İçeriğe atla

Karl (Teschen dükü)

Arşidük Karl
Teschen dükü
Doğum5 Eylül 1771
Floransa, Toskana Büyük Dükalığı
Ölüm30 Nisan 1847 (75 yaşında)
Viyana, Avusturya İmparatorluğu
DefinImperial Crypt, Viyana
Eş(ler)iHenrietta Alexandrine Friederike
Tam adı
Karl Ludwig Johann Josef Lorenz
HanedanHabsburg Hanedanı
BabasıII. Leopold
AnnesiMaria Luisa
DiniKatolik

Charles Louis John Joseph Laurentius (Almanca: Erzherzog Karl Ludwig Johann Joseph Lorenz von Österreich, Herzog von Teschen; 5 Eylül 1771 - 30 Nisan 1847), Teschen Dükü, Avusturyalı asker ve general.

Hayatı

İmparator II. Leopold'un oğlu ve II. Franz'ın kardeşidir. Epilepsi olmasına rağmen, Karl hem komutan hem de Avusturya İmparatorluğu ordusunun reformcusu olarak görev yaptı. Napolyon Bonapart'ın zorlu rakiplerinden biri olarak kabul edildi.[1] Askeri kariyeri Fransa'nın devrimci ordularıyla savaşması ile başladı. Birinci Koalisyon'un başlarında, Wattignies ve 1794 Fleurus'da yenilmeden önce 1793'te Neerwinden Muharebesi'nde zafer kazandı. 1796'da Ren'deki tüm Avusturya kuvvetlerinin şefi olarak görev aldı. Ayrıca Zürih, Ostrach, Stockach ve Messkirch'de rakiplerini bozguna uğrattı. Avusturya'nın ordularını silahlı ulus ilkesini benimsemek için yeniden düzenledi. 1809'da Beşinci Koalisyon Savaşı'na katıldı, Aspern-Essling Muharebesi'nde Napolyon'u taktiksel yenilgiye uğratsa da Wagram'da mağlup oldu. Wagram'dan sonra Karl, Napolyon Savaşları'nda daha da önemli bir savaşa girmedi.

Askeri bir stratejist olarak Karl, karmaşık ve riskli birlik manevralarını başarıyla uyguladı. Avusturyalılar yine de Karl'ı Fransız Devrimi'nde Napolyon Bonapart'a karşı yaptığı savaşların kahramanı olarak hatırlıyorlar.

Kaynakça

  1. ^ Eugene Tarle, Napoleon.

Daha fazlası

  • Criste, Oscar "Erzherzog Carl" (3 vols) (Vienna 1912)
  • Eysturlid, Lee "The Formative Influences, Theories, and Campaigns of the Archduke Carl of Austria" (2000)
  • Hertenberger, H & Wiltschek, F "Erzherzog Karl: der Sieger von Aspern" (1983)
  • Rothenberg, Gunther E. Napoleon's Great Adversary: Archduke Charles and the Austrian Army, 1792-1814. Staplehurst: Spellmount, 1995. 1873376405

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Napolyon Bonapart</span> Fransız asker ve imparator (1769–1821)

Napolyon Bonapart veya I. Napolyon kısaca Napolyon, Fransız asker, politikacı ve 1804-1814 arası Fransa imparatoru. Gerek Fransız Devrim Savaşları gerekse Napolyon Savaşları sırasında Fransa'ya önderlik ettiği gibi tüm Avrupa'yı da etkilemiş önemli bir komutandır. Girdiği savaş ve çatışmaların büyük bölümünü kazanmış, 1815'teki nihai yenilgisine kadar hızla Avrupa kıtasının hakimiyetini ele geçirmiştir. Tarihteki en önemli komutanlardan biri olan Napolyon'un savaşları dünyanın her yerinde askerî okullarda ders olarak okutulmaktadır ve kendi Avrupa tarihinin en ünlü ve en tartışmalı siyasi figürlerinden birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Napolyon Savaşları</span> Savaş dönemi

Napolyon Savaşları, Fransız Devrim Savaşları'nın ardından Napolyon önderliğindeki Fransa ile Avrupa'nın diğer güçlü devletlerinin oluşturduğu koalisyon arasında gerçekleşen savaş dönemi. Başlangıç tarihinin hangi yıl olduğuna dair tarihçiler ve araştırmacılar arasında fikir birliği yoktur. 1800-1815 yılları arasında, yaklaşık 15 yıl sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Birinci Fransız İmparatorluğu</span> Napolyon Bonapartın kurduğu eski bir ülke

Birinci İmparatorluk, Fransa'da Napoléon Bonaparte'ın imparatorluk dönemidir. 2 Aralık 1804'te Bonaparte kendisini imparator ilan etti. Takip eden süreçte Fransa Koalisyon Savaşları sonucu Avrupa'nın önemli bir kısmını kontrolü altına aldı.

<span class="mw-page-title-main">Austerlitz Muharebesi</span>

Austerlitz Muharebesi veya Üç İmparator Savaşı, Napolyon Savaşlarının en önemli ve belirleyici çarpışmalarından biriydi. Napolyon'un kesin zaferi ile sonuçlanmış bu muharebe Austerlitz, Moravya'da olmuştur. Napolyon Bonapart tarafından elde edilen en büyük zafer olarak kabul edilir. Napolyon'un Büyük Ordu'su bu muharebede I. Aleksandr ve II. Franz tarafınca komuta edilen, kendi ordusundan daha büyük olan Rus ve Avusturya ordusunu yenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">İkinci Koalisyon Savaşı</span>

İkinci Koalisyon Savaşı, İngiltere, Avusturya ve Rusya'nın başını çektiği ve Osmanlı İmparatorluğu, Portekiz, Napoli ve çeşitli Alman monarşilerinin de dahil olduğu birçok Avrupa monarşisinin devrimci Fransa'yı hedef alan ikinci savaşıdır. Savaşta İspanya Fransa'yı destekledi.

<span class="mw-page-title-main">Beşinci Koalisyon Savaşı</span>

Beşinci Koalisyon, 1809 yılında Avusturya İmparatorluğu ve Birleşik Krallık'ın Fransız İmparatorluğu ve Bavyera'ya karşı kurduğu koalisyon savaşıdır. Savaş aslında Avusturya ve Fransa arasındayken her iki tarafında müttefikleri savaşa dahil oldu ve Avusturya koalisyon ekibi kurarken, Napolyon da Ren Konfederasyonu'nu oluşturdu. Halihazırda Yarımada Savaşı sürerken Avrupa'da yer alan Britanya, Avusturyalıları rahatlatmak için Hollanda Krallığı'na bir sefer düzenledi; ancak bu çaba çatışmanın sonucunu etkilemedi.

<span class="mw-page-title-main">Wagram Muharebesi</span>

Wagram Muharebesi, Napolyon Savaşları'nın bir parçası ve Avrupa'nın o tarihe kadar gördüğü en büyük savaştır. Fransız imparatoru Napolyon'un düşmanı Avusturya ve Arşidükü Charles'a karşı mücadele edip kazandığı savaştır. Savaş, Avusturya ve İngiltere'nin oluşturduğu Beşinci Koalisyon'un sona ermesine neden olmuştur. Savaşın neticesinde Avusturya ordusunu mağlup eden Grande Armée lideri Napolyon ile II. François Viyana'da Schönbrunn Antlaşması'nı imzalamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Neerwinden Muharebesi (1793)</span> 1793 ylında Fransızlar ve ilk koalisyon arasındaki savaş

Neerwinden Muharebesi Charles François Dumouriez liderliğindeki Cumhuriyetçi Fransız ordusunun, Saxe-Coburg-Saalfeld Prensi Josias'ın komutasındaki Koalisyon ordusuna karşı yaptığı savaş. Habsburg Hanedanı'nın Koalisyon ordusu, müttefik Birleşik Hollanda Cumhuriyeti birliklerinin küçük bir birliği ile birlikte, tüm Fransız saldırılarını püskürttü ve Dumouriez, sahadan çekilerek yenilgiyi kabul etti. Fransa İmparatorluğu'nun Hollanda Cumhuriyeti'ndeki Fransız pozisyonu hızla çöktü, Hollanda'ya yönelik tehdide son verildi ve Avusturya kaybolan eyaletinin kontrolünü tekrar ele geçirdi. Birinci Koalisyon Savaşı içerisinde yer alan muharebe, bugünkü Belçika, Brüksel'in 57 kilometre (35 mi) doğusunda yer alan Neerwinden'de yapıldı.

<span class="mw-page-title-main">Louis-Alexandre Berthier</span> Fransız mareşal (1753 – 1815)

Louis-Alexandre Berthier Fransız mareşal. Birinci Wagram prensi, Neuchâtel'in Egemen prensi ve I. Napolyon'un 26 mareşalinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Abensberg Muharebesi</span>

Abensberg Muharebesi, 20 Nisan 1809'da Fransa İmparatoru I. Napolyon komutasındaki Fransız-Alman kuvveti ile Avusturya'dan korgeneral (Feldmarschall-Leutnant) Arşidük Louis tarafından yönetilen güçlendirilmiş Avusturya kuvvetleri arasında gerçekleşen savaş. Gün geçtikçe, Korgeneral Johann von Hiller, Avusturya sol kanadını oluşturan üç kolorduya komuta etmek için takviye birlik ile geldi. Savaş kesin olarak Fransız-Alman zaferi ile sonuçlandı.

<span class="mw-page-title-main">Aspern-Essling Muharebesi</span>

Aspern-Essling Muharebesi Beşinci Koalisyon Savaşı sırasındaki muharebe. I. Napolyon, Viyana yakınlarındaki Tuna'yı zorunlu bir şekilde geçmeye çalıştı, ancak Fransızlar ve müttefikleri Arşidük Karl'ın komutasındaki Avusturyalılar tarafından geri püskürtüldüğü savaştır. Arşidük Karl, Napolyon kuvvetlerinin çoğunu başarıyla geri çekebildiği için kesin bir zafer elde edemedi.

<span class="mw-page-title-main">Fransız Devrim Savaşlarının İtalya seferleri</span>

Fransız Devrim Savaşlarının İtalya seferleri (1792-1802) Kuzey İtalya'da Fransız Devrim Ordusu ile Avusturya İmparatorluğu, Rusya İmparatorluğu, Piedmont-Sardinya Koalisyonu ve diğer İtalyan devletleri arasındaki çatışma dizini.

<span class="mw-page-title-main">Eckmühl Muharebesi</span>

Eckmühl Muharebesi, 21 Nisan - 22 Nisan 1809'da Beşinci Koalisyon Savaşı'nın bir parçası olarak da bilinen 1809 Seferi'nin dönüm noktası olan savaş. I. Napolyon komutasındaki Fransız ordusu ile Avusturya Arşidükü Karl komutasındaki Avusturya ordusunun arasındaki çatışmayı Fransızlar kazandı. Mareşal Davout tarafından yönetilen III. Kolordu dağınık savunma ve Mareşal Lefebvre tarafından yönetilen Bavyera VII. Kolordusu sayesinde Napolyon, ana Avusturya ordusunu yenmeyi ve savaşın geri kalanında stratejik girişimi başardı.

<span class="mw-page-title-main">Johann von Hiller</span> Avusturyalı general

Johann von Hiller Fransız Devrim Savaşları ve Napolyon Savaşları sırasında Avusturyalı general. Aspern-Essling Muharebesi'nde Fransa'ya karşı 1809'de önemli bir görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Arcis-sur-Aube Muharebesi</span>

Arcis-sur-Aube Muharebesi, Napolyon'un komutasındaki Fransız ordusunun Altıncı Koalisyon Savaşı sırasında Schwarzenberg Prensi Karl Philipp liderliğindeki çok daha büyük bir Koalisyon ordusuyla karşı karşıya geldiği muharebe. Savaşın ikinci gününde, İmparator Napolyon Koalisyon güçlerinin daha üstün sayıda olduğunu fark etti ve hemen geri çekilme emri verdi. Avusturya Mareşali Karl Philipp, Napolyon'un geri çekildiğini fark ettiğinde, Fransızların çoğu muharebeden ayrılmıştı. Koalisyon orduları, kalan Fransız ordusunun güvenli bir şekilde kuzeye çekilmesini engelleyemedi. Bu muharebe, Napolyon'un Saint-Dizier Muharebesi ile Elba'ya sürgün edilmeden bir önceki savaşıydı.

<span class="mw-page-title-main">Fère-Champenoise Muharebesi</span>

Fère-Champenoise Muharebesi Altıncı Koalisyon Savaşı sırasında Fransız mareşalleri Auguste de Marmont ve Édouard Mortier liderliğindeki iki İmparatorluk Fransız kolordu ve Koalisyon güçleri Avusturya İmparatorluğu, Prusya Krallığı, Württemberg Krallığı ve Rus İmparatorluğu'un süvarilerden oluşan daha sonra büyük bir takviye birliğinin katılımıyla gerçekleşen savaş.

<span class="mw-page-title-main">Raab Muharebesi (1809)</span>

Raab Muharebesi veya Győr Muharebesi 14 Haziran 1809'da Napolyon Savaşları sırasında Fransız-İtalyan kuvvetleri ile Habsburg kuvvetleri arasındaki muharebe. Bu çatışma, o dönem Avusturya İmparatorluğu'na bağlı Macaristan Krallığı'nın Győr (Raab) yakınlarında gerçekleşti ve Fransız-İtalyan zaferiyle sonuçlandı. Bu zaferin ardından Arşidük John'un kuvvetleri Wagram Muharebesi'nde yer alamadı. Eugène de Beauharnais'in bu başarısının ardından I. Napolyon, Wagram'da zafer eldi etti.

<span class="mw-page-title-main">Henrietta (Nassau-Weilburg)</span> General

Henrietta Alexandrine Friederike Wilhelmine, Teschen dükü Arşidük Karl'ın karısıydı. Kocası, Napolyon Savaşları'nın önemli Avusturya generaliydi ve I. Napolyon'a karşı Aspern-Essling Muharebesi'nin galibiydi.

<span class="mw-page-title-main">Tirol İsyanı</span>

1809 Tirol İsyanı Andreas Hofer liderliğindeki Tirol'deki köylülerin vatanını işgal etmiş olan Napolyon Bonapart liderliğindeki Fransız ve Bavyera ordularına karşı Beşinci Koalisyon Savaşı sırasında başlattıkları isyandır.