İçeriğe atla

Karameryem Muharebesi

Karameryem Muharebesi
Göyçay Muharebesi & Kafkasya Cephesi
Tarih16–30 Haziran 1918
(24 gün)
Bölge
Sonuç Osmanlı–Azerbaycan zaferi
Taraflar
 Osmanlı İmparatorluğu
Azerbaycan
Bakü Komünü
Ermeni Devrimci Federasyonu
Komutanlar ve liderler
Osmanlı İmparatorluğu Nuri Paşa
Aliağa Şıhlinski
Rüştü Bey
Stepan Şaumyan
Hamazasp Srvandztyan
Çatışan birlikler
Osmanlı İmparatorluğu Kafkas İslam Ordusu
Azerbaycan Millî Ordusu
Ermeni Devrimci Federasyonu
Güçler
2,000 ?

Karamaryan Muharebesi ya da Qaraməryəm Muharebesi (Azerice: Qaraməryəm döyüşləri), Stepan Şaumyan liderliğindeki Bakü Halk Komiserleri Sovyeti ile Nuri Killigil liderliğindeki Kafkas İslam Ordusu arasında gerçekleşmiştir.[1][2]

Muharebe

Karameryem'in İşgali

Daşnak savaşçıları tarafından desteklenen Bolşevik Ordusu: Azeriler, Gürcüler ve Dağıstanlılardan oluşan bir gruba saldırı başlattı. Bölgede Türk askeri desteğinin olmaması nedeniyle, savunan birlikler düzensiz bir savaşta geri çekilmek zorunda kaldı. Sonuç olarak Bolşevik-Daşnak birlikleri Karameryem'i başarıyla ele geçirdi.[1] İlk zafer Bolşevik-Daşnak birliklerine bölgede stratejik bir konum kazandırdı ve bölgede daha sonraki çatışmalar için zemin hazırladı.[3]

Kafkas İslam Ordusunun Tepkisi

Karameryem'in Bolşevik-Daşnak kuvvetleri tarafından ele geçirilmesinin ardından Kafkas İslam Ordusu yeniden toparlanarak ve karşı saldırıya geçerek tepki verdi. Ordu komutanı Nuri Paşa, Müslüman Kolordu Komutanı Aliağa Şıhlinski ve 5. Kafkas Tümeni Kurmay Başkanı Rüşdü Bey'in de aralarında bulunduğu ordu komutanları, cephedeki durumu değerlendirerek güçlerini tam olarak kullanmak için bir plan hazırladılar.bölgedeki stratejik konum ve bölgedeki diğer çatışmalar için zemin hazırladı.[1]

Bakü'ye yönelik başarılı saldırılar düzenlemek için gerekli önlemler alındı. Yerel komutanlara Azerbaycanlılardan silahlı gruplar oluşturmaları ve bunları Göyçay civarına göndermeleri talimatı verildi. Ayrıca Ağdaş'tan 2.000 kişilik silahlı bir grubun[4] Göyçay'a doğru hareket etmesi emredildi. Operasyonları desteklemek için Gence'den 46. ve 26. alaylar, toplar, dağ topları ve makineli tüfekler de dahil olmak üzere takviye birlikler gönderildi.[1]

Karşı saldırı hazırlıkları 27 Haziran'a kadar devam etti. Ancak Bolşevik-Daşnak kuvvetleri savaş hazırlık planından 26 Haziran'da haberdar oldu. Bolşevik ordusunun üç taburu 27 Haziran sabahı erken saatlerde Göyçay-Karameryem'e ulaştı ve kuzeyden 10. ve 13. alayların kanatlarına bir saldırı başlattı.[1]

Buna karşılık Kafkas İslam Ordusu, Azerbaycanlı gönüllü kuvvetlere düşmanın kanatlarına ve arkasına saldırılar düzenlemeleri ve geri çekilmelerini önlemek için Ağsu-Karameryem yolunu kesmeleri emrini verdi. Süvari birliği ve Ağdaş'tan gelen ek gönüllüler sağ kanattaki 13. Alay'a yardım etmek üzere gönderildi.[1]

Sonuç olarak Bolşevik-Daşnak kuvvetlerinin Bigr'e doğru ilerleyişi öğleden sonra saat 3 civarında durduruldu. Ayrıca 10. Kafkas Alayı cephesinde bir karşı saldırı fırsatı doğdu. Bu fırsatı değerlendiren 5. Kafkas Tümeni Komutanlığı, saat 18.00'de her iki alaya da karşı taarruz emri verdi. 10. Alay, düşman kuvvetlerini 3 kilometre kadar geri püskürtmeyi başardı. Ancak gecenin yaklaşması nedeniyle alay önceki mevzilerine geri dönme emri aldı.[1]

Savaş 29 Haziran'da da devam etti ve Kafkas İslam Ordusu önemli başarılar elde etti.[5] 10. ve 13. alaylar ilk anlardan itibaren inisiyatifi ele geçirerek düşman direnişini tamamen bozguna uğrattı. Muharebelerin sonunda Karameryem'in batı kısmı tamamen İslam Ordusu'nun kontrolüne geçerken, doğu kısmı kısmen onların kontrolünde kaldı.[1][6]

Kaynakça

Kitaplar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kursk Muharebesi</span> Alman-Sovyet muharebesi

Kursk Muharebesi, II. Dünya Savaşı sırasında Doğu Cephesi'nde, Alman kuvvetlerinin Kursk çıkıntısına karşı 1943 yılının Temmuz ve Ağustos aylarında giriştikleri genel taarruzdur. II. Dünya Savaşı sırasında yapılmış en büyük tank çarpışmalarından biri ve bir günde en fazla kayıp verilmiş hava çatışmaları bu muharebede gerçekleşmiştir. Almanların Doğu Cephesi'nde gerçekleştirdiği son stratejik taarruzdur. Sonucundaki Sovyet zaferi, Doğu Cephesi'nde inisiyatifi Sovyetlere vermiştir ve savaşın sonuna kadar da öyle kalmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Birinci İnönü Muharebesi</span> Askeri harekât

I. İnönü Muharebesi, 6 Ocak 1921 tarihinde iki koldan taarruza geçen Yunan kuvvetleriyle İnönü mevzilerinde savunmada olan Ankara Hükümeti kuvvetleri arasında yapılan muharebedir. 6 Ocak 1921 tarihine kadar Uşak ve Bursa bölgesinde hazırlıklarını sürdüren Yunanlar, Türk-Batı Cephesi birliklerinin Çerkez Ethem Kuvvetlerinin Tenkili harekâtı ile meşgul olmasından da faydalanarak, İnönü-Eskişehir istikametinde taarruza başladılar. 6-9 Ocak 1921 tarihleri arasındaki muharebeler, örtme ve emniyet kuvvetleri harekâtı şeklinde cereyan etti. İnönü mevzilerindeki muharebeler 10 Ocak 1921 tarihinde başlamış, Yunan kuvvetlerinin taarruz çıkış hatlarına çekildiği 11 Ocak 1921 tarihine kadar sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Kafkasya Cephesi</span> Osmanlı Cephesi

Kafkasya Cephesi, I. Dünya Savaşı'nda Osmanlı İmparatorluğu'nun 2. ve 3. orduları ile Rus İmparatorluğu Kafkas Ordusu'nun karşı karşıya geldikleri cephe. Kafkasya Cephesi, savaş sırasında Doğu Anadolu Bölgesi içlerine kadar genişlemiş, Trabzon, Bitlis, Muş ve Van şehirlerine kadar yayılmıştır. Kara harbi, Karadeniz Bölgesinde bulunan Osmanlı İmparatorluğu deniz gücü ve Rus donanması tarafından desteklenmiştir.

Bitlis Muharebesi, 1916 yılının yaz aylarında Bitlis şehri için Rusya İmparatorluk Kuvvetleri ve Osmanlı Ordusu arasında gerçekleşmiş bir dizi çatışmadır.

<i>Blitzkrieg</i> piyade ve hava desteğinin hızlı, ezici bir kuvvet yoğunluğunu kullanarak düşmanı kırmak, yerinden oynatmak ve dengesini bozmak için sürpriz saldırısı

Blitzkrieg ya da yıldırım harbi, II. Dünya Savaşı sırasında Almanların temel savaş doktrinidir. Doktrinin amacı hızlı ve ani saldırılarla, düşmanın düzenli bir savunma kurmasını engelleyip sonra da hızlı bir şekilde yok etmektir. I. Dünya Savaşı'nda uygulanan siper savaşı yöntemine karşı geliştirilmiştir. Tankların, uçakların ve zehirli gazların gelişmesiyle siper savaşları terk edilmeye başlanmış, daha çok hareketli savunmaya geçilmiştir. Almanların bütün savaş araçları bu doktrin üzerine üretilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kırkkilise Muharebesi</span> Osmanlı İmparatorluğu ile Bulgaristan Krallığı arasında geçen savaş

Kırkkilise Muharebesi veya Kırklareli Muharebesi, Osmanlı İmparatorluğu ile Bulgaristan Krallığı orduları arasında geçen Birinci Balkan Savaşı'nın bir parçası olan; 22 Ekim 1912 tarihinde başlayan ve 24 Ekim 1912'de Osmanlı ordusunun doğu Trakya'da yenilgisi, Bulgar zaferi ile son bulan; Osmanlı İmparatorluğu'nun I. Balkan Savaşı'nı kaybetmesine sebep olan en önemli muharebelerden biridir.

Gediz Muharebeleri, "Umum Kuvâ-yi Milliye Komutanı" olan Mirliva Ali Fuat Paşa ile Kuva-yi Seyyare Komutanı Çerkes Ethem'in Yunan işgaline karşı 1920 yılının Ekim ayı sonunda yaptıkları harekât. Taarruz planını Genelkurmay Başkanı İsmet Paşa kabul etmese de, TBMM kuvvetleri zayiatlar verdikten sonra Gediz'i geri alarak, İzmir'in İşgalinden sonra ilk defa Yunanların işgal ettikleri bir bölgeden geri çekilmelerini sağladılar. Harekâtın bitiminde Kuvâ-yi Milliye Komutanlığı lağvedildi ve Umum Kuvâ-yi Milliye Komutanı olan Ali Fuat Paşa Moskova Büyükelçiliğine tayin edildi. Yerine kurulan iki komutanlıktan "Batı Cephesi Komutanlığı"na Albay İsmet Bey, "Güney Cephesi Komutanlığı"na ise Refet Paşa tayin edildiler.

<span class="mw-page-title-main">Lüleburgaz Muharebesi</span>

Lüleburgaz Muharebesi veya Karaağaç Muharebesi ya da Pınarhisar Muharebesi, Birinci Balkan Savaşı'nda, 29 Ekim-2 Kasım tarihleri arasında; Bulgaristan Krallığı ile Osmanlı İmparatorluğu ordusu arasında yapılan ve Bulgar ordusunun kesin zaferi, Osmanlı ordusunun ağır yenilgisi ile sonuçlanan muhârebedir. Bu muhârebe de Kumanova Muharebesi, Kırkkilise Muharebesi ve İmroz Deniz Muharebesi ile birlikte, Osmanlı İmparatorluğu'nun Birinci Balkan Savaşı'nı kaybetmesine sebep en önemli muhârebelerden biri olarak görülmektedir. Ayrıca I. Balkan Savaşı'nın asker katılımı bakımından en büyük ve en geniş katılımlı muhârebelerinden biridir.

Kalimantsi Muharebesi, İkinci Balkan Savaşı sırasında, 17-24 Temmuz 1913'te Bulgar Ordusu ile Sırp-Karadağ ordusu arasında Vinitsa'da aynı adı taşıyan köyün yakınında yapıldı. Bu muharebesinde, Dördüncü Bulgar Ordusu savunma zaferi kazanıp Sırp saldırısını durdurmayı başardı ve Struma Vadisi'ndeki Yunan birlikleriyle birleşmelerini de engelledi.

<span class="mw-page-title-main">Zivin Muharebesi</span>

Zivin Muharebesi 25-26 Haziran 1877 tarihinde, Rus İmparatorluğu ile Osmanlı Devleti arasında gerçekleşen ve Osmanlı zaferi ile sonuçlanan muharebedir.

Maçka Muharebesi , 1877-78 Osmanlı-Rus Savaşı'nın doğu cephesine meydana gelen bir çatışmadır.

<span class="mw-page-title-main">Memmed Memmedyarov</span>

Memmed Memmediyarov – Azerbaycan'da Sovyet hakimiyetinin tesisi için uğraşmış; Azeri devrimci, devlet adamı, muhalif politikacı.

<span class="mw-page-title-main">Cihangir Berker</span> Azerbaycanlı tümgeneral

Cihangir Berker veya Cihangir Bey Novruzov Azerbaycan Cumhuriyeti'nin bir subayı, Türk Silahlı Kuvvetleri tuğgeneralidir.

Göyçay Muharebesi veya bazı kaynaklarda geçtiği adı ile Gökçay Muharebesi, I. Dünya Savaşı sırasında Kafkasya'da taarruzda olan Türk müşterek kuvvetleri ile Rus ve Ermeni Bolşevikler arasında gerçekleşmiştir.

Azerbaycan Halk Cumhuriyeti Milli Ordusu, Azerbaycan'ın bağımsızlığından sonra 1918 yılında Azerbaycan Halk Cumhuriyeti Hükûmeti tarafından oluşturulan milli bir ordudur. Azerbaycan Halk Cumhuriyeti silahlı kuvvetlerinin teşkilatı, cumhuriyetin ilanından itibaren başlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Habib Bey Selimov</span>

Selimov Hebib Bey Hacı Yusuf oğlu Tümgeneral, Azerbaycan Halk Cumhuriyeti'nin ilk Genelkurmay Başkanı, “Asgeran Savaşı Kahramanı” olarak bilinmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Alamidere Muharebesi</span>

Alamidere Muharebesi Birinci Balkan Savaşı sırasında 3 Kasım 1912'de Paşmaklı'nın 15 km güneydoğusundaki Alamidere köyü yakınlarında gerçekleşen Bulgar ve Osmanlı birlikleri arasında bir çatışmadır. 21. Sredna Gora Alayı, bu muharebede kazandığı başarı ile, Arda Nehrinin üst kısımlarını ele geçirdi ve Rodop Dağlarında Osmanlı hakimiyeti ve kontrolü sona erdi. Bulgarlarca önemli muharebelerden biri olarak kabul edilen bu muharebenin onuruna 1934'te Alamidere köyünün adı Türk isimlerini Bulgarlaştırma planı kapsamında bu muharebeye katılan Bulgar alay komutanının unvanı ve soyadı olan Albay Serafimovo olarak değiştirildi ve savaşın yapıldığı tepelerden birine Sredna Gora alayına atfen Srednogorets (Средногорец) adı verildi.

<span class="mw-page-title-main">Bregalnica Muharebesi</span> Bulgaristan Krallığı ile Sırbistan Krallığı arasında geçmiş olan muharebe

Bregalnica Muharebesi, Bulgaristan Krallığı ordusu ve Sırbistan Krallığı Karadağ Krallığı ordusu arasında 30 Haziran -9 Temmuz 1913 arasında gerçekleştirilen İkinci Balkan Savaşı sırasında yapılan muharebedir. İkinci Balkan Savaşının en büyük katılımlı muharebesidir. Bu muharebe Bulgarların Delçevo'ya çekilmesi ile sonuçlanmıştır. Makedonya'nın kaderi Bulgar mı yoksa Sırbistan toprağı olarak kalacağı bu muharebe ile şekillenmiş ve Makedonya Sırbistan Krallığı toprağı olarak kalmıştır. "Bregalnica Muharebesi" terimi esas olarak Yugoslav ve Sırp tarihçiliğinde kullanılmaktadır. Bulgar tarih kitaplarında bu olaylar çoğunlukla bir muharebe olarak değil, savaşın başlangıcında Bulgar 4. Ordusunun bir dizi muharebesi olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Yunus Hazarlı</span> Türk asker

Yunis Shekerov veya Yunus Hazarlı, Azerbaycan Cumhuriyeti Ordusu'nun subayı, Türk Silahlı Kuvvetleri'nin Albayıdır.

<span class="mw-page-title-main">Firudin Bey Daryal</span> Türk asker

Firudin Bey Daryal — veya Ferman bey Alıyev, — Azerbaycan Cumhuriyeti'nin bir subayı, Türk Silahlı Kuvvetleri albayıdır.