Karaevlialtı Höyüğü

Karaevlialtı Höyüğü, Tekirdağ İl merkezinin 15 km. doğusunda, İstanbul – Tekirdağ karayolu üzerinde, Karaevli Köyü'nün Karaevlialtı Mevkiinde yer alan bir höyüktür. Yerleşme bir Sisam kolonisi olup Herodot'un da sözünü ettiği Heraion Teikhos adlı kenttir. Heraion Teikhos, Hera'nın Kenti anlamındadır. Kazı öncesinde yapılan yüzey araştırmalarında ele geçen çanak çömlek ve taş aletler gibi buluntulara dayanılarak höyüğün MÖ 3. binyıl başından MS 13. yüzyıla kadar kesintisiz olarak iskan edildiği anlaşılmaktadır. Traklar'ın Anadolu'ya gelişinden itibaren uzun süre bir Trak yerleşimi olarak görünmektedir. En parlak dönemini Klasik Dönem ve Helenistik Dönem'de yaşayan yerleşme, Bizans Dönemi boyunca da iskan edilmiştir. Ele geçen çanak çömlek buluntularından bir kısmı Yunanistan'ın Attika bölgesinden ithal edilen zengin bezemeli çanak çömleklerdir. Önemli bir liman kenti olan Heraion Teikhos, çevreyle olan ticari ilişkilerle zengin bir yerleşim haline gelmiştir.^[2][3]

Höyük, Zafer Taşlıklıoğlu tarafından Trakya'da yapılan Epigrafya Araştırmaları sırasında tespit edilmiştir. Daha sonra 1980-81 yıllarında Dr. Veli Sayın, ardından Prof. Dr. Mehmet Özdoğan bölgede araştırmalar yapmıştır. Kazı çalışmaları ise Tekirdağ Müzesi'nin katılımıyla, Ahi Evran Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Başkanı Prof. Dr. Neşe Atik ve M. A. Işın başkanlığında 2000 yılında kazılara başlanmış, 2002-2003 yıllarında kesintiye uğrayan çalışmalar 2004 yılında yeniden başlamıştır.^[2][3]

Kazılarda duvarları duvar resimleriyle süslenmiş bir saray ya da kült yapısına ait odalar ortaya çıkarılmıştır. Ayrıca 75 cm. çapında, bronz ve başka metallerle süslü, deriyle kaplı ahşap malzemeden yapılma bir kalkana ait parçalar bulunmuştur.^[4]

Ele geçen sikkelerin bir kısmı kette basılmış olanlar, diğerleri ise Trakya kentlerinin ve Efes'in sikkeleridir.^[4]

Yukarı şehir (akropol) surlarının kuzey kesiminde çift kuleli bir kapı ortaya çıkarılmıştır. Usta işçilik örneği veren kesme taşlardan yapılmış olan bu kulelerden batıdaki iyi korunmuş olmakla birlikte doğudaki hasar görmüş durumdadır. Yıkıntıların altında çeşitli silahlar ele geçmiştir.^[4] Kapı yakınlarında bulunan çiviler, kent kapılarının ahşap malzemeden yapıldığını göstermektedir. Surlar, dışı kesme taş, içi moloz taşlardan inşa edilmiş olup 2 metre genişliktedir.^[5]

Bu kuzey kapısının hemen güneyinde, iki avlu etrafına dizilmiş bir dizi oda açığa çıkarılmıştır. Bir tıp kompleksi olan bu odalar MÖ 1. yüzyıl ile MS 1. yüzyıl arasına tarihlenmektedir. Odalarda çok sayıda tıbbi alet, mermer havan, tunç ilaç şişesi, üzerinde pharma yazan bir pişmiş toprak kupa, adak olarak kullanılan pişmiş toprak uzuvlar ile Hygeia gibi tanrı-tanrıçalara ait figürinler bulunmuştur.^[4] Tüm bu buluntular yapı kompleksinin ameliyatı da içeren tedaviler uygulayan bir tıp merkezi ve adak figürinleriyle ilintili bir kült merkezi olduğunu göstermektedir.^[5] Odalardan birinde murex brandaris (dikenli bir tür deniz salyangozu) kabuklarını kaynatmakta kullanılan bir fırın açığa çıkarılmıştır. Kumaş boyası yapımında kullanılması dışında bu kabuklunun çeşitli ilaçların yapımında kullanıldığı bilinmektedir. Örneğin yanık melhemi hazırlanışı Plinius tarafından yazılmıştır.^[6]

Kazılarda ele geçen damgalı ticari amfora kulpları, Heraion Teikhos'un Akdeniz, Ege ve Karadeniz kıyılarına yayılan bir deniz ticareti ağı içinde olduğunu göstermektedir. Taşoz, Rodos, Knidos ve Sinop gibi üretim merkezleri damgalarını taşıyan amfora sapları çokça bulunmuştur.^[7]

• Yakın plan kroki13 Şubat 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.