İçeriğe atla

Kardiyovasküler hastalık

Kardiyovasküler hastalıklar
Kalp dokusu mikroskopisi; fibrozis (sarı) ve kalp amiloidozu (kahverengi) görülüyor. Movat boyası.
UzmanlıkKardiyoloji
TiplerKoroner arter hastalığı, inme, kalp yetmezliği, hipertansif kalp hastalığı, romatizmal kalp rahatsızlığı, kardiyomiyopati[1][2]
KorunmaSağlıklı beslenme, egzersiz, tütün dumanından kaçınmak, alkol alımını azaltmak[1]
TedaviYüksek kan basıncı, yüksek kan lipitleri ve diyabeti tedavi etmek[1]
Ölüm17.9 milyon / 32% (2015)[3]

Kardiyovasküler hastalık, kalp veya kan damarlarının (arterler ve venler) hastalıklarını içeren gruba verilen genel bir isimlendirmedir.[4] Kardiyovasküler hastalık dolaşım sistemini etkileyen herhangi bir hastalığı tanımlar. Özellikle kalp hastalıkları, beyin ve böbrek damarlarını etkileyen hastalıklar ve periferik damar hastalıkları bu gruba girer.[5] Kardiyovasküler hastalıklarının nedenleri çeşitlilik göstermesine rağmen en sık nedenler ateroskleroz ve / veya hipertansiyon olarak görülmektedir.

Kardiyovasküler hastalıklar dünya çapında ölümlerin en büyük nedenidir. Son yirmi yıl içinde, kardiyovasküler hastalıklardan ölüm oranları yüksek gelirli ülkelerde düşmüş olsa da hastalık ve ölüm oranları düşük ve orta gelirli ülkelerde şaşırtıcı derecede hızlı bir şekilde artmıştır.[6] Bu hastalıklar genellikle yaşlı yetişkinlerde görülse de özellikle ateroskleroz, geçmişi çocukluk çağına dayandığından birincil korunma çabaları yaşamın erken dönemlerinde başlamalıdır[7] Bu nedenle ateroskleroz önlenmesinde sağlıklı beslenme, egzersiz ve sigaradan kaçınma gibi risk faktörlerini ortadan kaldırmaya yönelik artan vurgu vardır.

Türleri

  • Kardiyomiyopati - kalp kası hastalıkları
  • Hipertansif kalp hastalığı - Yüksek tansiyona sekonder kalp hastalıkları
  • Kalp yetmezliği
  • Kor pulmonale - kalbin sağ tarafında yetmezlik
  • Kardiyak aritmiler - kalp ritim anormallikleri
Özürlülüğe göre düzeltilmiş yaşam yılı, 2004 yılında 100,000 kişi başına inflamatuar kalp hastalıkları.[8]
  no data
  less than 70
  70-140
  140-210
  210-280
  280-350
  350-420
  420-490
  490-560
  560-630
  630-700
  700-770
  more than 770
  • İnme ve serebrovasküler hastalıklar
  • Periferik arter hastalığı

Kaynakça

  1. ^ a b c Mendis S, Puska P, Norrving B (2011). Global Atlas on Cardiovascular Disease Prevention and Control (PDF). World Health Organization in collaboration with the World Heart Federation and the World Stroke Organization. ss. 3-18. ISBN 978-92-4-156437-3. 17 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 15 Haziran 2020. 
  2. ^ Naghavi M, Wang H, Lozano R, Davis A, Liang X, Zhou M, ve diğerleri. (GBD 2013 Mortality and Causes of Death Collaborators) (Ocak 2015). "Global, regional, and national age-sex specific all-cause and cause-specific mortality for 240 causes of death, 1990-2013: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2013". Lancet. 385 (9963): 117-71. doi:10.1016/S0140-6736(14)61682-2. PMC 4340604 $2. PMID 25530442. 
  3. ^ Wang H, Naghavi M, Allen C, Barber RM, Bhutta ZA, Carter A, ve diğerleri. (GBD 2015 Mortality and Causes of Death Collaborators) (Ekim 2016). "Global, regional, and national life expectancy, all-cause mortality, and cause-specific mortality for 249 causes of death, 1980-2015: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2015". Lancet. 388 (10053): 1459-1544. doi:10.1016/S0140-6736(16)31012-1. PMC 5388903 $2. PMID 27733281. 
  4. ^ Maton, Anthea (1993). Human Biology and Health. Englewood Cliffs, New Jersey: Prentice Hall. ISBN 0-13-981176-1. 
  5. ^ Bridget B. Kelly; Institute of Medicine; Fuster, Valentin (2010). Promoting Cardiovascular Health in the Developing World: A Critical Challenge to Achieve Global Health. Washington, D.C: National Academies Press. ISBN 0-309-14774-3. 
  6. ^ Mendis, S.; Puska, P.; Norrving, B.(editors) (2011), Global Atlas on cardiovascular disease prevention and control, ISBN 978-92-4-156437-3 
  7. ^ McGill HC, McMahan CA, Gidding SS (Mart 2008). "Preventing heart disease in the 21st century: implications of the Pathobiological Determinants of Atherosclerosis in Youth (PDAY) study". Circulation. 117 (9). ss. 1216-27. doi:10.1161/CIRCULATIONAHA.107.717033. PMID 18316498. 
  8. ^ "WHO Disease and injury country estimates". World Health Organization. 2009. 11 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Kasım 2009. 

Dış bağlantılar

Sınıflandırma


İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ateroskleroz</span>

Ateroskleroz, atardamarları (arterleri) etkileyen bir hastalıktır. Yaygın olarak "damar sertleşmesi" olarak adlandırılan arteriosklerozun bir türüdür. Orta boy ve büyük arterlerde görülen "aterom" veya "plak" olarak adlandırılan yapısal bozukluklardan (lezyonlardan) oluşur. Aterom, hangi safhada olduğuna bağlı olarak çeşitli yapılar barındırabilir:

<span class="mw-page-title-main">Kolera</span> ince bağırsağın bakteriyel enfeksiyonu

Kolera, Vibrio cholerae isimli bakteri türünün bazı suşlarının neden olduğu bulaşıcı bir ince bağırsak hastalığıdır. Hiç belirti göstermeyebileceği gibi hafif ya da ağır seyredebilir. Klasik belirtisi birkaç gün süren büyük miktarlarda sulu ishaldir. Kusma ve kas krampları da eşlik edebilir. İshalin şiddetine bağlı olarak saatler içinde dehidratasyon ve elektrolit dengesizliği oluşabilir. Bu durum gözlerin içe çökmesi, ciltte soğukluk ve elastikliğin azalması ile el ve ayak derisinde buruşmaya yol açar. Dehidratasyon deri renginin maviye dönmesine sebep olabilir. Belirtiler bakterinin vücuda alınmasından iki saat ile beş gün sonrasında başlar.

<span class="mw-page-title-main">Salmonelloz</span>

Salmonelloz, Salmonella türünden patojenik bakteri'nin neden olduğu bir semptomatik enfeksiyondur. İnsanlarda en yaygın semptomlar ishal, ateş, karın krampları ve kusmadır. Belirtiler tipik olarak maruziyetten 12 saat ila 36 saat sonra ortaya çıkar ve iki ila yedi gün arasında sürer. Bazen daha önemli hastalık dehidrasyon ile sonuçlanabilir. Yaşlı, genç ve bağışıklık sistemi zayıf olan diğerlerinin ciddi hastalık geliştirme olasılığı daha yüksektir. Belirli "Salmonella" türleri, tifo ateşi veya paratifo ateşi ile sonuçlanabilir.

<span class="mw-page-title-main">Koroner arter hastalığı</span>

Koroner arter hastalığı, koroner arterlerin duvarlarında oluşan plaklardan ötürü ortaya çıkan bir hastalıktır. Koroner kalp hastalığı veya kısaca CHD olarak da adlandırılır.

<span class="mw-page-title-main">Kanser</span> DNA hasarı sonucu hücrelerin kontrolsüz şekilde çoğalması

Kanserler (Habis tümörler, Malign tümörler), genellikle sürekli ve hızlı büyüyen tümörlerdir. Kapsülleri yoktur, büyürken sınır tanımazlar, çevresindeki dokuların ve damarların içine girerler (invazyon, infiltratif büyüme). Sıklıkla metastaz yaparlar. Tedavi edilmeyen ya da tedavisi gecikmiş kanserler ölümcüldür.

<span class="mw-page-title-main">Kalp krizi</span> Kalbin bir kısmına kan akışının kesilmesi

Kalp krizi, kalp enfarktüsü ya da akut miyokard enfarktüsü, kan akımının azalması veya durması sonucunda koroner arterlerden birinde meydana gelen enfarktüs ile karakterize edilir. Tipik belirtiler arasında, sıklıkla sol omuz, kol veya çeneye yayılan, göğüs kemiğinin arkasında (retrosternal) göğüs ağrısı veya rahatsızlığı bulunur. Bu ağrı, bazen mide yanması gibi algılanabilir.

<span class="mw-page-title-main">Lenfoma</span> Lenfositleri etkileyen hematolojik kanser

Lenfomalar bağışıklık sisteminin urlarıdır. Lenf düğümlerinde çıkan ve lenfositlerden oluşan urların tümüne lenfoma denir. Son geçen yüzyılda ve günümüzde bağışıklık sistemi üzerine süren çalışmalar bu kötücül urların daha iyi anlaşılmasını sağlamıştır. Lenfomaların yalnızca altında yatan nedenleri ve oluşma süreçleri değil, aynı zamanda sağaltımları konusunda da önemli gelişmeler kaydedilmiştir. Günümüzde Hodgkin dışı lenfoma olan her hasta için uygun bir sağaltım yöntemi bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Cilt kanseri</span>

Cilt kanseri, deriden kaynaklanan kanserdir. Vücudun diğer kısımlarını istila etme veya yayılma yeteneğine sahip anormal hücrelerin türemesinden kaynaklanırlar. Bazal hücreli karsinom, Skuamöz hücreli karsinom ve melanom olmak üzere üç ana cilt kanseri türü vardır. İlk ikisi, daha az yaygın olan bir dizi cilt kanseri ile birlikte melanom dışı cilt kanseri olarak bilinir. Bazal hücreli kanser yavaş büyür ve etrafındaki dokuya zarar verebilir ancak uzak bölgelere yayılma veya ölümle sonuçlanma olasılığı düşüktür. Genellikle üzerinde küçük kan damarları bulunan parlak, ağrısız, kabarık bir cilt alanı olarak görülür veya ülserli kabarık bir alan olarak ortaya çıkabilir. Skuamöz hücreli cilt kanserinin yayılma olasılığı daha yüksektir. Genellikle üstü pullu sert bir yumru olarak ortaya çıkar ancak ülser de oluşturabilir. Melanomlar en agresif olanlardır. Belirtileri arasında boyutu, şekli, rengi değişen, düzensiz kenarları olan, birden fazla renge sahip, kaşıntılı veya kanayan bir ben yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Trafik kazası</span>

Trafik kazası, bir karayolu taşıtının diğer bir taşıta, yayaya, hayvana, ağaca veya herhangi başka bir nesneye çarpmasıdır. Trafik kazaları sonucu yaralanma, maddi zarar ve ölüm meydana gelebilir. Trafik kazaları genellikle yaralanma, ölüm ya da maddi hasarla sonuçlanır.

Eklampsi, preeklampsi tanısı olan bir kadında nöbetlerin (konvülsiyonlar) başlangıcıdır. Preeklampsi, yüksek tansiyon ve idrarda büyük miktarda protein veya diğer organ işlev bozukluğu olan bir gebelik bozukluğudur. Başlangıcı doğumdan önce, doğum sırasında veya doğumdan sonra olabilir. Çoğu zaman gebeliğin ikinci yarısında gerçekleşmektedir. Nöbetler tonik-klonik tiptedir ve tipik olarak yaklaşık bir dakika sürer. Nöbeti takiben tipik olarak bir konfüzyon veya koma dönemi bulunmaktadır. Komplikasyonları, aspirasyon pnömonisi, serebral hemoraji, böbrek yetmezliği ve kalp durmasını kapsamaktadır. Preeklampsi ve eklampsi, hipertansif gebelik hastalığı olarak bilinen daha geniş bir grubun parçasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Selülit (enfeksiyon)</span>

Bu madde deriyi etkileyen bakteriyel enfeksiyon hakkındadır. Cilt altı yağ dokusunun sebep olduğu pürüzlü görünüm için selülit maddesine bakınız.

Boğulma, çevreden akciğerlere doğru olan hava akışının mekanik olarak engellenmesidir. Boğulma, kısmen veya tamamen nefes almayı engeller; kısmi boğulma akciğerlere yetersiz hava akışına rağmen hava akışına izin verir. Uzun süren veya tamamen boğulma, anoksiya neden olan asfiksi ile sonuçlanır ve ölüme sebep olabilir. Kandaki ve akciğerde depolanan oksijen, bir kişiyi solunum durduktan sonra birkaç dakika canlı tutabilir. Boğulma nedenleri şunlar olabilir:

Abdominal aort anevrizması, abdominal aort damarının çapının 3 santimetreden büyük veya normal çapından en az %50 daha büyük olacak şekilde genişlemesi. Genelde patladığı durumlar dışında herhangi bir belirtiye yol açmaz. Zaman zaman karında, sırtta veya bacakta ağrı hissedilir. Büyük anevrizmalar bazen karnı bastırarak hissedilebilir. Patlaması karın ve sırtta ağrıya yol açabilir, tansiyonu düşürür, bayılmaya neden olabilir, sıkça ölümcüldür.

<span class="mw-page-title-main">Atriyal fibrilasyon</span>

Atriyal fibrilasyon, anormal kalp ritmi ile karakterize edilen, kalp kulakçıklarının hızlı ve düzensiz bir şekilde kasılmasıdır. Zamanla daha uzun ve muhtemelen sabit hale gelecek kısa süreli anormal kalp atşları halinde başlayan atriyal fibrilasyonda genellikle semptom görülmez. Ancak bazen kalp çarpıntısı, bayılma, baş dönmesi, nefes darlığı veya göğüs ağrısı olabilir.

<span class="mw-page-title-main">Bazal hücreli karsinom</span>

Bazal hücreli karsinom, bazal hücreli cilt kanseri ya da bazalioma, bir cilt kanseri türüdür. En yaygın görülen cilt kanseri türü olup, genellikle acısız olarak kalkmış olan deride, telanjiyektazik ya da ülseratik durumun görülmesi semptomları arasındadır.

Doymuş yağ, yağ asidi zincirlerinin tümü veya ağırlıklı olarak tek bağlara sahip olduğu bir yağ türüdür. Bir yağ iki çeşit daha küçük molekülden yapılır: gliserol ve yağ asitleri. Yağlar uzun karbon (C) atom zincirlerinden yapılır. Bazı karbon atomları tek bağlarla (-C-C-) ve diğerleri çift bağlarla bağlanır. Çift bağlar, tek bağlar oluşturmak için hidrojen ile reaksiyona girebilir. Buna doymuş denir çünkü ikinci bağ kırılır ve bağın her yarısı bir hidrojen atomuna (doymuş) bağlanır

<span class="mw-page-title-main">Pankreatit</span>

Pankretit, pankreastaki yangı, enflamasyon hali. Türleri; Akut Pankreatit ve Kronik Pankreatit. Belirtileri arasında, üst abdominal ağrı, bulantı ve kusma. Çoğunlukla ağrı, karnın üst sırta doğru olan kesiminde ve şiddetlidir. Akut pankreatit'te, ateş görülebilir ve semptomların geçmesinin birkaç günü bulması tipiktir. Kronik Pankreatit'te, kilo kaybı, yağlı dışkı, ishal görülebilir. Kanama, enfeksiyon, diyabet ve diğer organlarla komplikasyonlar görülebilir.

<span class="mw-page-title-main">Kardiyomiyopati</span> kalp hastalığı ve kalp kasının işlevinin bozulmasıyla  nitelenen miyopati

Kardiyomiyopati kalp kasının birincil hastalıkları grubudur. Başlangıçta birkaç belirti olabilir veya hiç olmayabilir. Hastalık kötüleştikçe, kalp yetmezliği başlangıcına bağlı olarak nefes darlığı, yorgunluk hissi ve bacaklarda şişme, düzensiz kalp atışı ve bayılma görülebilir. Etkilenen kişilerde ani kalp ölümü riski vardır.

<span class="mw-page-title-main">Hipertansif kalp hastalığı</span>

Hipertansif kalp hastalığı, kalbi etkileyen bir dizi yüksek tansiyon komplikasyonunu içerir. Tıp literatüründe hipertansif kalp hastalığının çeşitli tanımları olsa da, bu terim en çok Hastalıkların Uluslararası Sınıflaması (ICD) kodlama kategorileri bağlamında kullanılır. Tanım, kalp hastalığı ile hipertansiyon arasında nedensel ilişkinin ölüm belgesi‘nde belirtildiği veya ima edildiği durumlarda, kalp yetmezliği ve hipertansiyonun diğer kardiyak komplikasyonlarını kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Üst solunum yolu enfeksiyonu</span> burun, sinüsler, yutak veya gırtlak dahil olmak üzere akut bir enfeksiyonun neden olduğu hastalık

Üst solunum yolu enfeksiyonu (ÜSYE), burun, sinüsler, farenks, larenks veya trakea dahil olmak üzere üst solunum yollarını tutan akut bir enfeksiyonun neden olduğu bir hastalıktır. Bu genellikle burun tıkanıklığı, boğaz ağrısı, bademcik iltihabı, farenjit, larenjit, sinüzit, orta kulak iltihabı ve soğuk algınlığını içerir.  Enfeksiyonların çoğu doğası gereği viraldir ve diğer durumlarda neden bakteriyeldir. ÜSYE'ler mantar veya helmintik kaynaklı da olabilir, ancak bunlar daha az yaygındır.