Karaciğer (yemek)

Memelilerin, kümes hayvanlarının ve balıkların karaciğeri insanlar tarafından yiyecek olarak yenmektedir (sakatat). Domuz etiKoyun eti, kuzu eti, dana eti, sığır eti, tavuk, kaz karaciğeri kasaplardan ve süpermarketlerden temin edilebilirken bazı Avrupa ülkelerinde ise vatoz ve morina karaciğeri yaygındır.

Hayvan karaciğerleri demir, bakır, B vitaminleri ve A vitamini açısından zengindir. Günlük karaciğer tüketimi bazen zararlı olabilir. Örneğin bu durumun A vitamini toksisitesi yaparak, çok fazla A vitamini tüketen hamile annelerden doğan bebeklerde tıbbi sorunlara neden olduğu kanıtlanmıştır.^[1] Tek bir porsiyon sığır karaciğeri tolere edilebilir üst A vitamini alım seviyesini aşmaktadır.^[2] 100 g morina karaciğeri 5 mg A vitamini ve 100 mg D vitamini içerir.^[3] Karaciğer çok miktarda B ₁₂ vitamini de içerir. Bu durum da vitaminin keşfedilmesine yol açan faktörlerden biriydi.^[4]

Düşmanlarından insan karaciğeri yemek dünyadaki birçok kültürün bir parçasıydı ve insanın cesaretinin ve ruhunun burada yaşadığına inanılıyordu. Putperest Arap Hind bint Utbah Hamza'nın karaciğerini yemiştir.^[5]

Fransız Katolikler, Aziz Bartholomew Günü katliamında Huguenot'ların karaciğerlerini yedi. Fransız Protestan Huguenot'lar da Katolik azizlerin kalıntılarını (vücut kalıntılarını) pişirip yediler.^{[6][7][8][9][10][11][12][13][14][15]}

Jean de Léry, "Brezilya Ülkesine Bir Yolculuğun Tarihi" adlı eserinde Fransızlarla birlikte İtalyanların da mafya şiddeti sırasında birbirlerinin karaciğerlerini yediklerinden bahsetmiştir.^{[16][17][18][19][20][21][22][23][24][25][26][27][28][29][30][31][32][33][34][35][36][37]}

Borneo adasının Endonezya tarafından yönetilen bölümünde Madureli yerleşimcilerinin katledilmesi sırasında, Dayaklar ve Malay Endonezyalılar Madurelilerin karaciğerlerini tükettiler.^{[38][39][40][41][42][43][44][45][46][47][48][49]}

Hollandalı Orangistlerden oluşan bir kalabalık, karaciğeri de dahil Başbakanları Johan de Witt'in organlarını yedi.^[50][51]

Batı Avrupalılar da 16.-18. yüzyıllarda ilaç olarak insan organlarını ve vücut kısımlarını tükettiler.^[52][53][54]