İçeriğe atla

Karl Friedrich Schinkel

Karl Friedrich Schinkel
Doğum13 Mart 1781(1781-03-13)
Neuruppin, Brandenburg Margravlığı
Ölüm9 Ekim 1841 (60 yaşında)
Berlin, Prusya Krallığı
MeslekMimar, şehir plancısı, ressam
Tanınma nedeniNeoklasik ve Neogotik yapıları

Karl Friedrich Schinkel (13 Mart 1781 – 9 Ekim 1841), Prusyalı mimar, şehir plancısı ve aynı zamanda mobilya ve sahne setleri tasarlayan bir ressamdı. Schinkel, Almanya'nın en önde gelen mimarlarından biri olup hem Neoklasik hem de Neogotik binalar tasarladı. En ünlü binaları Berlin ve çevresinde bulunmaktadır.

Hayatı

Schinkel, Brandenburg Margravlığı'nda yer alan Neuruppin'de doğdu. Altı yaşındayken babası 1787'deki büyük Neuruppin yangınında öldü. Berlin'de mimar Friedrich Gilly'nin (1772-1800) ve babası David Gilly'nin öğrencisi oldu. O dönemde Prusya'daki mimari zevk, özellikle Berlin'deki Brandenburg Kapısı'nın mimarı Carl Gotthard Langhans tarafından Neoklasik tarzda şekillendirildi.

1805'te İtalya'ya yaptığı ilk seyahatinden Berlin'e döndükten sonra geçimini ressam olarak kazanmaya başladı. Berlin'deki 1810 sanat sergisinde Caspar David Friedrich'in Bulutların Üzerinde Yolculuk tablosunu gördüğünde, resim sanatında asla böyle bir ustalığa ulaşamayacağına karar verdi ve mimarlığa yöneldi. Sahne için çalışarak, 1816'da Wolfgang Amadeus Mozart'ın Sihirli Flüt operasında "Königin der Nacht"ın ortaya çıkması için yıldızlarla süslü bir perde arkası fonu yarattı. Schinkel, Napolyon'un yenilgisinden sonra, Prusya İmar Komisyonu'nun başına geçti. Bu görevdeyken, sadece Berlin gibi nispeten gösterişsiz bir kentin Prusya'yı temsil eden bir başkente dönüştürülmesinden sorumlu olmakla kalmadı, aynı zamanda batıda Rhineland'dan doğuda Königsberg'e kadar genişleyen Prusya topraklarındaki Yeni Altstadt Kilisesi gibi projeleri de denetledi.[1]

Schinkel 1808'den 1817'ye kadar Coburg'daki Schloss Rosenau'yu neogotik mimari tarzında yeniledi ve yeniden inşa etti.[2] Chorin Manastırı'nın kalıntılarını da yeniden inşa etti.

Karl Friedrich Schinkel, Eylül 1840'ta Berlin'de birkaç kez felç geçirdi. Bir yıl süren rahatsızlığın ardından Berlin Yapı Akademisi'ndeki resmî dairesinde 9 Ekim 1841'de öldü. Otopsi, felcin nedeni olarak beyin damarlarında ciddi arteriyoskleroz olduğunu ortaya koydu.[3][4] Berlin halkının büyük katılımıyla Friedrichwerder Mezarlığı'na gömüldü.[5]

Tarzı

Schinkel'in üslubu, en üretken olduğu dönemde, Roma İmparatorluk mimarisinden ziyade Yunan mimarisine dönüşle tanımlanır. Bu dönüş o dönemde Fransızlar tarafından işgal edilmekle bağlantılı olan üsluptan uzaklaşma çabasıdır. (Bu nedenle, Yunan canlandırmacılığının önemli bir savunucusudur.) Kısırlıktan kaçınmak ve bir ruha sahip olmak için, bir binanın şiirsel ve geçmişin unsurlarını içermesi ve onlarla bir söyleme sahip olması gerektiğine inanıyordu.[6][7]

Günümüze ulaşan en ünlü yapıları Berlin ve çevresinde bulunmaktadır. Bunlar arasında Neue Wache (1816-1818), Özgürlük Savaşları Ulusal Anıtı (1818-1821), Gendarmenmarkt'ta bulunan ve 1817'de yangında yok olan eski tiyatronun yerini alan Schauspielhaus (1819-1821) ve Müzeler Adası'ndaki Altes Museum (1823-1830) sayılabilir. Ayrıca Kronprinzenpalais ve Charlottenburg Sarayı'nda da iyileştirmeler yapmıştır. Schinkel ayrıca Berlin'deki bir dizi özel konutun iç dekorasyonundan da sorumluydu.[1]

Schinkel'in Berlin'de kendi adını taşıyan meydanda bulunan heykeli.

Schinkel, Prusya kraliyet ailesi tarafından yoğun bir şekilde himaye edildi. Stolzenfels Kalesi için tasarımlar çalışıp Kral IV. Friedrich Wilhelm ve kardeşleri için Charlottenhof Sarayı, Babelsberg Sarayı ve Glienicke Sarayı'nı tamamladı. 1825 ve 1827 yılları arasında Carl Theodor Ottmer ile birlikte Berliner Singakademie için Sing-Akademie zu Berlin'in planını çizdi. Bina 1952 yılından bu yana Maksim Gorki Tiyatrosu olarak bilinmektedir.[8]

Schinkel, Friedrichswerder Kilisesi (1824-1831) üzerinde çalışırken Neogotik mimariyi benimseyerek klasisizmden tamamen uzaklaştı. Schinkel'in en yenilikçi binası olan Bauakademie (1832-1836), tarihselci geleneklerden kaçındı ve Almanya'da ancak 20. yüzyılın başlarında öne çıkacak olan temiz hatlı "modernist" mimariye giden yolu açtı. Schinkel, teorik çalışmaları ve mimari taslakları kadar, tasarımlarına uygun olarak inşa edilen nispeten az sayıdaki binasıyla da tanınmaktadır. Schinkel'in eserlerinden bazıları, Atina'daki Akropolis'in yeni Yunanistan Krallığı için bir kraliyet sarayına dönüştürülmesi ve Kırım'daki Orianda Sarayı'nın inşası için yaptığı uygulanmamış planlarda en iyi şekilde gösterilmektedir. Schinkel ayrıca Prusya'nın ve daha sonra Almanya'nın ünlü Demir Haç madalyasını da tasarlamıştır.

Karl Friedrich Schinkel yaşadığı dönemdeki Fransız işgali ve Prusya kralına bağımlılık gibi siyasi koşullar ile 19. yüzyılın ikinci yarısında çıkışa geçen Alman sanayileşmesini görmesini engelleyen nispeten erken ölümü nedeniyle, eskizlerinin sergilediği gerçek potansiyeli gerçekleştirememiştir.

Hatırası

Schinkel'in portresi 1936'dan 1945'e kadar Reichsbank tarafından basılan 1.000 ℛ︁ℳ︁ banknotunda yer aldı.[9] Banknotun basımı 1945'te durdurulmasına rağmen 21 Haziran 1948'de Alman markının çıkarılmasına kadar tedavülde kaldı. Schinkel'in adı 1867'de Berlin'de Schinkelplatz adıyla bir meydana verilmiştir. Meydanda ayrıca Schinkel'in heykeli de bulunmaktadır.

Tabloları

  • Nehir Kıyısındaki Gotik Katedral, 1813
    Nehir Kıyısındaki Gotik Katedral, 1813
  • Mont Blanc Manzarası, 1813
    Mont Blanc Manzarası, 1813
  • Sabah, 1813
    Sabah, 1813
  • Schinkel'in Mozart'ın Sihirli Flüt operası için hazırladığı sahne seti, 1815
    Schinkel'in Mozart'ın Sihirli Flüt operası için hazırladığı sahne seti, 1815
  • Nehir Üzerindeki Orta Çağ Şehri, 1815
    Nehir Üzerindeki Orta Çağ Şehri, 1815
  • Deniz Kenarında Bir Kayanın Üzerindeki Gotik Kilise, 1815
    Deniz Kenarında Bir Kayanın Üzerindeki Gotik Kilise, 1815
  • Kaya Kemeri, 1818
    Kaya Kemeri, 1818
  • Nehir Kıyısındaki Kale, 1820
    Nehir Kıyısındaki Kale, 1820
  • Uranüs ve Yıldızların Dansı, 1834
    Uranüs ve Yıldızların Dansı, 1834
  • Christian Peter Wilhelm Beuth, 1837 (Prusya'nın endüstriyel yenilenmesinin alegorisi)
    Christian Peter Wilhelm Beuth, 1837 (Prusya'nın endüstriyel yenilenmesinin alegorisi)

Yapıları

Ek okumalar

  • Jörg Trempler: Schinkels Motive. Matthes & Seitz, Berlin, 2007, 978-3-88221-866-4.
  • Christoph Werner: Schloss am Strom. Die Geschichte vom Leben und Sterben des Baumeisters Karl Friedrich Schinkel. Bertuch-Verlag, Weimar 2004, 3-937601-11-2.
  • Christoph Werner: Castle by the River: The Life and Death of Karl Friedrich Schinkel, Painter and Master Builder: A Novel. Tredition, Hamburg, 2020, 978-3-347-04274-2.
  • Christoph von Wolzogen: Karl Friedrich Schinkel: Unter dem bestirnten Himmel. Biographie. Edition Fichter, Frankfurt, 2016, 978-3-943856-33-0.
  • John Zukowsky (ed.): Karl Friedrich Schinkel 1781–1841: The Drama of Architecture. With essays by Kurt W. Forster and Wolfgang Pehnt, 2020 [2004], 0-86559-105-9.

Kaynakça

  1. ^ a b Karl Friedrich Schinkel (1991). Michael Snodin (Ed.). A Universal Man. Yale University Press. ISBN 978-0-300-05165-0. 
  2. ^ Charles Quest-Ritson, "Coburg: Schloß Rosenau", in Gärten in Deutschland, p. 64 online
  3. ^ Zur Krankengeschichte und den erschreckenden Behandlungsmethoden ausführlich Dr. A. Pätsch: Schinkels letzte Krankheit und Leichenbefund. In: Wochenschrift für die gesamte Heilkunde 49, 4. Dezember 1841, S. 793 ff.; kritische Anmerkungen dazu aus medizinischer Sicht bei Roland Schiffter: „… ich habe immer klüger gehandelt … als die philisterhaften Ärzte …“ romantische Medizin im Alltag der Bettina von Arnim – und anderswo. Würzburg 2006, S. 120 ff.
  4. ^ Zu Krankheit und Tod ausführlich Renate Petras: Schinkels späte Jahre in der Bauakademie, Krankheit und Tod. In: Mythos Bauakademie. Die Schinkelsche Bauakademie und ihre Bedeutung für die Mitte Berlins. Ausstellungskatalog. Hrsg. Doris Fouquet-Plümacher, Verlag für Bauwesen, Berlin 1998, ISBN 3-345-00641-3, S. 21 ff.
  5. ^ Till Kinzel: Eine Spurensuche zur Quelle des Grabspruchs für Karl Friedrich Schinkel auf dem Dorotheenstädtischen Friedhof zu Berlin. Mit Seitenblicken auf Kant, Klopstock und Mörlin. In: Forschungen zur brandenburgischen und preußischen Geschichte N.F. 31, 2021, ISBN 978-0-341-54669-6, S. 43–51 (Zehnseitige Abschrift auf academia.edu 4 Haziran 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., abgerufen am 4. Juni 2023; hier S. 1).
  6. ^ Guratzsch, Dankwart (13 Ocak 2016). "Wie Bürger für die Schönheit ihrer Städte kämpfen". Welt Online. 24 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mayıs 2016. 
  7. ^ Peik, Susan M. (2001). Karl Friederich Schinkel: Aspects of His Work. Stuttgart/London: Axel Menges. s. 7. ISBN 978-3-930698-81-3. 
  8. ^ Malgorzata Omilanowska Google Kitaplar'da DK Eyewitness Travel Guide: Berlin (20, s. 71,
  9. ^ "P-184". 29 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2024. 

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Karl Friedrich Schinkel ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Berlin</span> Almanyanın başkenti

Berlin, Almanya'nın başkenti ve en büyük şehridir, aynı zamanda bir eyalettir.

<span class="mw-page-title-main">Friedrich Wilhelm Bessel</span> Alman astronom ve matematikçi (1784-1846)

Friedrich Wilhelm Bessel bir Alman astronom, matematikçi, fizikçi ve jeodezist idi. Paralaks yöntemiyle güneşten başka bir yıldıza olan uzaklık için güvenilir değerler hesaplayan ilk astronomdu. Matematiksel fonksiyonların özel bir türü, başlangıçta Daniel Bernoulli tarafından keşfedilmiş ve daha sonra Bessel tarafından genelleştirilmiş olmalarına rağmen, Bessel'in ölümünden sonra Bessel fonksiyonları olarak adlandırıldı.

<span class="mw-page-title-main">Kara Kartal Nişanı</span> Prusya Krallığının en yüksek onur madalyası

Kara Kartal Nişanı, Prusya Krallığı'nın en yüksek onur madalyasıydı. Brandenburg elektörü III. Friedrich tarafından 17 Ocak 1701 tarihinde yürürlüğe konan nişan, son Prusya Kralı Kayzer II. Wilhelm'in 1918 yılında tahttan indirilmesiyle son bulmuştur. Ne var ki, Hollanda sürgününe gönderilen İmparator bu ödülü aile üyelerine vermeyi sürdürmüş ve ikinci eşi Hermine Reuss'u Kara Kartal Nişanı'na sahip ilk kadın yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Charlottenburg Sarayı</span> Berlinin en büyük sarayı ve Hohenzollern Hanedanının Berlindeki tek mirası

Charlottenburg Sarayı, Berlin'in en büyük sarayı ve Hohenzollern Hanedanı'nın Berlin'deki tek mirası. Saray Charlottenburg-Wilmersdorf'un Charlottenburg semtinde bulunuyor.

<span class="mw-page-title-main">Altes Museum</span>

Altes Museum veya Eski Müze, Almanya’nın başkenti Berlin’de yer alan bir müzedir.

<span class="mw-page-title-main">Jacob Grimm</span>

Jacob Ludwig Karl Grimm, Berlin), Alman dil bilimci, filolog, hukukçu ve halk bilimci.

<span class="mw-page-title-main">Fransız Katedrali</span> Berlin, Fransız Katedrali

Französischer Dom, Berlin'in Friedrichstadt ilçesinde Gendarmenmarkt meydanında Deutscher Dom karşısında yer alan katedral.

<span class="mw-page-title-main">Semperoper</span>

Semperoper Saksonya Dresden Devlet Operası'nın opera binası, Saksonya Devlet Orkestrası Dresden'in konser salonu. 1841 yılında mimar Gottfried Semper tarafından inşa edilen Semperoper mimarisinde Erken Rönesans, Barok ve Klasik Yunan Stili'nin izlerini taşımaktadır.

Friedrich Rokokosu, Prusya'da Büyük Friedrich (1740–1786) döneminde ortaya çıkan Rokoko'nun yeni bir biçimidir. Biçimin özelliği Fransa ve Hollanda'da var olan Rokoko akımlarının birleştirilmiş hali olmasıdır. Mimar Georg Wenzeslaus von Knobelsdorff ve ressam Antoine Pesne bu biçimin önemli temsilcileri arasında sayılabilirler. Kaynaklardan aktarıldığına göre Knobelsdorff'un hazırladığı planlara Büyük Friedrich bizzat müdahale etmiştir. Bu nedenle bu dönemde ortaya çıkan stil onun adıyla anılır. Friedrich Rokokosu'nun en önemli yapısı Büyük Friedrich'in bahar ve yaz aylarında vaktini geçirdiği, Potsdam'da bulunan Sanssouci Sarayıdır. Bunun dışında Potsdam Şehir Sarayı ve Charlottenburg sarayı da bu stilin temsilcileri olan yapılardırlar.

<span class="mw-page-title-main">Victoria (kraliyet prensesi)</span> Kraliyet Prensesi

Victoria, Alman imparatoriçesi, Prusya kraliçesi ve kraliyet prensesi. Alman İmparatoru III. Friedrich'in eşi, Birleşik Krallık Kraliçesi Victoria'nın büyük kızı, Alman İmparatoru II. Wilhelm'in annesi.

<span class="mw-page-title-main">I. Karl (Württemberg kralı)</span>

I. Karl, 25 Haziran 1864'ten 1891 yılına kadar Württemberg kralıydı.

<span class="mw-page-title-main">Friedrich Gilly</span>

Friedrich David Gilly, Alman mimar ve mimar David Gilly' nin oğludur.

Johann Balthasar Neumann (

Bensberg Kalesi Bergisch Gladbach, Kuzey Ren-Vestfalya, Almanya'da eski bir kraliyet av köşküdür. Artık 'Althoff Grandhotel Schloss Bensberg' adı altında lüks bir otel olarak işletilmektedir. Bina kompleksinin merkezi ekseni tam olarak Köln Katedrali'ne yöneliktir.

<span class="mw-page-title-main">Karl Gottlieb Lappe</span> Pomeranyalı unutulmak üzere bir şair

Karl Gottlieb Lappe (1773-1843), Pomeranyalı şairdir.

<span class="mw-page-title-main">Lustgarten</span>

Lustgarten, Almanya'nın başkenti Berlin'te bulunan bir parktır. Park, Mitte semtinde aslen bir parçası olduğu eski Berlin Kent Sarayı'nın bulunduğu yerin yakınında yer almaktadır. Park, tarihinin çeşitli dönemlerinde geçit töreni alanı, toplu mitingler için bir yer ve halka açık bir park olarak kullanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Bellevue Sarayı</span>

Bellevue Sarayı, Berlin'in Tiergarten bölgesinde yer alır ve 1994'ten bu yana Almanya cumhurbaşkanının resmi konutu olmuştur. Saray, Berlin yakınlarındaki Spree nehrinin kıyısında yer almaktadır. Berlin Zafer Sütunu, Großer Tiergarten parkının kuzey kenarı boyunca. Fransızcada "beautiful view" anlamına gelen adını, Spree Nehri üzerindeki doğal görünümünden almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Karl Gehrts</span> Alman illüstratör ve ressam (1853-1898)

Karl Gehrts, diğer adıyla Carl Gehrts, tam adı Karl Heinrich Julius Gehrts Alman ressam, illüstratör ve akademisyendi. Profesör olarak Kunstakademie Düsseldorf'ta ders vermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Alte Nationalgalerie</span>

Alte Nationalgalerie, Almanya'nın başkenti Berlin'deki Müzeler Adası'nda bulunan bir sanat müzesidir. Müze, Prusya Kralı IV. Friedrich Wilhelm'in emriyle 1862-1876 yılları arasında Friedrich August Stüler ve Heinrich Strack'ın planlarına göre Neoklasik ve Rönesans Revival tarzlarında inşa edilmiştir. Binanın dış merdivenlerinde IV. Friedrich Wilhelm için bir anıt bulunmaktadır. Alte Nationalgalerie günümüzde 19. yüzyıla ait resim ve heykellere ev sahipliği yapmaktadır. Müzeler Adası kompleksinin bir parçası olan galeri, olağanüstü mimarisi ve 19. yüzyılın sonlarında kültürel bir fenomen olarak müze ile galerilerin gelişimine tanıklık etmesi nedeniyle 1999 yılında UNESCO tarafından Dünya Mirası Listesi'ne alınmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Carl Gotthard Langhans</span>

Carl Gotthard Langhans, Prusyalı kraliyet mimarıydı. Silezya, Berlin, Potsdam ve diğer birçok yerde yaptığı kiliseleri, sarayları, büyük evleri, iç mekânları, şehir kapıları ve tiyatroları Almanya'daki Neoklasik mimarinin en eski örneklerindendir. En tanınmış eseri, bugünkü Almanya'nın ve 1989-90'da Almanya'nın yeniden birleşmesinin ulusal sembolü olan Berlin'deki Brandenburg Kapısı'dır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.