Karakoçan

Karakoçan
İlçe
Türkiye'de yeri
İlçe sınırları haritası
Ülke	Türkiye
İl	Elazığ
Coğrafi bölge	Doğu Anadolu Bölgesi
İdare
• Kaymakam	Nebi Çanga[1]
• Belediye başkanı	Cafer Oğur (DEM Parti)
Yüzölçümü
• Toplam	1085 km²
Rakım	1090 m
Nüfus  (2018)
• Toplam	28.702
• Kır	13,809
• Şehir	14.625
Zaman dilimi	UTC+03.00 (TSİ)
Posta kodu	23500
İl alan kodu	424
İl plaka kodu	23
Resmî site http://www.karakocan.bel.tr/

Karakoçan (Osmanlıca: تپه Tepe,^[4][5] Ermenice: Օխու Ohu, Kürtçe: Dep^[5]) Elazığ ilinin bir ilçesidir. 1936 yılında ilçe olmuştur. İlçenin bugün itibarıyla 1 beldesi, 88 köyü, 7 mahallesi bulunmaktadır. Karakoçan'a bağlı tek belde olan yerleşim yeri Sarıcan adını taşımaktadır. Sarıcan Beldesi iki mahalleden oluşmaktadır. Bunun dışında Çan ve Başyurt adıyla iki adet bucağı bulunmaktadır. 2020 yılı nüfus sonuçlarına göre 14.625’i merkezde olmak üzere toplam nüfusu 28.434’tür.

Karakoçan'ın merkezinde tarihi yönden önem taşıyan herhangi bir yerleşim birimi olmamasına karşın, yakın köylerinde ve civarında tarihi yönden önem taşıyan birçok yerleşim birimi bulunmaktadır. Bunların başında Karakoçan ilçesi ile Mazgirt ilçesi (Tunceli) sınırını teşkil eden Peri çayı üzerinde yapılmış olan ve ilçeye 12 km uzaklıkta bulunan Bağin Kalesi gösterilebilir. Ayrıca ilçeye bağlı birçok köyde bulunan tarihi kiliselerde diğer eserler olarak karşımıza çıkmaktadırlar.

Zengin doğal güzelliklere sahip olan ilçede, Peri Çayı kenarında bulunan Golan kaplıcalarını her yıl binlerce kişi sağlık amacıyla ziyaret etmektedir. Yine ilçe merkezinde Kalecik Barajı Çamlığı, Beyaz Çeşme Mesire Yeri, Güzelbaba Ormanı yaz aylarında halkın rağbet ettiği dinlenme yerleridir.

• İlçede sürekli olarak düzenlenen festivalerden ilki Bal Festivalidir. Her yıl düzenli olarak gerçekleştirilen bu etkinlikte bal üreticileri ve vatandaşlar festival havasında bir araya gelip, çeşitli etkinlikler düzenlenmektedirler.
• Ayrıca ilçeye bağlı Sarıcan Beldesi'nde her yıl düzenlenen; Sarıcan Kültür ve Sanat Festivali bulunmaktadır.
• İlçede düzenlenen bir diğer festival ise; Okçular Köyü Derneği'nce, Okçular köyünde 2009 yılında düzenlenmeye başlayan "Peri Suyu Festivali'dir".
• Pamuklu Köyünde düzenlenen yaz festivali ise ilçenin ayrı bir festivalidir. 2007 yılından bu yana geleneksel olarak tekrarlanır.
• Karakoçan köyünde her Ramazan ayı SahurCON festivali düzenlenir. Festival boyunca her iftar akşamı ekmek arası çökelek yenir ve her iftarda yöreye özel yemekler yenir. Son SahurCON olan SahurCON '14'e 128 kişi katılmıştır. Aynı zamanda, Almanya'nın Stuttgart şehrinde de eş zamanlı bir SahurCON Deutschland gerçekleştirilmiştir.^[]

İlçeye 3 km uzaklıkta yer alan Kalecik Baraj Gölü, 1970'li yıllarda eski Kalecik köyünün üzerine inşa edilmiş ve çevre düzenlemesi yapılarak mesire alanı haline getirilmiştir. Son yıllarda bakımsız olan kalecik baraj gölü 2013 yılında kaymakamlık tarafından yapılan düzenlemeler ile tekrar halkın hizmetine açılmış burada restaurant,kır düğün salonu, koşu alanı çocuk oyun alanları ile mescit yapılmıştır

İlçeye bağlı Hamurkesen Köyü yakınında bulunan ve ormanlık alan içerisinde bulunan Hırsız Çeşmesi mesire alanı 1 adet de çocuk parkı bulunmaktadır. 2005 yılında Karakoçan kaymakamlığı'nca yaptırılan büyük mermer yapılı birde çeşme ile mermer masası bulunmaktadır.

Bu mesire alanı etrafında ilginç doğa yapılarını barındırmaktadır. Mesire alanının 500 metre doğusunda yer alan kayalık dağ arazide, nehir kenarında tarih öncesi devirlerde insanların yaşadığı şekillendirilmiş mağaralar yer almaktadır.

Mazgirt iline bağlı olup, Karakoçan'dan da ulaşımı kolaydır. Kaleye merdivenle girilir. İçinde taşlar oyularak yapılan büyük bir oda mevcuttur. Kalenin içerisindeki surlardan çok az bir kalıntı kalmıştır. Ayrıca kale üzerinde çok sayıda gıda mahzeni (kaya oyuğu şeklinde) ve tünel merdiven bulunmaktadır. Bu merdivenler yer yer bölünmelere uğradığı için tam olarak işlevi anlaşılmamakla beraber, kale üzerinden kalenin bulunduğu nehrin yamacına doğru inmesi dolayısıyla su ihtiyacını karşılamada güvenli ve kısa bir yol olarak kullanıldığı varsayılmaktadır.

Kalenin yapım tarihi kesin olarak bilinmemektedir. Giriş kapısı Peri Çayına bakan yamaçta olan kalenin surları büyük ölçüde yıkılmıştır. Kale’de Urartu Kralı Menuas’a ait olan yazı bulunmuş ve hâlen Harput Müzesindedir. 1200 yılından sonra Selçuklu Hanedanının hakimiyetine geçmiştir.

Karakoçan ilçesine bağlı Kızılca köyü yakınlarında bulunan ve şu an terkedilmiş halde olan Tunceli İli, Mazgirt İlçesi'ne bağlı Dedebağ (Bağin) Köyü yakınındadır. Siyasi sınır olarak Tunceli İli dahilinde kalmasına rağmen, Karakoçan İlçesine fazlasıyla daha yakın bulunması ve Köyün adeta Karakoçan İlçesi'ne bağlı bulunması dolsayısıyla adı hep İlçe ile beraber anılmaktadır.

Kaleye ulaşmak için Tunceli İli'nden kullanulabilir yol bulunmaması da bu durumun daha rahat anlaşılmasına sebep olmaktadır. Kale, Mazgirt İlçesine 20, Karakoçan ilçesine ise 12 km uzaklıktadır.

Golan Kaplıcası, ismini Karakoçan ilcesinin 27 km kadar uzağında bulunan Yoğunağaç (Golan) Koyunden alan, sıcak su kaynağı MTA tarafından da onaylanmış^[27] mineral zenginliği ile bölgenin önemli bir sağlık merkezidir.

Son zamanlarda Golan Kaplıcasına yapılan konaklama ve ulaşım hizmetleri ile de artık yurtdışına da hitap edecek seviyeye ulaşmakla beraber kış aylarında da hizmet verecek duruma gelmiştir. Suyun sıcaklığı yüzeyde 43 santigrat olmakla beraber yer yer içilebilir düzeyde ilik ve temiz pınarları bulunmaktadır.

Golan'ın kelime anlamları: 1) Yassı ve enlice bağ. 2) Hayvanın semerini ya da eyerini bağlamak için göğsünden ve kuyruk altından aşırılarak sıkılan yassı, dokuma ya da deri kemer.

Bağin Kaplıcası Tunceli ilinin Mazgirt İlçesi’ne bağlı olan kaplıca Karakoçan ilçesi'ne 12 km uzaklıktaki Bağin (Dedebağ) köyündedir. Peri suyu kenarından çıkar. peri suyunun diğer yamacında da Golan Kaplıcası vardır. İki kaplıca birbirine oldukça yakın olmasına rağmen arada direkt bağlantıyı sağlayan bir yol bulunmamaktadır. Sular birkaç yerden fışkırır. Üzerinde konaklama tesisi bulunmaktadır. Sülfat ve klorürlü bir sudur.

Suları kaynaktan çıktığı gibi banyo yapabilecek sıcaklıkta olduğu için, bütün özelliklerinden olduğu gibi faydalanılır. Romatizma, nevralji ve kadın rahatsızlıklarının tedavisinde çok iyi sonuç verir.

İlçede okul öncesi eğitim-öğretim faaliyeti yürüten 2 anaokulunda toplamda 200 öğrenci bulunmaktadır.

İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü teşkilatı 1985 yılında ilçede faaliyete başlamıştır. İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü'ne bağlı olarak faaliyet gösteren Halk Eğitim Merkezinde çeşitli mesleki ve bilgilendirici kurslar verilmekte ve bu sayede eğitim düzeyi arttırılmaktadır. Halk Eğitim Merkezi'nde verilen kurs ve faaliyetlerden bazıları; Yabancı dil kursları (İngilizce, Almanca vb.), dikiş-nakış kursları, sınavlara hazırlık (kpss, öss vb.) kurslarıdır.

İlçe merkezinde bir genel lise, bir anadolu lisesi, bir imam hatip Lisesi, bir sağlık meslek lisesi ve bir kız teknik ve meslek lisesi bulunmaktadır. Ayrıca Nuri Özaltın İlköğretim Okulu, Cengiz Topel İlköğretim Okulu, Atatürk İlköğretim Okulu, Fatih İlköğretim Okulu ve Şehit Jandarma Kıdemli Üsteğmen Mahir Özdemir İlköğretim Okulu bulunmaktadır. Yine ilçe merkezinde 3 adet anaokulu ile bir de engelliler okulu bulunmaktadır.

İlçede, 2010-2011 eğitim ve öğretim döneminden beri Elâzığ Fırat Üniversitesine bağlı Karakoçan Meslek Yüksekokulu faaliyet göstermektedir. Yüksekokulun öğrenci kontenjanı, Bilgisayar teknisyenliği bölümünden ibaret olup 50 kişidir.

Karakoçan İlçesi'nde engelli ve zihinsel engelli çocuk ve gençlerin gelişimine katkı sunmak amacıyla Milli Eğitim bakanlığına bağlı olarak Özel eğitim ve rehabilitasyon merkezi bulunmaktadır. Halihazırda tüm hizmetlerin sunulduğu bu merkez ücretsiz olmakla beraber etkin bir biçimde faaliyetlerini sürdürmektedir.

Genel olarak karasal iklim hüküm sürdüğü Karakoçan'da kışlar soğuk ve kar yağışlı, yazlar ise sıcak ve kuraktır. Yağışlar en çok ilkbahar mevsimindedir.Karın yerde kalma süresi ortalama 30 gündür. Gece ile gündüz, yaz ile kış mevsimi arasında önemli sıcaklık farkları bulunur. En sıcak aylar Temmuz (ortalama 35 °C) ve Ağustos (ortalama 30 °C), en soğuk aylar ise Ocak (ortalama -15 °C) ve Şubat (ortalama -20 °C) olarak belirlenmiştir.

Ortalama yağış miktarı 382 mm'dir. İlçede son yıllarda yağış oranı önceki yıllara göre azalış göstermiştir. Bu durumun küresel ısınma ile direkt ilgili olduğu bilim adamlarınca öne sürülmektedir.

İlçenin doğusunda Kuruca Dağı (2372 m) ve Kızıldağ (1538 m), batısında Tor Dağı (1615 m), Celo Dağı (1594 m), Mezragazi Dağı (1650 m) bulunur. Karakoçan Kiğı yolu üzerinde 1670 m rakımlı Dîyare Gazê-Gaz Tepesi Geçidi bulunmaktadır. Kar yağışlarıyla kışın yolun bu kısmı sıklıkla ulaşıma kapanır ve ekipler tarafından tekrar ulaşıma açılır. Karakoçan ilçe merkezinin denizden yüksekliği ise 1090 metredir.

Kalecik Deresi

İlçenin Kalecik köyünden doğup, yine ilçeye bağlı Karapınar Köyü yakınlarında Sarıcan Köyünden doğan ve Karakoçan'dan geçerek Balcalı Köyü yakınında Peri Suyu'na katılan Ohi çayı ile birleşir. Bu dere 2005 yılında Karakoçan Belediyesine ayrılan Avrupa Birliği yardımları ile ıslah edilmiş ve sosyal kullanıma da uygun hale getirilmiştir.

Kuşçu Çayı

Palu ilçesinden doğup, Kuşçu, Kümbet ve Alayağmur köylerimizi takiben Peri Suyu'na dökülen Kuşçu Çayı

Ohi Çayı

İlçenin Sarıcan köyünden doğup, Karakoçan'dan geçerek gene ilçeye bağlı Tekardıç - Demirdelen - Hamzalı - Kızılca - Çamardı - Çayırgülü - Üçbudak köyleri hudutlarından geçerek Balcalı köyü yakınında Peri Suyu'na katılır.

Peri Suyu

Kiğı ilçesinden doğup Kiğı, Nazimiye ve Mazgirt ilçeleri ile Karakoçan arasında sınır teşkil ederek Güneye inen ve Munzur Çayı'na daha sonra da Keban Baraj Gölü'ne dökülen Peri Suyu. Peri Suyu ilkbahar ve sonbahar aylarında 3 beton ve 3 asma köprü dışında geçit vermez. Kış ve yaz aylarında ancak geçit verebilir.

Pembelik Barajı ve HES

Pembelik Barajı ve HES proje yeri Doğu Anadolu Bölgesi'nde Elâzığ ili sınırlarında, Karakoçan ilçesine bağlı Akkuş ve Pamuklu köyleri ve arazileri üzerine kurulması planlanmış, Peri Suyu üzerinde bulunmaktadır. Talvegden 77 m yükseklikte beton dolgu baraj tipinde inşa edilecektir. Toplam kurulu güç 108.0 MW yıllık ortalama üretim ise 367.482 GWh olacaktır.

Seyrantepe Barajı ve HES

Seyrantepe Barajı ve HES, Fırat nehrinin Peri Suyu üzerinde, Tunceli-Elâzığ sınırında, talvegden 31.00 m yükseklikte, merkezi kil çekirdekli kum-çakıl dolgu gövde tipinde bir barajdir. Toplam kurulu güç 50,4 MW yıllık ortalama üretim ise 161.000 Gwh olacaktır.

Kalecik baraj gölü

Kalecik Baraj Gölü, Karakoçan ilçesi'ne bağlı Kalecik Köyü sınırları içerisinde bulunmaktadır. Kalecik Çayı üzerinde kurulu olup, toprak dolgu biçimindedir. Sulama amaçlı yapılmış olan barajdan konumu dolayısıyla, Kalecik ve kalkankaya köylerinin yanı sıra Karakoçan ilçesi de faydalanmaktadır.

Tatar Barajı ve HES

Tatar Barajı ve HES proje yeri Doğu Anadolu Bölgesi'nde, Elâzığ ili ve kısmen de Bingöl ili sınırları içinde Peri Suyu üzerinde bulunmaktadır. Merkezi kil çekirdekli kum-çakıl dolgu gövde tipinde inşa edilecektir. Toplam kurulu güç 100,2 MW. yıllık ortalama üretim ise 364.252 GWh olacaktır. Üretiminin %80'i firm enerjidir.

İlçe halkı geçimini genellikle tarım ve hayvancılıktan sağlamaktadır. Ancak en önemli gelir kaynakları yurt dışında yaşayan aile bireyleri veya yakın akrabaların yaptıkları yardımlardır. Bu nedenle İlçe ekonomisini tarım, Hayvancılık ve Sanayi başlıkları altında ayrı ayrı incelemek gerekir.

Karakoçan ilçesi coğrafi olarak birçok ile oldukça yakın ve merkezi konumda bulunduğundan dolayı, ilçeye ulaşım konusunda birçok alternatif mevcuttur.

Karakoçan ilçesi, Elâzığ-Bingöl anayolu üzerinde yer alır ve ilçe merkezinin anayola olan uzaklığı 4 km'dir. Asfalt bir yolla ulaşılan ilçenin il merkezine olan uzaklığı 105 km'dir. Ayrıca Bingöl İli'nede 42 km uzaklıkta bulunmaktadır. Coğrafi konum olarak Elâzığ, Bingöl ve Tunceli illeri arasında yer alan Karakoçan'dan Tunceli İli'ne ulaşım sağlayan direkt anayol olmamasına karşın uzaklık 120 km'dir. İlçeyi Tunceli iline bağlayan stabilize yollar ise uzaklığı 80 km'ye düşürmektedir. Ancak bu yolların bozukluğu ve elverişsizliği sebebiyle ilçe ve bölge halkı dışında sık kullanımı görülmemektedir.

Karayolu ile ulaşım dışında Elâzığ ve Bingöl havaalanlarının ilçeye yakınlığı dolayısıyla, havayolu ile de ilçeye ulaşım mümkündür. İlçeye en yakın havaalanı Bingöl Havalimanı olup, 70 km mesafededir. Elâzığ Havalimanı ise ilçeye 110 km mesafededir. Ulaşım noktalarının fazla olmasından dolayı ilçeye ulaşım için Elâzığ Havalimanı daha çok tercih edilmektedir.^[29][30]

Diğer bir ulaşım seçeneği ise Demiryolu ulaşımıdır. Karakoçan İlçesine 25 kilometrelik mesafede bulunan Palu ilçesinde ve ayrıca 100 Kilometre mesafede bulunan Elâzığ İli'nde demiryolu mevcuttur. Fakat çok sık tercih edilen bir ulaşım alternatifi değildir.

1- Çayırlık Mezrası - Çayırgülü Köyü

2- Ürünlü Mezrası - Koçyiğitler Köyü

3- Sarıceviz Mezrası - Yalıntaş Köyü

4- Değirmendüzü Mezrası - Koçyiğitler Köyü

5- Elif ve İlbeyi (İlbegan) Mezraları - Akarbaşı (Çakan) Köyü

6- Dede Mezrası - Üçbudak (Delikan) Köyü

7-Değirmendere Mezrası - Alabal Köyü

8- Golan (Meşeli)/Dolan/Abdalan(Awdelan)/ Gürhüseyin(Gursen)/Sediyan (İpek) Mezraları - Okçular Köyü

• YerelNet
• Karakoçan Kaymakamlığı 20 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Karakoçan Belediyesi 5 Haziran 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.