İçeriğe atla

Karatavuk (oyun)

DOT'ta Karatavuk

Karatavuk (İng. Blackbird) İskoç oyun yazarı David Harrower tarafından 2005 yılında yazılmış tiyatro oyunudur. Oyun kısmen, 2003'te Toby Studebaker isimli Amerikalı bir denizcinin 12 yaşındaki bir İngiliz kızı kaçırması olayından ilham alınarak yazılmıştır.[1]

Özet

In-yer-face akımı içinde değerlendirilen oyun, çocuk tacizi ve pedofili konularını ele alır. 15 yıl önce 12 yaşındayken, o zamanlar 40 yaşındaki Ray ile bir ilişki yaşayan Una, gazetede gördüğü bir resimden yola çıkarak adamı bulur. Amacı Ray ile yüzleşmek ve aralarında geçen olaylardan sonra çektiklerini ona anlatmaktır.

Çocuk tacizinden mahkûm olmuş ve hapse girmiş olan Ray, ismini değiştirerek kendine yeni bir hayat kurmuştur. Bir yandan karşısına çıkıveren Una'nın olayı, yeni çevresine anlatmasından korkan Ray diğer yandan da aslında mahkemede gösterildiği gibi bir pedofil olmadığını, o zamanlar Una'ya gerçekten âşık olduğunu öne sürer. Una ise, olaydan sonra aynı yerde yaşamaya devam ettiğini, çevresinin tepkilerini tek başına karşılamak zorunda kaldığını anlatarak asıl cezayı kendisinin çektiğini savunur ve Ray'i yaptıkları için suçlar.

Ancak Una'nın gelişindeki gizli neden, kendi kabul etmek istemese de, Ray'ın içinde ona karşı bir parça sevgi olup olmadığını görmektir. Şiddetli bir tartışma sonrasında birbirlerine yakınlaşan çift, Ray'in yeni sevgilisinin küçük kızının gelmesiyle yeniden ayrılmak zorunda kalır.

Sahnelenme

İskoçya ve İngiltere prömiyerleri

Edinburgh International Festival tarafından hazırlatılan oyun ilk defa 2005'teki festivalde Peter Stein yönetiminde sahnelendi. Şubat 2006'da West End'de Albery Theatre'da başrollerinde Roger Allam and Jodhi May ile sahnelenmeye başladı.[2]

Diğer ülkeler

Eleştirel tepkiler

Eleştirel anlamda başarılı görülen oyun sahnelenmesinin hemen ardından 2007'de, Tom Stoppard'ın Rock'n'Roll ve Peter Morgan'ın Frost-Nixon oyunlarını da geride bırakarak Laurence Olivier Award En İyi Yeni Oyun ödülüne layık görüldü.

Oyunun temel başarısının, karakterlerin başlarından geçenlerin "hem teatral, hem de duygusal anlamda tüm çıplaklığıyla" anlatılması olduğuna dair yorumlar yapıldı.[4]

"En güçlü dramatik iki kişilik oyunlardan" biri olarak değerlendirilen oyun, bu açıdan David Mamet'in Oleanna oyunuyla karşılaştırıldı.[5]

Uyarlamalar

Oyunun sahnedeki başarısının ardından Harrower film uyarlaması teklifleri aldı ancak bu teklifleri reddetti. Sebep olarak, oyun boyunca Una'nın çocukluğunun hiç görünmediğini, filmde ise mutlaka buna ilişkin sahnelerin ekleneceğini, bunun da oyundaki "belirsizlik etmenini ortadan kaldıracağını" öne sürdü.[5]

Ödüller ve adaylıklar

Yayımlanma

Kaynakça

  1. ^ a b c İngilizce vikipedideki 8 Ocak 2008 tarihli Blacbird (play) maddesi
  2. ^ http://www.eif.co.uk/N49_Blackbird_Scoops_Top_Theatre_Award.php?PHPSESSID=e76[]
  3. ^ a b c d e f g h "DOT web sitesi". 13 Aralık 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Şubat 2008. 
  4. ^ Korkunç Bir Sevginin Kırıntılarını Ayıklamak, Ben Bratley, The New York Times, 11 Nisan 2007
  5. ^ a b Another Feather In His Cap, Mark Fisher, Scotland on Sunday, 9 Nisan 2006

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Laurence Olivier</span> İngiliz yapımcı, yönetmen, oyuncu (1907–1989)

Laurence Kerr Olivier, Baron Olivier, Oscar, Altın Küre, BAFTA ve dört Emmy ödüllü İngiliz tiyatro ve sinema yönetmeni, oyuncusu ve yapımcısı. Birçok kişi tarafından Anglofon dünyada, 20. yüzyılın en büyük oyuncusu olarak kabul edilmektedir.

DOT ya da DOT TİYATRO, İstanbul'da bulunan bir özel tiyatrodur. 2005 yılında kurulmuştur. Kurucuları Murat Daltaban, Süha Bilal ve Özlem Daltaban'dır. DOT'un salonu Maçka G-Mall'dadır. The Guardian gazetesinin “Haftanın En İyi 5 Tiyatro Oyunu” listesinde yer aldı. Gergedanlar oyunu, İskoçya'nın tiyatro ödülleri CATS-Critics Awards For Theatre in Scotland 2018'de aday olduğu yedi daldan dördünü aldı. En İyi Prodüksiyon – Gergedanlar (Rhinoceros), En İyi Yönetmen – Murat Daltaban, En İyi Erkek Oyuncu – Robbie Jack ve En İyi Müzik – Oğuz Kaplangı.

<i>Kürklü Merkür</i>

Kürklü Merkür, Philip Ridley'in yetişkinlere yönelik yazdığı 5. tiyatro oyunudur.

<span class="mw-page-title-main">Böcek (oyun)</span>

Böcek, Amerikalı oyun yazarı Tracy Letts'in yazdığı bir tiyatro oyunudur.

Simon Stephens, İngiliz oyun yazarı.

<i>İyi Geceler Anne</i>

İyi Geceler Anne, Amerikalı oyun yazarı Marsha Norman'ın 1983'te yazdığı bir tiyatro oyunudur.

<i>Bir Anarşistin Kaza Sonucu Ölümü</i>

Bir Anarşistin Kaza Sonucu Ölümü, Nobel ödüllü İtalyan yazar Dario Fo tarafından yazılmış iki perdelik tiyatro oyunu.

<i>Donmuş</i>

Donmuş, İngiliz oyun yazarı Bryony Lavery'nin yazdığı tiyatro oyunudur. In-yer-face akımının bir örneği olan oyun, pedofil bir seri katil, katilin tecavüz edip öldürdüğü bir kızın annesi ve katil psikolojisi üzerine çalışan bir psikiyatristin kesişen öyküsünü anlatır.

<span class="mw-page-title-main">Eleutheria (oyun)</span>

Eleutheria Samuel Beckett tarafından 1947'de Fransızca yazılmış tiyatro oyunu.

Tuğrul Tülek, Türk tiyatro ve sinema oyuncusu.

Laurence Olivier Ödülleri Londra'daki tiyatroların yapımlarına verilen İngiliz tiyatrosunun en önemli ödülleri.

<span class="mw-page-title-main">Marsha Norman</span> Amerikalı senarist

Marsha Norman, Amerikalı oyun yazarı, senarist, televizyon yazarı ve romancıdır. 1983'te İyi Geceler Anne isimli tiyatro oyunuyla Pulitzer Drama Ödülü kazandı. Daha sonra The Secret Garden ve The Red Shoes gibi Broadway müzikallerinin sözlerini, ayrıca The Color Purple müzikalinin de librettosunu yazdı. The Secret Garden'daki çalışmasıyla Tony Ödülü kazandı.

<i>Hedda Gabler</i> Ibsene ait tiyatro oyunu

Hedda Gabler, Norveçli oyun yazarı Henrik Ibsen tarafından ilk kez 1890 yılında yayımlanan bir oyundur. 1891 yılında Almanya'da gösterildi ve Hedda'nın dönemin ahlâk yapısına uymadığı gerekçesiyle olumsuz eleştiriler almasına rağmen 19. yüzyıl tiyatrosunda ve dünya dramasında bir klâsik oldu. Hedda karakteri, tiyatrodaki en önemli dramatik rollerden biridir ve bazı betimlemeler büyük tartışmalara neden olmaktadır. Hedda'nın oyundaki ismi Hedda Tesman'dır. Gabler, onun evlilik öncesi soyadıdır.

<i>Araba Kullanmayı Nasıl Öğrendim</i>

Araba Kullanmayı Nasıl Öğrendim, Amerikalı oyun yazarı Paula Vogel'in 1997'de yazdığı tiyatro oyunu. Oyun ilk defa 16 Mart 1997'de bir Off Broadway tiyatrosu olan Vineyard Theatre'da sahnelendi. Yazar bu oyunuyla 1998'de Drama Dalında Pulitzer Ödülü kazandı.

Temiz Ev, Amerikalı yazar Sarah Ruhl'un 2004 yılında yazdığı tiyatro oyunu. Aslında komedyen olması gereken Brezilyalı bir temizlikçi kadın olan Matilde'yi anlatan eser, ilk kez 2004 yılında Yale Repertory Theatre tarafından sahnelendi.

Dennis Kelly İrlanda asıllı İngiliz tiyatro oyunu ve dizi film yazarı.

<i>Öksüzler</i> (oyun)

Öksüzler, İngiliz oyun ve senaryo yazarı Dennis Kelly'nin 2009 yılında yazdığı tiyatro oyunudur. Oyun ilk olarak Ağustos 2009'da İngiltere'de Edinburgh Tiyatro Festivali kapsamında, Traverse Theatre'da sahelendi.

<i>39 Basamak</i> (oyun)

39 Basamak, John Buchan'ın aynı adlı romanından uyarlanan tiyatro oyunu. İlk versiyonu Simon Corble ve Nobby Dimon tarafından yazılan oyun, 2005 yılında İngiliz oyun yazarı ve yönetmen Patrick Barlow tarafından yeniden kaleme alınır. Oyunun bu versiyonunun içeriği 1935 yılında çekilen, Alfred Hitchcock'un yönettiği 39 Basamak filmini temel almıştır. 39 ülkede sahnelenen oyunu 3 milyon kişinin izlediği tahmin edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Yasmina Reza</span> Fransız sinema oyuncusu ve yazar (d. 1959)

Yasmina Reza, Art ve Vahşet Tanrısı oyunlarıyla tanınan Fransız oyun yazarı, oyuncu, romancı ve senaristtir. Kısa hicivli oyunlarının çoğu, çağdaş orta sınıf sorunlarına yansıdı. Roman Polanski'nin yönettiği 2011 kara komedi filmi Acımasız Tanrı, Reza'nın Tony ödüllü 2006 tarihli God of Carnage oyununa dayanıyordu.

<span class="mw-page-title-main">Roger Allam</span>

Roger William Allam, tiyatroda, sinemada, televizyonda ve radyoda performans göstermiş bir İngiliz oyuncudur.