Kardeşlik ve Birlik

Kardeşlik ve Birlik ^[a] Yugoslav Halk Kurtuluş Savaşı (1941-45) sırasında ortaya çıkan ve Yugoslavya'nın savaş sonrası etnik gruplar arası politikasının yol gösterici bir ilkesine dönüşen Yugoslavya Komünistler Birliği'nin popüler bir sloganıydı.^[1] Slovenya'da "Kardeşlik ve Barış" sloganı (Slovence: bratstvo in mir) başlangıçta kullanıldı.^[2]

Tarihçe

Nisan 1941'de Yugoslavya'nın Mihver güçleri tarafından işgal edilmesinden sonra, işgalci güçler ve onların yardımcıları, Yugoslavya'nın birçok ulusal, etnik ve dini grubu arasında sistematik olarak nefreti kışkırtmaya çalıştılar. Yugoslav Komünist Partisi, faşist düşmana ve yerli işbirlikçilere karşı mücadelelerinde Yugoslavya uluslarının (narodi) ve ulusal azınlıkların (nacionalne manjine, daha sonra narodnosti olarak yeniden adlandırıldı) kardeşliğini ve birliğini başarıyla duyurdu. AVNOJ'un 1943'te Yugoslavya'nın federalleştirilmesine ilişkin ikinci oturumunun kararı, bu Kardeşlik ve Birlik ilkesinin tanınması olarak kabul edildi.

Savaştan sonra, slogan, 1963 ve 1974 federal anayasalarında somutlaştırıldığı gibi, Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti'ndeki etnik gruplar arası ilişkilerin resmi politikasını belirledi. Politika, Yugoslavya'nın uluslarının (Sırplar, Makedonlar, Hırvatlar, Slovenler, Karadağlılar, Boşnaklar) ve ulusal azınlıkların (Arnavutlar, Macarlar, Rumenler, Bulgarlar, Yahudiler, İtalyanlar ve diğerleri) federasyonda ulusal çatışmaların ve nefretin üstesinden gelmek için benzerlikler, karşılıklı bağımlılık ve barış içinde bir arada var olan eşit gruplar olduğunu öngördü. Her birey kendi kültürünü ifade etme hakkına sahipken, etnik gruplar barışçıl ilişkileri sürdürmek için birbirlerine yemin ettiler. Vatandaşlar ayrıca, genellikle %10 oranında oy alan Yugoslav olarak uyruklarını ilan etmeye teşvik edildi ve izin verildi. Politika ayrıca, ulusal grupların kendi cumhuriyetlerinin veya eyaletlerinin ulusal bileşimi ile temsil edildiği ekonomik kuruluşlar da dahil olmak üzere tüm kamu kurumlarında ulusal kota sistemlerinin benimsenmesine yol açtı.

Yugoslavya genelinde birçok fabrika, okul, kamusal alan, folklor topluluğu ve spor takımının adı "Kardeşlik ve birlik" ve ayrıca Ljubljana - Zagreb - Belgrad - Üsküp otoyolu ("Kardeşlik ve Birlik" Otoyolu) da bu ismi almıştı. Ülkenin Kardeşlik ve Birlik Nişanı adlı bir nişanı vardı.

Eski Yugoslavya'dan birçok önde gelen kişi, şovenist propaganda, ayrılıkçılık ve irredantizm gibi kardeşliği ve birliği tehdit ettiği düşünülen faaliyetlerden mahkûm edildi. Bunlar arasında Sırp hükümlü savaş suçlusu Vojislav Šešelj, Bosna-Hersek (Aliya İzzetbegoviç) ve Hırvatistan'ın (Franjo Tuđman ve Stjepan Mesić) eski cumhurbaşkanları, Arnavut asıllı Hırvat ordusu generali Rahim Ademi ve diğerleri de vardı. Kosovalı Arnavut Adem Demaçi, casusluk ve irredantizm iddiaları nedeniyle yaklaşık 30 yıl hapis yattı.

Notlar

^
Şablon:Lang-sh/Şablon:Lang-sh-Cyrl, Şablon:Lang-mk, Şablon:Lang-sl, Şablon:Lang-sq, later Şablon:Lang-sq, Şablon:Lang-hu, Şablon:Lang-ro

Kaynakça

^ Mesic, Stipe. 2004. The Demise of Yugoslavia: A Political Memoir. Central European University Press. P. 246.
^ Slovenia and the Slovenes: A Small State in the New Europe. Revised and updated. Hurst Publishers Ltd. 2010. s. 48. ISBN 978-1-85065-944-0.

İlgili Araştırma Makaleleri

Slobodan Milošević, Sırbistan ve Yugoslavya'nın eski devlet başkanıdır.

Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti, Balkanlar'da II. Dünya Savaşı'ndan sonra kurulan ve 1992 yılına kadar hüküm süren sosyalist federal cumhuriyet. Devletin bulunduğu alanda bugün Bosna-Hersek, Sırbistan, Hırvatistan, Kuzey Makedonya, Karadağ, Slovenya ve Kosova bulunur.

Yugoslavya Krallığı, Güneydoğu ve Orta Avrupa'da 1918'den 1941'e kadar var olan bir devletti. 1918'den 1929'a kadar resmî olarak Sırplar, Hırvatlar ve Slovenler Krallığı olarak adlandırıldı, ancak kökenleri nedeniyle Yugoslavya terimi onun günlük konuşma dilindeki adıydı. Devletin resmi adı 3 Ekim 1929'da Kral I. Aleksandar tarafından Yugoslavya Krallığı olarak değiştirilmiştir.

Yugoslavya Federal Cumhuriyeti Balkanlar’da yer alan, iki cumhuriyetten oluşan ve 1992-2003 yıllarında yaşamış olan bir devlettir. Ülke iç savaşta parçalanan Yugoslavya SFC'nin sınırları değişen devamı sayılabilir. 2003'te devletin resmi adı değişti ve Sırbistan-Karadağ adı alındı. Devletin bulunmuş olduğu alanda bugün Sırbistan, Karadağ ve Kosova^{tanınma süreci} bulunur.

Yugoslavya’nın dağılması, Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti'nin Josip Broz Tito'nun ölümünden sonra artan etnik çekişmeler, ekonomik bunalım ve Doğu Avrupa'daki değişiklikler nedeniyle 1980'lerin sonlarından 2000'li yıllara kadar yaklaşık 20 yıl süren kanlı bir süreç sonunda yedi ayrı egemen ülkeye bölünmesidir.

Yugoslavya, Balkanlar’ın batısında 20. yüzyılda, üç defa farklı yapı ve idari şekille kurulmuş olan bir devlet olmuştur. Bu ada sahip olan devlet, 1918-2003 yıllarında çeşitli idari yapılarda varlığını sürdürmüş bir Balkan devletidir.

Karadağ Sosyalist Cumhuriyeti Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti’ni oluşturmuş olan anayasal-federal cumhuriyettir. 1963 yılına dek “Karadağ Halk Cumhuriyeti" olan cumhuriyetin adı, 7 Temmuz 1963 tarihinde Karadağ Sosyalist Cumhuriyeti olarak değiştirilmiştir.

Sol milliyetçilik, eşitliğe, halk egemenliğine ve self determinasyona dayalı bir milliyetçilik akımıdır. Kökleri Fransız Devrimi'ndeki jakobenizme dayanır. Sol milliyetçilik anti emperyalizmi benimser. Sol milliyetçilik, etnik milliyetçiliği ve faşizmi reddeder; buna rağmen sol milliyetçiliğin bazı minör formları tahammülsüzlük ve ırksal önyargıyı içerisinde barındırır.

Yugoslav Savaşları, 1991'den 2001'e kadar Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti'nde meydana gelen bir dizi ayrı ama birbiriyle ilişkili etnik çatışmalar, bağımsızlık savaşları ve isyanlardı. 1991, daha önce Yugoslavya'yı oluşturan cumhuriyetler olarak bilinen altı tarafla eşleşen altı bağımsız ülkeye ayrıldı: Slovenya, Hırvatistan, Bosna-Hersek, Karadağ, Sırbistan ve Kuzey Makedonya. Yugoslavya'yı oluşturan cumhuriyetler, yeni ülkelerdeki etnik azınlıklar arasında savaşları körükleyen çözülmemiş gerilimler nedeniyle bağımsızlıklarını ilan ettiler. Çatışmaların çoğu, yeni devletlerin tam uluslararası tanınmasını içeren barış anlaşmalarıyla sona ermiş olsa da, çok sayıda ölüme ve bölgede ciddi ekonomik hasara neden oldu.

Yugoslav Partizanları ya da Ulusal Kurtuluş Ordusu, resmi adıyla Ulusal Kurtuluş Ordusu ve Yugoslavya'nın Partizan Müfrezeleri, komünist olmayan otonomik bir yapıda olan Leh direniş hareketiyle karşılaştırılan Avrupa'nın en etkili Anti-Nazi direniş hareketiydi. Yugoslav Direnişi II. Dünya Savaşı sırasında Yugoslavya Komünist Partisi önderliğinde sürdürülmüştür.

Üniter Ulusal Kurtuluş Cephesi, Ulusal Kurtuluş Cephesi ya da Halk Kurtuluş Cephesi, II. Dünya Savaşı yıllarında Yugoslavya Cephesi'ne ait anti-faşist politik ve askeri cephe.

"Faşizme ölüm, halka hürriyet", II. Dünya Savaşı kapsamındaki Yugoslavya Halk Kurtuluş Savaşı sırasında özellikle Yugoslav Partizanları olmak üzere Yugoslavya'daki tüm direniş hareketinin resmi sloganı olarak bilinen slogan. Bu slogan savaş sonrasında Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti'nde ve dünya komünist hareketi tarihinde önemli bir yere sahip olmuştur.

Sırp milliyetçiliği, Sırpların bir ulus olduğunu iddia ediyor ve kültürel birliğini destekliyor. Sırp dilbilimci Vuk Stefanović Karadžić ve Sırp devlet adamı Ilija Garašanin'in etkisi altında, başlangıçta Balkanlar'daki Osmanlı egemenliği sırasında milliyetçiliğinin genel yükselişi bağlamında ortaya çıkan etnik bir milliyetçiliktir. Sırp milliyetçiliği, Osmanlı İmparatorluğu'nun gerilemesine katkıda bulunan Balkan Savaşları sırasında, I. Dünya Savaşı sırasında ve sonrasında Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nun dağılmasına katkıda bulunduğunda ve yine 1990'larda Yugoslav Savaşları ve Yugoslavya'nın dağılmasında önemli bir faktördü.

Prekmurje Cumhuriyeti, Prekmurje kentinde kurulmuş kuzeyinde Avusturya, doğusunda Macaristan ve güneybatısında Yugoslavya Krallığı olan tanınmamamış devlettir.

Hırvat milliyetçiliği, Hırvatların milliyetini savunan ve Hırvatların kültürel birliğini destekleyen milliyetçiliktir.

Hırvatistan-Sırbistan ilişkileri, Hırvatistan ile Sırbistan arasındaki dış ilişkilerdir. İki ülke, Hırvatistan Kurtuluş Savaşı'nın sona ermesinin ardından 9 Eylül 1996'da diplomatik ilişkiler kurdu.

Karadağ milliyetçiliği, Karadağlıların bir millet olduğunu iddia eden ve Karadağlıların kültürel birliğini teşvik eden milliyetçiliktir.

Srbija do Tokija, "Sırbistan'dan Tokyo'ya" anlamına gelen, 1990'ların başlarına dayanan bir slogandır. 1991'de Sırp futbol kulübü Kızıl Yıldız Belgrad, Avrupa Kupası'nı ve Japonya'nın Tokyo kentinde Kıtalararası Kupa'yı kazanarak dünya şampiyonluğunu kazandı. Bu, Yugoslavya'daki herhangi bir futbol kulübünün şimdiye kadarki en büyük başarısıydı ve artan etnik gerilimler sırasında diğer uluslar tarafından çok kıskanılmıştı. Bu cümle Sırp futbol taraftarları tarafından 1990'larda Yugoslav Savaşları'nın başında rakip etnik gruplardan taraftarlarla alay etmek için kullanıldı.

Sırplaştırma Ortodoks Sırp olmayan bir topluluğun Sırp baskısı, soykırımı, katliamı, asimilasyon baskısı veya Sırp olmayanları yerinden ederek yerine Sırp yerleştirmesine Sırplaştırma denir.

Rahim Ademi, Kosovalı Arnavut kökenli emekli bir Hırvat Ordusu generalidir.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.