İçeriğe atla

Karikatür

Karikatür, ele aldığı konuları komik veya iğneleyici olması için abartan ve çarpıtan resim türüdür. Edebiyattaki abartılı ve çarpıtıcı betimlemelerin, aynı amaca yönelik olarak çizim biçiminde kullanılmasıdır.

Basında karikatürler sosyal ve siyasi eleştiri yapmak için sıklıkla kullanılırlar. Ayrıca tüm dünyada bu amaçla düzenli olarak yayımlanan dergi ve gazeteler mevcuttur. Tüm bunların yanında farklı amaçlar için de karikatürler bulunmaktadır.

Türkçeye Fransızcadan geçen[1] karikatür sözcüğü, İtalyanca yüklemek veya sorumlu tutmak anlamına gelen caricare- sözcüğünden türemiş olup, ilk defa İngiliz doktor Sir Thomas Browne'un 1716 yılında yayımladığı Christian Morals adlı kitapta geçmiştir. Bu bağlamda, karikatür anlam yüklenmiş resim anlamına gelmektedir. Karikatür öğretmeni Sam Viviano'ya göre bu, gerçek yaşamdaki insanların tarifi olup, kurgusal insanların yeniden üretimleri değildir. Yine kimi çevrelerce karikatürist olarak kabul edilen ve aynı zamanda birçok çizgi filme de imza atan Walt Disney, yaptığı en zor şeyin, insan gibi davranacak bir hayvana vereceği en uygun karikatür ifadesinin nasıl olacağını bulmak olduğunu söylemiştir.

Tarihçe

Bilinen en eski modern karikatür örnekleri, belirli kusurlarını modele dökmek için insanları gözlemleyen Leonardo da Vinci tarafından verilmiştir. Bunlarda amaç, özgün olanın bir portreden daha vurucu olduğu izlenimi vermekti. Gian Lorenzo Bernini (1598-1680), yine bu alandaki ilk sanatçılardan biri olup, bir insanı üç-dört çizgiyle mizahi olarak betimlemeyi başarmasıyla bilinmektedir. Karikatür sanatı, zamanla Fransa ve İtalya'daki kapalı aristokrat kesiminde yaygınlaştı.

James Gillray'in yaptığı The Plumb-pudding in danger (1805). Eserde Pitt ve Napolyon karikatürize edilmiş olup, İngiliz tarihinin en bilinen karikatürleri arasında gösterilmektedir.[2]
Pompei antik kentinde bir politikacının karikatürü.

Dünyada yayımlanan ilk karikatür kitabı İngiltere'de basılan ve Mary Darly'nin A Book of Caricaturas (1762) adını verdiği eserdir. Yine 18. yüzyılda bu alanda uzmanlaşan İngiliz Thomas Rowlandson (1756–1827) ve James Gillray (1757–1815) gibi isimler de önemli eserler vermiştir.

Günümüzde karikatür geniş olarak yapılan, hemen hemen her ülkede okuyucusu ve hayranı bulunan, düzenli olarak dergiler veya kitaplar halinde satılabilen bir sanat dalıdır. Günümüzde özellikle siyasi ve sosyal yergi amacı güden karikatürler çok yaygındır.

Çağdaş çizimler

Günümüzde karikatür, bilgisayar ve tasarım yazılımlarının yaygın oluşu nedeniyle kimi zaman bilgisayar ortamında çizilmektedir.[3] Bunun için geliştirilen birçok yazılım bulunmaktadır. Ancak çoğu zaman bilgisayarla çizim için fazladan uğraş ve bilgi gerekmektedir. Ancak yine de bu yolla elde edilen resimler daha net renklere sahip olmaktadır.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "karikatür." Güncel Türkçe Sözlük. Türk Dil Kurumu. Erişim: 8 Ekim 2012
  2. ^ Preston O (2006). "Cartoons... at last a big draw". Br J Rev. 17 (1). ss. 59-64. doi:10.1177/0956474806064768. 
  3. ^ E. Akleman, J, Palmer, R. Logan, "Making Extreme Caricatures with a New Interactive 2D Deformation Technique with Simplicial Complexes", Proceedings of Visual 2000, pp. Mexico City, Mexico, pp. 165-170, September 2000. See the author's examples 1 Temmuz 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Sanat</span> duygusal veya estetik çekicilik yoluyla dışsal değerler yaratma sürecine denir

Sanat, en genel anlamıyla yaratıcılığın ve hayal gücünün ifadesi olarak anlaşılır. Tarih boyunca neyin sanat olarak adlandırılacağına dair fikirler sürekli değişmiş, bu geniş anlama zaman içinde değişik kısıtlamalar getirilip yeni tanımlar yaratılmıştır. Bu tanımlardan en yaygın kabul göreni sanatın edebiyat, resim, müzik, tiyatro, sinema, mimari ve heykel alt türlerinden oluştuğu görüşüdür. Bugün sanat terimi birçok kişi tarafından çok basit ve net gözüken bir kavram gibi kullanılabildiği gibi akademik çevrelerde sanatın ne şekilde tanımlanabileceği, hatta tanımlanabilir olup olmadığı bile hararetli bir tartışma konusudur.

<span class="mw-page-title-main">Semih Balcıoğlu</span>

Semih Balcıoğlu, Türk karikatürist.

Bahadır Baruter, Türk karikatürist ve ressam.

<span class="mw-page-title-main">Manga (çizgi roman)</span> Kendine özel çizim tarzı ve gelenekleriyle Japon çizgi romanlarına verilen özel ad.

Manga, Japonya'ya özgü çizim sanatıyla çizilen çizgi romanlardır. Japonya'da Manga sözcüğü tüm çizgi romanlar için kullanılırken, Japonya dışında sadece Japon çizgi romanları için kullanılır. Manga stilinde yapılan animasyonlar anime olarak adlandırılır. Çizimler animeye göre daha abartılıdır. Manga kelimesinin bilinen ilk kullanımı 1770'li yıllara dayanmaktadır. 19. yüzyıl boyunca kelime özel olarak, üzerinde karikatürler bulunan ağaç bloklarını, özellikle de Hokusai Katsushika'nın 1819'da yayınlanmış olan ve öğrencilerinin kullanması için kendisinin çizdiği taslak, çizim ve karikatürlerini adlandırmakta kullanılmıştır. Hokusai çizdiği taslakları iki Kanji "漫 man" ve "画 ga" (resim) birleşiminden oluşan Manga kelimesiyle tanımlamıştır. Kanji yerine Katakana alfabesinde マンガ olarak da yazılır.

<i>Akbaba</i> (dergi) haftalık siyasi mizah dergisi

Akbaba, 1922-1977 yılları arasında yayımlanmış haftalık siyasi mizah dergisi.

<span class="mw-page-title-main">Fanzin</span>

Fanzin, İngilizce FANatic ve magaZINE kelimelerinin kısaltılmasıyla oluşturulan finansal kaynaklardan ve hiyerarşik yapılardan uzak alternatif bir basılı materyaldir. Farklı yöntemlerle çoğaltılan örnekleri olmakla beraber genellikle fotokopi aracılığı ile çoğaltılarak, satış amacı güdülmeden dağıtılan yayınlardır. Dergiden ayrı olarak, süresi belirsiz olarak çıkar ve daha amatörce hazırlanır.

Mehmet Yiğit Özgür, Türk karikatüristtir.

Abidin Dino Türk ressam, karikatürist, yazar ve film yönetmenidir.

Ersin Burak,, Türk karikatürist ve çizgi roman sanatçısı.

<span class="mw-page-title-main">Turhan Selçuk</span> Türk karikatürist

Turhan Selçuk, Türk karikatürist.

Şemsi Güner; fotoğraf, karikatür, çizgi roman, basın çizeri ve ressam.

Daha önceki dönemlerde de örnekleri olmasına karşın, çağdaş karikatür 19. yüzyılda kitle iletişim aracı olarak gazete ve dergilerin yaygınlık kazanmasıyla gelişmiştir. Türkiye'de ortaya çıkışı da bu alandaki gelişmelerle hemen hemen aynı döneme rastlar. Tanzimat döneminden sonra gazete ve dergilerin çoğalması ve baskı tekniklerindeki ilerleme anlatım aracı olarak grafik sanatlarından yararlanmayı da birlikte getirmiş, gazetelerde, dergilerde haberleri anlatan ya da destekleyen çizimler, resimleme çalışmaları görülmeye başlamıştır. Bir süre sonra bu anlatım biçimlerinden batıda olduğu gibi eleştiri ve gülmece amacıyla yararlanma düşüncesi ortaya çıkmış ve uygulanmıştır. Giderek bu işin uzmanı sanatçılar yetişmiş, hatta yalnız bu tür çizimlere dayanan gülmece gazete ve dergileri yayımlanmıştır.

Nuri Kurtcebe, Türk çizgi-romancı ve karikatürist.

<span class="mw-page-title-main">Ratip Tahir Burak</span> Türk karikatürist

Mehmet Ratip Burak, Türk karikatürist, çizgi roman ressamı.

<span class="mw-page-title-main">İllüstratör</span> basılı ve elektronik ürünler için görseller hazırlayan anlatı sanatçısı

İllüstratör illüstrasyon sanatını icra edenlere denir.

<span class="mw-page-title-main">Cafer Zorlu</span>

Cafer Zorlu, Türk karikatürist.

<span class="mw-page-title-main">Thomas Nast</span> Amerikalı karikatürcü (1840 – 1902)

Thomas Nast, Almanya doğumlu Amerikalı karikatürist ve editoryal çizgi film çizeri. Amerikan karikatürünün babası olarak anılır. Kayda değer işleri arasında Noel Baba'nın modern bir yorumu ve Cumhuriyetçi Parti'nin politik fil sembolü bulunur. Yaygın görüşün aksine Sam Amca ve Demokratik Parti'nin eşek olarak resmedildiği çizimlerin sahibi değildir.

<span class="mw-page-title-main">Saadet Demir Yalçın</span>

Saadet Demir Yalçın,, Türk karikatürist.

<span class="mw-page-title-main">Bedri Koraman</span> Türk karikatürist

Bedri Koraman, Türk karikatürist ve çizgi romancı. Türk karikatürünün 1950 kuşağı çizerlerindendir. Uzun yıllar Milliyet gazetesinde "muhabir-karikatürist" konumunda çalışarak siyasi karikatürler çizdi. Çizgi-roman çizerliği, film afişi ressamlığı da yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Siyasi karikatür</span>

Siyasi karikatür veya politik karikatür, sanatçının görüşünü ifade eden bir açıklama içeren bir çizimdir. Bu tür karikatürleri yazan ve çizen bir sanatçı, siyasi karikatürist olarak bilinir. Otoriteyi sorgulamak ve yolsuzluk, siyasal şiddet ve diğer toplumsal hastalıklara dikkat çekmek için genellikle sanatsal beceri, aşırılık ve hicvi birleştirirler.