İçeriğe atla

Karamazov Kardeşler (film, 1958)

Karamazov Kardeşler
The Brothers Karamazov
"Karamazov Kardeşler" (The Brothers Karamazov) filminin sinema afişi
YönetmenRichard Brooks
YapımcıPandro S. Berman
SenaristRichard Brooks
Julius J. Epstein
Philip G. Epstein
Dostoyevski (roman)
OyuncularYul Brynner
Maria Schell
Claire Bloom
Lee J. Cobb
Albert Salmi
William Shatner
Richard Basehart
Judith Evelyn
MüzikBronislau Kaper
Görüntü yönetmeniJohn Alton
KurguJohn D. Dunning
StüdyoMGM
Avon
DağıtıcıMGM
CinsiSinema filmi
RenkRenkli (Metrocolor)
Yapım yılı1958
Çıkış tarih(ler)i20 Şubat 1958, New York
Süre145 dakika
ÜlkeAmerika Birleşik Devletleri ABD
Dilİngilizce
Diğer adlarıKaramazov Kardeşler (Türkiye)
Les frères Karamazov (Fransa)
I fratelli Karamazov (İtalya)
Los Hermanos Karamazov (İspanya)
Die Brüder Karamasov (Almanya)

Karamazov Kardeşler, 1958 ABD yapımı dramatik filmdir. Özgün adı The Brothers Karamazov olan film Türkiye'de 1970'li yıllarda TRT Televizyonunda, 2007'de de Business Channel'da gösterildi.

"Karamazov Kardeşler"i, tıpkı bu filmde de olduğu gibi, kendi yönettiği filmlerinin çoğunun senaryosunu kendisi yazan Oscar ödüllü Amerikalı yönetmen Richard Brooks yönetmiştir. Film, Rus yazar Dostoyevski'nin 1880 yılında bitirdiği, son ve zirve romanı olan Karamazov Kardeşler (Brat'ya Karamazovy, Братья Карамазовы)'den uyarlanmıştır. Brooks, senaryoyu kaleme alırken Julius J. Epstein ve Philip G. Epstein'dan yardım almıştı. Brooks, 19. yüzyıl Rus Edebiyatından yaptığı çevirilerle ünlenmiş İngiliz çevirmen Constance Garnett'ın Rusça aslından yaptığı çeviriyi esas almıştır.[1]

Baba Karamazov'u Lee J. Cobb, oğullarını da Yul Brynner, William Shatner, Richard Basehart ve Albert Salmi'nin canlandırdığı filmin kadın oyuncuları ise Maria Schell, Claire Bloom ve Judith Evelyn'dir. Filmde Maria Schell'in oynadığı gizemli kadın Grushenka rolünü kapabilmek için Marilyn Monroe'nun o tarihte çok mücadele ettiği Hollywood'da kulaktan kulağa dolaşmaktadır.[2] "Karamazov Kardeşler", hem Uzay Yolu televizyon dizisinin kaptanı William Shatner'ın, hem de Albert Salmi'nin sinemadaki ilk filmidir.[3]

Baba Karamazov rolüyle Lee J. Cobb En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu Akademi Ödülü'ne, film de Cannes Film Festivali'nde Altın Palmiye'ye aday gösterilmişti.[4]

Daha önce VHS formatında piyasaya verilmiş olan filmin 2009 yılı itibarıyla sadece İspanya'da üretilmiş bir DVD'si vardır.

Özet

1870'lerde Çarlık Rusyasındaki küçük Ryesk kasabasında geçen bu aile dramında varlıklı ama eli sıkı bir hovarda olan Baba Karamazov (Lee J. Cobb)'un dört erişkin oğluyla olan sorunları anlatılır. Kumarbaz, çapkın ve meteliksiz bir subay olan büyük oğul Dmitri (Yul Brynner), aileden kopuk yaşayan tanrı tanımaz nihilist oğul Ivan (Richard Basehart), onun aksine kendini dine vermiş bir keşiş olan Alexi (William Shatner) ve saralı gayrimeşru çocuk Smerdjakov (Albert Salmi) hepsi farklı annelerden doğmuşlardır. Bencil baba çocuklarına karşı çok acımasızdır.

Tepkiler

Genelde edebiyat eserlerinin sinema uyarlamaları film eleştirmenlerince pek başarılı bulunmazlar. Dostoyevski'nin Rus edebiyatının doruklarındaki bu dev eserinin Hollywood'da yapılmış bu ilk sinema uyarlaması da aynı şekilde söz birliği etmişçesine hiçbir eleştirmen tarafından beğenilmemişti. Her şeyden önce ağdalı bir dili olan ve karışık bir teknikle yazılmış bu hacimli romanı (Türkçe ilk baskısı 1700 sayfa ve dört ciltti) 2,5 saatlik bir filme sığdırmanın olanaksız olduğu, bunun için en az 4 saatlik bir film yapmak gerektiği belirtilmiştir. Nitekim romanın 1969 tarihli Sovyet uyarlaması 4 saat sürüyordu ve romana daha sadık bulunmuştu. Yine Rusya'da yapılan TV dizisi toplamda 7,5 saat uzunluğundaydı, Brezilya'da yapılan dizi ise birer saat süren 178 bölümden oluşuyordu.

Klasik eserlerin çizgi roman haline getirilmiş versiyonlarına (Classics Illustrated gibi) gönderme yapılarak bu filmin de bir klasikten çok bir 'klasik çizgi roman' gibi durduğu da ileri sürülmüştür. Oyuncuların yer yer iyi oyun çıkardıkları anlarda alkışı hak edecek kadar göz doldurdukları ama çoğunlukla düz ve ruhsuz oynadıkları hatta zaman zaman gülünç oldukları yazılmıştır. Romanın ruhunu yakalayamayan bu grotesk filmin dönemin atmosferini de yeterince yansıtamadığı ileri sürülmüştür.

Görüntü yönetmeni John Alton'un çektiği filmin çarpıcı sıcak renkli görüntüleri, ışıklandırması ve egzotik müziği neredeyse filmin yegane beğenilen tarafları olmuştur.[5]

Oyuncu kadrosu

Yul Brynner ve Maria Schell
Oyuncu Rolü
Yul BrynnerDmitri Karamazov
Maria SchellGrushenka
Claire BloomKatya
Lee J. CobbBaba Karamazov
Albert SalmiSmerdjakov (üvey kardeş)
William ShatnerAlexi Karamazov
Richard BasehartIvan Karamazov
Judith EvelynMme. Anna Hohlakov
Edgar StehliGrigory
Harry TownesIppoli Kirillov
Miko OscardIlyusha Snegiryov
David OpatoshuYüzbaşı Snegiryov
Simon OaklandMavrayek
Frank DeKovaYüzbaşı Vrublevski
Jay AdlerRehinci
Gage ClarkeSavunma avukatı
Ann MorrisonMarya
Mel WellesTrifon Borissovitch

Diğer "Karamazov Kardeşler" uyarlamaları

Richard Brooks'un 1958'de yönettiği bu film romanın o tarihe kadar yapılmış 4. sinema uyarlamasıdır ve Hollywood'da yapılan ilk uyarlama olma özelliğini de taşır. Aynı zamanda da renkli çekilmiş ilk uyarlamadır. 1921 ve 1931'deki uyarlamalar Almanya'da, 1947'deki uyarlama ise İtalya'da yapılmıştı ve siyah beyaz çekilmişlerdi.

Yıl Film Ülke Yönetmen Notlar
1921Die Brüder KaramasoffAlmanyaCarl FroelichSiyah beyaz
1931Der Mörder Dimitri KaramasoffAlmanyaErich Engels, Fyodor OtsepSiyah beyaz
1947I fratelli KaramazoffİtalyaGiacomo GentilomoSiyah beyaz
1958The Brothers KaramazovABDRichard BrooksRenkli (Bu maddenin konusu)
1969Bratya KaramazovySovyetler BirliğiKirill LavrovRenkli 232 dakika
1976"O Julgamento"BrezilyaEdison BragaTV dizisi. 178 bölüm (60'ar dak.)
2009"Bratya Karamazovy"RusyaYuriy Moroz8 bölülük TV mini dizisi. 440 dak.
2010"Karadağlar"TürkiyeOğuzhan TercanBu TV dizisinde Erdal Özyağcılar başrolde.

Kaynakça

  1. ^ "The Brothers Karamazov/writers" (İngilizce). IMDb. 14 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Aralık 2009. 
  2. ^ "The Brothers Karamazov/Plot Synopsis" (İngilizce). www.allmovie.com. 27 Ocak 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Aralık 2009. 
  3. ^ "The Brothers Karamazov/trivia" (İngilizce). IMDb. 29 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Aralık 2009. 
  4. ^ "Festival de Cannes: The Brothers Karamazov" (İngilizce). www.festival-cannes.com. 23 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Aralık 2009. 
  5. ^ "The Brothers Karamazov (1958)" (İngilizce). www.rottentomatoes.com. 11 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Aralık 2009. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Mario Puzo</span> Amerikalı gazeteci ve yazar (1920 – 1999)

Mario Gianluigi Puzo,. Amerikalı romancı ve senaristtir. Özellikle Baba adlı romanı ve filmiyle tanındı, suç ve mafya filmleri tarihine damgasını vurdu.

<span class="mw-page-title-main">Fyodor Dostoyevski</span> Rus romancı (1821-1881)

Fyodor Mihayloviç Dostoyevski (Rusça: Фёдор Миха́йлович Достое́вский,

<i>Karamazov Kardeşler</i> Dostoyevskinin romanı

Karamazov Kardeşler, Rus yazar Dostoyevski'nin romanıdır. Dostoyevski'nin hayatının zirve romanı olarak bilinir. Romanın büyük bir bölümü Staraya Russa'da yazılmıştır. Dostoyevski, oldukça ağır bir dili olan roman için iki yıla yakın zaman harcamış ve 1880 yılının Kasım ayında bitirmiştir. Kitabın yayımlanmasından yaklaşık dört ay sonra yine bu kitap için hazırladığı büyük çaplı bir proje olan Büyük Bir Günahkar'ın Anıları ile uğraşırken ölmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Alec Guinness</span>

Alec Guinness, İngiliz tiyatro ve sinema oyuncusu.

<i>Sonsuz Sokaklar</i> (film, 1954) 1954 İtalya yapımı melodramatik film

Sonsuz Sokaklar 1954 İtalya yapımı melodramatik filmdir. Özgün adı La Strada dır. İngilizce konuşulan ülkelerde özgün adının tam karşılığı olan The Road adı ile gösterilmiştir.

<i>Yedi Silahşörler</i>

Yedi Silahşörler 1960 ABD yapımı vestern macera filmidir. Özgün adı The Magnificent Seven dır. Sonraki yıllarda Türkiye'de TRT Televizyonunda özgün adının çevirisiyle yani Muhteşem Yedili adıyla da gösterime sunulmuştur.

<i>Başlangıç</i> Christopher Nolanın 2010 tarihli filmi

Başlangıç, 2010 bilimkurgu aksiyon filmidir. Film, Christopher Nolan tarafından yazılmış ve yönetilmiş olup, yapımcılığını eşi Emma Thomas ile birlikte üstlenmiştir. Başrollerinde Leonardo DiCaprio, hedeflerinin bilinçaltına sızarak bilgi çalan bir profesyonel hırsızı canlandırır. Bir başkasının fikrini bir hedefin bilinçaltına yerleştirmenin karşılığında suç geçmişinin silinmesi şansını teklif edilir. Kadroda Ken Watanabe, Joseph Gordon-Levitt, Marion Cotillard, Elliot Page, Tom Hardy, Cillian Murphy, Tom Berenger, Dileep Rao, Lukas Haas, Tohoru Masamune ve Michael Caine gibi isimler yer alır.

<i>Volkanın Altında</i>

Volkanın Altında, 1984 ABD - Meksika ortak yapımı psikolojik dramatik filmdir. Özgün adı Under the Volcano olan film sonraki yıllarda Türkiye televizyonlarında Yanardağın Altında adıyla da gösterilmiştir. Bu ad, filmin uyarlandığı romanın Türkiye'deki adlarından biridir.

<span class="mw-page-title-main">Lee J. Cobb</span> Amerikalı sinema oyuncusu (1911 – 1976)

Lee J. Cobb Amerikalı karakter oyuncusu ve oyuncu.

<span class="mw-page-title-main">Maria Schell</span>

Maria Schell, Avusturyalı sinema ve tiyatro oyuncusu. Savaş sonrasında Almanca konuşulan ülkelerin ilk sinema idolü o olmuştu.

<i>Acı Bir Hayat Öyküsü</i>

Precious: Based on the Novel "Push" by Sapphire 2009 yapımı ABD filmi. Yönetmenliğini Lee Daniels yapmıştır. Precious Sapphire'n 1996 yılında yayınlanan ödüllü bir romanı olan Push: A Novel bY Sapphire'den sinemaya uyarlanmıştır. Filmin oyuncu kadrosunda başrolde Gabourey Sidibe ile birlikte yardımcı rollerde Mariah Carey, Mo'Nique, Paula Patton ve Lenny Kravitz vardır. Film, Sidibe'nin ilk oyunculuk deneyimidir. Film bir dağıtım şirketi olmadan ilk kez, Push: Based On The Novel By Sapphire adıyla 2009 Sundance Film Festivalinde ve 2009 Cannes Film Festivalinde gösterilmiştir.

<i>İyi Niyetler</i> 1992 tarihli film

İyi Niyetler, 1992 yapımı senaryosunu Ingmar Bergman'ın yazdığı ve yönetmenliğini Bille August'un yaptığı İsveç yapımı dram ve yarı oto-biyografik film.

<span class="mw-page-title-main">Albert Salmi</span> Amerikalı sinema oyuncusu (1928 – 1990)

Albert Salmi,, Amerikalı tiyatro ve sinema oyuncusudur.

<span class="mw-page-title-main">Samantha Eggar</span> İngiliz oyuncu

Samantha Eggar İngiliz sinema ve televizyon oyuncusu ve seslendirme sanatçısıdır.

11. Cannes Film Festivali 2-18 Mayıs 1958 tarihleri arasında gerçekleştirildi. Altın Palmiye ödülünü Letyat zhuravli filmi ile Mikhail Kalatozov kazandı.

<span class="mw-page-title-main">Francesco Rosi</span> İtalyan film yönetmeni

Francesco Rosi, İtalyan film yönetmeni. Bireysel ve toplumsal sorunlara birlikte eğildiği filmleriyle uluslararası alanda tanınmıştır. Il caso Mattei filmiyle 1972 Cannes Film Festivali'nde Altın Palmiye kazandı.

Walter Lang, Amerikalı film yönetmeni.

<span class="mw-page-title-main">George Chakiris</span> Amerikalı oyuncu, dansçı ve Oscar ödülü sahibi

George Chakiris, Amerikalı aktör. West Side Story'nin 1961 film versiyonunda, Sharks çetesinin lideri Bernardo Nuñez rolünü oynamıştır ve bu rolüyle hem En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu Akademi Ödülü'nü hem de En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu Altın Küre Ödülü'nü kazanmıştır.

<i>Ill Cry Tomorrow</i>

I'll Cry Tomorrow (1955), otoriter annesinin baskısına isyan eden ve nişanlısının ölümünden sonra alkolizmle mücadele eden bir Broadway yıldızı olan Lillian Roth'un hikâyesini anlatan bir biyografik filmdir. Başrollerinde Susan Hayward, Richard Conte, Eddie Albert, Margo ve Jo Van Fleet vardır.

<span class="mw-page-title-main">Richard Basehart</span> Amerikalı sinema oyuncusu (1914 – 1984)

John Richard Basehart, Amerikalı bir aktördür. Denizin Dibine Yolculuk (1964–68) televizyon bilimkurgu dramasında Amiral Harriman Nelson olarak rol aldı Ayrıca Knight Rider (1982) dizisinin pilot bölümünde Wilton Knight'ı canlandırdı ve tüm dizi boyunca açılış jeneriğinde duyulan anlatımı sağladı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.