İçeriğe atla

Karaoğlan Mevkii

Arkeolojik Höyük
Adı:Karaoğlan Mevkii
il:Afyon
İlçe:İhsaniye
Köy:Yaylabağ
Türü:Höyük
Tahribat:Yapılaşma[1]
Tescil durumu:Tescilli[1]
Tescil No ve derece:
Tescil tarihi:
Araştırma yöntemi:Kazı

Karaoğlan Mevkii Afyon İl merkezinin 20 km. kuzeyinde, Afyon – Eskişehir karayolunun 20. km.sinde yer alan bir höyüktür. Önceleri Karaoğlan Mekviinde olması nedeniyle Karaoğlan Höyüğü olarak adlandırılmıştı, fakat Ankara yakınlarındaki aynı adlı höyükle karıştırılmaması için Karaoğlan Mevkii olarak değiştirilmiştir. Tepe, 120 x 80 metre boyutlarında bugünkü yol seviyesinden 3 metre yüksekliktedir.[2]

Kazılar

Höyük, 1986 yılında arazide yapılması planlanan akaryakıt istasyonu için Afyonkarahisar Müzesi'nin araştırması istenmesi üzerine saptanmıştır. Bir sonraki yıl inşaat yapılacak olan kuzey yamaçta Afyonkarahisar Müzesi'nden A. İlaslı başkanlığında sondaj çalışmaları yapılmıştır. Daha sonra 1990 yılında ikinci bir kazı çalışması A. İlaslı ve A. Topbaş yönetiminde güney yamaçta yapılmıştır. Höyükte, 2005 yılında Afyonkarahisar Valiliği tarafından başlatılan Frig Vadisi Turizm Kuşağı Projesi[3] kapsamında yeni bir araştırma yapılmış, belgelenmiştir.[2]

Tabakalanma

Kazı çalışmalarında Erken Tunç Çağı II. evreye tarihlenen, en az üç yapı evresi gösteren mimari kalıntılara ulaşılmıştır. Öte yandan höyüğün kuzey ve batı kesimlerinde Erken Tunç Çağı III. evreye ait az sayıda çanak çömlek buluntuları ele geçse de bu evreyle ilgili, kazılarda ana toprağa ulaşılmış olmakla birlikte herhangi bir mimari kalıntıya rastlanmamıştır. Yerleşmenin, 100-150 yıl kadar süreyle iskan edildiği belirtilmektedir.[2]

Buluntular

Mimari kalıntılar, kuleleri olan surla çevrili bir kent yerleşimini göstermektedir. Binalar bu sur duvarına bitişik inşa edilmiştir. Genişliği 100–150 cm. arasında değişen surun güney kesiminde, en yükseği ortadaki olan üç kule vardır. Surun güneydoğu köşesinde kapı olarak yorumlanan, direk taşından anlaşıldığı kadarıyla sundurmalı bir boşluk bulunmaktadır. Surun yapımında, 1 metre yüksekliğe kadar, iri taşlar dış yüzlere gelecek şekilde, aralarının moloz taşlarla doldurulduğu anlaşılmıştır. Bu taş temel üzerine nasıl devam ettiği saptanamamış olmakla birlikte kerpiç duvar olarak yükseldiği düşünülmektedir.[2]

Sur içindeki yapıların merkeze dönük, radyal biçimde inşa edildiği, aralarındaki sokakların taş döşeli olduğu görülmektedir. Yerleşmenin merkezinde Eskişehir Demircihöyük'teki gibi bir meydan olabileceği tahmin edilmektedir. Yerleşimin büyük bir yangın geçirdiği yönünde bulgular vardır.[2]

Çanak çömlek buluntuların yerleşmede tek bir kültür evresi olduğu anlaşılmaktadır. Hakim mal türü İç Batı Anadolu Bölgesi'nin Erken Tunç Çağı II. evresine özgü kırmızı astarlı ve açkılı mal türüdür. Öte yandan Erken Tunç Çağı III. evreye tarihlenen ve Kütahya Altıntaş yöresinde görülen kırmızı-portakal renkli astarlı mal grubundan çok sayıda çanak çömlek ele geçmiştir. Bezemeler yiv, boya ve kabartma olmak üzere üç çeşittir. Yiv bezeme, İç Batı Anadolu Bölgesi'nin Erken Tunç Çağı için karakteristik bezeme türüdür.[2]

Pişmiş kilden yapılma pişmiş hayvan figürini, ağırşak gibi buluntular çokça vardır. Bununla birlikte küçük buluntular az sayıda olup Kusura, Beycesultan ve Demircihöyük buluntularıyla benzerlik göstermektedir.[2]

Tahribat durumu

Höyüğün batısı akaryakıt istasyonu, kuzeybatısı ev ve bahçesi kesilmiştir. Doğusu bir tarla ile kesilmiş olup batı kesiminde yoğun bir yapılaşma vardır.[4]

Dış bağlantılar

Kaynakça

  1. ^ a b "TAY – Yerleşme Ayrıntıları". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2012. 
  2. ^ a b c d e f g "TAY – Yerleşme Dönem Ayrıntıları / Yenice Yanı No:1". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2012. 
  3. ^ "TÜRSAB – Türkiye Seyahat Acenteleri Birliği" (PDF). 11 Aralık 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 28 Mayıs 2012. 
  4. ^ "TAY Tahribat Raporu, Ege Dosyası". 30 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2012. 

İlgili Araştırma Makaleleri

Hassek Höyük, Şanlıurfa ili, Siverek ilçesinin bir köyü olan Yukarı Tillakin Köyü yakınlarında yer alan bir höyüktür. Fırat Nehri'nin yarattığı erozyon nedeniyle tahrip olmadan önce 350 x 150 metre boyutlarında bir yerleşim olduğu düşünülmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Demircihöyük</span>

Demircihöyük, Bilecik il merkezinin yaklaşık olarak 25 km. batısında, Çukurhisar ilçesinin kuzeybatısında yer alan bir höyüktür. Eskişehir Ovası'nın batı kenarındaki höyük 80 metre çapında, 5 metre yüksekliktedir. Yerleşim gördüğü dönemlerde genişlik ve yüksekliğinin çok daha fazla olduğu yapılan sondajlardan anlaşılmaktadır. Buluntular Eskişehir Arkeoloji Müzesi'nde sergilenmektedir.

Küllüoba Höyüğü, Eskişehir İl merkezinin 35 km. güneydoğusunda, Seyitgazi İlçesi'nin 15 km. kuzeydoğusunda, Yenikent Köyü'nün 1.300 metre güneyindedir. Tepe, 300 x 150 metre ölçülerinde, 10 metre yükseklikte bir tepedir. Frigya dağlık bölgesinin kuzeyinde, yukarı Sakarya ovalarının batısında yer almaktadır. Ankara, Konya ve Afyon civarından gelen tüm doğal ulaşım hatları Küllüoba'nın bulunduğu bölgede birleşmektedir ve buradan batıya, Eskişehir, İznik, İnegöl ovalarına uzanır. Bu batıya giden yollar, Kuzey Ege, Güney Marmara, dolayısıyla Balkanlar'a devam eder.

Dündartepe Höyüğü, Samsun İl merkezinin 3 km. güneydoğusunda yer alan, günümüzde kentin yapı dokusu içinde kalan bir höyüktür. Dündartepe ya da Öksürük Tepe olarak geçen höyük Mert Deresi kıyısında, verimli topraklar arasındadır. Tepe, 220 x 200 metre boyutlarında olup yüksekliği 15 metredir.

Tell el Cüdeyde Höyüğü, Antakya İl merkezinin güneydoğusunda, Reyhanlı İlçesi'nin yaklaşık 2 km. güneydoğusunda yer alan bir höyüktür. Tell el Cüdeyde Amik Ovası'nın büyük höyüklerinden biri olarak kabul edilir. Tepe, 370 x 250 metre boyutlarında ve 31 metre yüksekliktedir.

Karaoğlan Höyüğü, Ankara İl merkezinin 25 km. güneyinde, Mogan Gölü'nün güneydoğu ucunda yer alan bir höyüktür. Bulunduğu bölge Ankara bölgesinden güneydoğu ve güneybatı yönlerine uzanan ana ticaret yollarının kavşağı durumundaydı. Tepe, 260 x 180 metre boyutlarında ve 18-20 metre yüksekliğindedir. Höyük Ankara – Konya kara yolu üzerindedir.

Asarcık Höyük, Ankara İl merkezinin batısında, Ayaş İlçesi'nin 9,5 km. kuzeybatısında, Ilıca Köyü'nün kuzeydoğu kenarında yer alan bir höyüktür. Yerleşme iki dere arasındaki bazalt bir yükselti üzerindedir.

Helvacı Höyücek Höyüğü, İzmir il merkezinin kuzeybatısında, Menemen İlçesinin kuzey-kuzeybatısında, Helvacı Köyü'nün 4 km. batı-güneybatısında yer alan bir höyüktür. Çevrede Höyücek ya da Üyücek adıyla bilinmekte olup, aynı addaki yerleşmelerden ayırabilmek için bu ad verilmiştir. Bununla birlikte bazı yayınlarda Höyücek, bazı yayınlarda da Helvacı olarak geçmektedir. Aşağı Gediz Ovası'nın batı kesiminde küçük bir tepe görünümündedir. Günümüzde denizden 18 km. içerdeki yerleşmenin iskan edildiği tarihlerde Gediz Nehri'ne daha yakın ve muhtemelen deniz kenarında olduğu düşünülmektedir. Kaçak kazılar ve yol yapımıyla kısmen tahrip olmuş durumdadır.

Yeni Yeldeğirmeni Tepe Höyüğü, Balıkesir ili Ayvalık İlçesi'nin güneyinde, Altınova'nın 1,5 km. batısında Ege Denizi'nden günümüzde 2,5 km. içeride yer alan bir höyüktür. Jeomorfoloji araştırmalarında prehistorik çağlarda denizin Höyük'ün önlerine kadar geldiği anlaşılmaktadır. Çanak çömlek dağılımına göre yerleşimin 100 x 90 metrelik bir alana yayılmış olduğu belirtilmektedir. Çevresi Madra Çayı'nın oluşturduğu alüvyon ovasıdır. Verimli bu toprakların Geç Neolitik Çağ'dan Erken Tunç Çağı ekonomisine geçişin koşullarını sağladığı belirtilmektedir.

Aharköy Höyük, Bilecik il merkezinin güneydoğusunda, eski adı Aharköy olan Yeşilyurt Köy'nün 2 km kadar güneybatısında yer alan bir höyüktür. Tepe, 100 metre çapında olup 4-5 metre yüksekliktedir. Bölgenin küçük höyüklerinden biridir. Bazı arkeolojik kaynaklarda Sarıket Mezarlığı olarak geçen Demircihöyük'ün 5 km kuzeyindedir. Doğalgaz hattı döşenmesi sırasında Höyük'ün batı kesimi kısmen tahrip edilmiştir.

Akçay 1 Höyüğü, Antalya İl merkezinin 25 km. kuzeybatısında, Elmalı İlçesi'nin 24 km. güneybatısında, Akçay Beldesi'nin 1 km. kadar güneydoğusunda yer alan bir höyüktür. Tepe, 125 metre çapında yassı bir tepedir. Elmalı Ovası'ndaki az sayıdaki Neolitik Çağ yerleşimi gösteren höyükten en önemlilerinden biri olarak görülmektedir.

Bahçetepe Höyüğü, Aydın il merkezinin doğusunda, Sultanhisar İlçesinin 5 km. batısında yer alan bir höyüktür. Ova seviyesinden 8 metre yükseklikte oval bir tepedir. Çiftekahveler yol ayrımında Ayrancılar Mevkii'ndedir. Höyüğün güneyi, doğu batı yönünde uzanan İzmir – Aydın Demiryolu tarafından kesilmiştir. Üzerinde günümüzde harap durumda bir bağ evi bulunmaktadır. Batı tarafından da toprak çekilmiş olduğu belirtilmektedir. Tüm bunlara ilaveten yıllardır yürütülen tarımsal faaliyetler ve kaçak kazılar yüzünden tahrip olmuştur. Büyük Menderes Ovası'nda, nehrin kuzeyinde, Aydın Dağları'nın güneyinde yer almaktadır.

Bozüyük Höyüğü, Bilecik ili Bozüyük İlçesi'nin yakınında, günümüzde yok olmuş bir höyüktür. Kazı sırasında çekilmiş fotoğraflara bakılarak yaklaşık olarak 13 metre yükseklikte ve 50 metre çapında küçük bir tepe olduğu anlaşılmaktadır.

Kandilli / Bahçehisar Höyüğü, Bilecik il merkezinin güney-güneydoğusunda, Kandilli Köyü'nün 4,3 km. kuzeydoğusunda yer alan bir höyüktür. Eskişehir Ovası'nın batı kesimindeki tepe, ova seviyesinden 7,5 km. yükseklikte 400 metre uzunlukta oval biçimlidir. Bu ölçüyle bölgenin en büyük höyüklerinden biridir. Kuzey kesimi daha yüksek olup yukarı kent izlenimi vermektedir. Arkeoloji yayınlarında yakınındaki köyün adıyla Kandilli olarak geçmektedir. Turan Efe ise yerleşmeyi, yerel adlandırma olan Bahçehisar adıyla vermektedir.

Orman Fidanlığı, Eskişehir il merkezinin 5–6 km. güneybatısında, Eskişehir Belediyesi'nin Orman Fidanlığı içinde yer alan bir düz yerleşmedir. Yerleşme Yukarı Porsuk Çayı Vadisi'ni kuzey tarafından çeviren ve Karabayırlar olarak bilinen tepelerin vadiye bakan yamacındadır. Yukarı Porsuk Vadisi'yle Eskişehir Ovası'nın birleştiği yerdedir.

Göltepe, Niğde il merkezinin kuş uçuşu yaklaşık olarak 30 km. güneydoğusunda, Çamardı İlçesi'nin 4. km. güneybatısındaki Celaller Köyü'nün 1,5 km. güneybatısında yer alan bir tepe üstü yerleşmedir. Göltepe adı verilen ve yaklaşık olarak 65 hektarlık bir alana yayılan doğal bir tepe üzerindedir. Buradaki yerleşme Erken Tunç Çağı'nda bir madenci köyü olarak karşımıza çıkmaktadır. Sur içinde 5 hektarlık, surun dışında da 3-5 hektarlık iskanıyla yaklaşık olarak 8-10 hektara yayılan bir yerleşmedir.

Çerkeshöyük, Ankara ili sınırları içinde, İç Anadolu Bölgesi'nin orta büyüklükteki bir höyüküdür. Yer yer tahribata uğramıştır. Bazı yayınlarda Çerkez Höyük', bazı yayınlarda da Çerkes Höyük olarak geçmektedir.

Ahlatlıbel Düz Yerleşmesi, Ankara il merkezinin yaklaşık olarak 14 km. güneybatısında, ODTÜ arazisi içinde, eski Yalıncak Köyü'nün güney – güneybatısında, Haymana yolu üzerinde yer alan bir düz yerleşmedir. Bölgede geniş bir alanın yakın geçmişte toprakla doldurulmuş olması nedeniyle, 1933 yılında kazısı yapılmış olan yerleşmenin tam olarak yeri yakın zamana kadar saptanamamıştı. Ancak Gülçin İlgezdi Bertram ve Jan - K. Bertram'ın çalışmalarıyla yerleşmenin yeri 2010 yılında saptanmıştır. Kale olarak tanımlanan mimari kalıntılar ve konumu dikkate alınarak bir bey şatosu olduğu düşünülmektedir.

Karayavşan Höyüğü, Ankara il merkezinin güneybatısında, Polatlı İlçesi'nin 20 km. doğusunda, Karayavşan Köyü'nün hemen yanında yer alan bir höyüktür. Polatlı – Haymana kara yolunun hemen kuzeyindedir. Tepe, 13 metre yükseklikte orta boy bir höyüktür.

Koçumbeli Yamaç Yerleşmesi, Ankara il merkezinin güneybatısında, eski Yalıncak Köyü'nün 1,5 km kadar güneyinde, günümüzde ODTÜ arazisi içinde kalan bir yamaç yerleşmesidir. Ahlatlıbel'in 2 km kuzeyindedir. Ahlatlıbel'le aralarında bir sıra tepe vardır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.