İçeriğe atla

Karaviyyîn Üniversitesi

Koordinatlar: 34°3′52″K 4°58′24″B / 34.06444°K 4.97333°B / 34.06444; -4.97333
Karaviyyin Üniversitesi
جامعة القرويين
Caminin avlusu ve minaresi
Caminin avlusu ve minaresi
Harita
Kuruluş857-859 (Cami)
1963 (Üniversite)
TürDevlet üniversitesi
Eğitim dil(ler)iArapça, Fransızca
Akademik personel1.025 (2012)
Öğrenciler8.120 (2012)
KonumFes, Fas Fas
YerleşkeKentsel alan
Okul renkleriBeyaz
Web sitesiResmî site

Karaviyyin Üniversitesi (Arapça: جامعة القرويين), günümüzde Fas sınırlarındaki Fes şehrinde bulunan üniversitedir. Fâtıma el-Fihrî tarafından 857-859 yıllarında bir cami olarak kurulmuş ve daha sonra İslam Altın Çağı'nın önde gelen ruhani ve eğitim merkezlerinden biri haline gelmiştir. Fas'ın modern devlet üniversitesi sistemine 1963 yılında dahil edilmiş ve iki yıl sonra resmi olarak "Karaviyyin Üniversitesi" olarak yeniden adlandırılmıştır. Cami binasının kendisi de Fas tarihinin birçok farklı döneminden unsurlar içeren tarihi Fas ve İslam mimarisinin önemli bir kompleksidir.

Akademisyenler, Karaviyyin'in İkinci Dünya Savaşı sonrasına kadar etkin bir şekilde medrese olarak yönetildiğini düşünmektedir.[1][2] Birçok akademisyen bu statüyü, belirgin bir şekilde Avrupa icadı olarak gördükleri "üniversite" statüsünden ayırmaktadır. Karaviyyin'in medreseden üniversiteye dönüşümünü 1963'teki modern yeniden yapılanmasına dayandırmaktadırlar. UNESCO ve Guinness Dünya Rekorları gibi bazı kaynaklar, Karaviyyin'i dünyanın en eski üniversitesi veya sürekli faaliyet gösteren en eski yüksek öğrenim kurumu olarak göstermektedir.[3][4]

Karaviyyin Üniversitesi'nde eğitim, İslami dini ve hukuki bilimler üzerinde yoğunlaşmakta, Klasik Arapça dilbilgisi/dilbilimi ve Maliki Şeriatı üzerinde durulmakta, ancak öğrencilere İslami olmayan konularda da dersler verilmektedir. Öğretim hala geleneksel yöntemlerle yapılmaktadır. Üniversiteye Fas'ın her yerinden ve Müslüman Batı Afrika'dan öğrenciler katılmakta, bazıları da yurtdışından gelmektedir. Kadınlar ilk kez 1940'larda kuruma kabul edilmiştir.[5]

Yapımı

Karaviyyin avlusu

UNESCO'nun Dünya Mirası listesine göre Karaviyyin Üniversitesi dünyanın en eski üniversitesidir.[6][7] Kütüphanesi son dönemde restore edilmiştir ve Mayıs 2016 da tekrar açılmıştır. Kütüphanenin koleksiyonunda 4000'in üzerinde el yazması bulunmaktadır. Bunların içinde 9. yüzyıldan kalma Kuran ve daha öncesi yıllarda yazılmış hadisler koleksiyonunu da bulunmaktadır. Cami de faal haldedir Kuzey Afrika'nın en büyük camilerinden birisidir.[8] Aynı zamanda üniversitenin Marakeş, Tıtvân ve Agadir şehirlerinde çeşitli fakülteleri bulunmaktadır ve İslâmî öğretime devam etmektedir.[9]

Karaviyyin Üniversitesi tarihte önemli alimlere de ev sahipliği yapmıştır. Filozoflardan İbn Haldun, İbn Rüşd ve İbn Bace, tıp alimlerinden İbn Meymun, coğrafyacı Muhammed İdrisi, mutasavvıflardan İbn Hazm ve Abdüsselâm bin Meşîş gibi birçok isim üniversitenin mezunları yahut hocaları arasındadır.[10]

Kaynakça

  1. ^ Belhachmi, Zakia (1 Ocak 2008). Women, Education, and Science within the Arab-Islamic Socio-Cultural History: Legacies for Social Change (İngilizce). BRILL. ISBN 978-90-8790-579-8. 19 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Temmuz 2023. 
  2. ^ Sabki, A'ishah Ahmad; Hardaker, Glenn (2013). "The madrasah concept of Islamic pedagogy". Educational Review (İngilizce). 65 (3): 342-356. doi:10.1080/00131911.2012.668873. ISSN 0013-1911. 21 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Temmuz 2023. 
  3. ^ "Oldest higher-learning institution". Guinness World Records (İngilizce). 7 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Temmuz 2023. 
  4. ^ Centre, UNESCO World Heritage. "Medina of Fez". UNESCO World Heritage Centre (İngilizce). 23 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Temmuz 2023. 
  5. ^ "Learned women: three generations of female Islamic scholarship in Morocco". 21 Mart 2016. 19 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Temmuz 2023. 
  6. ^ "Dünyanın en eski üniversitesi restore ediliyor". 1 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Kasım 2016. 
  7. ^ "Ezber bozan kadın: İlk üniversitenin kurucusu Fatma El Fihri - AA". 4 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2021. 
  8. ^ "Eski Eserler - Karaviyyin Üniversitesi (Fas Krallığı)". 3 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Kasım 2016. 
  9. ^ "TVD İslam Ansiklopedisi Cilt: 12; sayfa: 199". 3 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Kasım 2016. 
  10. ^ "Dünyanın en eski üniversitesi - AA". 4 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İslam İşbirliği Teşkilatı</span> 57 üye devleti bulunan uluslararası kuruluş

İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT), Eylül 1969 tarihinde Fas'ın başkenti Rabat'ta toplanıp İslam ülkelerini çatısı altında toplamak üzere İslam Konferansı Teşkilatı adıyla kurulan 57 üyeye sahip, uluslararası hukuk tüzel kişiliğini haiz bir uluslararası teşkilattır.

<span class="mw-page-title-main">İbn Sina</span> Fars tıp bilgini ve filozof (980–1037)

İbn Sînâ veya Ebu Ali Sînâ ya da Batılıların söyleyişiyle Avicenna, İslam'ın Altın Çağı döneminin en önemli doktorlarından, astronomlarından, düşünürlerinden, yazarlarından ve bilginlerinden biri olarak kabul edilen Fars polimat ve "polimerik erken tıbbın babası" olarak bilinen tabiptir.

<span class="mw-page-title-main">Üniversite</span>

Üniversite, yükseköğretim kurumu ya da bilimtay en üst seviyede eğitim verilen, araştırma yapılan ve bilgi üretilen kurumlardır. Araştırma alanları çoğunlukla çeşitli disiplinlere ayrılan üniversiteler genellikle yüksek okul, lisans ve lisansüstü okullarından oluşurlar. Araştırma görevlileri ya da akademisyenler, yaptıkları özgün çalışmalar dolayısıyla doçent, profesör gibi çeşitli unvanlarla ödüllendirilirler. Çeşitli akademik disiplinlerde akademik dereceler verir. Üniversiteler genellikle farklı okullarda veya öğrenim fakültelerinde hem lisans eğitimi hem de lisansüstü eğitim sunar.

<span class="mw-page-title-main">Kayrevan</span> Tunus şehri

Kayravan ya da Kayrevan (veya Kirwan, Al Qayrawan), Tunus'un Kayravan vilayetinin 150.000 nüfuslu merkezi ve şehridir.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'deki Dünya Mirasları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Türkiye'de yirmi bir tane UNESCO Dünya Mirası bulunmaktadır. İlk olarak 1985'te İstanbul'un Tarihî Alanları, Göreme Millî Parkı ve Kapadokya ile Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası, son olarak da 2023'te Gordion ile Anadolu'nun Ortaçağ Dönemi Ahşap Hipostil Camileri listeye dâhil edildi. Listedeki varlıklardan on dokuzu kültürel, ikisi karma alandır. Türkiye'nin Dünya Mirası Geçici Listesi'nde ise yetmiş dokuz tane varlığı bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Timbuktu</span> Mali İmparatorluğunun başkenti

Timbuktu Batı Afrika ülkesi Mali'nin şehri. Mali'nin 8 idari bölgesinden biri olan Timbuktu Bölgesi'nin de başkentidir. Timbuktu, dünyanın yeni yedi harikasına aday gösterilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Mahfil</span>

Mahfil veya maksure, bir camide mihrabın veya kıble duvarının ortasına yakın bir yerde konumlandırılan genellikle bir hükümdar ve maiyeti için ayrılmış alandır. Mahfil, ilk etapta devlet adamlarını namaz sırasında muhtemel suikastçılardan korumak amacıyla tasarlanmıştır. Mahfil içinde görev yapan imam genellikle hükümdarla aynı mezhebe sahipti.

<span class="mw-page-title-main">El-Ezher Üniversitesi</span>

El-Ezher Üniversitesi, 975 yılından itibaren Kahire, Mısır'da İslam İlimleri ve fen bilimleri üzerine eğitim veren üniversite. Mısır'ın en eski lisans veren üniversitesidir ve "Sünni İslam'ın en prestijli üniversitesi" olarak ünlenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">İslam'da kadın</span> İslam toplumlarında kadının yeri

Müslüman kadınların deneyimleri farklı toplumlarda ve aynı toplum içinde büyük farklılıklar gösterir. Ortak yönleri ise, hayatlarını değişen derecelerde etkileyen, aralarındaki geniş kültürel, sosyal ve ekonomik farklılıklar arasında köprü kurmaya hizmet edebilecek ortak bir kimlik veren İslam dinine bağlılıklarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Şâzelîlik</span> Sünni İslamda Sufi mistik tarikatı

Şâzelîlik, Ebü’l-Hasan eş-Şâzelî tarafından kurulan İslam'ın sûfî bir tarikatıdır.

<span class="mw-page-title-main">Dünya Miras Komitesi</span>

Dünya Miras Komitesi, UNESCO Dünya Mirası olarak listelenecek alanları belirleyen kurul. Dünya Kültürel ve Doğal Mirasının Korunmasına Dair Sözleşme'nin uygulanmasından sorumludur, Dünya Miras Fonu'nun kullanımını yönetir ve taraf devletlerin isteği üzerine finansal yardımları dağıtır. Birleşmiş Milletler Genel Kurulu tarafından dört yıllığına seçilen yirmi bir taraf devletten oluşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">İbn Haldun Üniversitesi</span> İstanbulda kurulu vakıf üniversitesi

İbn Haldun Üniversitesi, Türkiye Gençlik ve Eğitime Hizmet Vakfı (TÜRGEV) tarafından 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun vakıf yükseköğretim kurumlarına ilişkin hükümlerine tabi bir vakıf üniversitesidir.

<span class="mw-page-title-main">Zeynel Abidin Camii</span>

Zeynel Abidin Camii ve Külliyesi, Mardin ilinin Nusaybin ilçesinde yer almaktadır. Külliye, cami, Zeynel Abidin ve kız kardeşi Sitti Zeynep türbeleri, şadırvan, medrese, mezarlık ve abdesthane yapılarından oluşmaktadır. Cami, yanında bulunan türbelerin üzerindeki kitabeye göre 1159 yılında Zengiler döneminde inşa edilmiştir. Türbelerin ithaf edildiği Zeynel Abidin ve Sitti Zeynep, Muhammed'in 13. kuşaktan torunudur.

<span class="mw-page-title-main">Fâtıma el-Fihrî</span> Karaviyyin Camii ve medresesinin kurucusu

Fâtıma el-Fihrî, günümüzde Tunus sınırlarındaki Kayravan'da doğan ve 859 yılında Fas'ın Fes şehrinde inşa edilmiş Karaviyyîn Camii ve medresesinin kurucusu.

Japonya'da İslam, Japonya'nın İslam ile ilgilenmesi 19. yüzyılın ikinci yarısında başlamıştır. Kur'an'ın Avrupa dillerinden Japoncaya tercümesi 19. yüzyılın sonlarında başladı. 20. yüzyılın 2. yarısında ise Kur'an Arapça orijinalinden Japoncaya tercüme edildi. 1980'ler ve 1990'larda ise iki önemli hadis kitabı Japoncaya çevrildi.

<span class="mw-page-title-main">Tarihi Kahire</span>

İslami Kahire Arapça: قاهرة المعز, anlamı: Al-Mu'izz'in Kahiresi), aynı zamanda Tarihi Kahire veya Orta Çağ Kahiresi olarak da adlandırılır, genel olarak 19. ve 20. yüzyıllarda şehrin modern genişlemesinden önce var olan Mısır'ın Kahire şehrinin tarihi bölgelerini, özellikle eski surlu şehir ve Kahire Kalesi çevresindeki merkezi kısımları ifade etmektedir. "İslami" Kahire adı, bölgedeki Müslümanların daha fazla önemine değil, daha çok İslam'ın erken dönemindeki kuruluşundan bu yana şehrin zengin tarihi ve mirasına atıfta bulunurken, onu yakınlardaki Eski Mısır siteleri Giza ve Memfis'ten ayırır. Bu bölge, İslam dünyasının en büyük ve en yoğun tarihi mimari konsantrasyonlarından birine sahiptir. Mısır'ın İslami döneminden kalma yüzlerce cami, türbe, medrese, konak, kervansaray ve surlarla karakterizedir. 1979'da Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) Tarihi Kahire'yi "ünlü camileri, medreseleri, hamamları ve çeşmeleriyle dünyanın en eski İslam şehirlerinden biri" ve 14. yüzyılda altın çağına ulaşan İslam dünyasının "yeni merkezi" olarak Dünya Kültür Mirası ilan etti.

<span class="mw-page-title-main">Kayrevan Ulu Camii</span>

Kayrevan Ulu Camii veya Ukbe Camii, Tunus'un Kayrevan kentinde bulunan bir camidir. Cami, MS 670 yılında Ukbe bin Nafi tarafından inşa edilmiş olup şehir merkezinde yer almaktadır. Cami özellikle Kuzey Afrika'daki en etkileyici ve en büyük İslami yapılardan biri olarak kabul edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Zeytune Camii</span>

Zeytune Camii, Tunus'un başkenti Tunus'ta bulunan bir camidir. Cami, MS 864 yılında Ağlebî döneminde inşa edilmiş olup Tunus Medinesi'nde yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Hasan Kulesi</span>

Hasan Kulesi, Fas'ın başkenti Rabat'ta bulunan bir minaredir. Minare, 1199 yılında Muvahhid Halifeliğinin üçüncü halifesi Yakub el-Mansur tarafından inşa edilmiştir ve tamamlanamamış bir caminin bir parçasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Cuma Camii (Şeki)</span> Azerbaycandaki tarihî cami

Şeki Cuma Camii, 1900-1914 yıllarında yapılmış tarihi-mimari bir camidir. Azerbaycan'ın Şeki kentindeki Yukarı Baş Devlet Tarihi-Mimari Koruma Alanı topraklarında yer almaktadır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.