ve şansölye.

<span class="mw-page-title-main">Karl Seitz</span> Avusturyanın ilk cumhurbaşkanı

Karl Seitz, Avusturyalı siyasetçi ve devlet adamı.

<span class="mw-page-title-main">Otto Ender</span> 9. Avusturya şansölyesi

Otto Ender, Avusturyalı bir siyasetçi. 1930 ve 1931 arasında Avusturya şansölyesi olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Rudolf Ramek</span> 6. Avusturya şansölyesi

Rudolf Ramek, 1924-1926 yılları arası Avusturya Şansölyesi olarak görev Avusturyalı Hristiyan Sosyal politikacı.

<span class="mw-page-title-main">Alman-Avusturya Cumhuriyeti</span> Orta Avrupada eski bir devlet (1918–1919)

Alman-Avusturya Cumhuriyeti, I. Dünya Savaşı'nın ardından Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nun dağılması sonucu çoğunlukla Almanca konuşan nüfus üzerinde kurulan bir devletti. 1919 yılında yapılan Saint-Germain Antlaşması ile Birinci Avusturya Cumhuriyeti kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Vlastimil Tusar</span>

Vlastimil Tusar Çek gazeteci ve siyasetçi. Çekoslovakya başbakanı olarak 1919 ila 1920 yılları arasında görev yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ignacy Daszyński</span>

Ignacy Ewaryst Daszyński, 1918'de Lublin'de oluşturulan ilk Polonya hükûmetinin, İkinci Polonya Cumhuriyeti'nden Polonyalı sosyalist politikacı, gazeteci ve Başbakanıydı. Ekim 1892'de Polonya Sosyalist Partisi'nin (PPS) öncülüğünü kuran Polonya Sosyal Demokrat Partisi'ni (PPSD) kurdu. 1897'de Avusturya Parlamentosu'na seçildi ve 1918 yılına kadar görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Henry Carton de Wiart</span> Belçikalı siyasetçi ve Belçikanın 23. başbakanı

Henri Victor Marie Ghislain, Count Carton de Wiart, 20 Kasım 1920'den 6 Mayıs 1921'e kadar Belçika'nın 23'üncü Başbakanıydı.

<span class="mw-page-title-main">Birinci Avusturya Cumhuriyeti</span> Avusturya devlet olma dönemi (1919–1934)

Birinci Avusturya Cumhuriyeti , I. Dünya Savaşı'nın sonunda 10 Eylül 1919'da Saint-Germain Antlaşması'nın imzalanmasından sonra kuruldu ve 1934'te Engelbert Dollfuss ve Anavatan Cephesi'nin diktatörlüğüne dayanarak Austrofascist Avusturya Federal Devleti'nin kurulmasıyla sona eren devlettir. Cumhuriyetin anayasası 1 Ekim 1920'de yürürlüğe girmiş ve 7 Aralık 1929'da değiştirilmiştir. Cumhuriyet döneminde sol ve sağ görüşlere sahip olanlar arasındaki şiddetli çekişmeler giderek daha belirgin hale geldi. Bu da 1927 Temmuz İsyanı'nı ve 1934 Avusturya İç Savaşı'nı başlattı.

<span class="mw-page-title-main">Kızıl Viyana</span>

Kızıl Viyana (Almanca: Rotes Wien), Sosyal Demokratların çoğunluğa sahip olduğu ve kentin ilk kez demokratik olarak yönetildiği 1918-1934 yılları arasında Avusturya'nın başkentinin takma adıdır.

<span class="mw-page-title-main">Avusturya cumhurbaşkanı</span> Avusturyanın devlet başkanı

Avusturya cumhurbaşkanı, Avusturya Cumhuriyeti'nin devlet başkanıdır. Teorik olarak anayasa tarafından büyük güç ile emanet edilmiş olmasına rağmen uygulamada, cumhurbaşkanı çoğunlukla törensel ve sembolik bir şahsiyettir.

<span class="mw-page-title-main">Ignaz Seipel</span> 5. Avusturya şansölyesi

Ignaz Seipel 1920'lerde iki kez Federal Şansölye olarak görev yapan Hristiyan Sosyal Partinin (CS) Avusturyalı bir başrahip ve politikacıydı.

<span class="mw-page-title-main">Wilhelm Miklas</span> 3. Avusturya cumhurbaşkanı

Wilhelm Miklas, 1928-1938 yılları arasında Anschluss'a kadar Avusturya Cumhurbaşkanı olarak görev yapmış Avusturyalı bir siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Jodok Fink</span>

Jodok Fink Avusturyalı siyasetçi. Hristiyan Sosyal Parti bünyesinde siyaset yapmıştır. Avustralya'nın 1919-1920 yıllarında ilk şansölye yardımcısı olarak görev yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Avusturya şansölyesi</span> Avusturyanın hükûmet başkanı

Avusturya şansölyesi veya resmî adıyla Avusturya Cumhuriyeti Federal Şansölyesi, Avusturya'nın hükûmet başkanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Adolf Schärf</span>

Adolf Schärf, Avusturya'nın altıncı cumhurbaşkanı. 1957'den ölümüne kadar görevde kalmıştır.