| Karalahna | |
|---|---|
| Üzüm (Vitis) | |
| Rengi | Siyah |
| Tür adı | Vitis vinifera Linné subsp. vinifera |
| Köken |  Türkiye |
| Önemli üretim yerleri | Bozcaada |
| VIVC kimliği | 6669 |
Karalahna Bozcaada'da yetişen bir Türk şaraplık üzüm çeşididir.
Eylül ayının ikinci yarısında olgunlaşan bu üzüm çeşidinin taneleri sık ve yuvarlaktır. Kabukları çok kalın değildir. Tanenli yüksek asitli şaraplar yapmaya müsaittir. Yoğun bir şekilde Bozcaada'da yetiştirilen bu üzüm çeşidi Tekirdağ'da da yetiştirilmektedir.
Bozcaada veya eski adıyla Tenedos, Türkiye'nin üçüncü büyük, Ege Denizi'nde ise Gökçeada'dan sonra ikinci en büyük adası ve Çanakkale ilinin bir ilçesidir.
Cacık, yoğurt, su, salatalık ve sarımsak ile yapılan soğuk Türk mezesi olarak bilinse de içine birçok sebze katılarak yapılan çeşitleri vardır. En çok bilinen çeşidi salatalık cacığıdır.Nane, yeşil soğan, kekik, dere otu, zeytinyağı vb malzeme ile zenginleştirilebilir. İçine rendelenmiş havuç ve marul katılan cacığa ise kış cacığı denir. Yunan mutfağında Τζατζίκι (caciki) olarak bilinen bir çeşidi yapılır. Daha kıvamlı olup sos ya da meze olarak tüketilir.
Üzüm, yaprak döken odunsu asmaların vitis cinsinden çiçekli bitki meyvesinin adıdır.
Türk şarabı, büyük şarap üreticisi olan ülkelerin gerisinde olmakla birlikte giderek tanınmakta ve üretim miktarı hızla artmaktadır.
Şampanya, ismini Fransa'nın Champagne şarapçılık bölgesinden alan bir köpüklü beyaz şarap türü. Şampanya genel kullanımda tüm köpüklü şarapları kastetmek için kullanılmakla birlikte, Avrupa Birliği ve diğer bazı ülkelerde Fransa'nın Champagne bölgesinde üretilmeyen köpüklü şarapların Şampanya adı altında etiketlenmesi yasadışıdır. Şampanya genellikle beyaz ve kırmızı üzümlerin kupajından üretilir.
Miralay Ahmet Bey Camii, Mersin'in Tarsus ilçesinde bulunan, adını onu yaptıran kişi olan Miralay Ahmet Bey'den alan camidir. Miralay Ahmet Bey tarafından yaptırılan eserler arasında Eski Hal Camii, 20 odalı bir medrese ve Bozcaada'da bulunan Alaybey Camii de yer almaktadır.
Bozcaada Kalesi, adanın yerleşim merkezinin sahilinde bulunan Bozcaada'nın tarihi kalesidir.
İtalyan şarabı, dünyada şarapçılık yapılan en eski ülkelerden biri olan İtalya'da yapılan şaraba verilen addır. İtalya dünyanın en önemli şarap üreticilerinden biridir ve 2005 yılı itibarı ile dünya üretiminin yaklaşık beşte birini üretmektedir.
Misket üzüm familyası, yüzyıllardır dünyada şarap üretimi, kuru üzüm ve sofralık üzüm olarak tüketilen Vitis vinifera türüne ait 200'den fazla üzüm çeşidini içerir. Renkleri, Muscat Ottonel gibi beyazdan, Moscato Giallo gibi sarıya, Moscato rosa del Trentino gibi pembeye ve siyaha yakın olan Hamburg Misketi 'ne kadar değişir. Misket üzümleri ve şarapları neredeyse her zaman belirgin tatlı çiçek aromalıdır. Misket üzüm çeşidinin çokluğu ve sayısı belki de en eski evcilleştirilmiş üzüm çeşidi olduğunu akla getirir. Vitis vinifera üzüm çeşidindeki çoğu familyanın Misket çeşidinden geldiğine dair teoriler vardır.
Kırmızı şarap, koyu renkli üzüm çeşitlerinden yapılan bir şarap türü. Kırmızı şarap kategorisindeki içeceklerin gerçek rengi, üretildiği üzüme göre, menekşeden tuğla kırmızısı ve kahverengiye kadar değişebilir. Koyu (siyah) üzümlerin suyu yeşilimsi-beyaz renktedir; kırmızı renk üzümün kabuğunda bulunan antosiyan pigmentlerinden gelir. Bu yüzden kırmızı şarap üretim sürecinin büyük bölümü, üzüm kabuğundan renk ve tat unsurlarının elde edilmesi üzerinedir.
Merlot hem tek çeşit (sepaj), hem de harmanlanmış (kupaj) üzümlerle şarap yapımında kullanılan lacivert renkli şaraplık bir üzüm çeşididir. Merlot ismi Fransızcada karatavuk anlamına gelen merle kelimesine küçültme eki eklenmesiyle oluşturulmuş olup muhtemelen üzümün rengi dolayısıyla bu ismi almıştır.
Karasakız, Trakya bölgesinde yetişen kırmızı şaraplık üzüm çeşididir. Bozcaada'da kuntra olarak bilinir. Uzun bir dönem konyak yapımında kullanılmıştır. Son dönemde gerek monosepaj gerekse diğer üzüm çeşitleriyle kupaj yapılarak şaraplık üzüm çeşidi olarak da kullanılmaktadır. Bozcaada'da karalahna üzümü ile sık sık kupajlanmaktadır. Eylül'ün ilk haftasında olgunlaşan erkenci bir üzüm çeşididir. Kabuğu ince, taneleri büyük ve yuvarlaktır. Genel olarak monosepaj olarak işlenen kuntra şarapları; düşük asitli, orta gövdeli, düşük tanenli ve yüksek alkollü olup, yıllandırmaya müsait değildir. Ancak son dönemde Trakya'daki bazı üreticiler üzümü işlemede uzmanlaşarak yıllanabilen örnekler de ortaya çıkarmışlardır. Özellikle Bozcaada'da ve Trakya'da yaklaşık 70 yaşında olan yaşlı kuntra bağlarından dikkate değer şaraplar çıkmaktadır.
Çavuş üzüm çeşidi özellikle Bozcaada-Çanakkale, Marmara Bölgesi ve İç Anadolu Bölgesi'nin çeşitli yerlerinde yetiştirilmekte olan pazar değeri yüksek, sofralık olarak kullanılan bir Türk üzüm çeşididir. Köken ve yayılışı hakkında farklı varsayımlar bulunan bu çeşit en çok Bozcaada’da yetiştirildiğinden, Türkiye'de Bozcaada çavuşu olarak bilinmektedir. Yapılan çalışmalar neticesinde Bozcaada çavuş üzümü 2020 yılında Türk Marka ve Patent Kurumu tarafından tescil edilerek, Bozcaada çavuş üzümü adı altında coğrafi işaret almıştır. Bağda erkenci bir üzüm çeşidir. Çiçeklenme dönemi hassastır. Salkımı büyük, taneler çok iri, çekirdekli ve ince kabukludur. Asmanın yaprakları geniştir. Sofralık olarak çekirdeksiz üzümlerin tercih edilmesi sebebiyle sofralık kullanımdaki pazar payı düşmektedir. Son dönemde özellikle Bozcaada'da beyaz şarap yapımında da kullanılmaktadır. Şarapları genel olarak düşük asitli ve çok aromatik olmayıp, yıllandırmaya müsait değildir.
Sarısalkım, Gaziantep ilinin Şahinbey ilçesine bağlı bir mahalledir. Ķöyün eski adı Ispatırın olup, TDK kaynaklarında anlamı "ince kabuklu sarımtrak renkli bir üzüm çeşidi" olarak geçmektedir.
Semillon, çoğunlukla Fransa ve Avustralya'da sek beyaz ve tatlı şarap yapmak için kullanılan altın renkli beyaz bir üzüm çeşididir. İnce kabuğu ve Botrytis cinerea'ya duyarlılığı sayesinde tatlı şarap bölgesi Sauternes AOC ve Barsac AOC'de geniş bir alanda yetiştirilmektedir. Adelaide Üniversitesi'nin 2010 yılında açıkladığı istatistiklere göre dünyada yaklaşık 22000 hektar bir alanda ekilidir.
Carignan, daha çok Fransa ve Batı Akdeniz'de bulunan, dünya çapında yaygın olarak ekilen İspanya kökenli kırmızı bir üzüm çeşididir. Vitis vinifera türü içerisinde yer almaktadır. Fransa, Kaliforniya'nın Orta Vadisinde, genellikle ucuz sofra şarabı üretiminde kullanılan önemli bir üzüm çeşidi olarak görülmüş olsa da, son yıllarda, özellikle Güney Fransa ve Katalonya'da birçok şarap üreticisinin, kalite şarap üretmek için de kullanıdığı bir üzüm çeşidi haline gelmiştir.
Airén, genellikle şarap yapımında kullanılan beyaz bir üzüm olan Vitis vinifera çeşididir. Bu üzüm, yetiştirilen tüm üzümlerin neredeyse dörtte birini temsil ettiği İspanya 'ya özgüdür. 2010 yılı itibarıyla Airén'in, neredeyse yalnızca İspanya'da bulunmasına rağmen, 2004'te 306.000 hektar olan 252.000 hektar ile dünyanın en çok yetiştirilen 3. üzüm çeşidi olduğu tahmin ediliyordu. Airén asma sayısı açısından düşük yoğunlukta ekilme eğiliminde olduğundan diğer bazı türler daha çok ekilir.
Grüner Veltliner şarap yapımında kullanılan Vitis vinifera türü içerisinde yer alan beyaz bir üzüm çeşididir. Genel olarak Avusturya, Macaristan, Slovakya ve Çekya'da yetiştirilmektedir. Avusturya'nın en çok dikilen üzüm çeşididir. Yaprakları 5 loblu, salkımları uzun ve sıkıdır. Koyu yeşil taneli bu üzüm çeşidi Kuzey yarımküre'de genellikle Ekim ayı ortalarında hasat edilmektedir.
Zırva tatlısı veya Zırvâ esas malzemesi nişasta, kuru üzüm, kuru incir, kuru kayısı olan tatlıdır. Osmanlı mutfağında bulunur. Osmanlı Devleti fetihlerle yeni topraklara kazandıkça, zırva da malzemesini değiştirmiştir. Bal, pekmez, hurma ve daha sonraları ceviz, çam fıstığı gibi maddelerin katılması ile aşure kıvamında bir tatlı haline gelmiştir. Bartın mutfağında yapılan çeşidi vardır.
Vasilaki, Bozcaada'nın yerel, beyaz, şaraplık üzümüdür. Kökeni Bizans'a kadar dayanmaktadır. Ancak Bozcada'ya 1900'lü yılların başında Dedeağaç'tan (Aleksandrapoli) getirilmiştir. Yunanistan kökenli Vasiliko üzüm çeşidi ile karıştırılmamalıdır. Günümüzde Bozcaada, Çanakkale Lapseki'de ve Tekirdağ'da yetiştirilmektedir. Anadolu Yapıncağı, Kabudağı ya da Altıntaş isimleriyle de anılmaktadır.