İçeriğe atla

Karizma

Başlığın diğer anlamları için Karizma (anlam ayrımı) sayfasına bakınız.

Karizma, ilgi uyandıran kişisel bir mevcudiyet veya çekicilik kalitesidir.[1][2]

Sosyoloji, siyaset bilimi, psikoloji ve yönetim alanındaki akademisyenler terimi olağanüstü olarak görülen bir liderlik türü için kullanırlar.[3][4] Bu alanlarda "karizma" terimi, "değerlere dayalı, sembolik ve duygu yüklü lider sinyallerini" kullanan belirli bir lider tipini tanımlamak için kullanılır.

Hıristiyan teolojisinde bu terim karizma, Kutsal Ruh tarafından verilen bir bağış veya olağanüstü güç olarak görünür.[5][6]

Etimoloji

Karizma terimi Grekçe: χάρισμα (chárisma) kelimesinden gelir ve "karşılıksız verilen iyilik" veya "lütuf armağanı" anlamına gelir.[3] Terim ve çoğulu Grekçe: χαρίσματα (karizmata) Grekçe: χάρις (charis) kökünden türemiştir, "zarafet" veya aslında "cazibe" anlamına gelir. Bu kökten türetilen bazı türevler ("zarafet" dahil), "çekicilik veya çekicilik ile dolu", "nezaket", "bir iyilik veya hizmet ihsan etmek" veya "tercih edilmek" gibi modern kişilik karizması duygusuyla benzer anlamlara sahiptir.[7][8] Dahası, Roma döneminde yaygın olarak kullanılan eski Yunan lehçesi, bu terimleri modern dini kullanımda bulunan çağrışımlar olmadan kullanmıştır.[9] Eski Yunanlılar kişilik karizmasını tanrılarına uyguladılar; örneğin, Harites (Grekçe: Χάριτες) adını verdikleri tanrıçalara çekicilik, güzellik, doğa, insan yaratıcılığı veya doğurganlık atfettiler.

Teologlar ve sosyal bilimciler, orijinal Yunanca anlamı iki farklı anlamda genişlettiler ve değiştirdiler: kişilik karizması ve ilahi olarak bahşedilen karizma şeklinde.

Kaynakça

  1. ^ New Oxford American Dictionary, edited by Angus Stevenson and Christine A. Lindberg. Oxford University Press, 2010.
  2. ^ "Definition of CHARISMA". www.merriam-webster.com (İngilizce). 7 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2022. 
  3. ^ a b Joosse (2014). "Becoming a God: Max Weber and the social construction of charisma". Journal of Classical Sociology. 14 (3): 266-283. doi:10.1177/1468795X14536652. 
  4. ^ Antonakis (2011). "Can Charisma be Taught? Tests of Two Interventions" (PDF). Academy of Management Learning & Education. 10 (3): 374-396. doi:10.5465/amle.2010.0012. 7 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 25 Mayıs 2023. 
  5. ^ "Spiritual gifts". A Dictionary of the Bible by W. R. F. Browning. Oxford University Press Inc. Oxford Reference Online. Oxford University Press. Accessed 22 June 2011.
  6. ^ "charisma". The American Heritage Dictionary of the English Language. 5. Boston: Houghton Mifflin Harcourt. 
  7. ^ "charisma" in Oxford English Dictionary, second edition. 1989.
  8. ^ Beekes, Robert. Etymological Dictionary of Greek. Brill, 2010, p. 1607.
  9. ^ Ebertz, Michael N. "Charisma" in Religion Past & Present. edited by Hans Dieter Betz, et al., Brill, 2007, p. 493.

Dış bağlantılar

Vikisözlük'te charisma ile ilgili tanım bulabilirsiniz.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İslam</span> tek tanrılı İbrahimî bir din

İslam (Arapça: اَلْإِسْلَامُ, romanize:

<span class="mw-page-title-main">Fuzûlî</span> 15. ve 16. yüzyılda yaşamış Türk şair

Fuzûlî, Azerbaycan Türkçesi, Arapça ve Farsça eser veren Osmanlı dönemi Türk divan şâiridir. Asıl adı Mehmed bin Süleyman'dır. Oğuzlar'ın Bayat boyuna mensuptur. Arapça ve Farsça eserleri de bulunmakla birlikte Azerbaycanca'nın en önemli lirik şairi olarak kabul görmüştür. Mehmed Fuzûlî Alevî Müslümanların Yedi Ulu Ozanlarından birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Oxford Üniversitesi</span> İngilterede Oxfordda kurulu devlet üniversitesi

Oxford Üniversitesi, Birleşik Krallık'ta, İngiltere'nin Oxford kentinde bulunan bir üniversitedir. Kurulduğu tarih bilinmemesine rağmen, 1096 tarihinde bu kentte eğitim olduğuna dair belgeler üniversiteyi İngilizce konuşulan dünyanın en eski üniversitesi, kuruluşundan itibaren var olmaya devam eden en eski ikinci üniversite yapmaktadır. Üniversite 1167 yılında II. Henry'nin, İngiliz öğrencilerin Paris Üniversitesinde okumasını yasaklamasıyla hızla büyümüştür. 1209 yılında Oxford halkıyla yaşanan anlaşmazlıklar sonucu bazı akademisyenler kuzeydoğudaki Cambridge kasabasına gitmiş ve burada Cambridge Üniversitesi’ni kurmuşlardır. Bugün bu iki eski üniversite Oxbridge adıyla anılır.

<span class="mw-page-title-main">Din sosyolojisi</span> sosyolojinin bir dalı

Din sosyolojisi, dini kurum ve dini yapılanmaları, dini temalarla toplumsal yapı arasındaki ilişkileri ve dinin toplum, toplumun din üzerindeki etkilerini araştıran bilimsel bir disiplindir. Din sosyologları toplumun din üzerinde dinin toplum üzerindeki etkilerini bir başka deyişle toplum ve din arasındaki diyalektik ilişkiyi açıklamaya çalışır.

Panteizm ya da tüm tanrıcılık, her şeyi kapsayan içkin bir Tanrı'nın, Evren'in ya da doğanın Tanrı ile aynı olduğu görüşüdür. Panteistler kişileştirilmiş ya da antropomorfik bir Tanrıya inanmazlar.

<span class="mw-page-title-main">İslamofobi</span> Müslümanlara karşı hoşnutsuzluk, korku, düşmanlık veya ön yargı

İslamofobi, kelime anlamı olarak "İslam korkusu" demektir. İslam dinine ya da Müslümanlara karşı duyulan nefret, ayrımcılık, düşmanlık ve kin besleme anlamına gelir.

<span class="mw-page-title-main">Venüs (mitoloji)</span> Roma mitolojisinde aşkın ve güzelliğin koruyucusu tanrıça

Venüs, Roma mitolojisinde aşkın ve güzelliğin koruyucusu olan tanrıça. Genelde çıplak olarak resmedilir. Romen mitleri ve festivallerinde anahtar rol alan bir tanrıçadır. Yunan mitolojisindeki dengi Afrodit'tir.

<span class="mw-page-title-main">İslam sanatı</span>

İslam sanatı, İslâm kültürünün büyük bir bölümünü oluşturur. İslamî sanat(lar) terimi görece yeni bir terimdir ve genel olarak modern bir kavram olarak ele alınabilir. Terim ile kastedilen İslam topraklarında üretilen, İslam kültürünün izini taşıyan sanat eserleridir; eserlerin illâ ki Müslüman için veya Müslümanlar tarafından yapılmış olması gerekmez. Nitekim birçok Hindu, Hristiyan ve Yahudi sanatçılar İslamî sanat eserleri verdikleri gibi, Müslümanlar tarafından yapılan bazı sanat eserlerinin alıcıları, sahipleri gayri müslimdir. Zaman zaman tarihi İslamî sanat eserleri ve sanatçılar çağdaş zamanlarda dinîden ziyade millî sanat açısından değerlendirilmiştirler; bununla birlikte bu genelde yanlış bulunur zira İslamî sanatlarda tarih boyunca ortak olan değer ve vurgu İslamdır ve sanatlar birçok etnik grubun katkısının sonucu olarak ortaya çıkmışlardır. Nitekim o dönemlerde İslam topraklarında bulunan vatandaşların da ayırıcı özelliği etnik gruplarından ziyade dinleriydi ve bu sebeple de bugün birçok tarihî İslamî sanatçının yaşadığı toprağa bakarak etnik kökenini bilmek çok zordur.

Bürokrat, bürokrasinin bir üyesidir. Herhangi bir boyuttaki herhangi bir kuruluşun yönetimini oluşturan kişi veya kişilerdir, ancak terim genellikle bir hükümet veya şirket kurumunda birini ifade eder.

Apateizm ya da tanrıumursamazlık, tanrının veya tanrıların varlığı veya yokluğu konusunda ilgisiz, kayıtsız kalma durumudur. Bir apateist, tanrının veya tanrıların var olduğu veya olmadığı yönündeki iddiaları kabul etmek veya reddetmekle ilgilenmez. Bir inanç, iddia veya bir inanç sisteminden ziyade bir tutum olarak nitelendirilir.

Odinizm, diğer adıyla Wotanizm, İskandinavya toplumunun Hristiyanlık öncesi Odin, Thor, Frey, Freyja ve diğer Nors ilahlarını onurlandırma odaklı Cermenik neopaganizmin bir türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Cermen neopaganizmi</span>

Cermenik neopaganizm veya Etenizm, tarihsel politeistik Cermen paganizmine dayalı Asatru, Forn Siðr, Odinizm, Votanizm, Teodizm ve diğer isimlerle anılan çağdaş hareketleri ifade eden bir kavramdır. Öncü hareketleri 20. yüzyılın başında Almanya ve Avusturya'da ortaya çıkmıştır; Amerika Birleşik Devletleri, İngiltere, İzlanda, Avustralya ve diğer yerlerde 1960'ların sonunda ikinci bir canlanma dalgası başlamıştır.

Oi meta Theofanin ya da Theofanes Continuatus, Günah Çıkartıcı Theofanis'in 285'ten 813'e uzanan vakayinamesinin 813–961 yıllarını kapsayan devamıdır. Yazma tarzları ve biçimleri Theofanis'in almanak yaklaşımıyla hiç alakası olmayan dört ayrı çalışma içerir.

<span class="mw-page-title-main">Kabeiroi</span>

Yunan mitolojisi, Kabeiroi

<span class="mw-page-title-main">Vulgata</span>

Vulgata, Kitâb-ı Mukaddes'in Latince çevirisini ifade etmek için Geç Antik Çağ'dan bu yana halk arasında kullanılan bir terimdir. Çevirinin büyük bölümü 382'de Papa I. Damasus tarafından görevlendirilen Aziz Jerome'a aittir. Vulgate, Batı Kilisesi içinde İncil metni olarak aşamalı olarak benimsendi. Sonraki yüzyıllar boyunca, sonunda Vetus Latina'yı gölgede bıraktı. 13. yüzyılda eski sürümden sonra versio vulgata veya kısaca vulgata adını almıştır. Vulgate ayrıca Jerome'un üzerinde çalışmadığı bazı Vetus Latina çevirilerini de içerir. Vulgate, Katolik Kilisesi'nin Sixtine Vulgate (1590), ardından Clementine Vulgate (1592) ve ardından Nova Vulgata (1979) olarak devam eden Katolik Kilisesi'nin resmi olarak ilan ettiği Latince versiyonlardan biri oldu. Vulgate şu anda Latin Kilisesi'nde hala kullanılmaktadır. Katolik Kilisesi, Trent Konsili'nde (1545-1563) Vulgate'in resmi Latince İncil'i olduğunu onayladı, ancak o sırada yetkili bir baskı yoktu. Vulgate'in Clementine baskısı, Katolik Kilisesi'nin Roma Ayini'nin standart İncil metni haline geldi ve Nova Vulgata'nın ilan edildiği 1979 yılına kadar öyle kaldı.

Tek eşlilik ya da monogami, bir kişinin hayatı boyunca ya da belirli bir zaman süresince tek eşli olması durumudur. Bu terim, hayvanlar için de kullanılır.

Karizmatik otorite, Alman sosyolog Max Weber tarafından geliştirilen bir liderlik kavramıdır. Otoritenin liderin karizmasından kaynaklandığı bir tür örgütlenme veya bir liderlik türünü içerir. Bu, diğer iki otorite türünün tersidir: yasal otorite ve geleneksel otorite. Üç türün her biri, Max Weber'in üçlü yetki sınıflandırmasının bir parçasını oluşturur.

<span class="mw-page-title-main">Graeae</span>

Graeae, Yunan mitolojisinde Gri Kardeşler ve Phorcides olarak da adlandırılan Graeae, aralarında bir göz ve bir diş paylaşan üç kız kardeşlerdir. İsimleri Deino, Enyo ve Pemphredo idi.

<span class="mw-page-title-main">Herma</span>

Herma, başı ve gövdesi düz, genellikle kare şeklinde bir alt bölümün üzerinde olan ve erkek cinsel organının da uygun yükseklikte oyulabileceği bir heykeldir. Hermae, ya Hermes'in başı en yaygın olduğu için ya da başlangıçta Hermes'e hiç atıfta bulunmayan Yunanca ἕρματα sözünden, etimolojik olarak adlandırılmıştır. Biçim, Antik Yunanistan'da ortaya çıktı, daha sonra Romalılar tarafından kabul edildi ve Rönesans'ta terim figürleri ve atlant şeklinde yeniden canlandırıldı.

Sir Hamilton Alexander Rosskeen Gibb, H. A. R. Gibb olarak bilinir, İskoç tarihçi ve Oryantalisttir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.