İçeriğe atla

Karagöz (gazete)

Karagöz
İyd-i Millî için hazırlanan gazetenin ilk sayfası, 23 Temmuz 1909.
TürHaftalık
SahibiCumhuriyet Halk Partisi
İmtiyaz sahibiAli Fuat Bey (ilk)
Kuruluş tarihi10 Ağustos 1908 (1908-08-10)
DilTürkçe
Son yayım tarihi1968

Karagöz, 1908-1968 yılları arasında Türkiye'de yayımlanan siyasi ve mizahî halk gazetesi. İlk sayısı 10 Ağustos 1908'de çıkan gazete, Ali Fuat Bey tarafından kurulmuştur ve haftada iki gün yayımlanmıştır.[1] Gazetenin her bir sayısının kapağında Karagöz ve Hacivat'ın karikatürü ve altında gündemde olan bir konuyla ilgili konuşmalar yer almıştır.

Kuruluşu

Adını aynı ada sahip gölge oyunundan alan Karagöz gazetesini Ali Fuat Bey kurmuş ve gazetenin ilk sayısı 10 Ağustos 1908'de çıkmıştır. İlk zamanlar Pazartesi ve Perşembe günleri olmak üzere haftada iki gün neşrolunmuşken daha sonraları haftada bir gün yayımlanmaya başlamıştır. Ali Fuat Bey'in ölümünden sonra Cumhuriyet Halk Partisi tarafından satın alınarak Mesul Müdürlüğü'ne Burhan Cahit Morkaya getirilmiştir.[2] Daha sonra Aka Gündüz ve ardından Orhan Seyfi Orhon'a devredilmiştir.[3] Daha sonraları sırasıyla Sedat Simavi, Halim Cavit, Feridun Ankara, Abdurrahman Ongan gazetenin imtiyazını üstlenmiştir. Ongan'ın ölümünden sonra Bizim Karagöz adıyla Turgut Göle idaresinde yayımlanmıştır. 5 Şubat 1960 tarihinde ilk ismiyle tekrar yayımlanan gazetenin sonraki imtiyaz sahipliğine İbrahim Öktem, Muammer Sosya, Orhan Öztrak getirilmiştir.

Yayım politikası

1918'deki Mondros Mütarekesi sonrasında Türk Kurtuluş Savaşı'nı destekleyen Karagöz, Cumhuriyetin ilanı sonrası Atatürk İlkeleri ve inkılaplarını yayma ve benimsetme; tek partili dönemin iç ve dış siyasette aldığı kararlara destek olma politikası gütmüştür.[4] Dil Devrimi'ni destekleyerek Öztürkçe yarışmaları düzenlemiş, ÖzTürkçe kelimelerle soyadlarını yayımlamıştır.[5] Ölçü sisteminde meydana gelen değişimleri, hafta tatilinin pazara alınmasını, ezanın Türkçe okunmasını, dini kisvelerin kaldırılmasını, kadın eşitliğini olumlu karşılamıştır.[5]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "Osmanlıdan Cumhuriyete bir mizah dergisi:Karagöz". 4 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Eylül 2017. 
  2. ^ Kılıçer, Gözde Sevil, Karagöz (1930-1938) Siyasi, Mizahi Bir Halk Gazetesi, s. 42, 4 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 3 Eylül 2017 
  3. ^ Kılıçer, s. 43.
  4. ^ Kılıçer, s. 6.
  5. ^ a b Kılıçer, s. 53.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Orhan Seyfi Orhon</span> Türk şair, gazeteci, yazar, yayımcı, siyaset adamı

Orhan Seyfettin Orhon, Türk şair, gazeteci, yazar, yayımcı, siyaset adamı.

<i>Akbaba</i> (dergi) haftalık siyasi mizah dergisi

Akbaba, 1922-1977 yılları arasında yayımlanmış haftalık siyasi mizah dergisi.

İrâde-i Milliye İtilaf Devletleri’nin işgallerine karşı 1919'da Anadolu’da başlayan Kurtuluş Hareketi'nin ilk yayın organı olarak Sivas'ta çıkarılan gazetedir.

<i>Ulus</i> (gazete)

Ulus, 10 Ocak 1920 tarihinden beri Türkiye'de yayımlanan haftalık gazete.

<span class="mw-page-title-main">Yusuf Akçura</span> Türk tarihçi ve milletvekili

Yusuf Akçura veya Kazanlı Yusuf Akçura, , Türk yazar ve siyasetçi. Türkçülük akımının önde gelen temsilcilerindendir. Tatar Türkü'dür.

<i>Vakit</i> (gazete) 1875-1959 yıllarında İstanbulda yayımlanan günlük gazete

Vakit gazetesi, ilk defa 15 Mayıs 1875'te Diyarbakırlı Filip Efendi İstanbul'da Kemalzade Lastik Said Bey başyazarlığı altında yayınlanmaya başladı. Gazetenin yönetimi önce Ketenciler başındaki Han-ı Halil'de iken, sonraları Bab-ı Ali caddesindeki 54 numaraya taşınmıştı. Gazete o dönemde 30 paraya satılırdı. Yayınlanan makaleler imzasız olup yazıların altında "Muharriri evvel" imzası vardı. Vakit mücadeleci gazete olarak kısa zamanda en çok okunan gazetelerden biri oldu. Gazetenin yayınlanmasına bir süre göz yumuldu fakat daha sonra Padişah Abdülaziz'in ve hükûmetin tahammülü kalmadı, Vakit kapatıldı.

<i>Hâkimiyet-i Milliye</i> 1920-1934 yılları arasında yayımlanan gazete

Hâkimiyet-i Milliye, Türk Kurtuluş Savaşı sırasında başkanlığını Mustafa Kemal Paşa’nın yaptığı Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti Heyet-i Temsiliyesi’nin yayın organı olarak 10 Ocak 1920’de Ankara’da yayın hayatına başlayan Türkçe gazetedir.

<i>Anayurt</i> (gazete)

Anayurt, Türkiye'de yayımlanan Ankara merkezli tek ulusal siyasi gazetedir. Pazar günleri dışında haftanın 6 gününde yayımlanır. Naci Alan tarafından kurulan gazete, 1992'de yayına başlamıştır. Gazetenin sloganı, "Anadolu'nun Gözü, Kulağı ve Sesi"dir. Gazetenin fiyatı 1 liradır.

<i>Güneş</i> (gazete) günlük gazete

Güneş, günlük ulusal Türkçe gazete. Yayın hayatına 1982 yılında başlamıştır. Güneş gazetesinde adliye haberleri, siyasi konular, haber ve yorumları ağırlıktadır. 2013 yılında TMSF'ye devredilmiş ve ardından Ethem Sancak tarafından satın alınmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de yayımlanmış mizah dergileri</span>

Türkiye'de yayımlanmış mizah dergileri

<i>Tanin</i> 1908-1947 arasında İstanbulda yayımlanan İttihatçı bir gazete

Tanin, II. Meşrutiyet'ten sonra İstanbul'da yayınlanan İttihatçı bir gazete.

Hürriyet, 1868-1870 arasında Genç Osmanlılar tarafından Avrupa ülkelerinde yayınlanan haftalık, Türkçe siyasi gazete.

<i>AMK</i> (gazete) Türkiyede günlük bir spor gazetesi

AMK, Türkiye'de günlük olarak yayımlanmış bir spor gazetesi idi.

<i>Çıngıraklı Tatar</i> Mizahî Dergi

Çıngıraklı Tatar, İlk mizah dergisi olan Diyojen'in kapatılmasından sonra Teodor Kasap'ın yayımladığı ikinci mizah dergisidir. 5 Nisan 1873-18 Temmuz 1873 arasında 29 sayı olarak yayımlanan derginin Rumca nüshası O Kudunatos ise 5 Haziran 1873-19 Temmuz 1873 tarihleri arasında Türkçe nüshası gibi 29 sayı olarak çıktı.

Hanımlara Mahsus Gazete, İstanbul'da 1895-1906 yılları arasında yayımlanmış kadın dergisi.

<i>Küçük Mecmua</i> Ziya Gökalpin 1922–1923 yıllarında yayımlanan haftalık dergisi

Küçük Mecmua, Ziya Gökalp tarafından 1922-1923 yıllarında yayımlanan haftalık fikir, edebiyat ve siyaset dergisi. Diyarbekir'de neşredilen derginin toplam otuz üç sayısı çıktı. İlk sayısı 5 Haziran 1922'de, son sayısı 18 Mart 1923'te yayımlandı. Küçük boyda ve iki sütun üzerine toplam on altı sayfadan oluşan dergi, "Haftada bir çıkar, ilmî, edebi, siyâsî, iktisâdî mecmuadır." sloganını kullandı. İmtiyaz sahibi ve sorumlu müdürü Gökalp'tir. Pek az nüshası günümüze kadar gelen derginin Türkçeye çevirisi Şahin Filiz tarafından yapılmış olup yaklaşık altı yüz sayfayı bulmuştur ve üç cilt şeklinde yayımlandı.

Letaif-i Asar, Osmanlıca mizah dergisi. İlk sayısı 1 Nisan 1871'de yayımlanan dergi Terakki gazetesini eki olarak piyasaya sürülmüştür. İlk Türkçe mizah dergisi konusunda Terakki, Terakki Eğlencesi ve Diyojen ile birlikte anılmaktadır. Konu hakkında genel fikir Teodor Kasap tarafından 1870 yılında çıkarılan Diyojen dergisi ilk Türkçe mizah dergisi olarak kabul edilmektedir.

Zümrüd-ü Anka, 11 Ocak 1923'te pazartesi ve perşembe günleri haftada iki kere olmak üzere 23 Nisan 1925'e kadar yayımlanan mizah dergisidir. Derginin imtiyaz sahibi Semih Lütfi Erciyes, sorumlu müdürü ise Zeki Cemal Bakiçelebioğlu'dur. Matbaa-i Şems ie Cihan Biraderler Matbaası'nda basılmış olup toplamda 224 sayıdan yayımlanmıştır.

<i>Yeni Edirne</i>

Yeni Edirne, 1906-1913 yılları arasında Edirne'de yayımlanmış gazete.

<span class="mw-page-title-main">Aks-ı Sadâ</span> Samsunda çıkarılan ilk gazete

Aks-i Sadâ, İkinci Meşrutiyet döneminde Samsun'da çıkarılmaya başlanan gazetedir. Samsun'da çıkarılan ilk gazete olma özelliği taşır.