İçeriğe atla

Karadağ coğrafyası

Karadağ Haritası

Karadağ (Sırpça; Црна Гора) güneybatı Balkanlar'da küçük, dağlık bir ülkedir. Karadağ, Hırvatistan, Bosna Hersek, Sırbistan, Arnavutluk, Kosova ve Adriyatik Denizi ile sınır komşusudur. 13.812 km 2 (5,332 sq mi) alanı ile küçük bir ülke olarak görülmesine rağmen arazi konfigürasyonu açısından çeşitlilik arz etmektedir.[1]

Arazi

Durmitor, Karadağ'ın kuzey bölgesi
Lovćen, Karadağ'ın güney bölgesi

Karadağ'daki arazi, ülkenin kuzey kesimindeki yüksek dağlardan başlayarak orta ve batı kesimindeki karstik kesimde devam ederek neredeyse 300 km'lik dar bir kıyı ovasına kadar uzanmaktadır. Kıyı bölgelerine yakın ovalar, Lovćen Dağı ve diğer dağ sıradağların aniden Kotor Körfezi'nin girişinin başladığı kuzey kesimlerde tamamen yok olur. Kıyı bölgesi aktif sismisite yapısına sahiptir.[2]

Karadağ'ın karstik bölümü genellikle 1.000 metre (3.281 ft) rakımda yer alır. Bazı bölgeler1.800 metre (5.906 ft) yükseklikte de olabilir. En düşük rakımlı bölge ise 650 ila 45 metre arasında değişen bir yükseklikte akan Zeta Nehri vadisindedir. Nehir, karstik bölgelere özgü düz zeminli, uzun bir çöküntü olan Nikšić sahasının merkezini oluşturur. Altta yatan kayalık yapı ağırlıklı olarak, düdenler ve mağaralar oluşumlarını yapmak üzere eriyen kireçtaşıdır. Karadağ'daki en uzun mağara Vrazji firovidir. 10,5 kilometre uzunluğundadır. Berane'in kuzey-doğusundan itibaren başlar. En derin düden ise Maganik dağında yer alan 1027 metrelik Željezna jama'dır.[3]

Zeta Nehri Vadisi veya Bjelopavlići ovası güneydoğuda Karadağ'daki ikinci önemli düz ova olan Zeta ovasıyla birleşir. Zeta ovası, 40 metre (131 ft) metre yükseklikte Scutari Gölü'nün kuzeyinde uzanır. İki ova, bugün Karadağ'ın en yoğun nüfuslu bölgeleridir ve Karadağ'ın en büyük iki şehri olan Podgorica ve Nikšić'i barındırır.[4]

Karadağ'ın yüksek dağları, Avrupa'nın en engebeli arazileri arasındadır. Ortalama 2.000 metre (6.562 ft) yüksekliğe sahiptirler. Dikkate değer zirveler arasında Durmitor dağındaki Bobotov Kuk, 2.523 metre (8.278 ft) yüksekliği ile yer almaktadır. Karadağ dağları, son buzul döneminde Balkan Yarımadası'nın en fazla buz aşındırması yaşatan bölgeydi.[2]

Sahil

Kotor Körfezi bölgesi

Karadağ sahili 294 kilometre (183 mi) uzunluğundadır. Kuzey komşusu Hırvatistan'ın aksine, Karadağ'ın kıyı boyunca büyük yerleşim adaları yoktur. Karadağ kıyılarının dikkate değer bir özelliği aslında batık bir nehir kanyonu olan fiyort benzeri bir körfez olan Kotor Körfezi'dir. Kotor Körfezi 1.000 metre (3.281 ft) yüksekliğe varan dağlarla çevrilidir. Dağlar neredeyse dikey olarak denize dalan yüksekliğe sahiptir.[2]

Kotor Körfezi'nin güneyinde 4 kilometreyi geçmeyen dar bir kıyı ovası vardır. Kuzeyden yüksek dağlarla korunan bir görünümdedir. Ova, çok sayıda küçük kıyı yerleşimi için alan sağlamaktadır.[5]

Hidroloji

Karadağ'daki Skadar Gölü

Karadağ'ın kuzeydeki su akışı, Bosna-Hersek'in Drina Nehri üzerinden Tuna'ya giren Lim ve Tara nehir sistemleri tarafındanolmaktadır. Güney Karadağ'da akarsular Adriyatik Denizi'ne doğru akar. Karstik bölgenin drenajının çoğu yüzeyde değil, yeraltı kanallarında hareket eder.[6]

Karadağ ve Balkanlar'daki en büyük göl Scutari Gölü'dür. Karadağ'da Skadarsko Jezero olarak bilinir ve sahjile yakın bir coğrafyadadır. Uluslararası sınırı geçerek kuzey Arnavutluk'a kadar da uzanır. 50 kilometre (31 mi) uzunluğunda ve 16 kilometre (9,9 mi) genişliğindedir. Toplam yüzey alanı 370 kilometrekare (142,9 sq mi)dir. Yüzde 60'ı Karadağ topraklarında bulunur. Göl deniz seviyesinin altında uzanan bir zemine sahip bir karstik polye çöküntüsüne sahiptir.[6]

Karadağ'ın dağlık bölgeleri sayısız gölleriyle dikkat çekmektedir.[6]

İstatistik

Coğrafik koordinatlar: 42°30′K 19°18′D / 42.500°K 19.300°D / 42.500; 19.300[7]

Karşılaştırılan alan: Bahamalar ile aynı büyüklükte[7]

Alan

Toplam: 13,812 km2 (5,332 sq mi)[7]

Arazi: 13,452 km2 (5,193 sq mi)[7]

Su: 360 km2 (138 sq mi)[7]

Nüfus: 620,029 (2011 census);[8] 653,474 (2013 estimate [1] 24 Şubat 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.)

Kıyı uzunluğu (sahil): 293.5 km (182 mi)[7]

Uluslararası sınır uzunluğu: 625 km (388 mi) (all)[7]

Ekilen arazi: 517,153 ha

Kullanılan arazi:

  • ekilebilir arazi: % 12.45
  • kalıcı ürün elde edilen alan: % 1.16
  • diğer: % 86.39

Sulanan arazi: 24.12 km2

Deniz alanı: 12 nm[7]

Değerler

Ayrıca bakınız

Dış bağlantılar

Kaynakça

  1. ^ "Crna Gora - Country Profile". Montenegro. 12 Ekim 1992. 24 Eylül 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2021. 
  2. ^ a b c "Geography & Maps". Goway Travel. 24 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2021. 
  3. ^ "Montenegro". Carta. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2021. 
  4. ^ "Zeta plain". Discover Montenegro. 12 Mayıs 2016. 31 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2021. 
  5. ^ "Kotor". BLU European Festival. 16 Ekim 2019. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2021. 
  6. ^ a b c "Montenegro - History, Population, Capital, Flag, Language, Map, & Facts". Encyclopedia Britannica. 15 Nisan 2021. 18 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2021. 
  7. ^ a b c d e f g h i j k l m "CIA". The World Factbook -- Montenegro. 1 Ocak 2004. 22 Haziran 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2021. 
  8. ^ "Statistical Office of Montenegro". MONSTAT. 28 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2021. 
  9. ^ The World Factbook 26 Ocak 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., CIA, 2008.
  10. ^ Statistical Yearbook of Croatia, State Institute of Statistics, section Geographical data 3 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Zagreb, 2008.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Akdeniz Bölgesi</span> Türkiyenin Akdeniz kıyısındaki coğrafi bölgesi

Akdeniz Bölgesi, Türkiye'nin yedi coğrafi bölgesinden biridir. Anadolu'nun güneyinde Akdeniz kıyısı boyunca uzanır. Genişliği 120–180 km arasında değişir. Batı ve kuzey batısında Ege Bölgesi, kuzeyinde İç Anadolu Bölgesi, doğusunda Güneydoğu Anadolu Bölgesi, güneyinde ise Akdeniz bulunur. Güneydoğudan Suriye ile komşudur. Türkiye'nin başka bölgelerinde olduğu gibi Akdeniz Bölgesi'nde de bölge sınırları ile yönetim birimleri olan illerin sınırları tümüyle çakışmaz.

<span class="mw-page-title-main">Bolivya</span> Güney Amerikada denize kıyısı olmayan ülke

Bolivya, resmî adıyla Çokuluslu Bolivya Devleti bir Güney Amerika ülkesidir. Başkenti Sucre olup; La Paz, Cochabamba, Santa Cruz, Potosi diğer önemli şehirlerinden birkaçıdır.

<span class="mw-page-title-main">Dalmaçya</span> Hırvat bölge

Dalmaçya, Hırvatistan (çoğunluk) ve Karadağ (azınlık) Adriyatik Denizi kıyısında yer alan güney bölgesine verilen isimdir.

<span class="mw-page-title-main">Sarıdeniz</span> Kuzeydoğu Asyada bir deniz

Sarı Deniz, Büyük Okyanus'a açılan Doğu Çin Denizi'nin Çin ve Kore yarımadasının içlerine sokulmuş bir uzantısıdır. Denizin adı, içine dökülen Sarı Nehir'in getirdiği alüvyonlarda bulunan sarı kum partiküllerinden gelmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Prespa Gölü</span>

Prespa Gölü, Balkanlar'da, Kuzey Makedonya, Yunanistan ve Arnavutluk arasında bulunan bir tektonik tatlı su gölüdür.

<span class="mw-page-title-main">Prokletiye Dağları</span> Arnavutluk kuzeyinden doğuda Kosova ve Doğu Karadağ kesimlerinden uzanan sıra dağlar

Arnavutluk Alpleri Arnavutluk kuzeyinden doğuda Kosova ve Doğu Karadağ kesimlerinden uzanan sıra dağlardır. Bu dağ grubunun en yüksek noktası Arnavutluk'ta yer alır ve 2694 metre yüksekliğe sahiptir. Balkanlar’ın büyük dağ sıralarından birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Yunanistan coğrafyası</span>

Yunanistan, Güneydoğu Avrupa'da Balkanlar yarımadasında bir ülkedir. Kuzeyden Arnavutluk, Kuzey Makedonya ve Bulgaristan ile sınırlanırken, doğuda Türkiye ile komşudur. Yunanistan'ın doğusunda Ege Denizi, güneyde Girit ve Libya denizleri tarafından çevrilidir ve batıda İtalya ile Yunanistan'ı ayıran İyon Denizi bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Kolima Nehri</span>

Kolima, havzası Yakutistan, Çukotka Özerk Okrugu ve Rusya'nın Magadan Oblastı bölümlerini kapsayan kuzeydoğu Sibirya'da bir nehirdir. Kolima' nın adı dır.

<span class="mw-page-title-main">Kazakistan coğrafyası</span>

Kazakistan, Orta Asya ve Doğu Avrupa'da 48°K 68°D koordinatlarında yer almaktadır. Yaklaşık 2.724.900 km2 bir alana sahip olan Kazakistan, diğer dört Orta Asya ülkesinin toplam büyüklüğünün iki katından ve Alaska'dan %60 daha büyüktür. Ülke güneyde Türkmenistan, Özbekistan ve Kırgızistan ile; Kuzeyde Rusya; Batıda Hazar Denizi; Doğuda ise Çin'in Sincan Uygur Özerk Bölgesi ile sınır komşusudur.

<span class="mw-page-title-main">Bali Denizi</span> deniz

Bali Denizi, Bali adasının kuzeyinde, Endonezya'daki Kangean Adası'nın ise güneyinde bulunan bir su kütlesidir. Bali Denizi, Flores Denizi'nin güneybatı bölümünü oluşturur ve Madura Boğazı batıdan Bali Denizi'ne açılır.

<span class="mw-page-title-main">Belarus coğrafyası</span>

Belarus, Karayla çevrili, genellikle düz bir ülke olan, doğal sınırları olmayan, 207.600 kilometrekarelik bir alanı kaplar veya yüzölçümü bakımında Birleşik Krallık veya Kansas eyaletinden biraz daha küçüktür. Komşuları doğuda ve kuzeydoğuda Rusya, kuzeyde Letonya, kuzeybatıda Litvanya, batıda Polonya ve güneyde Ukrayna'dır. Kuzeyden güneye uzantısı 560 km, batıdan doğuya 650 km 'dir.

Oron Gölü Rusya'nın doğu Irkutsk Oblastında Kodar Dağları'nda bulunan bir göldür. Göl, kısa bir su yolu ile Vitim Nehri'ne bağlanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Slovenya coğrafyası</span>

Slovenya, orta ve Güneydoğu Avrupa'nın kesişme noktasında, Alpler'e dokunan ve Adriyatik Denizi'ni çevreleyen bir konumda yer almaktadır. Jülyen Alpleri, Kamnik-Savinja Alpleri ve Karavank silsilesinin yanı sıra Pohorje masifi de dahil olmak üzere Alpler, Avusturya ile olan uzun sınırı boyunca Kuzey Slovenya coğrafyasını oluşturmaktadır. Slovenya'nın Adriyatik kıyı şeridi, İtalya'dan Hırvatistan'a yaklaşık 47 km boyunca uzanır. Sava nehrinin güne kısmı Balkan yarımadasına aittir.

<span class="mw-page-title-main">Donuzlav</span>

Donuzlav Gölü, Donuzlav Körfezi olarak da anılır, Kırım'ın en derin ve Çernomorskiy Rayonu'un en büyük (47 km²) gölüdür. Kırım Özerk Cumhuriyeti'nin korumalı bir peyzaj ve rekreasyon parkıdır.

<span class="mw-page-title-main">Piatra Craiului Dağları</span>

Piatra Craiului Dağları, Romanya'daki Güney Karpatlar'da bir dağ silsilesidir. Adı Kralların Kayası veya Prens Kayası olarak çevrilebilir. Sıradağlar Braşov ve Argeş illeri sınırları içinde uzanır. 14.766 hektar (57,01 sq mi) alan kaplayan Piatra Craiului Milli Parkı içinde yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Türkmenistan coğrafyası</span>

Türkmenistan, Orta Asya'da karayla çevrili bir ülkedir ve batıda Hazar Denizi, güneyde İran ve Afganistan, kuzeydoğuda Özbekistan ve kuzeybatıda Kazakistan ile komşudur. 1991'in sonunda Sovyet sonrası devletlerin çoğu tarafından oluşturulan gevşek federasyon olan Bağımsız Devletler Topluluğu'nun (BDT) en güneydeki cumhuriyetidir.

<span class="mw-page-title-main">Suriye coğrafyası</span> Suriyenin coğrafi özellikleri

Suriye, Batı Asya'da, Arap Yarımadası'nın kuzeyinde, Akdeniz'in doğu ucunda yer almaktadır. Kuzeyde Türkiye, batı ve güneybatıda Lübnan ve İsrail, doğuda Irak ve güneyde Ürdün ile komşudur. Batıda sıradağlardan ve iç kesimlerde sarp bir alandan oluşur. Doğuda Suriye Çölü, güneyde ise Cebel el-Dürzi Sıradağları yer almaktadır. İlk bölge Fırat Vadisi tarafından ikiye bölünür. Fırat üzerinde 1973 yılında inşa edilen bir baraj, Suriye'nin en büyük gölü olan Esad Gölü adında bir rezervuar oluşturur. Suriye'nin en yüksek noktası Lübnan sınırındaki 2,814 metre yüksekliğindeki Hermon Dağı'dır. Nemli Akdeniz kıyısı ile kurak çöl bölgeleri arasında, ülkenin dörtte üçüne yayılan ve çöl boyunca esen sıcak ve kuru rüzgarları alan yarı kurak sarp bir bölge yer alır. Suriye'de toprakların yüzde 28'i ekilebilir, yüzde 4'ü kalıcı ürünlere ayrılmış, yüzde 46'sı çayır ve mera olarak kullanılırken sadece yüzde 3'ü orman ve ağaçlıktır.

<span class="mw-page-title-main">Letonya coğrafyası</span>

Letonya, Baltık Denizi'nin doğu kıyılarında, yükselen Doğu Avrupa platformunun kuzeybatı kesiminde, Estonya ve Litvanya arasında yer alır. Ülkenin yaklaşık %98'i 200 m (656 ft) yüksekliğin altındadır. Kıyı ovaları dışında, buzul çağı Letonya'yı üç ana bölgeye ayırdı: morenli Batı ve Doğu yaylaları ve Orta ovalar. Letonya, yalnızca 17'si 100 km'den daha uzun olan 12.000'den fazla nehre ve çoğu ötrofik olan 3.000'den fazla küçük göle sahiptir. Başlıca nehirler Daugava, Lielupe, Gauja, Venta ve Salaca'dır. Ormanlık alanlar ülkenin yaklaşık %52'sini kaplar. Turba, dolomit ve kireçtaşı dışındaki doğal kaynaklar kıttır. Letonya'nın 504 km kumlu kıyı şeridi vardır ve Liepāja ve Ventspils limanları, Baltık kıyısı için önemli sıcak su limanları sağlar.

<span class="mw-page-title-main">Issık Nehri</span> Kazakistanda bir nehir

Issık Kazakistan'da Almatı Eyaleti'nde Issık Gölü ve Issık şehrinden geçen bir nehirdir. İli nehri'nin bir koludur.

<span class="mw-page-title-main">Narın (İrtiş)</span> Kazakistanda bir nehir, İrtişin sağ kolu

Narın, Kazakistan’ın Doğu Kazakistan Eyaleti Katonkaragay İlçesi’nde bir nehirdir ve İrtiş'in sağ koludur.