İçeriğe atla

Karina Bulutsusu

Koordinat:Sky map 10sa 45d 08,5s; -59º 52' 04″
Karina Bulutsusu
Salma bulutsusu
ESO VLT tarafından elde edilmiş, NGC 3372 ayrıntılı fotoğrafı
Kaynak: ESO
Gözlem verisi (Dönem J2000)
TakımyıldızKarina
Sağ açıklık (α)10sa 45d 08,5s[1]
Dik açıklık (δ)-59° 52′ 04″[1]
Görünür büyüklük (V)+1,0[2]
Mutlak büyüklük (V)~10,8
Görünür boyutlar (V)120 × 120
Özellikler
Uzaklık~6.500-10.000[3] Iy (~2.000-3.100 pc)
Yarıçap (r)~460[4]
Dikkate değer özelliklerAnahtar Deliği Bulutsusu
karanlık bulutsu içerir.
Keşif
Nicolas Louis de Lacaille (1751-52)
Katalog belirtmeleri
NGC 3372, Dunlop 309, Lacaille III.6, ESO 128-EN013,[1] GC 2197[1]
  Wikimedia Commons'ta ilgili ortam
Ayrıca bakınız: Bulutsu listeleri

Karina Bulutsusu (ayrıca Karina'daki Büyük Bulutsu, Eta Carinae Bulutsusu veya NGC 3372 olarak da bilinir), çevresindeki açık yıldız kümesiyle birlikte büyük ve parlak bir bulutsu. Eta Carinae ve HD 93129A, Samanyolu içindeki en büyük kütleli ve parlak yıldızlardır. Bulutsu, Karina takımyıldızı yönünde Dünya'dan yaklaşık olarak 6.500 ilâ 10.000 ışık yılı uzaklıkta bulunmaktadır ve çoklu O-tipi yıldızlar içerir.

Bulutsu, gökyüzündeki en büyük salma bulutsudur. Her ne kadar meşhur Orion Bulutsusu'ndan dört kat daha büyük ve parlak olsa da, Güney yarıkürede yer aldığından daha az bilinen bir bulutsudur. Nicolas Louis de Lacaille tarafından 1751–52 yıllarında keşfedilmiştir.

Büyük parlak bulutsunun küçük bir özelliği de Eta Carinae'nin çevresindedir. Bu küçük bulutsu, Homunculus Bulutsusudur ve 1841 yılında gökyüzünde görülen ikinci parlak yıldız olacak kadar büyük patlamayla Eta Carinae tarafından ortaya çıkarılmıştır.

Karina Bulutsusu içindeki cisimler

Eta Carinae

Karina Bulutsusu, Hubble Uzay Teleskobu yapay olarak renklendirilmiş fotoğraf (Yakınlaştırılabilir versiyon23 Nisan 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.); Kaynak: HST/NASA/ESA

Eta Carinae, aydınlatma gücü çok yüksek üstündev bir yıldızdır. Kütlesi, Güneş kütlesinden 100 - 150 kat fazla ve aydınlatma gücü dört milyon kat daha yüksektir.

Süper büyük kütleli yıldız Eta Carinae, Hubble Uzay Teleskobu
Karina bulutsusu'nun önceden görülemeyen gizemli ve karmaşık yapısı

Bu cisim şu ana kadar büyük bir ayrıntıyla incelenmiş en büyük yıldızdır. Daha aydınlık ve daha büyük kütleli yıldızlar da vardır, ancak bu yıldızlarda elde edilen veriler bu kadar güvenilir değildir. Bu tip yıldızların kütleleri genellikle Güneş'ten 80 kat daha fazla ve aydınlatma gücü de bir milyon kat daha fazla olabilir. Bu yıldızlar çok nadirdir ve Eddington sınırı yakınlarında adeta felaketle flört ederler, radyasyonun dış basıncı neredeyse yerçekimine karşı gelecek kadar güçlüdür. Güneş kütlesini 120 kat aşan yıldızlar teorik olarak Eddington sınırını aşarlar ve kütleçekim kuvvetleri radyasyon ve gazı tutacak kadar güçlüdür. Bunun sonucu olarak yakın geleceklerinde bir süpernova veya üstünnova olabilirler.

Eta Carinae'nın etkileri bulutsu üzerinde doğrudan görülebilir. Yukarıdaki resimde de görülen karanlık damlacıklar ve diğer az görünen cisimlerin, uzaktaki büyük kütleli bir yıldızı işaret eden kuyrukları bulunur.

Anahtar Deliği Bulutsusu, Hubble Uzay Teleskobu fotoğrafı.

Anahtar Deliği Bulutsusu

19. yüzyılda John Herschel'in Anahtar Deliği Bulutsusu adını verdiği bulutsu, Karina Bulutsusu'nun bir parçasıdır. Anahtar Deliği Bulutsusu, gerçekte soğuk moleküller ve tozun çok küçük ve karanlık bulutlardaki sıcak parlak lifler ve floresan özellikteki gaz ile çok daha parlak arka plandaki bulutsuya karşı bir silüet olarak kendini gösterir.

Karina bulutsusu

Kaynakça

  1. ^ a b c d "Object Data - NGC 3372". NGC 3372 için sonuçlar. 12 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Nisan 2008. 
  2. ^ Frommert, Hartmut; Kronberg, Christine (22 Mart 1998). "NGC 3372". SEDS.org. 30 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2016. 
  3. ^ Morison, Ian (25 Eylül 2014). A Journey through the Universe: Gresham Lectures on Astronomy. Cambridge University Press. s. 215. ISBN 978-1-107-07346-3. 8 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2016. 
  4. ^ "NGC 3372 - The Eta Carinae Nebula". Atlas of the Universe. 28 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2013. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Homunculus Bulutsusu</span>

Homunculus Bulutsusu, dev yıldız Eta Carinae'nin etrafını saran bulutsudur. Homunculus'un Eta Carinae'nin 1841'deki büyük patlamasıyla salındığı düşünülmektedir. Bu patlamanın ardından Eta Carinae, Sirius'tan sonra en parlak yıldız olmuştur, fakat çıkardığı gaz ve toz nedeniyle ışığının çoğu engellenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Carina (takımyıldız)</span>

Carina ya da Karina takımyıldızı, modern 88 takımyıldızdan biridir. Güney gökkürededir. Carina adı Latince'de gemi omurgası anlamına gelir. Bu isim, daha önceki takımyıldız adlandırmalarında bir gemi olarak tasavvur edilen Argo Navis takımyıldızının omurgasını oluşturan parçası olmasından ötürü verilmiştir. Argo Navis takımyıldızındaki yıldızlar günümüzde Karina, Yelken ve Pupa takımyıldızlarına dağılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Eta Carinae</span>

Eta Carinae, Karina takımyıldızı içinde yaklaşık olarak 7.500 ışık yılı uzaklıkta bulunan bir yıldız sistemidir. En az iki yıldızdan oluştuğu düşünülen sistemin birincil bileşeni bir parlak mavi değişen yıldızıdır (LBV). Başlangıçta kütlesinin 150 güneş kütlesi olduğu hesaplanan birincil bileşenin, en az 30 güneş kütlesini kaybettiği düşünülmektedir. Şu an bileşik bolometrik aydınlatma gücü Güneş'in 5 milyon katıdır. Günümüzde göreceli ayrıntı ile incelenebilen en büyük yıldızdır. Eta Carinae'yı çevreleyen büyük ve kalın kırmızı bulutsudan dolayı diğer bileşeni optik olarak görmek imkânsızdır. Ancak buna rağmen 30 güneş kütlesine sahip sıcak bir üstdevin, birincil etrafında yörüngede olduğu bilinmektedir. Eta Carinae, 165 yıl önce gizemli bir şekilde gecenin en parlak 2. yıldızı haline geldi ve bu yaklaşık 20 yıl sürdü. Etrafındaki Homunculus Bulutsusu'nun bu patlama sırasında oluştuğu düşünülmektedir. Bulutsunun merkezinde Eta Carinae'den yansıyan mor renkli ışık görülebilmektedir. Eta Carinae halen beklenmedik patlamalar geçirmekte olup, büyük kütlesi ve değişkenliği onu önümüzdeki birkaç milyon yıl içerisinde patlayabilecek görkemli bir süpernova adayı haline getirmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kedi Gözü bulutsusu</span> Ejderha takımyıldızı yönünde bulunan gezegenimsi bulutsu

Kedi Gözü bulutsusu, Ejderha takımyıldızı yönünde bulunan bir gezegenimsi bulutsu. Yapısal açıdan, bilinen en karmaşık bulutsulardandır; Hubble Uzay teleskobu ile düğümler, püskürtmeler ve yaysal yapılar gözlemlenmiştir. Merkezinde, 1000 yıl önce dış zarfını kaybederek bulutsuyu üretmiş olan parlak ve sıcak bir yıldız vardır.

<span class="mw-page-title-main">Helis Bulutsusu</span>

Helis Bulutsusu, Kova takımyıldızı yönünde bulunan oldukça büyük bir gezegenimsi bulutsu. Karl Ludwig Harding tarafından muhtemelen 1824'ten önce keşfedilmiştir. Bu bulutsu, parlak gezegenimsi bulutsular içinde Dünya'ya en yakın olanıdır. Uzaklığı yaklaşık olarak 215 parsek yani 700 ışık yılıdır. Görünüşte Halka bulutsusu'na, boyutu, yaşı ve fiziksel özellikleri nedeniyle de Halter bulutsusu'na benzemektedir. Helis, 2003'ten bu yana internette sıklıkla "Tanrı'nın gözü" olarak anılır. Ünlü TV dizisi Battlestar Galactica'nın 15 Aralık 2006 tarihinde yayınlanan The Eye of Jupiter bölümünde Helis bulutsusuna muhtemelen bir gönderme vardır.

<span class="mw-page-title-main">Rozet Bulutsusu</span>

Rozet Bulutsusu Samanyolu bölgesinde Tekboynuz takımyıldızı içindeki dev moleküler bulutun bir ucunun kenarında yer alan, büyük ve yuvarlak bir H II bölgesi. Açık yıldız kümesi NGC 2244, bulutsu ile yakından ilgilidir, kümenin yıldızları bulutsunun maddesinden oluşmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Koni Bulutsusu</span>

Koni Bulutsusu Tekboynuz takımyıldızında bulunan H II bölgesi. 1785 yılında William Herschel tarafından keşfedilmiştir. Dünya'dan yaklaşık olarak 2.700 ışık yılı uzaklıktadır.

<span class="mw-page-title-main">Tilki Kürkü Bulutsusu</span>

Tilki Kürkü Bulutsusu, Tekboynuz takımyıldızında Orion'un sağ kolunun yakınında bulunan ve NGC 2264 bölgesi'nin bir parçası olan bulutsudur. Sharpless kataloğunda 273 numaralı nesnedir.

<span class="mw-page-title-main">NGC 2440</span>

NGC 2440 bizim gökadamızdaki birçok gezegenimsi bulutsudan birisidir. Merkezi yıldız, HD62166 muhtemelen en iyi bilinen beyaz cüce yıldızdır. Bulutsu, Pupa takımyıldızında bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">IC 5146</span> Kuğu Takımyıldızında bulutsu

IC 5146, Kuğu takımyıldızı'nda bulunan ve Caldwell Kataloğu'nda yer alan bir Yansıma/Salma bulutsusu. Görünen parlaklığı +10,0/+9,3/+7,2. gökyüzü koordinatları S.A. 21sa 53,5d , D.A.+47° 16′. Çıplak gözle de görülebilen Pi Cygni, Kertenkele takımyıldızı içerisindeki açık yıldız kümesi NGC 7209 ve parlak açık yıldız kümesi M39 yakınlarında bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">NGC 7635</span>

Barnard'ın Galaksisi'ndeki Kabarcık Bulutsusu için Kabarcık Bulutsusu konusuna bakınız

<span class="mw-page-title-main">Tarantula Bulutsusu</span>

Tarantula Bulutsusu, Büyük Macellan Bulutu içerisindeki bir H II bölgesidir. İlk başta bir yıldız olarak kayıtlara geçmiş olan 30 Doradus, 1751 yılında Nicolas Louis de Lacaille tarafından bulutsu olarak tanımlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">NGC 6820</span>

NGC 6820, Tilkicik takımyıldızı yönünde ve M27 ile Halter Bulutsusu yakınlarında bulunan bir salma bulutsusudur. 1864 yılında Alman astronom Albert Marth tarafından keşfedilmiştir. Bulutsunun merkezinde bulunan açık yıldız kümesi NGC 6823, 2 milyon yaşında çok genç parlak mavi yıldızlardan oluşmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Alev Bulutsusu</span>

Alev Bulutsusu veya NGC 2024, Avcı takımyıldızı bölgesinde ve yaklaşık olarak 900 ile 1500 ışık yılı uzaklıkta bulunan bir salma bulutsusudur.

<span class="mw-page-title-main">Peçe Bulutsusu</span>

Peçe Bulutsusu, Kuğu takımyıldızı yönünde bulunan geniş ve nisbî olarak zayıf olan bir süpernova kalıntısı.

<span class="mw-page-title-main">NGC 6357</span>

NGC 6357 Akrep takımyıldızı yönünde NGC 6334'ün yakınında bulunan bir salma bulutsusu. 8 Haziran 1837 tarihinde John Herschel tarafından keşfedilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kalp Bulutsusu</span> yaklaşık olarak 7500 ışık yılı uzaklıkta bulunan bulutsu

Kalp Bulutsusu,, Kraliçe takımyıldızı bölgesinde galaksimizin kahraman kolu 'nda yaklaşık olarak 7500 ışık yılı uzaklıkta yer alan dağınık bir bulutsudur. 3 Kasım 1787'de William Herschel tarafından keşfedildi. Parlayan iyonize hidrojen gazı ve koyu toz şeritleri gösteren bir salma bulutsusudur.

<span class="mw-page-title-main">Çift kutuplu bulutsu</span>

Çift kutuplu bulutsu, simetrik bir eksende iki loblu bir görünüm ile karakterize olan kendine özgü bir bulutsu oluşumudur. Tamamı olmasa da pek çok gezegenimsi bulutsunun çift kutuplu bir yapı sergilediği gözlenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Tabanca Yıldızı</span>

Tabanca Yıldızı, Samanyolu Gökadası'nın bilinen aydınlatma gücü en yüksek yıldızlarından bir mavi üstündevdir. Galaksi merkezi'nde bulunan Beşiz Kümesi içindeki pek çok büyük kütleli genç yıldızdan birisidir. İsmini aydınlatmış olduğu Tabanca Bulutsusu'ndan alır. Yıldız, Yay takımyıldızı içinde yaklaşık olarak 25.000 ışık yılı uzaklıkta yer almaktadır. Yıldızlararası tozun soğurucu etkisiyle gizlenmemiş olsaydı, 4. kadirden bir yıldız olarak çıplak gözle gözlemlenebilecekti.

<span class="mw-page-title-main">SN 2006gy</span>

SN 2006gy, NGC 1260 galaksisinde keşfedilen hipernova. Astronomların ölçümlerine göre süpernovanın patladığındaki mutlak parlaklığı -22 kadire ulaşmıştır. Bu parlaklık şu ana kadar gözlemleyebildiğimiz en parlak ve en büyük süpernova olarak kabul ediliyor. Bu parlaklık seviyesine ulaşabilecek bir yıldızın en az 150 Güneş kütlesine sahip olması gerekiyor. Bu büyüklükteki bir yıldız evrenin ilk zamanlarındaki yıldızların boyutuna yakın olduğu için bu süpernovadan öğreneceğimiz bilgiler ile evrenin ilk zamanlarındaki yıldızlar hakkındaki bilgimizi büyük ölçüde genişletebiliriz. California Üniversitesi'nden Nathan Smith bu süpernova hakkında şu sözleri söylemiştir:

Bu gerçekten çok büyük bir patlamaydı, tipik bir süpernovadan 100 kat daha fazla enerji salınımı oluştu.