İçeriğe atla

Kareller

Kareller
karjalaižet
Önemli nüfusa sahip bölgeler
 Rusya60,815 (2010)[1]
 Finlandiya10,000 (1994)[2]
 Ukrayna1,522 (2001)[3]
 Belarus524 (1999)[4]
 Estonya363 (2011)[5]
Diller
Din

Kareller (Karelcekarjalaižet), Kuzey Avrupa'da Rusya ve Finlandiya arasındaki Karelya bölgesinde yaşayan Baltık-Fin halkıdır. Çoğunlukla Rusya'nın Karelya Cumhuriyeti'nde veya Finlandiya'nın Kuzey ve Güney Karelya bölgelerine yaşamaktadırlar.

Kaynakça

  1. ^ "Russian census of 2010". Gks.ru. 20 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Kasım 2017. 
  2. ^ Languages of Finland. "Finland". Ethnologue.com. 3 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Kasım 2017. 
  3. ^ "Ethnic composition of Ukraine 2001". Pop-stat.mashke.org. 9 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Kasım 2017. 
  4. ^ "Arşivlenmiş kopya". 15 Ağustos 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2009. 
  5. ^ "RAHVASTIK RAHVUSE, SOO JA ELUKOHA JÄRGI, 31. DETSEMBER 2011". Pub.stat.ee (Estonca). 19 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Kasım 2017. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Finlandiya</span> Kuzey Avrupa ya da diğer adıyla İskandinavya yarım adasında yer alan devlet, ülke

Finlandiya, resmî adıyla Finlandiya Cumhuriyeti, Kuzey Avrupa'daki bir İskandinav ülkesi. Doğuda Rusya, kuzeyde Norveç ve batıda İsveç'le komşudur. Batıda Botniya ve güneyde Finlandiya körfezlerine kıyısı vardır. Yüz ölçümü 338.455 km² ve nüfusu 5,5 milyondur. Helsinki ülkenin başkenti ve en büyük şehridir. Finlerin ana dili olan Fince, yeryüzündeki az sayıda Baltık-Fin dilinden biridir. Finlandiya'nın iklim özellikleri enleme göre değişkenlik gösterir: Güneyde nemli karasal iklim, kuzeyde kutup altı iklimi görülür. Ülke genel olarak tayga biyomuna dahildir. Ayrıca Finlandiya'da 180 binden fazla göl bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Helsinki</span> Finlandiyanın başkenti

Helsinki, Finlandiya'nın başkenti ve en büyük şehridir. Şehir, Finlandiya'nın güneyinde Finlandiya Körfezi'nin kıyısında yer almaktadır. Şehrin nüfusu 2016 yılı itibari ile 642.045 olup metropol alanının nüfusu ise 1.47 milyondur.

<span class="mw-page-title-main">Karelya Cumhuriyeti</span>

Karelya Rusya'nın Avrupa topraklarının kuzeybatısında yer alan bir özerk cumhuriyettir. Kuzeyde Kandalakşa Körfezi, doğuda Beyaz Deniz, güneyde Ladoga Gölü, batıda Finlandiya ile çevrelidir. Başkenti Petrozavodsk'dur. Yüzölçümü 180.520 km²'dir.

<span class="mw-page-title-main">Carl Gustaf Emil Mannerheim</span> 6. Finlandiya cumhurbaşkanı

Carl Gustaf Emil Mannerheim, Fin asker ve devlet adamı. II. Dünya Savaşı'nda çok üstün Sovyet güçleri karşısında Finlandiya'nın savunulmasına başarıyla önderlik etmiş ve 1944-1946 arasında cumhurbaşkanlığı yapmıştır. Mannerheim'ın savaş suçları davasında yargılanması gerektiği talep edildi, ancak Sovyetler Birliği yargılanmayacağını belirtti.

<span class="mw-page-title-main">Karelya</span> Kuzey Avrupada tarihi bölge

Karelya, Karelyalılar ile Finler'in yaşadığı Finlandiya, Rusya ve İsveç sınırlarında kalan bir bölgedir. Bugün bölge, Rusya'nın Karelya Cumhuriyeti ile Leningrad eyaleti ve Finlandiya'nın Kuzey Karelya ile Güney Karelya bölgelerine bölünmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Karelya</span>

Kuzey Karelya, Finlandiya'nın bölgelerinden biridir. Bölge, Finlandiya'nın doğusunda yer almakta olup Kainuu, Kuzey Savonya, Güney Savonya ve Güney Karelya bölgeleri ile Rusya ile komşudur. Yüzölçümü 21,583.67 km² olan bölgenin nüfusu 30 Eylül 2017 tarihi itibari ile 162,937'dir. Bölgenin merkezi Joensuu'dur.

<span class="mw-page-title-main">Karelce</span>

Karelce, başta Rusya'nın Karelya Cumhuriyeti'nde konuşulan bir Baltık-Fin dilidir. Dilsel olarak Finceye çok yakındır. Hatta Estoncadan bile daha çok yakındır. Öyle ki, iki dilden birini bilen diğerini anlayabilir. Fin Karelyası'nda konuşulan ağızlar Fincenin lehçeleri olarak kabul edilir. Karelcenin standart bir yazı dili olmayıp her yazar kendi dialekti ile yazmaktadır. Karelcenin, Genel Karelce, Olonets Karelcesi ve Ludikçe olmak üzere üç ana dialekti bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Finlandiya tarihi</span>

Finlandiya tarihi günümüzde Finlandiya Cumhuriyeti'nin sınırları içinde kalan bölgelerin tarih öncesi zamanlardan günümüze kadar süregelen tarihidir.

<span class="mw-page-title-main">Joensuu</span> Kuzey Karelia, Finlandiya da bulunan bir şehir

Joensuu, Finlandiya'nın Kuzey Karelya bölgesinin merkezi olan şehirdir. Şehir, bölgenin ortasında Saimaa Gölü'nün kıyısında yer almaktadır. Yüzölçümü 2,751.07 km² olan şehrin nüfusu 31 Ağustos 2017 tarihi itibari ile 75,652'dir.

<span class="mw-page-title-main">Kotka</span>

Kotka, Finlandiya'nın Kymenlaakso bölgesinde bulunan bir şehirdir. Şehir, Finlandiya Körfezi'nin kıyısında Kymijoki'nin ağzında yer almaktadır. Yüzölçümü 277,74 km² olan şehrin nüfusu 31 Ağustos 2017 tarihi itibari ile 53.730'dur. Şehrin merkezi Kotkansaari adasında yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Nurmes</span>

Nurmes, Finlandiya'nın Kuzey Karelya bölgesinde bulunan bir şehirdir. Şehir, bölgenin kuzeyinde yer almaktadır. Yüzölçümü 1,854.78 km² olan şehrin nüfusu 31 Ağustos 2017 tarihi itibari ile 7,790'dır.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Savonya</span>

Kuzey Savonya, Finlandiya'nın bölgelerinden biridir. Bölge, Finlandiya'nın doğusunda yer almakta olup Kuzey Ostrobotniya, Kainuu, Kuzey Karelya, Güney Savonya ve Orta Finlandiya bölgeleri ile komşudur. Yüzölçümü 20,366.19 km² olan bölgenin nüfusu 30 Eylül 2017 tarihi itibari ile 246,892'dir. Bölgenin merkezi Kuopio'dur.

<span class="mw-page-title-main">Kymenlaakso</span>

Kymenlaakso, Finlandiya'nın bölgelerinden biridir. Bölge, Finlandiya'nın güneydoğusunda yer almakta olup Uusimaa, Päijät-Häme, Güney Savonya ve Güney Karelya bölgeleri ile Rusya ile komşudur. Yüzölçümü 5.633,96 km² olan bölgenin nüfusu 30 Eylül 2017 tarihi itibari ile 176.011'dir. Bölgenin merkezi Kotka ve Kouvola'dır.

<span class="mw-page-title-main">Karelya Sorunu</span>

Karelya sorunu ; Finlandiya'nın Kış Savaşı ve Devam Savaşı sonrasında, hükümranlık haklarından vazgeçerek, SSCB yönetimine terk ettiği topraklarda, yeniden hak iddia edip etmeme konusunda, Fin siyasetinde hala tartışılmakta olan meseledir. Her ne kadar Karelya sorunu olarak adlandırılmış olsa da Petsamon Bölgesi, Salla ve Kuusamo'nın Ruslara devredilen kısımları ile Finlandiya Körfezi'nde bulunan dört ada da bu sorun kapsamında değerlendirilmektedir. Bazen de Feragat edilen toprakların iadesi sorunu olarak tanımlanmaktadır. Bir devlet meselesi ya da politik bir sorun haline getirilmemiş olmakla birlikte, halen tartışılmaya ve Fin kamuoyu gündemini meşgul etmeye devam etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Jyväskylä</span>

Jyväskylä, Finlandiya'nın Orta Finlandiya bölgesinin merkezi olan şehirdir. Şehir, Päijänne Gölü'nün kuzey kıyısında yer almaktadır. Yüzölçümü 1.466,35 km² olan şehrin nüfusu 31 Ağustos 2017 tarihi itibari ile 139.260'tır.

<span class="mw-page-title-main">Laponya (Finlandiya)</span> Finlandiyanın en büyük ve en seyrek nüfuslu bölgesi

Laponya, Finlandiya'nın bölgelerinden biridir. Bölge, Laponya'nın Finlandiya kesiminden oluşmakta olup Kuzey Ostrobotniya ve Kainuu ile İsveç, Norveç ve Rusya ile komşudur. Yüzölçümü 100,370.05 km² olan bölgenin nüfusu 30 Eylül 2017 tarihi itibari ile 178,896 olup. Finlandiya'nın en büyük ve en seyrek nüfuslu bölgesidir. Finlandiya'nın dörtte birini oluşturmaktadır ve büyük kısmı Kuzey Kutup Dairesi'nin kuzeyinde kalmaktadır. Bölgenin merkezi Rovaniemi'dir.

<span class="mw-page-title-main">Rääkkylä</span>

Rääkkylä, Finlandiya'nın Kuzey Karelya bölgesinde bulunan bir belediyedir. Belediye, bölgenin güneybatısında yer almaktadır. Yüzölçümü 699.68 km² olan belediyenin nüfusu 28 Şubat 2023 tarihi itibari ile 1,953'tür.

<span class="mw-page-title-main">İngriler</span> Rusyanın kuzeybatısında yaşayan Baltık-Fin halkı

İngriler, Rusya'nın kuzeybatısında Sankt Petersburg'un güneyinde yer alan İngriya bölgesinde yaşayan Baltık-Fin halkıdır. Narova Nehri ile Neva Nehri arasında hala küçük sayılarda İngir yaşamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Doğu Karelya</span>

Doğu Karelya veya Rus Karelyası, Karelya'nın Rusya sınırları içerisinde kalan doğu kısmıdır. 1617 Stolbovo Antlaşması ile Rusya'ya katılmıştır. Bölge, Viena ve Olonets tarihî bölgelerinden oluşmakta olup günümüzde çoğunlukla Rusya'nın Karelya Cumhuriyeti sınırları içerisindedir.

<span class="mw-page-title-main">Finlandiya jeolojisi</span>

Finlandiya'nın jeolojisi, jeolojik olarak çok genç ve çok eski malzemelerin bir karışımından oluşur. Yaygın kaya türleri ortognays, granit, metavolkanik ve metasedimanter kayaçlardır. Bunların üzerinde, örneğin eskerler, til ve deniz kili gibi, Kuvaterner buzul çağlarıyla bağlantılı olarak oluşmuş, yaygın olarak ince bir konsolide olmayan tortu tabakası bulunur. Dağ masifleri uzun zaman önce bir peneplene kadar aşındığı / erozyona uğradığı için topografik kabartma oldukça düzleşmiştir.