İçeriğe atla

Karatağlık

Karatağlık (ya da İshakiyye, Uygurca: اِسهَكِيّء, Çince: 黑山派; hēishānpài; anlamı: Karadağ hizbi), Doğu Türkistan'da Nakşibendi tarikatının bir kolu.

Ahmet Kazani'nin dördüncü oğlu, Muhammed İshak Veli (Arapça: مُهَمَّد اِسهَق واَلِ ; Muhammad Esḥāq Walī) (? - 1599)'nin annesi, Satuk Buğra Han'ın soyundan gelen aslen Kaşgarlı olup, Kaşgar melikesi manasına gelen Çiya Kaşgari'dir. İshak Veli birkaç yıllar Doğu Türkistan'da bulunmuştur. Onun taraftarları Karatağlık (Karadağ) olarak bilirler. Karatağlık'lıların etkin oldukları şehir Yarkent'ir. İshak'ın adından İshakiyye denilmiştir.

Yarkent Hanı İsmail Han'ın da desteğini almıştır.

Karatağlık önderleri

  • Ahmet Kazani unvanı Hazrat-i-Makhdum-i-A'zam (1461/2 - 1541/2)
  • Muhammed İshak Veli (? - 1599), 4. ve 7. önceki oğlu.
  • ...
  • Danyal[1] (? - 1754)
  • Yusuf (Kaşgar), Jagan (Yarkent), Eyyüb (Aksu), Abdullah (Hotan).

Ayrıca bakınız

Notlar

  1. ^ İbranice kökenli isim; 1.Kutsal kitapta adı geçen İsrail peygamberi. 2. İbranice de bu ad “Tanrı benim yargıcımdır” anlamındadır. Kişi Adları Sözlüğü

Kaynakça

Ayrıca bakınız

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Hokand Hanlığı</span> Türkistan coğrafyasında toprakları olmuş eski bir monarşi

Hokand Hanlığı,, bugünkü Özbekistan, Kırgızistan, Kazakistan, Tacikistan ve Doğu Türkistan'ı da kapsayan bölgede 1709 ile 1876 yılları arasında hüküm sürmüş Mangıt-Ming Hanedanlığı. Buhara Hanlığı ve Hive Hanlığı ile birlikte Buhara Hanlıkları olarak anılmıştır. Başkenti Hokand olan hanlığın yönetimi içerisinde Tacikler, Özbekler, Kırgızlar, Kazaklar, Farslar, Kıpçaklar, Soğdlar, Uygurlar bulunmaktaydı. Yönettiği şehirler arasında; Hokand, Taşkent, Buhara, Semerkand, Margilan, Namangan, Fergana, Andican, Türkistan, Çimkent, Taraz(Talas), Bişkek, Oş, Zaferabad, İsfara, Aksu, Kaşgar, Hoten vb şehirler bulunmaktaydı.,

<span class="mw-page-title-main">Yakub Beg</span>

Yakub Beg, Hokand Hanlığı'nın Özbek kökenli askeri.

<span class="mw-page-title-main">Çağatay Hanlığı</span> Cengiz Han’ın oğullarından Çağatay Han’ın adını taşıyan Türkleşmiş Moğol devleti

Çağatay Hanlığı, Moğol hükümdarı Cengiz Han’ın oğullarından Çağatay Han’ın adını taşıyan Türkleşmiş Moğol devletidir.

<span class="mw-page-title-main">Kaşgar</span> Doğu Türkistanda bir şehir

Kaşgar, Çin'de Sincan Uygur Özerk Bölgesi'nin batısında yer alan tarihi bir vaha şehridir.

<span class="mw-page-title-main">Doğu Karahanlılar</span>

Doğu Karahanlı Devleti ya da kısaca Doğu Karahanlılar, Karahanlı Devleti ikiye ayrılınca; Büyük Kağan unvanıyla, Şerefüddevle lâkaplı Ebû Şüca Süleyman bin Yusuf, merkezi Balasagun ve Kaşgar'ı kendine bırakıp, kardeşlerinden Buğra Han Muhammed'e, Taraz ile İsficab'ı, Mahmud'a ise Arslan Tigin unvanıyla ülkenin doğusunu verdi.

<span class="mw-page-title-main">Satuk Buğra Han</span> Ünlü Karahanlı Hükümdarı

Satuk Buğra Han, Karahanlı hükümdarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Yarkent İlçesi</span>

Yarkent İlçesi deniz'den yüksekliği 1189 metre yüksekte konumlanan Çin'de Sincan Uygur Özerk Bölgesinde bir nahiye düzeyine düşürülmüş bir şehirdir.

Cihangir Hoca, Nakşibendi tarikatı Aktağ (Affakiyye)'a bağlı Hoca ailesinden Hoca Samırsak'ın oğlu.

Vali Han, Bir Nakşibendi tarikatı olan Aktağlık (Affakiyye)'ye bağlı Hoca ailesinden Cahangir Hoca'nın oğludur. 1852, 1855 ve 1857 yılında Doğu Türkistan'a girmiştir. 1857'de Kaşgar'ı işgal etmeye başarmıştır. Fakat zulüm ile meşhur olan Vali Han halkın desteklerini alamayarak sadece dört ay kalabilmiştir. 26 Ağustos 1857'de Alman maceracısı Adolf Schlagintweit'i öldürmüş olmasıyla Avrupa'da tanınmaktadır.

Afak Hoca, Abakh Hoca, Apak Hoca, Appak Hoca veya daha önemlisiHace Afak Kaşgar'ın dini ve siyasi önderidir. Hidayetullah Hoca diye de tanınır.

<span class="mw-page-title-main">Ahmed Kâsânî</span>

Ahmed b. Celâliddîn el-Kâsânî, 1461 - 1542 yılları arasında yaşamış ünlü bir Nakşibendi Sūfī Pir'idir. Hocaların Doğu Türkistan'da Türk toplumlarının içinde büyük etkinlikleri olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Aktağlık</span>

Aktağlık, Doğu Türkistan'da Nakşibendi tarikatının bir kolu.

<span class="mw-page-title-main">Mirza Muhammet Haydar Duğlat</span>

Mirza Muhammet Haydar Duğlat, bir askeri general, Kaşmir'in hakimi ve bir tarih yazarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Yarkand Hanlığı</span>

Yarkand Hanlığı de denilen Doğu Türkistan'da 1514 ile 1680 yılları arasında Altışehir (Altıshahr) olarak bilinen Hotan, Yarkent, Yengihisar, Kaşgar, Aksu ve Uçturfan gibi şehirleri içine alan bölgede egemenlik sürmüş bir hanlıktır.

Mahdum-ı Azam, özellikle Kaşgar'da Ahmet Kazani, 'ye ve onun torun ile taraftarlarınada Makhdūmzāda ismi verilir. 16. yüzyıldan 19. yüzyıla kadar ve Kaşgar ile Yarkent 17. yüzyılın sonundan 18. yüzyılın ilk yarısına kadar büyük ölçüde bağımsız olarak bir tür İslami Teokrasi hakimiyeti sürdürmüşlerdir. Her ne kadar farklı algılanış biçimleri ve yorumları mevcut olsa da, teokrasi en yalın anlamda "devlet işlerinden bir tür ruhban sınıfının sorumlu olduğu ve devlet işlerinin dini temellere dayandırılmaya çalışıldığı sistem" olarak tanımlanabilir. Memleketleri Çin'lilerin eline geçtikten sonra, onlar Çinliler tarafından sürgüne gönderilmiş, buna rağmen oradan tekrar Çinlilere karşı isyanlar çıkarmışlardır. Ardıl ve taraftarlarına daha çok Nakşibendi bağlantılı ad verilir.

<span class="mw-page-title-main">Said Han</span>

Sultan Said Han, Yarkand Hanlığı'nı Eylül 1514'ten Temmuz 1533'e kadar yöneten bir handır.

<span class="mw-page-title-main">Abdürreşid Han</span>

Abdürreşid Han (1508-1560), Yarkand Hanlığı'nı 1533'ten 1544'e kadar yöneten bir handır.

Abdülkerim Han, Yarkand Hanlığı'nı 1559'den 1591'e kadar yöneten bir handır.

<span class="mw-page-title-main">Karadağ (İran)</span>

Karadağ veya Karacadağ İran'ın kuzeybatı bölgesi Güney Azerbaycan'daki Doğu Azerbaycan Eyaleti'nde ve Aras Nehri'nin güney kısmında yer alan tarihsel bölgedir. Bölgenin merkezi Ahar şehri olup Ahar Şehristanı'nı içine alır. Meşkinşehr ve Mugan Ovası'na komşudur. Ormanlık olan bölge coğrafi açıdan dağlık olup, bakır açısından zengindir.

Doğu Türkistan topraklarına hakim olan Çağatay Hanlığı'nın yıkıldığı 1688 yılından anılan bölgenin Çin işgaline girdiği 1759 yılına kadar hüküm süren yönetici grup.