İçeriğe atla

Karayazı

Kontrol Edilmiş
Karayazı
İlçe
Türkiye'de bulunduğu yer
Türkiye'de bulunduğu yer
Harita
İlçe sınırları haritası
ÜlkeTürkiye
İlErzurum
Coğrafi bölgeDoğu Anadolu Bölgesi
İdare
 • KaymakamMuammer Sarıdoğan
 • Belediye başkanıBahar Göksu (DEM Parti)
Yüzölçümü
 • Toplam2372 km²
Rakım2450 m
Nüfus
 (2018)
 • Toplam28.502
 • Kır
-
 • Şehir
27.612
Zaman dilimiUTC+03.00 (TSİ)
İl alan kodu442
İl plaka kodu25

Karayazı, Erzurum ilinin bir ilçesidir.

Coğrafi ve idari yapı

Türkiye'nin 2295 metre yükseklikte konumlanan bir yerleşim birimidir. İlçe güneyinde Karaçoban, Hınıs ve Malazgirt, doğusunda Eleşkirt, Tutak, batısında Tekman ve Köprüköy, kuzeyinde Horasan ilçeleri ile komşudur. İlçe M.Ö. III ncü yüzyılda medeniyetin kurulduğu Aras nehri civarında Salyamaç, Yolgören ve Çelikli köylerinde bulunan tarihi kalıntılardan anlaşılmaktadır. İlçe Bayraktar köyü civarında kurulmuştur. Evvelden Bayraktar diye tanınan ilçe 1071 Malazgirt zaferinden sonra Anadolu ya ayak basan Selçuklu hükümdarı Alparslan’ın öncülerinden Bayraktar Han tarafından kurulduğu bilinmektedir. İlçenin adı buna nedenle Bayraktar olarak kalmıştır. Karayazı ilçesinde şu an mevcut bir mahalle Bayraktar olarak devam etmektedir.

Osmanlı döneminde Bayraktar mahallesi Hınıs Sancağına bağlı olarak kalmıştır. Cumhuriyetin ilanından sonra yörenin özelliği nedeni ile idari bütünlüğün sağlanması ve hizmetlerin genişlettirilmesi amacıyla T.B.M.M tarafından ilçe kurulmasına karar verilmiştir.

İklim

Aynı zamanda Türkiye'nin en soğuk yeridir. İlçe genelinde sert karasal iklim egemendir.

Kar en erken Ekim ayı sonlarına doğru yağmaktadır. Mayıs ayı sonuna kadar devam eder. Kar örtüsünün ortalama kalınlığı 75 cm. olmakla birlikte bu kalınlık İlçe dışında 150 cm.ye kadar çıkmaktadır.

İlçede yılın 90 günü açık, 200 günü yarı bulutlu/bulutlu, 75 günü ise kapalı geçmektedir.

Yoğun kar yağışı alan bölge, bu nedenle çok verimli meralara sahiptir.

Tarihçe

Karayazı ismi karla kaplı düzlük anlamına gelen kar yazı sözünden gelmektedir.

Tarih

Daha önce Pasinler'e bağlı bir köy iken 1938 yılında ilçe olmuştur. İlçe merkezi şimdi Köprüköy ilçesine bağlı olan Çullu mahallesi iken daha sonra bugünkü yerine taşınmıştır.23.06.1937 tarih ve 3223 sayılı kanun ile ilçe olmuş,08.02.1938 tarih ve 7862 sayılı kararname ile Pasinler ilçesinden 39, Hınıs'ın Söylemez nahiyesinden 27, Hınıs'ın Göksu nahiyesinden 24, Eleşkirt ilçesinden 5, Tutak ilçesinden 22,Malazgirt ilçesinden 8 adet köy bağlanmıştır. İlçenin önemli tarihi şahsiyetlerinden bazıları Dengbej Reso, Evdale Zeynike, Kolağası Kerem Bey'dir. Kereme Kolağasi ya da Kerem bege Zirki Yolgören mahallesindendir. Rus işgali döneminde aşireti ile birlikte Ruslara karşı savaşmış ve Rus ordusuna ağır kayıplar verdirmiştir. Cumhuriyetin kuruluşundan sonra Erzurum'daki Azadi kongresine katılmış, Şeyh Said isyanında lider kadro içerisinde yer alıp, aktif rol oynamıştır. İsyanın başarısızlığa uğraması ile İran'a geçmiş, burada İran rejimi ile bir çarpışmada öldürülmüştür. Bir diğer önemli şahsiyet Dengbej Reso'dur. Dengbej Reso, Kürtler arasında tanınan ve bilinen bir dengbejdir.[1]

Nüfus

Yıl Toplam ŞehirKır
1940[2]14.41450213.912
1945[3]16.74925116.498
1950[4]17.99943617.563
1955[5]21.51158320.928
1960[6]25.84595024.895
1965[7]28.9761.03227.944
1970[8]32.1001.91630.184
1975[9]36.7973.59533.202
1980[10]41.4983.88737.611
1985[11]45.6494.13741.512
1990[12]47.9355.56042.375
2000[13]35.4146.74928.665
2007[14]34.3325.96028.372
2008[15]33.6235.19328.430
2009[16]33.3804.75628.624
2010[17]32.9694.72428.245
2011[18]32.6644.78427.880
2012[19]32.2315.05227.179
2013[20]31.74731.747veri yok
2014[21]30.59130.591veri yok
2015[22]29.13729.137veri yok
2016[22]28.79228.792veri yok
2017[22]28.33728.337veri yok
2018[22]28.50228.502veri yok
2019[22]27.76227.762veri yok
2020[22]27.61227.612veri yok

Not: Büyükşehir yasası nedeniyle köyler mahalle statüsüne geçtiğinden 2013'ten itibaren kır nüfusu tabloda yer almamıştır.

Görülecek yerler

  • Cunni Mağarası
  • Cunni Mağarası'nın birkaç kilometre batısında Kangha isminde çok eski bir yerleşim yerinin kalıntıları bulunur ve ortalama 1,5 kilometre Kazbıl-su dere kıyısı boyunca uzanır. Doğusunda Salyamaç mahallesi ile sınırdır. Bu isim bazen Kanka olarak da konuşulur.
  • Karayazının hemen arkasında bulunan Çakmak Dağı tam bir oksijen kaynağıdır. Soğuk Kaynak suları ile meşhur çakmak dağı; yayla havasıyla, doğal çiçekleri ve güzelliğiyle tam bir piknik alanıdır.
  • Köyceğiz gölü

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 5 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2013. 
  2. ^  . "Vilâyetler, kazalar, Nahiyeler ve Köyler İtibarile Nüfus ve Yüzey ölçü" (PDF). 20 İlkteşrin 1940 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 20 Ekim 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2016. 
  3. ^  . "1945 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 21 Ekim 1945 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  4. ^  . "Vilayet, Kaza, Nahiye ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 22 Ekim 1950 Umumi Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  5. ^  . "1955 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 23 Ekim 1955 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  6. ^  . "İl, İlçe, Bucak ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021. 
  7. ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  8. ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  9. ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  10. ^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  11. ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  12. ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  13. ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  14. ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  15. ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  16. ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  17. ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  18. ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  19. ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013. 
  20. ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014. 
  21. ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015. 
  22. ^ a b c d e f
    • "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016. 
    • "Karayazı Nüfusu - Erzurum". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021. 
    • "Erzurum Karayazı Nüfusu". nufusune.com. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Bartın</span> Bartın ilinin merkezi olan şehir

Bartın, Karadeniz Bölgesi'nin batı bölümünde yer alan Bartın ilinin merkezidir. Şehirden geçen Bartın Çayı'ndan denize gemiyle gidilebilir. Bu özelliğiyle Türkiye'de deniz trafiğine uygun tek akarsudur.

<span class="mw-page-title-main">Sandıklı</span> Afyonkarahisar ilçesi

Sandıklı, Afyonkarahisar'ın bir ilçesidir. Afyonkarahisar iline bağlı ilçe olan Sandıklı, Ege bölgesinin İç Batı Anadolu bölümünde, Antalya-Ankara kara yolu üzerinde yer alır. İlçe, doğusundaki Kumalar Dağı eteğinde kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Varto</span> Muşun ilçesi

Varto, Muş iline bağlı bir ilçedir.

<span class="mw-page-title-main">Ağrı</span> Ağrı ilinin merkezi olan şehir

Ağrı veya eskiden Karakilise, Türkiye'nin Doğu Anadolu Bölgesi'nde bulunan Ağrı ilinin merkezi olan şehir. Ayrıca tarihte birden fazla isim değişikliği yaşamıştır. Karakilise, Ararat, Karaköse ve son olarak Ağrı Dağı'ndan esinlenilerek Ağrı ismi verilmiştir. Bu şehrin rakımı 1.632 m'dir.

<span class="mw-page-title-main">Alaca</span> Çorum ilinin ilçesi

Alaca, Çorum iline bağlı bir ilçedir.

<span class="mw-page-title-main">İliç</span> Erzincanın ilçesi

İliç, Erzincan ilinin batısında yer alan bir ilçesi. Kuzeyinde Refahiye, doğuda Kemah, güneydoğusunda Tunceli'nin Ovacık ilçesi, güneyinde Kemaliye, batısında ise Sivas'ın Divriği ve İmranlı ilçeleri ile çevrilidir. 2023 nüfus istatistiklerine göre toplam nüfusu 10,044 olan İliç, Erzincan'ın en kalabalık dördüncü ilçesi konumundadır. İlçeye bağlı 4 mahalle, 58 köy ve 23 mezra bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Eleşkirt</span> Ağrı ilinin ilçesi

Eleşkirt Ağrı ilinin bir ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Hizan</span> Bitlis ilçesi

Hizan, Bitlis ilinin bir ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Çermik</span> Diyarbakır ilçesi

Çermik, Diyarbakır ilinin kuzeybatısında bulunan bir ilçedir. İlçe, Doğu Anadolu Bölgesi' nin Yukarı Fırat Bölümü'nde bulunmaktadır. Ayrıca Diyarbakır' ın Fırat Havza' sında bulunan iki ilçesinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Lice</span> Diyarbakırın ilçesi

Lice, Diyarbakır iline bağlı bir ilçedir. Diyarbakır'ın kuzeydoğusunda yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Pasinler</span> Erzurumun ilçesi

Pasinler Erzurum ilinin bir ilçesidir. Pasinler bölgede Hasankale olarak da adlandırılır. Erzurum il merkezine 37 km uzaklıktadır. Tarihi İpek Yolu'nun üzerindedir. Kalesi, şifalı kaplıcaları, maden suları ve patatesi ile ünlüdür. İlçe merkezine 4 km uzaklıkta bulunan Serçeboğazı mahallesinin hemen girişinde diüretik maden suyu bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Tekman</span> Erzurum ilçesi

Tekman, Erzurum iline bağlı bir ilçedir.

<span class="mw-page-title-main">Ladik</span> Samsunun ilçesi

Ladik, Samsun ilinin bir ilçesi ve bu ilçenin idari merkezidir. Ladik merkezinde kahvehaneleri ve dükkânların çevrelediği bir merkez bulunmaktadır. Kaymakamlık binası 1943 yılında yaşanan depremle yerle bir olmuştur. O zamandan bu zamana kadar eserler hâlâ dikkat çekmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Şirvan, Siirt</span> Siirtin ilçesi

Şirvan, Siirt ilinin bir ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Artova</span> Tokatın ilçesi

Artova, Tokat'ın bir ilçesidir. Tokat il merkezine 37 km uzaklıktadır. 2020 yılı nüfus sonuçlarına göre ilçenin nüfusu 8.132 kişidir.

<span class="mw-page-title-main">Yenice, Çanakkale</span> Çanakkale ilçesi

Yenice, Çanakkale ilinin bir ilçesidir. Çanakkale'nin en doğusundaki ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Bulanık</span> Muşun ilçesi

Bulanık, Türkiye'de Muş ilinin bir ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Hilvan</span> Şanlıurfanın ilçesi

Hilvan, Şanlıurfa iline bağlı bir ilçedir.

<span class="mw-page-title-main">Erzurum'un ilçeleri</span> Vikimedya liste maddesi

Erzurum iline bağlı 20 ilçe bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Tutak</span> Ağrı ilinin ilçesi

Tutak, Ağrı iline bağlı bir ilçedir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.