İçeriğe atla

Karakurum Karayolu

Koordinatlar: 35°36′K 74°39′D / 35.600°K 74.650°D / 35.600; 74.650
Başlığın diğer anlamları için Karakurum sayfasına bakınız.
Karakurum kara yolunun genel haritası
Karakurum kara yolundaki en yüksek nokta: Huncerap Geçidi

Karakurum kara yolu dünyada asfaltla kaplı en yüksek yoldur. Karakurum sıradağları üzerinden Khunjerab Geçidi (okunuşu Huncerap) içinden geçerek Çin ile Pakistan'ı birbirine bağlar. Yakın geçmişte onaylanmış yüksekliği 4.693 metredir (15.397 fit).

Karayolu, Pakistan'ın kuzey bölgesi Baltistan'ı antik İpek Yolu'na bağlar, 1.200 kilometre yol katederek Çin'in Sincan bölgesinde bulunan Kaşgar'dan Pakistan'ın Abbottabad Bölgesi'ndeki Havelian'a varır. Karayolunun bir uzantısı, İslamabad'ın batısında, Hasan Abdal'daki Grand Trunk Yolu ile birleşir. Karayolunun büyük bölümü Baltistan boyunca devam eder.

Turizm

Çin'in Sincan bölgesinde bulunan Karakurum kara yolu

1 Mayıs 1986'da yabancı ziyaretçilere açılan Karakurum zamanla macera seyahati için uygun bir rota haline gelmiştir. Dağcılar da, bölgede bulunan birçok yüksek dağ, buzul ve göle kolay ulaşabildikleri için bu yolu tercih ederler. Bölgede, iki büyük dağcı merkezi bulunmaktadır. Karakurum kara yolu İslamabad'dan Gilgit ve Skardu'ya olan ulaşımı da sağlar.

ABD'deki 11 Eylül olaylarının ardından Pakistan'ın yasak bölge ilan edilmesi, yola olan ilgiyi kısmen azaltmıştır. Birçok Avrupalı dahil olmak üzere, İngilizce konuşmayan ülkelerden gelen turistler gezilerine devam ediyorlar, ancak İngiliz ve Amerikalı turistler bölgeye pek uğramıyorlar.

Dağlar ve buzullar

Karakurum kara yolu Pakistan'ın kuzeyindeki birçok zirveye ve Çin'in Sincan bölgesindeki bazı zirvelere seferlerin ulaşımını sağlar. Bölgede, aralarında dünyanın en büyüklerinden olan Baltoro Buzulu'nun da bulunduğu pek çok buzul vardır. 8.000 metreden yüksek dağlar olan sekizbinliklerden Pakistan'da bulunan beş tanesine Karakurum kara yolu aracılığıyla ulaşılabilinir.

Zirveler:

  • K2, Çin - Pakistan sınırı, dünyanın 8.611 m. ile en yüksek 2. zirvesi.
  • Nanga Parbat, Pakistan, dünyanın 8.125 m. ile en yüksek 9. zirvesi.
  • Gasherbrum I, Çin - Pakistan sınırı, dünyanın 8.080 m. ile en yüksek 11. zirvesi.
  • Broad Zirvesi, Çin - Pakistan sınırı, dünyanın 8.047 m. ile en yüksek 12. zirvesi.
  • Gasherbrum|Gasherbrum II-IV, Pakistan, dünyanın 8.035 m. - 7.932 m. ile en yüksek 13. - 17. zirvesi
  • Masherbrum (K1), Pakistan, dünyanın 7.821 m. ile en yüksek 22. zirvesi.
  • Muztag Ata, Çin, 7.546 m.
  • Kongur Dağı, Çin, 7.719 m.

Göller

Karakurum kara yolu ile çeşitli göllere de ulaşım sağlanır.

Deosai düzlükleri

Skardu'nun güneyinde ve Astor Vadisi'nin doğusunda yer alan Deosai Düzlükleri dünyanın 4.115 m. (13.500 fit) ile en yüksek ikinci düzlüğüdür. 3.000 km² alan kaplayan bölge, 1993 yılında Ulusal Park ilan edilmiştir.

Kaya sanatı ve petroglifler

Pakistan'ın kuzeyinde Karakurum kara yolu boyunca Hunza ve Shatial arasındaki on büyük kazı alanında 20.000 parçadan fazla kaya ve petroglif bulunmaktadır. Oymalar yerli halkın yanı sıra, bu ticaret yolundan geçen çeşitli istilacılar, tüccarlar ve hacılar tarafından da yapılmıştır. MÖ 5000 ile 1000 yılları arasındaki erken dönem motiflerinde, tek hayvanlar, üçlü adamlar ve hayvanların avcılardan büyük olduğu av sahneleri görülür. Bu oyma eserler, taş aletlerle kayaya vurulup üzeri cilalanarak yapılmıştır, bu sayede kaç yaşında olduklarını anlamak mümkündür.

Arkeolog Karl Jettmar çeşitli yazıtlardan bölgenin tarihi hakkında derlediği bilgileri Kuzey Pakistan'ın Kaya Oymaları ve Yazıtlar (Rockcarvings and Inscriptions in the Northern Areas of Pakistan) ve Between Gandhara and the Silk Roads - Rock carvings Along the Karakoram Highway (Gandhara ve İpek Yolu Arasında - Karakurum Karayolu Boyunca Kaya Oymaları) kitaplarında bir araya getirmiştir.

Gilgit ve Kaşgar arasında ulaşım

Mart 2006'da, her iki ülkenin hükûmetleri, 1 Haziran 2006'dan başlayarak Pakistan-Gilgit ile Çin-Kaşgar arasında günlük otobüs seferlerinin başlayacağını ve kara yolunun 600 kilometrelik bölümünde yol genişletme çalışmalarının yapılacağını duyurdular. [1]15 Şubat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..

Toprak kaymaları çoğu zaman trafiği birkaç saatliğine engeller

Hava

Karakurum kara yolunun seyahat etmeye en uygun zamanları, ilkbahar ve sonbaharın başıdır. Sert kışlarda yoğun kar yağışı kara yolunu uzun süre kapatmaktadır. Temmuz ve Ağustos aylarındaki ağır muson yağmurları ise, çamur kaymalarına yol açarak kara yolunun kısa sürelerle kapanmasına yol açar. Huncerap Geçidi'nde bulunan Çin ve Pakistan sınırı sadece 1 Mayıs ve 15 Ekim tarihleri arasında açıktır.

Pakistan Karakurum kara yolunda bir kilometre taşı

Tarih

Yirmi yıllık çalışmanın ardından 1978 yılında tamamlanan Karakurum kara yolu Pakistan ve Çin hükûmetleri tarafından yapılmıştır. Karayolunun yapımı sırasında çoğunlukla toprak kayması ve düşmelerle birkaç yüz Pakistanlı ve Çinli işçi yaşamını kaybetmiştir. Karakurum kara yolu, antik İpek Yolu'nun birçok güzergâhından birinin üzerinde bulunur.

Pakistan tarafındaki yol FWO (Frontier Works Organization) tarafından yapılmış, Pakistan Ordusu İstihkâm Sınıfı işçi olarak çalışmıştır. Şu anda Pakistan ordusunda Karakurum kara yolunun tarihi üzerine bir çalışma yürütülmektedir. Yolun yapımında çalışmış emekli Tuğgeneral Muhammad Mumtaz Khalid, Karakurum kara yolunun tarihini yazmaktadır.

Hindistan ve Pakistan arasındaki Keşmir sorunu, Karakurum kara yoluna stratejik ve askerî önem katmaktadır.

Kaynakça

    • Curzon, George Nathaniel. 1896. The Pamirs and the Source of the Oxus. Royal Geographical Society, London. Reprint: Elibron Classics Series, Adamant Media Corporation. 2005. ISBN 1-4021-5983-8 (pbk; ISBN 1-4021-3090-2 (hbk).

Ayrıca bakınız

Wikimedia Commons'ta Karakurum Karayolu ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Sincan Uygur Özerk Bölgesi</span> Çin Halk Cumhuriyetinde özerk bölge

Sincan veya Şincan Uygur Özerk Bölgesi, Türkiye Türkçesinde yazılmış resmi Çin devlet kaynaklarında Xinjiang Uygur Özerk Bölgesi veya sadece Xinjiang olarak geçer, Çin'in kuzeybatısında bulunan bir özerk bölge. Güneyde Tibet Özerk Bölgesi, güney doğuda Çinghay ve Gansu eyaletleri, doğuda Moğolistan, kuzeyde Rusya, kuzeybatıda Kazakistan ve batıda Kırgızistan, Tacikistan, Afganistan, Pakistan ve Hindistan kontrolündeki Keşmir bölgesiyle komşudur. 1.664.897,17 km² yüzölçümü ile Çin Halk Cumhuriyeti'nin en geniş idari bölgesidir. Başkenti Urumçi, resmî dilleri Uygurca ve Standart Çincedir.

<span class="mw-page-title-main">Orta Asya</span> Asyanın okyanuslardan uzak iç kesimi

Orta Asya, dar anlamıyla geçmişte Sovyetler Birliği'nin parçası olan beş ülkeyi tanımlar. Geniş anlamda ise Afganistan, Pakistan'ın kuzeyi, Çin'in batısı, Moğolistan ve Rusya'nın bir kısmı ile kuzeydoğu İran'ı içeren bölge ve bölgeyi tanımlamak için kullanılan coğrafi terim. Asya'nın dünya okyanuslarından uzak iç kesimini belirtmek için kullanılır, bölgenin bu denizlere kapalı oluşu başlıca ana özelliğidir. Orta Asya, aynı zamanda Türk halklarının anayurdudur.

<span class="mw-page-title-main">Tanrı Dağları</span> Orta Asyada yer alan sıradağlar

Tanrı Dağları ya da Tien-Şan, Orta Asya'da bulunan büyük dağ sistemlerinden birini oluşturan sıradağlardır.

<span class="mw-page-title-main">Pamir Dağları</span> Orta Asyada bir sıradağ

Pamir Dağları, Orta Asya'da Tacikistan-Çin, Sincan Uygur Özerk Bölgesi sınırında bulunan, lalenin ana vatanı olan ve Himalaya Dağları'nın kuzey silsilelerini teşkil eden sıradağlar.

<span class="mw-page-title-main">Buzul</span> büyük kar ve buz kütlesi

Buzul, dağ zirvelerinde yaz kış erimeyen ve yer çekiminin etkisiyle yer değiştiren büyük kar ve buz kütlesidir. Eğimli arazilerde yıllar boyunca biriken kar kütlesinin önce buzkar, sonra da buza dönüşmesiyle oluşur. Buzullar okyanuslardan sonra dünya üzerindeki ikinci büyük su deposu ve en büyük tatlı su deposudur, tatlı suyun % 98,5'ini oluştururlar. Hemen hemen her kıtada buzullara rastlanır. Dünya'nın belirli bölgeleri, bütün yıl erimeyen ve "buzul" adını alan buzlarla kaplıdır. Bunlar kutup bölgeleriyle yüksek dağların tepeleridir. Buzul oluşabilecek bölgenin deniz yüzeyinden yüksekliği, enlemin artmasıyla azalır. Ekvator yakınlarında 0° enlem çevresinde buzullara rastlamak için Runewenzorilerin 4.400 m yüksekliğine çıkmak gerekirken, Alplerde (45°) 2500 m'ye, Norveç'te (60°) 1500 m'ye çıkmak yeterlidir. Kutupta buzullara deniz yüzeyinde rastlanır.

<span class="mw-page-title-main">Süphan Dağı</span> Doğu Anadolu Bölgesinde Van Gölünün hemen kuzeyinde bulunan sönmüş bir stratovolkan

Süphan Dağı, Doğu Anadolu Bölgesi'nde Van Gölü'nün hemen kuzeyinde bulunan bir stratovolkandır.

<span class="mw-page-title-main">Tibet</span> Asyada bir yayla bölgesi

Tibet Orta Asya'da Tibet halkının anavatanı olan bölge. Ortalama 4.900 metrelik yükseltisiyle "Dünyanın Çatısı" diye tanınır. Kuzeyinde Çin'in Sincan Uygur Özerk Bölgesi ve Qinghai, doğusunda Sichuan, güneyinde Hindistan, Nepal ve Bhutan vardır. Başkenti Lhasa'dır.

<span class="mw-page-title-main">Siachen Buzulu</span>

Siachen Buzulu, Himalayalar'ın doğu Karakurum sırasında bulunan bir buzuldur. Karakoram'da bulunan en uzun kutup bölgeleri dışında bulunan ikinci en uzun buzuldur. Deniz seviyesinden 5.753 m yüksekliğinden başlayıp 3.620 m'ye kadar inmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Nanga Parbat Dağı</span> Pakistanda dağ

Nanga Parbat Dünyanın en yüksek 9. dağı. Urdu dilinde adının anlamı "Çıplak Dağ"dır. Pakistan'da Gilgit–Baltistan,Kaşmir bölgesinde yer alır, Karakurum Dağları'nın uzantısında bulunur. Tırmanması en tehlikeli dağlardan biri olarak kabul edilir. İlk kez 1953 yılında zirvesine tırmanılmıştır. 2022 itibarıyla 261 kişi zirvesine ulaşabilmiştir ve dağa tırmanmaya çalışan 31 kişi zirveye çıkamadan hayatını kaybetmiştir. Bu kadar tehlikeli olmasının ana sebebi dağdaki hava şartlarının öngörülemez olmasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Opal, Sincan</span> Çinin Sincan Uygur Özerk Bölgesinde bulunan bir köy.

Opal,, Çin'de Kaşgar'ın 50 km güneybatısında Çin'den Pakistan'a giden eski İpek Yolu güzergahında Karakurum Karayolu üzerinde Kaşgar Kuna Şehir İlçesi, 'ne bağlı bir vaha köyüdür. Bazı araştırmacılara göre, Divânu Lügati't-Türk'te;

<span class="mw-page-title-main">Karakul Gölü</span>

Karakul Gölü, yaklaşık olarak 200 km Kaşgar'a uzaklıkta Kızılsu Kırgız Özerk İli sınırları içinde, Karakurum Karayolu üzerinde, daha Taşkurgan Tacik Özerk İlçesi gelmeden Khunjerab Geçiti Çin - Pakistan sınırı yakınlarında denizden 3600 metre yükseklikte bulunan bir dağ gölüdür.

<span class="mw-page-title-main">Torugart Geçiti</span>

Torugart Geçiti, ortalama deniz seviyesinden 3.752 metre yükseklikte konumlanan Orta Asya'nın Tanrı Dağlarında bir dağ geçitidir. Kırgızistan Narin İli'ni, Çin Sincan eyaletine bağlar.

<span class="mw-page-title-main">Gilgit-Baltistan</span>

Gilgit-Baltistan veya Pakistan Kuzey Bölgeleri, Keşmir bölgesinin kuzey kesiminde Pakistan sınırları içinde özerk bir statüye sahip Pakistan'ın Keşmir Bölgesindeki Federal idari yönetim bölgesi.

<span class="mw-page-title-main">Şaksgam Vadisi</span>

Şaksgam Vadisi, Şaksgam Nehri'nin her iki yakasında Karakurum'dan Kunlun aralığına uzanan 9.900 km²'lik bir vadidir. Vadinin bulunduğu bölge Çin'in Sincan Uygur Özerk Bölgesi'ne bağlı Kaşgar ilinin Kağılık ilçesi ile Taşkurgan Tacik Özerk İlçesi sınırları içerisinde yer almakta olup Hindistan tarafından Cemmu ve Keşmir'in bir parçası olarak hak iddia edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Baltoro Muzdağ</span>

Baltoro Muzdağ, Pakistan'ın Gilgit-Baltistan bölgesi ile Çin'in Sincan Uygur Özerk Bölgesi arasında yer alan Karakurum dağlarının bir alt bölümüdür. Bölge aynı zamanda Hindistan tarafından hak iddia edilmektedir.

Bu sayfa, hem küresel hem de ulusal açıdan Çin'deki uç noktaları'nın listesidir.

<span class="mw-page-title-main">Turfan Karızı</span>

Çin'in Sincan Özer Bölgesi'ndeki Turfan Depresyonu'nda bulunan Turfan'daki Turpan su sistemi ya da Turfan su sistemi Turfan halkı tarafından uyarlanan dikey bir tünel sistemidir. Yerel Uygur dilinde karız kelimesi "kuyu" anlamına gelmektedir. Turfan, karız su sistemini ve diğer tarihî eserleri sergilemeye adanmış Turfan Su Müzesi'ne de ev sahipliği yapmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Rakapoşi</span> Pakistandaki dağ

Rakapoşi, Karakurum Sıradağları'nda bulunan bir dağdır. Dumani adıyla da bilinmektedir. Dünyanın en yüksek 27. zirvesidir. Kaydedilmiş ilk başarılı tırmanışı 1958 yılında Mike Banks ve Tom Patey gerçekleştirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Huncerap Geçidi</span>

Huncerap Geçidi, Pakistan'ın kuzey sınırında ve Çin'in güneybatı sınırında Sincan Uygur Özerk Bölgesi arasında bulunan bir dağ geçididir. Geçit, stratejik bir konumda Karakurum Dağları'nda 4.693 metre yükseklikte yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Ladah</span>

Ladah, Asya ülkesi Hindistan tarafından bir ittifak bölgesi olarak yönetilen, daha geniş bir Keşmir bölgesinin bir parçasını oluşturan ve 1947'den beri Hindistan, Pakistan ve Çin arasında tartışma konusu olan bir bölgedir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.