İçeriğe atla

Karadağ Harekatı (1714)

Karadağ Harekâtı, Bosna Beylerbeyi Köprülüzade Numan Paşa'nın Osmanlı İmparatorluğu'na bağlı Karadağ'ın (1710 yılından beri süregiden) isyan halini sona erdiren 1714 tarihli askerî harekâtı.

Osmanlıların askerî harekâtı sonucunda mağlup olan Karadağ'ın isyankâr lideri Danilo'nun Venedik Cumhuriyeti'ne sığınması ve Osmanlıların iade talebinin Venediklilerce reddedilmesi 1714-1718 Osmanlı-Venedik Savaşı'nın başlangıç gerekçelerinden biri oldu.

Harekat öncesi

Karadağ lideri Danilo

1710 yılında Osmanlı-Rus Savaşı başladığında Rus Çarı I. Petro Karadağ'a ajanlar gönderdi ve ayaklanmaya teşvik için bir mesaj iletti.[1] Hersek'te Graçova palankasını ele geçirip Nikşik kalesini kuşatan Karadağlılar, takviye Osmanlı kuvvetlerinin gelmesiyle Çetine'ye geri çekildiler 1711 yılında I. Petro komutasındaki Rus ordusunu kesin bir yenilgiye uğratan Osmanlılar 1712 yılında Karadağ'a odaklandı ve Bosna Beylerbeyi Ahmed Paşa komutasındaki Osmanlı birliği Karadağ'a girerek Çetine'yi ele geçirdi ve Karadağlı aşiretlere bir daha isyan etmeyeceklerine dair senet imzalattıktan sonra çekildi.[2]

Harekat

Ahmed Paşa'nın 1712'deki harekâtı sırasında Venedik'e sığınan Karadağ lideri Danilo 1713'te Karadağ'a dönerek aşiretleri yeniden ayaklandırması üzerine, yeni Bosna Beylerbeyi Köprülüzade Numan Paşa 1714 Mayıs'ında ayaklanmayı bastırmakla görevlendirildi.

Numan Paşa'nın emrine Bosna, İzvornik, Klis, İşkodra, Ohri, Dukakin, Prizren, İlbasan ve Vulçıtrın sancaklarının tımarlı sipahileri verildi. Hazırlık süresinin uzaması üzerine Osmanlı Sarayı Numan Paşa'yı uyardı.[3]

Bunun üzerine harekete geçen Numan Paşa komutasındaki Osmanlı birliği, askerî harekâtı Karadağ'ın kaçışlarını önlemek amacıyla Osmanlı-Venedik sınırından Çetine'ye doğru icra etti. Osmanlı birliği Karadağ kuvvetlerini tam bir hezimete uğratarak Çetine'ye girdi ve burayı tahrip etti.[4]

Osmanlıların önünde kaçan Karadağlılar ise ulaşılması güç alanlara gitti ya da Venedik'e sığındı. Bununla birlikte, Köprülüzade Numan Paşa, başkentten aldığı emir doğrultusunda sıcak takibe girişmedi ve Venedik topraklarına girmediyse de, Venediklilerin Karadağlı asileri muhafaza ve müdafaa ettiklerini İstanbul'a bildirdi.[5]

Harekat sonrası

Karadağ'da asayişi sağlayan Osmanlı İmparatorluğu dikkatini Karlofça Antlaşması'yla (1699) Venedik egemenliğine geçen Mora'ya yöneltti.

Osmanlı İmparatorluğu, yeniden Venediklilere sığınan I. Danilo'nun iadesini talep ettilerse de, Vanedikliler bu talebi reddetti. Bunun üzerine Osmanlılar Venedik'e savaş açtılar [6] ve müteakip yıl Mora Seferi sonucunda Mora'yı kısa sürede geri aldılar.

Kaynakça

  1. ^ "Osmanlı İsyanlarında Yabancı Parmağı, Bir İmparatorluk nasıl Parçalandı?", Süleyman Kocabaş, Vatan Yayınları (2009), s.11-16
  2. ^ "A Short Review of the History of Montenegro, Montenegro in Transition" Serbo Rastoder, Baden (2003), s.115.
  3. ^ "Karadağ'ın Osmanlı Egemenliğine Karşı Mücadelesi (1830-1878)", Ali Gökçen Özdem, Fırat Üniversitesi, Elazığ (2012), s.69-70
  4. ^ "Montenegro", Ali Suavi Ali, Imprimerie Victor Goupy, Paris (1876), s.10
  5. ^ "Realm of the Black Mountain, A History of Montenegro", Elizabeth Roberts, Horst&Company, Londra (2007), s.142
  6. ^ "Osmanlı Tarihi", İsmail Hakkı Uzunçarşılı, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara (1988), c.4, s.100-101

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Pasarofça Antlaşması</span>

Pasarofça Antlaşması, 1715-1718 Osmanlı-Avusturya-Venedik Savaşı'na son veren, yukarı Sırbistan, Belgrad ve Banat yaylasının Avusturya'ya; Dalmaçya, Bosna ve Arnavutluk kıyılarının Venedik'e verilmesi, Mora Yarımadası'nın Osmanlılarda kalması gibi maddeler içeren 21 Temmuz 1718'de imzalanan antlaşmadır. Antlaşma, Osmanlı Sultanı III. Ahmed (1703-1730) zamanında, Mora-Tuna kavşağında Sırbistan'ın Pasarofça kasabasında yapıldı.

<span class="mw-page-title-main">Silahdar Damad Ali Paşa</span> 115. Osmanlı sadrazamı

Silahdar Damad Ali Paşa veya Şehid Ali Paşa III. Ahmed saltanatında, 27 Nisan 1713 - 5 Ağustos 1716 tarihleri arasında üç yıl üç ay sekiz gün sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamıdır. 5 Ağustos 1716'da Avusturya Ordusu'na karşı yapılan Petrovaradin Muharebesi'nde şehit düşmüştür.

Köprülüzade Numan Paşa veya Köprülüzade Damat Numan Paşa, III. Ahmed saltanatında, 16 Haziran 1710 - 18 Ağustos 1710 tarihleri arasında iki ay sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamı.

<span class="mw-page-title-main">Karadağ</span> Balkanlarda bir ülke

Karadağ, Avrupa'nın güneydoğusunda Balkanların Adriyatik kıyısında bir ülkedir. Kuzeyde Bosna-Hersek, kuzeydoğuda Sırbistan, doğuda Kosova, güneydoğuda Arnavutluk, batıda ise Hırvatistan ve Adriyatik Denizi ile çevrilidir. Başkenti ve en büyük şehri Podgorica ülke topraklarının %10,4'ünü ve nüfusun %29,9'unu kapsamaktadır, Çetine kenti eski krallık başkenti statüsündedir. Ülkenin büyük çoğunluğunu Karadağlılar oluşturur, Sırplar %28,7 ile en büyük azınlıktır. Ayrıca Boşnaklar, Arnavutlar ve Hırvatlar da bulunur.

Budva, Karadağ'da sâhil şehri. Yaklaşık 10.000 kişilik bir nüfusa sâhip olan şehir Budva Beldesinin de merkezidir. Budva şehrinin bulunduğu bölge ülke turizminin merkezi konumundadır. Şehir 2500 yıllık geçmişiyle Adriyatik Denizi kıyısındaki en eski yerleşim yerlerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Osmanlı-Kutsal İttifak savaşları</span> Osmanlı İmparatorluğu ile Kutsal İttifak (Habsburg İmparatorluğu, Polonya-Litvanya, Venedik, Rusya) arasında yapılan ve ittifakın zaferiyle sona eren bir dizi savaş (1683-1699)

Osmanlı-Kutsal İttifak Savaşları (1683-1699), Osmanlıların II. Viyana Kuşatması'nda başarısızlığa uğramasından cesaret alan bir grup Avrupa ülkesinin Kutsal İttifak adı altında birleşip Osmanlılara karşı giriştikleri ve bu ülkelerin Macaristan, Ukrayna ve Dalmaçya'da hâkimiyet kurup Balkanlar'daki Osmanlı hâkimiyetine büyük darbe vurmaları ile sonuçlanmış bir savaşlar dizisidir. Osmanlı tarihinde Felaket Seneleri veya Küçük Kıyamet olarak da geçer. Avrupa tarihinde ise genelde Büyük Türk Savaşı olarak bahsedilir.

<span class="mw-page-title-main">1463-1479 Osmanlı-Venedik Savaşı</span> Osmanlı İmparatorluğu ile Venedik Cumhuriyeti arasında 1463-1479 yılları arasında yapılmış savaş

1463-1479 Osmanlı-Venedik Savaşı, Osmanlı Devleti ile Venedik Cumhuriyeti arasında 1463 ve 1479 yılları arasında Mora Yarımadası, Ege Denizi, Arnavutluk, Karadağ, Dalmaçya ve Veneto cephelerinde ve fasılalı olarak 16 yıl süren ve Osmanlıların kesin zaferiyle biten askerî mücadeledir.

<span class="mw-page-title-main">Bar, Karadağ</span> Karadağda turistik bir kıyı kasabası

Bar, Karadağ'da Adriyatik Denizi kıyısında yer alan turistik ve tarihî kasabadır. Bar aynı zamanda Karadağ'ın ana limanıdır. Burası, kuzeydeki komşu ülke Sırbistan'ın denizle bağlantısının sağlanması noktasında çok önemlidir. Tito döneminde inşa edilen Belgrad-Bar demiryolunun son noktasıdır. Buradan her gün Belgrad'a tren seferleri düzenlenir.

<span class="mw-page-title-main">Eğriboz Kuşatması (1470)</span>

Eğriboz Kuşatması, 1463-1479 Osmanlı-Venedik Savaşı'nın önemli bir evresi olup, 1470 yılında Fatih Sultan Mehmet komutasındaki Türk ordusunun donanmanın da yardımıyla Venedik'in en önemli denizaşırı topraklardan Negroponte'nin kuşatılıp fethedilmesi ve tüm Eğriboz Adası'nın Osmanlı topraklarına katılmasıyla sonuçlanan seferdir.

<span class="mw-page-title-main">II. Giovanni Cornaro</span>

II. Giovanni Cornaro, 22 Mayıs 1709 – 12 Ağustos 1722 döneminde Venedik Cumhuriyeti'ne "Doçe" unvanı ile devlet başkanlığı yapan 111'inci dükadır. Doçe I. Alvise Mocenigo'nun ölümünden sonra yapılan seçimden sonra 22 Mayıs 1709'da tahta çıktı. 13 yıl 2 ay 21 gün süren Venedik Cumhuriyeti "Doçe"'lik saltanatından sonra 12 Ağustos 1722'de 75 yaşında Venedik'te öldü.

<span class="mw-page-title-main">Carlo Ruzzini</span>

Carlo Ruzzini. Devlet adamı ve diplomat. 4 Haziran 1732 – 5 Ocak 1735 döneminde Venedik Cumhuriyeti'ne "Doçe" unvanı ile devlet başkanlığı yapan 113'üncü dük. Doçe Sebastiano Mocinego'nun ölümünden sonra yapılan seçimden sonra 4 Haziran 1732'da tahta çıktı. 2 yıl 7 ay 3 gün süren Venedik Cumhuriyeti "Doçe"'lik saltanatından sonra 5 Ocak 1735'te 81 yaşında Venedik'te öldü.

Mora Seferi, 1714-1718 Osmanlı-Venedik Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">Mağusa Kuşatması</span>

Mağusa Kuşatması, 1570-1573 Osmanlı-Venedik Savaşı sırasındaki en büyük iki askerî harekâttan biri olan Kıbrıs Seferi'nde bir evre. Fiilen 12 Mayıs 1571'de başlayan kuşatmanın 82. gününde kale Osmanlı ordusunca fethedildi.

<span class="mw-page-title-main">İnebahtı Kuşatması (1499)</span>

İnebahtı Kuşatması, 1499-1503 Osmanlı-Venedik Savaşı'nda bir evre. II. Bayezid komutasındaki Türk ordusu, Venedik-Fransa donanmalarını mağlup eden Türk donanmasının yardımıyla İnebahtı'yı fethetti.

<span class="mw-page-title-main">Hanya Kuşatması (1692)</span>

Hanya Kuşatması, 1684-1699 Osmanlı-Venedik Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">Resmo Kuşatması</span>

Resmo Kuşatması, 1645-1669 Osmanlı-Venedik Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">Paşa Adası Deniz Muharebesi</span> Osmanlı-Venedik Savaşında Muharebe

Paşa Adası Deniz Muharebesi, 1714-1718 Osmanlı-Venedik Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">Ülgün Kuşatması</span>

Ülgün Kuşatması, 1714-1718 Osmanlı-Venedik Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">Teselya Seferi (1394)</span>

Teselya Seferi, Osmanlı Padişahı Yıldırım Bayezid komutasındaki Osmanlı ordusunun 1394 yılında Teselya ve Attika'ya yönelik fetih harekâtı.

Palabıyık Yusuf Paşa ya da Çelebi Yusuf Paşa, Osmanlı kaptan-ı deryası.