Kariyaku - Turkipedia

Kariyaku

Biyolojik sınıflandırma

Âlem:	Animalia
Şube:	Chordata
Alt şube:	Vertebrata
İnfa şube:	Gnathostomata
Sınıf:	Mammalia
Takım:	Artiodactyla (Çift toynaklılar)
Familya:	Cervidae (Geyikgiller)
Alt familya:	Capreolinae
Cins:	Mazama Rafinesque, 1817

Türler

Metne bakınız.

Kariyaku, geyikgiller (Cervidae) familyasında bulunan Mazama cinsindeki geyik türlerine verilen ortak addır. Boyut olarak küçük olan bu geyikler ormanlarda yaşar ve Güney Amerika ile Yukatan Yarımadası'nda bulunur. Duiker antilop türlerine benzeseler de ilişkileri yoktur. Birbiriyle çok yakın ilişkide olan bilinen yedi kariyaku türü vardır.

Fiziksel özellikler

Her ne kadar boyutları değişse de Mazama türleri birbirine benzer. Küçük yuvarlak gövdeleri vardır. Uzunlukları 70 ile 140 cm arasında değişir. Genellikle açık ya da koyu kahverengi renktedir. Ağırlıkları 8 ile 30 kg arasında değişir. Boynuzları kısadır ve çok sık dökülmez.

Davranış

Geceleri etkin olmalarının ve küçük boyutlarının yanı sıra Mazama türleri çekingendir dolayısıyla da nadiren gözlemlenebilir. Genellikle yalnız başlarına veya çiftleştikleri eşleriyle küçük bölgelerinde bulunurlar. Bölgelerini idrar, dışkı ya da gözaltı bezlerinden çıkan salgılarla işaretlerler. Puma ya da jaguar gibi avcı hayvanlar yaklaştığında yakınlardaki bitki örtüsünde saklanırlar. Otçul olan kariyaku bölgesinde bulunan yaprak, meyve ve sürgünlerle beslenir.

Üreme

Çiftleşen eşler birlikte yaşadıkları sürece tekeşli olarak kalır. Yalnız yaşayan erkek geyik genellikle yakınlardaki dişi geyiklerle çiftleşir. Bir dişi için rekabet eden erkekler birbirlerini ısırarak ve kısa boynuzlarını batırarak dövüşür. Tropikal bölgelerde yaşayan kariyakuların belirgin bir kızgınlık dönemleri yoktur ancak ılıman bölgelerde yaşayan kariyakular sonbaharda kızgınlık dönemine girer.

Hamilelik dönemi kabaca 200–220 gündür ve dişiler bir batında tek yavru doğurur. Yeni doğan yavrular anneleri ile birlikte dolaşacak kadar büyüyene kadar gizlenirler. Altı ay kadar anneleri tarafından bakılan yavrular bir yaşında cinsel olgunluğa erişir.

Türler

Kızıl kariyaku (Mazama americana): Kariyakular içinde en büyüğü, 30 kg. civarındadır. Kızıl-kahverengi rengindedir.
Gri cüce kariyaku, (Mazama bricenii)
Cüce kariyaku (Mazama chunyi): Kızıl-kahve renginde olan bu türün göz bezleri belirgindir.
Kahverengi kariyaku (Mazama gouazoupira): Rengi diğer türlere göre daha gridir.
Pigme kariyaku (Mazama nana):Küçük ve kısa bacaklı bir kariyaku türü.
Yukatan kahverengi kariyakusu (Mazama pandora)
Küçük kızıl kariyaku (Mazama rufina): En küçük türlerden biri, rengi gri ile kızıl-kahve arasındadır ve altı beyaz renktedir.

Dış bağlantılar

Mazama ya da Brocket Deer

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Bayağı serçe</span> kuş türü

Âdî serçe ya da bayağı serçe, serçegiller (Passeridae) familyasından coğrafi dağılımı çok geniş olan en yaygın ve en iyi tanınan serçe türü.

Sivri faregiller veya Sivri fareler (Soricidae), tür bakımından zengin bir memeli familyasıdır. fareler ile benzerliklerine rağmen, Böcekçiller (Eulipotyphla) takımında sınıflandırılırlar. Dünya çapında, yaklaşık 10'u Orta Avrupa'da da yaşayan 350'den fazla tür tanımlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Vaşak</span> orta büyüklükte etçil omurgalı ve yabani hayvan türlerinin ortak adı

Vaşak, kedigiller (Felidae) familyasından Lynx cinsini oluşturan orta büyüklükte etçil omurgalı ve yabani hayvan türlerinin ortak adı.

Asya yaban köpeği, Kızıl köpek olarak da bilinir, köpekgiller (Canidae) familyasından Asyada yaygın olan bir yaban köpeği türü. Köpekgiller familyasında kurt ve Afrika yaban köpeği gibi büyük sürüler oluşturup, sürü halinde ava çıkan üç türden birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Ova tilkisi</span>

Ova tilkisi, köpekgiller (Canidae) familyasından Kuzey Amerika'nın kurak bölgelerinde yaşayan bir tilki türü. Aynı şekilde Kuzey Amerika'da görülen kızıl tilkiden belirgin şekilde daha büyük olan kulaklarıyla ayırt edilir.

Geyik, geyikgiller familyasında geviş getiren otobur memeli hayvanların ortak adıdır. Çift toynaklılar takımında bulunan akraba familyalardaki benzer hayvanlar da genel olarak geyik diye adlandırılmaktadır.

Kızıl kariyaku, geyikgiller (Cervidae) familyasından bir kariyaku türü. Güney Amerika'da ve Kosta Rika ile Panama'da bulunur. Gövdesinin çoğu kestane rengindedir. Başı ve boynu daha açık bir kahverengidir. Kalçalarının içi ve kuyruğu beyazdır. Erkeklerde küçük boynuzlar bulunur.

Pigme kariyaku, geyikgiller (Cervidae) familyasından bir kariyaku türüdür. Arjantin, Brezilya ve Paraguay'da bulunur. Yerel adı bororò 'dur. Kısa bacakları olan küçük bir geyiktir ve ağırlığı 15 ile 20 kg. arasındadır. Rengi kızıl-kahve rengindedir. Bazen bu tür Mazama rufina türünün alt türü olarak nitelenir.

Kahverengi kariyaku, geyikgiller (Cervidae) familyasından bir kariyaku türüdür. En yaygın kariyaku türlerinden biri olan gri broket Orta Amerika'nın güneyinden Güney Amerika boyunca Arjantin ve Uruguay'a kadar olan bölgede yaşar. Ormanlık, bataklık, savan ve açık alanlarda bulunabilir.

Küçük kızıl kariyaku, geyikgiller (Cervidae) familyasından bir broket türüdür. Kolombiya, Ekvador, Peru ve Venezuela'da bulunur. Gri cüce kariyaku uzun bir süre küçük kızıl kariyaku türünün bir alt türü olarak değerlendirilmiştir. Ancak kısa bir süredir ayrı bir tür olarak nitelendirilmektedir.

Gri cüce kariyaku, geyikgiller (Cervidae) familyasından bir kariyaku türüdür. Venezuela'da bulunur. Mazama bricenii uzun bir süre küçük kızıl kariyaku türünün bir alt türü olarak değerlendirilmiştir. Ancak kısa bir süredir ayrı bir tür olarak nitelendirilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Su geyiği</span> geyikgiller (Cervidae) familyasından bir geyik

Su geyiği, geyikgiller (Cervidae) familyasından bir geyik türü. Yüzeysel özellikleriyle daha çok bir misk geyiğine benzer. Boynuzlar yerine aşağı doğru uzamış olan köpekdişleri olmasına ve diğer anatomik anormalliklerine rağmen geyikgiller familyasında sınıflanmıştır. Bu eşsiz özellikleri nedeniyle kendine ait bir cins (Hydropotes) ve kendine ait bir alt familyada (Hydropotinae) sınıflanmıştır. Çin ve Kore'ye özgü olan su geyiğinin iki alt türü bulunmaktadır:

Çin su geyiği,
Kore su geyiği.

<span class="mw-page-title-main">Ren geyiği</span>

Ren geyiği, geyikgiller (Cervidae) familyasından arktik ve subarktik bölgelerinde yaşayan bir geyik türüdür.

Dağ tapiri, tapirgillerden bir tapir türüdür. Latin Amerika'da yaşayan üç tapir türünden biridir. Tropikal yağmur ormanları dışında yaşayan tek tapir türü olan dağ tapiri aynı zamanda boyut olarak da en küçükleridir.

Cüce geyikgiller (Tragulidae), Afrika'nın ve Asya'nın tropik ormanlarında rastlanılan bir çift toynaklı familyası. Sadece 10 türden oluşan bu familyanın mensupları ancak tavşan büyüklüğündedirler ve geviş getirenler alt takımının evrensel açıdan en ilkel üyeleridir.

<span class="mw-page-title-main">Domuzgiller</span> Çift parmaklılar takımının, geviş getirmeyenler alt takımına giren bir familya

Domuzgiller (Suidae), geviş getirmeyen bir çift toynaklı familyası. Familyanın 5 cinse ayrılan 20 türünden Avrupa'da ve Türkiye'de bulunan tek temsilcisi, evcil domuzun atası olan yaban domuzudur.

Yumurta; kuşların, sürüngenlerin, balıkların, amfibilerin ve böceklerin çiftleştikten sonra vücutlarının bir bölümünden çıkardıkları, içinde yavru hayvanların oluştuğu oval veya küre şeklindeki, farklı renk ve büyüklükteki cisim.

Pudu (Pudu), geyikgiller (Cervidae) familyasından Güney Amerika'ya özgü bir cinsdir. Söz konusu cins, dünyanın en küçük geyikleri olup, bir tavşandan ancak büyüktür. İki alt türe ayrılır.

Kuzey pudusu, Kolombiya, Peru ve Ekvador'da, And Dağları'nda yaşar.
Şili pudusu, Güney pudusu, anavatanı Patagonya'nın kuzeyidir.

Büyük cüce geyik, cüce geyikgiller (Tragulidae) familyasından, gececil memeli hayvan türü.

Afrika cüce geyiği, cüce geyikgiller (Tragulidae) familyasından, gececil memeli hayvan türüdür.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.