İçeriğe atla

Karekin Deveciyan

Karekin Deveciyan
Doğum1868
Harput, Osmanlı imparatorluğu
Ölüm8 Ocak 1964 (96 yaşında)
İstanbul, Türkiye
Meslekzoolog ve yazar

Karekin Deveciyan (d. 1868, Harput - ö. 8 Ocak 1964, İstanbul), Türk-Ermeni zoolog ve yazar. Düyûn-ı Umûmiye'de uzun yıllar görev aldı. Balıkçılık ile ilgili kurumlarda farklı kademelerde çalıştı. Balık ve balıkçılık üzerine kavram ve terim çalışmaları yaptı. Daha çok Türkiye'de Balık ve Balıkçılık adlı 1915 tarihli eseriyle tanındı. Kendisi aynı zamanda Fransız siyasetçi Patrick Devedjian'ın dedesidir.[1]

Yaşamı

1868 yılında Osmanlı İmparatorluğu'nun Harput vilayetinde doğdu. Burada bir Fransız okulunda eğitim aldıktan sonra İstanbul'da bulunan Lusavoriçyan Katolik okulunda eğitimine devam etti. 1891'de Düyûn-ı Umûmiye'de memurluğa başladı. Bu kurumun Bursa, Bandırma, Selanik, Sivas ve Beyrut illerinde bulunan merkezlerinde farklı kademelerde görev aldı. 1910 yılında İstanbul Balıkhanesi Merkez Müdürlüğü'ne daha sonra da Balık İşleri Başmüfettişliği (1917) ve Balıkçılık Başkontrolörlüğü'ne ataması yapıldı (1922). 31 Mart 1927 yılına gelindiğinde ise uzun yıllar çalıştığı Düyûn-ı Umûmiye'den emekli oldu.[2]

1915 yılında İstanbul'da yayımladığı "Balık ve Balıkçılık" adlı kitabıyla tanındı. 1926 tarihinde kitabın Pêche et Pêcheries en Turquie (Türkiye’de Balık ve Balıkçılık) adı altında geliştirilmiş yeni baskısı Fransızca olarak yayınlandı. ve Fransa'da ilgi gördü. Eser Fransızcadan Türkçeye çevrilerek Aras Yayıncılık tarafından basıldı. Deveciyan, birçok gazete ve dergide takma adlarla bilimsel konularda yazıp çeviriler yaptı. Balıkçılık üzerine kavram ve terim çalışmaları sayesinde Maârif-i Umûmiye Nezâreti bünyesinde açılan Istılahat-ı İlmiye (Bilimsel Terimler) Encümeni'ne de üye olarak seçilmişti. Sağlık sorunları sebebiyle 8 Ocak 1964 yılında hayatını kaybetti ve Şişli Ermeni Mezarlığı'na defnedildi.[2]

Kaynakça

  1. ^ Sarıkaya, Makbule. "Karekin Deveciyan'ın 1915 Tarihli "Balık ve Balıkçılık" Eseri" (PDF). Acta Turcica. 12 Şubat 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2017. 
  2. ^ a b "Karekin Deveciyan". Aras Yay. 8 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2017. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Rıza Tevfik Bölükbaşı</span> Osmanlı-Türk filozof

Rıza Tevfik Bölükbaşı, Türk şair, filozof ve siyasetçidir.

<span class="mw-page-title-main">İstanbul Erkek Lisesi</span> İstanbul, Türkiyede bir lise

İstanbul Erkek Lisesi (İEL) ya da eski adıyla İstanbul Sultanisî, İstanbul’un Cağaloğlu semtinde, Osmanlı döneminde kurulmuş Numune-i Terakki Mektebinin devamı niteliğinde olan, günümüzde Anadolu Lisesi statüsünde hizmet veren eğitim kuruluşu.

<span class="mw-page-title-main">Harput</span> Antik bir kent

Harput, Elazığ'da bulunan bir antik kenttir. MÖ 20. yüzyıldan beri yerleşimin bulunduğu Harput, tarih ve kültürüyle adeta Yukarı Fırat bölgesini temsil eder. İslam hakimiyeti öncesi ve sonrasında pek çok medeniyete ev sahipliği yapan şehir bu medeniyetlerden günümüze ulaşan eserleriyle açık hava müzesi gibidir ve önemli bir turizm merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">Halit Fahri Ozansoy</span> Türk şair, gazeteci, oyun yazarı ve öğretmen (1891-1971)

Halit Fahri Ozansoy, Türk şair, gazeteci, oyun yazarı ve öğretmendir.

<span class="mw-page-title-main">Mehmed Esad Safvet Paşa</span> 198. Osmanlı sadrazamı

Mehmed Esat Safvet Paşa, Osmanlı hükûmetinde çeşitli nazırlıklarda ve II. Abdülhamit döneminde 4 Haziran 1878 - 4 Aralık 1878 arasında altı ay sadrazamlık görevinde bulunmuş bir Osmanlı devlet adamıdır. Tanzimat döneminin en mühim simalarındandır. Hürriyet gazetesinin kurucusu Sedat Simavi'nin dedesidir.

<span class="mw-page-title-main">Kirkor Zohrab</span>

Kirkor Zohrab Efendi, Osmanlı Ermenisi yazar, akademisyen, siyasetçi ve avukat. Ermeni Kırımı'nın başlangıcında Osmanlı hükûmeti tarafından İstanbul'da tutuklandı ve yargılanmak üzere Diyarbakır'da bir askeri mahkemeye gönderildi. Yolculuk esnasında 15-20 Temmuz 1915'te Urfa yakınlarındaki Karaköprü'de Çerkez Ahmet, Halil ve Nazım'ın başını çektiği bir grup eşkıya tarafından öldürüldü.

<span class="mw-page-title-main">Krikor Ağaton</span> Ermeni asıllı Osmanlı bürokrat ve siyasetçi (1823-1868)

Krikor Ağaton Efendi, Osmanlı Ermenisi eğitimci, ziraatçi, bürokrat, yazar ve siyasetçi. Yurtdışında aldığı eğitim, ailesinin çiftçilik faaliyetleri ve yaptığı ilmi çalışmalarla Osmanlı İmparatorluğunda tarımın gelişmesinde önemli bir rol oynadı. Ağaton Efendi görev yaptığı kurumlarda önemli hizmetlerde bulunarak bazı ilkleri de gerçekleştirdi. İmparatorluğun ilk ziraat mektebinde tercümanlık ve hocalık yaptı. İlk milli serginin tertip komisyonunda yer aldı ve bugünkü Sayıştay'ın temelini teşkil eden Divan-ı Muhasebat kurumunun ilk memurlarından birisi oldu. Sultan Abdülaziz döneminde Umûr-ı Nâfia Nazırlığı 'na getirilen ilk Hristiyan ve Ermeni kökenli kişi oldu.

<span class="mw-page-title-main">Ahmet Ziya Akbulut</span> Türk asker, ressam ve hattat

Ahmet Ziya Akbulut, Türk ressam ve hattat.

Mustafa Nail Türk asker.

Selim Turan, Azerbaycan kökenli Türk ressam ve heykeltıraş.

Necmettin Halil Onan, Türk şair, öğretmen, akademisyen ve edebiyat tarihçisidir. Türk edebiyatının artık klasikleşmiş eseri olan ve Türk ordusunun Çanakkale Savaşı'ndaki savunmasını anan "Bir Yolcuya" şiirini kaleme alan şairdir.

<span class="mw-page-title-main">Ermeni Kırımı</span> Osmanlı İmparatorluğunda ikamet eden Ermenilerin savaş boyunca göçe zorlanması ve sistematik katli

Ermeni Kırımı, 1915 Olayları/Ermeni Tehciri veya Ermeni Soykırımı, Osmanlı hükûmetinin Ermenilere karşı gerçekleştirdiği sürgün ve katliamlardır. Etnik temizliğin sonucunda ölen Ermenilerin sayısı tartışmalıdır; sayı, çeşitli araştırmacılara göre 600.000 ile 1,5 milyon arasında değişiklik gösterir. 1914 yılında Osmanlı topraklarında yaşayan Ermeni nüfusu yapılan farklı tahminler mevcuttur. Osmanlı resmî kayıtlarına göre 1.2 milyon ile Ermeni Patrikhanesi'ne göre 1 milyon 914 bin 620 Ermeni yaşamaktaydı. 1922 sayımlarına göre ise 817 bin Ermeni 'mülteci' olarak Osmanlı topraklarını terk etmiş, 95 bin Ermeni ise din değiştirerek Türkiye topraklarında yaşamaya devam etmiştir. Bu tahminlere göre Osmanlı topraklarında bulunan 900 bin hayatta kalmışken, 300 bin ile 1 milyon arasında Ermeni hayatını kaybetmiştir. Olayların başlangıç tarihi çoğunlukla 250 Ermeni aydının ve komite liderinin Osmanlı yöneticileri tarafından İstanbul'dan Ankara'ya sürüldüğü ve birçoğunun öldürüldüğü 24 Nisan 1915 ile ilişkilendirilmektedir. Ermeni Kırımı, sağlıklı erkek nüfusun toptan öldürülmesi ya da askere alınarak zorla çalıştırılması ve sonrasında kadın, çocuk ve yaşlılarla birlikte ölüm yürüyüşü koşullarında Suriye Çölü'ne sürülmesi gibi olaylarla birlikte I. Dünya Savaşı sırasında ve sonrasında iki aşamada gerçekleşti. Osmanlı askerlerinin koruması eşliğinde yaşadıkları yerlerden sürülen Ermeniler; sürgün sırasında yiyecek ve su sıkıntısı yaşadı; ayrıca çeşitli raporlara göre zaman zaman soygun ve katliamlara maruz kaldı. Ülke genelindeki Ermeni diasporası, genel anlamda Ermenilerin Doğu Anadolu'dan sürülme işleminin doğrudan bir sonucu olarak ortaya çıktı.

Aras Yayıncılık, 1993 yılında İstanbul'da Mıgırdiç Margosyan, Yetvart Tomasyan, Ardaşes Margosyan ve Hrant Dink tarafından kuruldu. Okurlara Ermeni kültür ve edebiyatını tanıtmakta aracı olmaktadır. Ermenice, Kürtçe, Türkçe, İngilizce ve Fransızca edebiyat, tarih, yemek kitapları, müzik ve çocuk kitapları yayımlamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Cemil Conk</span>

Cemil Conk Çerkes kökenli Türk asker.

<span class="mw-page-title-main">Patrick Devedjian</span> Fransız siyasetçi (1944 – 2020)

Patrick Devedjian, Fransız siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">20 Darağacı</span>

20 Darağacı 15 Haziran 1915 tarihinde Beyazıt Meydanı'nda idam edilen 20 Hınçak üyesi için kullanılan ortak addır.

<span class="mw-page-title-main">Harput Ermenileri</span>

Harput, asırlardır büyük çoğunluğunu Ermeniler'in oluşturduğu azınlıklara yurt olmuştur. Bölgeye muhtemelen M.Ö. 6. Yüzyıl civarlarında yerleşen Ermeniler bölgenin Arap ve Türk müslümanlarca alınmasından sonra onların bir tebaası olarak yaşadılar. Kendilerine ait din ve kültürleriyle Elazığ'da derin izler bıraktılar. 1915 yılında Tehcir Kanununun çıkmasıyla Suriye'nin kuzeyine ve ABD'ye zorunlu göçe tabi tutulan Harput'lu Ermeniler, günümüz Modern Türkiye'sinde hiçbir etnik baskı görmeden hayatlarını sürdürmektedirler.

<span class="mw-page-title-main">Gevorkyan İlahiyat Fakültesi</span> Ermenistanda ilahiyat fakültesi

Gevorkian Teknolojik İlahiyat Fakültesi veya Gevorkian İlahiyat Fakültesi, Katolikos IV. George tarafından 1874'te kurulan Ermeni Apostolik Kilisesi'nin teolojik bir üniversitesidir. Ermenistan'ın Kutsal Eçmiadzin Ana Makamı kompleksi içinde Vağarshapat (Eçmiyazin) kasabasında yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Oskan Mardikyan</span> Ermeni kökenli Osmanlı siyasetçi

Oskan Mardikyan (1868-1947), Ermeni kökenli Osmanlı siyasetçi.

Bu sayfada, 1964 yılında Türkiye'de görevdeki siyasi kurumlar ve kişiler, yaşanan olaylar, doğan ve ölen kişiler yer alır.