Karl Köprüsü - Turkipedia

Karl Köprüsü
Köprünün genel görünümü

Geçiş	Sadece yaya
Konum	Prag, Vltava Nehri üzeri
Koordinatlar	50°05′11″N 14°24′43″E / 50.0864°K 14.4119°D / 50.0864; 14.4119
Tasarım	Peter Parler
Malzeme	Taş köprü
Uzunluk	515.8 metre
Genişlik	9.5 metre
En geniş açıklık	13.4 metre
Alt açıklık	13 metre
Başlangıç tarihi	1357
Bitiş tarihi	1402

Karlův Köprüsü (Çekçe: Karlův most), Çekya'nın başkenti Prag'da bulunan Vltava Nehri üzerine kurulmuş olan tarihi köprüdür.

Kral IV. Karl tarafından yaptırılan köprünün mimarı Peter Parler'dir. Yapımı 1357-1400 yılları arasında tamamlanmıştır. 516 m uzunluğunda, 10 m genişliğindeki köprü, günümüzde yaya trafiğine açıktır ve şehrin turistler tarafından en çok ilgi gören yeridir. Yapıldığı dönemde köprü kalesi olarak da kullanılan bir tahkimat olan yapının iki ucunda birer kule yer alır. Köprünün üstünde 30 tane heykel vardır. Aziz John Nepomuk heykeli, en ünlü olanıdır.

Genel bilgi

Yapımına 1357 yılında başlanmış ve 1402 yılında bitirilmiştir. Yapıldığı dönemde Prag şehrinde nehir üzerinde tek köprüdür. 1841 yılına kadar eski şehri Prag Kalesine bağlayan en önemli köprüydü. Köprünün günümüzdeki adından önceki isimleri Kamanny Most^[1] ve Prazky Most^[2] olmuştur. 1870 yılından beri bugünkü adıyla anılmaktadır. Köprü 515.8 metre uzunluğunda ve 9.5 metre genişliğinde olup 16 adet kemer üzerine oturtulmuştur. Üç köprü kulesi tarafından korunur. İki tanesi Lesser Qarter, üçüncüsü ise eski şehir tarafındadır. Eski şehir tarafındaki kule, dünyada en hayret uyandırıcı Gotik tarzı yapı olarak sık sık vurgulanır. Köprü, yaklaşık 1700 yılında dikilen çoğu Barok stilinde olan 30 heykel ve heykelcik ile dekore edilmektedir. Köprü geceleri özel olarak aydınlatılır. Gündüzleri köprü üzerinde yoğun bir turist trafiğinin yanı sıra ressamlar, seyyar satıcılar bulunur.

Tarihçe

Köprü inşası

Judith Köprüsünün 1342 yılında bir sel baskınında tahrip olmasından sonra yeni bir köprünün yapımı gerekiyordu. Kraliyet gök bilimcileri ve numarolojistleri IV. Karl'a köprü temel taşının konma zamanının 9 Temmuz 1357, sabaha karşı saat 5:31 olması gerektiğini bildirdiler. Bu tarihte esas olan unsur art arda gelen Polindromik sayı dizisidir. Yani 135797531 sayısı soldan sağa artışı ile sağdan sola azalışı ayni sayılarda oluyordu. Sayı 1357 yılı 9 Temmuz'u (7) işaret ediyordu. Kasaba köprü kulesini sembolize ediyordu. Yapı Alman mimar Peter Parler^[3] Taş blokların birbirlerine daha sağlam bir şekilde bağlanması için ara boşluklara konulan harcın yumurta ile zenginleştirildiği söylenir. Bu söylentinin doğrulanmamasına rağmen, modern laboratuvarlarda yapılan testler karışım içinde organik ve inorganik madde olduğunu kanıtlamaktadır. Bir dönem köprü yapımını desteklemek için de geçiş parası alınmıştır.

Galeri

Köprünün son kısmı
Köprünün gece görünüşü
Köprü üzerindeki Kiril ve Metodius heykeli
Aziz John Nepomuk heykeli
Köprüden bir kış manzarası

Kaynakça

^ Taş Köprü
^ Prag Köprüsü
^ 1330- 1399 arasında yaşamış olan dönemin ünlü mimari Karl Köprüsünün yanı sıra Saint Vitus Katedralinin yapımıyla tanınır. 1356 yılından itibaren Prag'da yaşamıştır.

Ayrıca bakınız

Köprü kalesi

İlgili Araştırma Makaleleri

Tower Bridge, Birleşik Krallık'ın Londra şehrinde Thames Nehri üzerinde yer alan iki katlı bir açılır kapanır köprüdür.

Mostar Köprüsü, Bosna-Hersek'in Mostar şehrinden geçen Neretva nehri üzerinde bulunan bir köprü. Orijinal köprü Mimar Sinan'ın öğrencisi Mimar Hayreddin tarafından 1566 yılında inşa edildi ve 9 Kasım 1993'te Boşnak-Hırvat Savaşı sırasında Hırvat güçleri tarafından yıkılıncaya dek 427 yıl kullanıldı. Mimar Hayreddin, köprü için 456 kalıp taş kullanmıştı. Köprü, çevresindeki kente adını da verdi. Mostar, Hersek bölgesinin ana kenti oldu. Köprüyü yeniden inşa etmek için bir proje hazırlandı ve 23 Temmuz 2004'te yeni köprü hizmete girdi. Köprü, 2005'te UNESCO tarafından Dünya Mirası ilan edildi.

Uzun Köprü, Edirne'de, Ergene Nehri üzerinde, Anadolu ile Balkanları birbirine bağlayan tek köprü ve dünyanın en uzun taş köprüsü olma özelliğini taşıyan tarihi köprüdür. Eski adı Ergene Köprüsü idi. Köprü, Edirne'nin Uzunköprü ilçesine ismini vermiştir.

15 Temmuz Şehitler Köprüsü, eski adıyla Boğaziçi Köprüsü ya da boğaza inşa edilen ilk köprü olmasına atıfla halk arasında Birinci Köprü; Karadeniz ile Marmara Denizi'ni birbirine bağlayan İstanbul Boğazı üzerinde yer alan üç asma köprüden biri ve ilkidir. Köprünün ayakları Avrupa Yakası'nda Ortaköy, Anadolu Yakası'nda Beylerbeyi semtlerindedir.

<span class="mw-page-title-main">Golden Gate Köprüsü</span> Asma köprü

Golden Gate Köprüsü, Kaliforniya'daki San Francisco Körfezi'nin girişinde, Golden Gate Boğazı üzerinde bir asma köprüdür.

Ponte Vecchio, Arno Nehri üzerinde bulunan, Floransa'nın en meşhur köprüsüdür. Nehrin en dar kısmında yer alan Ponte Vecchio 14. yüzyılda tamamlanmıştır. Köprünün üzerinde çok sayıda kuyumcu dükkânı bulunmaktadır. Köprünün ortasında Benvenuto Cellini'nin bronzdan bir büstü bulunur. 1117'de bir taşkın tarafından tahrip edildikten sonra taş olarak yeniden inşa edildi.

<span class="mw-page-title-main">Toruń</span>

Toruń, Polonya'nın kuzey kesiminde Vistül Irmağı üstündedir. Haziran 2014 sayımlarına göre şehirde 203.148 kişi yaşamaktadır. Mikolaj Kopernik'in doğum yeri olan bu Orta Çağ şehri, UNESCO Dünya Tarihî Miras Sit Alanı listesinde yer almaktadır.

Kilitbahir Kalesi, yani "denizin kilidi kalesi", 1462 yılında Çanakkale Boğazı'nın Avrupa kıyısına inşa edilen kaledir.

Justinianus Köprüsü veya Sangarius Köprüsü, Türkiye'de, Geç Roma Döneminden kalma, Sakarya nehri üzerinde bir taş köprüdür. Yapı Doğu Roma İmparatoru Justinianus (527–565) tarafından başkent Konstaninopolis ile imparatorluğun doğu vilayetleri arasındaki ulaşımı kolaylaştırmak için inşa ettirildi. Neredeyse 430 m uzunluğundaki köprü, dev ölçüleri nedeniyle dönemin yazar ve şairlerin eserlerine konu olmuştu. Justinianus'un Boğaziçi yerine gemiyle Anadolu'dan geçebilmek için kanal projesi planladığı ve köprünün bu projenin bir parçası olduğu iddiası uzmanlar tarafından tartışılmaktadır. Köprü, 2018'de UNESCO tarafından Dünya Mirası Geçici Listesi'ne eklendi.

<span class="mw-page-title-main">Taşköprü (Üsküp)</span>

Taşköprü Vardar Nehri üzerinde, Üsküp şehir merkezinde bulunan tarihi Osmanlı köprüsü. Üsküp’ün simgelerinin en başında yer alır. Fatih Köprüsü veya Fatih Sultan Mehmet Köprüsü olarak isimlendirilmektedir.

IV. Karl, doğum Wenceslaus (Václav), onbirinci Bohemya kralı Lüksemburg Hanedanı'ndan ve Kutsal Roma İmparatoru.

Bad Kreuznach, Almanya'nın Rheinland-Pfalz eyaletinde, ılıman iklimi ve şifalı kaplıcaları ile meşhur bir şehir.

<span class="mw-page-title-main">Dicle Köprüsü</span> Diyarbakırda bir köprü

Dicle Köprüsü, Diyarbakır'ın Sur ilçesinde Dicle Nehri üzerinde yer alan tarihî bir köprüdür. On açıklığa sahip olduğu için yerel halkça On Gözlü Köprü olarak bilinirken eski Silvan yolu güzergâhında bulunduğundan bazı kaynaklarda ise Silvan Köprüsü olarak da geçer. Şehir merkezine 3 kilometre uzaklıkta olup Diyarbakır'dan gelerek Mardin'e devam eden, sonra doğuya doğru ayrılan tali yolun bağlantı yerinde, kentin merkezini Bağıvar beldesi ile civar köylere bağlayan noktada bulunmaktadır. Köprünün ilk yapım tarihi ile ilgili farklı türde görüşler vardır. Bu görüşlerden bazıları köprünün şimdiki yerinde, antik dönemde de bir köprü olduğunu öne sürer. Birkaç defa kısmen veya tamamen yıkılıp yeniden inşa edildiği düşünülen köprünün, yapım yılı olarak bilinen en yakın ve doğru tarih, köprü üzerinde yer alan kitabeden fark edilmektedir. Kitabeye göre Mervaniler döneminde 1065 yılında yaptırılmıştır.

Köprü kalesi, bir nehir geçişindeki önemli bir köprünün askeri açıdan korunmasını sağlayan, ayrıca gözetleme ve bölgesel güvenlik açısından da kullanılan tahkimat çeşididir. Bu tür kaleler doğrudan köprünün üzerine veya çok yakınına inşa edilir. Çoğunlukla Geç Orta Çağ döneminde kullanılmıştır.

Çeşnigir Köprüsü, Kırıkkale'nin Karakeçili ilçesi ile Köprüköy beldesi arasında, Keskin sınırları içerisinde bulunan Kızılırmak Nehri üzerinde Büyük Selçuklu Devleti zamanında yapılan bir köprüdür.

Aziz Vitus Katedrali, Prag Başpiskoposluğunun merkezi olan Roma Katolik katedralidir.

Çüngüş Köprüsü, Diyarbakır'ın Çüngüş ilçesinde yer alan bir köprüdür. Çüngüş Çayı üzerinde bulunmaktadır. Köprü üzerinde hangi yılda ya da dönemde yapıldığını belirten bir yazıt bulunmamaktadır. Ali Bey Camii ile birlikte Kapıkıran Mehmet Ali Paşa tarafından XVII. yüzyılda yaptırıldığı tahmin edilmektedir. Tek göze sahip olan Çüngüş Köprüsü'nün sivri bir kemeri mevcuttur. 18,72 m uzunluğunda, 5 m genişliğinde ve 15,20 m yüksekliğindedir. Ana yapım malzemesi sarı kalker taşıdır. Köprünün ayakları doğal kayalara oturtulmuştur. Zamanla bozulan doku aynı teknikle onarılmamış, daha az işçilik gerektiren moloz malzemeyle yenilenmiştir. Memba yüzeyinde farklı dönemlere ait işaretler tespit edilmiştir. Köprünün memba yüzünden yaklaşık 10 m kadar ileride taş kalıntılar tespit edilmiştir.

Peter Parler, usta inşaatçılar ailesi olan Parler ailesinden bir Alman - Bohemyalı mimar ve heykeltıraştır. Babası Heinrich Parler ile birlikte Orta Çağ'ın en önde gelen ve etkili zanaatkarlarından biridir. Schwäbisch Gmünd kasabasında doğup çırak olan Peter Parler; Strazburg, Köln ve Nürnberg dahil olmak üzere Orta Çağ'ın son dönemlerine ait birkaç önemli inşaat alanında çalıştı. 1356'dan sonra Bohemya Krallığı'nın başkenti ve Kutsal Roma İmparatorluğu'nun merkezi olan Prag'da yaşadı ve burada en ünlü eserleri olan Aziz Vitus Katedrali ve Karl Köprüsü'nün mimarlığını yaptı.

Yeşildere Köprüsü, Rize'nin Merkez ilçesinde konumlanmış tek gözlü ve basık kemerli bir kemer köprüdür. 10,00 metre uzunluğundaki köprünün genişliği 2,30 metredir. Mimari özelliklerinden 19. yüzyılda yapıldığı anlaşılan kemer köprünün yapımında moloz taş ve kesme taş kullanılmıştır. Kemer ayakları ana kayanın üzerine inşa edilen köprü, kuzey-güney doğrultusunda uzanmaktadır. Köprünün kuzey ayağının iç yüzeyinde niş vardır.

Sokullu Mehmed Paşa Köprüsü veya Taşköprü, Kırklareli ilinin Lüleburgaz ilçesi sınırları içerisinde, Kaynarca'da doğan Lüleburgaz deresinin üzerinde bulunan ve 16. yüzyılda Sokullu Mehmed Paşa tarafından Mimar Sinan'a yaptırıldığı düşünülen tarihi bir köprüdür.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.