İçeriğe atla

Karayer Adaları

Karayer Adaları
Harita
Coğrafya
BölgeÇanakkale, Bozcaada
Koordinatlar39°56′08″N 26°04′00″E / 39.9356°K 26.0667°D / 39.9356; 26.0667
TakımadasıBoğazönü Adaları
DeniziEge Denizi
Zirve 42 Metre, Tavşan Adası
Siyasi
Adadaki ülke(ler)

Karayer Adaları, Tavşan Adaları, Eşek Adaları ya da Merkep Adaları;[1] 5 ada ve kayalıklardan oluşan Çanakkale Boğazı Boğazönü adalarına bağlı ada grubudur. Ada grubu sıklıkla grubun en büyük adası olan Tavşan Adası'nın adıyla Tavşan Adaları olarak anılmaktadır. Antik çağlarda ise Kalidne ismi ile anılırdı. Kıyadan 7 km açıkta bulunan adalar, güneyde Bozcaada'ya, doğuda Çanakkale'nin Ezine ilçesinin kıyılarına, kuzeyde ise Gökçeada'ya komşudur. Batısında ise bir yunan adası olan Limni'ye komşudur. Adalar Çanakkale Boğazı'nın çıkışında yer alır ve bilinen kalıcı insan yerleşimi yoktur.

Adalar Lozan Antlaşması'nın 12. maddesi ile Gökçeada ve Bozcaada ile beraber Türkiye toprağı olmuş,[2] 20. yüzyılda kıta sahanlığı yüzünden politik olarak önem kazanmıştır. Adalardaki tek ticari faaliyet dalış turizmidir.

Bağlı adalar

1. Tavşan Adası
2. Pırasa Adası
3. Yılan Adası
4. Orak Adası 5. Sıçancık Adası

Karayer Adaları, 5 ada ve pek çok kayalıktan oluşmaktadır. Bunlar yüzölçümü sırasına göre; Tavşan adası (Eşek, Mavria), Yılan adası, Pırasa (Piresa) adası, Orak adası ve Sıçancık adası (Sıçanlık) şeklinde sıralanır. Tavşan adası, Pırasa adası ve Sıçancık birbirlerine yakın ve sığ sularla bağlı oldukları için Tavşan adasına bağlı gibi gözükmekte ve Tavşan adaları olarak adlandırılmaktadır.

Türkiye üzerinde Karayer Adaları
Karayer Adaları
Karayer Adaları
Karayer Adaları (Türkiye)

Tavşan Adası

Tavşan adası, Eşek adası ya da Mavria adası; Karayer Adalar grubunun en büyük yüzölçümüne sahip adasıdır. Ada grubu sıklıkla bu sebeple "Tavşan Adaları" olarak da adlandırılır. Adanın yüzölçümü 0.95 km²dir. Ada üzerinde çok sayıda tavşan yaşamaktadır.[3] Adanın bitki örtüsü çalı, çayır ve otlaktır. Geçmişte hayvancılık için kullanılmış olup tatlı akarsu kaynağı bulunmaktadır. Yaz aylarında adada bulunan 4 batık ve çok sayıda kayalıkta dalış turizmi yapılmaktadır.[4] Adada bir deniz feneri ve iskele bulunmaktadır. Adanın doğusunda Çanakkale Boğazı'na bakan Palamut burnu, batısında ise Gökçeada'ya bakan Barbaros burnu bulunmaktadir.[5] İki burun arasında onlarca kayalık bulunan ve turizm dalışçılığı yapılan sığ Evlek koyu bulunmaktadır. Adanın en yüksek noktası denizden 42 metre yüksekliktedir. Adanın kuzeyinde kuzeydoğu yönüne 1.5 kilometre boyunca uzanan bir deniz yükseltisi koridoru bulunmaktadır. Bu yükselti sırtındaki deniz derinliği yer yer 50 santimetreye kadar düşer.[5]

Doğusundaki Çanakkale'nin Yeniköy köyüne 7 km, güneyindeki Bozcaada'ya 10 km, güneydoğusundaki Gökçeada'ya 22 km mesafededir. Batıda ise bir Yunanistan adası olan Limni'ye 57 km uzaklıktadır. Ada resmi olarak Gülter Ünal ve Barış Tansever'in kişisel mülküdür. 2015 yılında 22 milyon dolar değer biçilerek satışa çıkarılmıştır. Bölgenin ortalama rüzgar potansiyeli 9.5 m/sn'dir ve bu sebeple adada rüzgar türbini yatırımı planlanmaktadır.[3]

Pırasa ve Sıçancık Adaları

Pırasa (Piresa) ve Sıçancık (Sıçanlık) adaları, birbirleri ile küçük kayalıklar ve sığ sular ile bağlantılı, aralarında 300 metre olan küçük adalardır.[5] Pırasa adası 0.028 km², Sıçancık ise 0.001 km² yüzölçümüne sahip bir adacıktır. Adalar arasında sıra sıra 16 kayalık bulunmaktadır ve bu kayalıklı sığ su Tavşan adasına kadar uzanmaktadır. Bu sebeple adalar Tavşan adasına bağlı gibi durmakta, üç ada birlikte "Tavşan Adaları" olarak bilinmektedir.

Orak ve Yılan Adaları

Orak (Yunanca: Drepano) ve Yılan adası (Yunanca: Feidonisi ya da Phido), Tavşan adasının 1.5 km güneyinde yer alan iki adadır. Batıda Orak, doğuda ise Yılan adası bulunur. Aralarında 300 metre bulunmaktadır ve adalar birbirlerine sığ su ve kayalıklarla bağlıdır.[5] Adalardan Yılan adası 0.075 km² yüzölçümüne, Orak adası ise 0.035 km² yüzölçümüne sahiptir. Yılan adasının zirve noktası 14 metrelik bir tepedir. Adalarda bir bina ya da yerleşim bulunmamaktadır.

Kaynakça

  1. ^ "GetaMap Karayer Adaları". Getamap.net. 30 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2020. 
  2. ^ Lozan Tam Metin (PDF). Türk Tarih Kurumu. 17 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 29 Haziran 2020. 
  3. ^ a b "Tavşan adası satılığa çıkarıldı". Hürriyet.com.tr. 30 Ocak 2015. 30 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2020. 
  4. ^ "Karayer Adaları". wikimapia.org. 22 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2020. 
  5. ^ a b c d "Navionics Deniz Haritası". Navionics. 30 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2020. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ege Adaları</span> Yunanistan yarımadası ile Anadolu yarımadası arasında bulunan 3000e yakın ada ve kayacık

Yunanistan yarımadası ile Anadolu yarımadası arasında bulunan ve toplam alanı 23.000 kilometrekare kadar olan 3000'e yakın ada ve adacığa Ege Adaları adı verilir. Ege denizindeki adalar, yüz ölçümleri çok farklı ve sayıları çok fazla olmasına rağmen yine de gruplara ayrılabilirler.

<span class="mw-page-title-main">Gökçeada</span> Çanakkalenin ilçesi

Gökçeada veya 1970 yılına kadar kullanılan adıyla İmroz (Osmanlıca: ايمروز, Yunanca: Ίμβρος Imvros), Çanakkale'nin bir ilçesi ve Türkiye'nin en büyük adasıdır. Ege Denizi'nin kuzeyinde, Saros Körfezi girişinde yer almaktadır. 91 km kıyı şeridine sahiptir. Yıllık yağış miktarı metrekareye 950 – 1050 mm arasında değişmektedir. Adanın batısında yer alan İncirburnu Türkiye'nin de en batı noktasını oluşturmaktadır. 2011 ve 2012 yıllarında haftada 2 kez Gökçeada-İstanbul uçak seferleri yapılmış olup, 2013 ve sonrasında ticari yolcu uçuşları yapılmamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Bozcaada</span> Çanakkale ilçesi ada

Bozcaada veya eski adıyla Tenedos, Türkiye'nin üçüncü büyük, Ege Denizi'nde ise Gökçeada'dan sonra ikinci en büyük adası ve Çanakkale ilinin bir ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Semadirek</span> Yunanistana bağlı ada

Semadirek ya da İslamterek, Yunanistan'ın Meriç iline bağlı, güneybatısındaki Gökçeada'dan 37 km, kuzeyinde Yunanistan ana karasındaki en yakın noktadan 48 km uzaklıkta, Türk-Yunan deniz hududunun sadece birkaç mil batısında kalan bir ada ve bu adanın en büyük yerleşim merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">Limni</span> Kuzey Egede bulunan Yunanistana bağlı ada

Limni veya Ilımlı Kuzeydoğu Ege Yunan adaları grubuna giren, Gökçeada'nın güneybatısında bulunan Yunan adasıdır.

Ege Adaları'nın silahlandırılması, 1923 yılında imzalanan Lozan Antlaşması ve 1947 yılında imzalanan Paris Antlaşması gereğince Yunanistan tarafından Limni, Semadirek ve Doğu Ege Adaları ile On İki Ada'da (Stompalya, Rodos, Kalki, Skarpanto, Kasos, Piskopis, Misiros, Kalimnos, Leros, Patmos, Lipsos, Sömbeki, İstanköy ve bağlantısı olan adalar ile Kolluk Kuvvetleri dışında silahlı kuvvet bulundurulmaması ve tahkimat yapılmaması hükme bağlandı.

<span class="mw-page-title-main">Marmara Bölgesi</span> Türkiyenin Marmara Denizi çevresindeki coğrafi bölgesi

Marmara Bölgesi, Türkiye'nin 7 coğrafi bölgesinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Girit (eyalet)</span>

Girit Eyaleti, 1669 yılında kurulan Osmanlı Devleti eyaleti. Merkezi önce Kandiye sonra Hanya olmuştur. Osmanlı döneminde Girit Vilayeti; Hanya, İsfakiye, Resmo, Kandiye ve Laşid sancaklarına ayrılmıştı. Vilayet merkezi Hanya şehriydi. Sancak merkezleri adları anılan kasabalardır. Ancak Laşid Sancağının idare merkezi Yenişehir, İsfakiye Sancağının idare merkezi Vamus kasabalarıydı.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'deki deniz fenerleri listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Bu liste Türkiye'deki fenerler listesidir.

<span class="mw-page-title-main">Kıtalararası şehir</span> Vikimedya liste maddesi

Kıtalararası şehir, birden fazla kıtada yer alan bir şehirdir. Böylesi bir şehri kıtalararası yapan özellik, 1) kara üzerindeki alanının kıta sınırının iki tarafında yer alması veya 2) şehrin idarî denetiminde olan bazı adaların, şehrin kurulu olduğu kıtadan başka bir kıtaya ait olmasıdır. Aşağıdaki alfabetik listede kıtalararası şehirlere örnekler verilmiştir:

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'deki adalar listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Bu liste Türkiye'deki adalar, adacıklar ve kayalıkların listesidir. Adalar, bağlı bulundukları illere göre listelenmiştir. Takımada ve ada grupları ile tekil adalar şeklinde sıralanırlar. Varsa diğer adlarına ve bağlı oldukları il-içelere yer verilmiştir. Türk karasularında 500'den fazla ada, adacık ve kayalık bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Ege Adaları</span>

Kuzey Ege Adaları, Ege Denizi'nin kuzeydoğusunda Yunanistan ve Türkiye'ye ait bir dizi birbirinden kopmayan adalardır. Adalar fiziksel bir zincir veya grup oluşturmazlar, ancak sıklıkla turistler veya idari amaçlar için birlikte gruplandırılırlar. Kuzey Ege Adaları, güneyde On İki Ada ve batıda Kiklad ve Şeytan adaları ile komşudur.

<span class="mw-page-title-main">Bozcaada Kuşatması (1657)</span>

Bozcaada Kuşatması, Osmanlı Donanması'nın 1657 yılında, bir yıl önce Venedik'in eline geçmiş olan Bozcaada'yı geri almasıyla sonuçlanan deniz harekâtı; 1645-1669 Osmanlı-Venedik Savaşı'nın bir evresi.

<span class="mw-page-title-main">Limni Kuşatması (1657)</span>

Limni Kuşatması, Osmanlı Donanması'nın 1657 yılında, bir yıl önce Venedik'in eline geçmiş olan Limni adasını geri almasıyla sonuçlanan deniz harekâtı; 1645-1669 Osmanlı-Venedik Savaşı'nın bir evresi.

<span class="mw-page-title-main">Çanakkale Deniz Muharebesi (1656)</span>

(Üçüncü) Çanakkale Deniz Muharebesi, Kaptan-ı Derya Sarı Kenan Paşa komutasındaki Osmanlı Donanması'nın 23 Haziran 1656'da Venedik Cumhuriyeti Donanması ile Çanakkale Boğazı önlerinde yaptığı deniz muharebesi, 1645-1669 Osmanlı-Venedik Savaşı'nın bir evresi. Osmanlı Donanması, İnebahtı Deniz Muharebesi'nden (1571) beri en büyük yenilgisini aldı.

<span class="mw-page-title-main">Gökçeada (ada)</span> Çanakkale ilinde bir ada

Gökçeada (İmroz), Ege Denizi’nin kuzeydoğusunda, Gelibolu Yarımadası'nın batısında yer alan, Türkiye'nin en büyük adası. Yüzölçümü 285 km², kıyıları 92 km, nüfusu 10.721 kişidir (2023). Adanın batısındaki İnce (Avlaka) Burun Türkiye'nin en batı sınırıdır.

<span class="mw-page-title-main">Limni Kuşatması (1770)</span>

Limni Kuşatması, 1768-1774 Osmanlı-Rus Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">Bozcaada Deniz Muharebesi (1697)</span>

Bozcaada Deniz Muharebesi, 1684-1699 Osmanlı-Venedik Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">Orak Adası (Çanakkale)</span>

Orak Adası, Türkiye'de Ege Denizi'nde bulunan bir adadır. Ada, Karayer Adaları'nın bir parçasıdır. İdari olarak, Çanakkale ilinin Ezine ilçesine bağlıdır.

<span class="mw-page-title-main">Semadirek Deniz Muharebesi</span>

Semadirek Deniz Muharebesi, 1684-1699 Osmanlı-Venedik Savaşı'nda evre.