İçeriğe atla

Karabiner 98k

Mauser Kar 98k

Karabiner 98 Kurz
Çeşidi Kurmalı tüfek
Uyruğu Nazi Almanyası Nazi Almanyası
Hizmet geçmişi
Hizmet 1935-günümüze
Kullanıldığı savaşlar İspanyol İç Savaşı
II. Dünya Savaşı
Vietnam Savaşı
İran-Irak Savaşı
Bosna Savaşı
Üretim tarihi
Üretici Mauser
Birim maliyeti 55 ℛℳ
Üretildiği tarih 1935-45
Üretim adedi 14.643.260+[1][2]
Özellikler
Ağırlık 3.7–4.1kg
Uzunluk 1.110 mm
Namlu uzunluğu 600 mm
Mühimmat7.92x57mm Mauser[3]
Kalibre7.92 mm
Etki Kurma kolu
Etkili menzil 500 m, keskin nişancı tüfeği versiyonu için 800+ metre
Besleme sistemi Beş adet 7.92 fişekli tarak ile
Nişangah Gez ve arpacık veya Dürbün

Karabiner 98 Kurz (sıklıkla: Kar 98k, K98 veya K98k), 1935 yılında ilk kez Nazi Alman Silahlı Kuvvetleri Wehrmacht tarafından, Alman Mauser fabrikasına siparişi verilerek üretilen tüfektir. Kar98k sürgülü tüfeği, piyade tüfeği olarak tanımlanan uzun namlulu Gewehr 98 tüfeklerinin, araç içi gibi kapalı alanlarda daha kolay manevra yapılabilmesi için mekanizması değiştirilmeden sadece namlu boyu kısaltılarak standart piyade tüfeğine dönüştürülmüş halidir.

Açıklama

Çalışma Prensibi

Kar98k, fişek barutunun mekanizmayı kurmasında kullanmak yerine, ateşlemeyi yapan iğne mekanizması ve boş kovanı tahliye eden tırnak sistemini üzerinde bulunduran sürgü mekanizmasının manuel olarak elle kurulup, dolu fişeğin atım yatağına sürülüp, ateşlenip, boş kovanın tekrar elle maniple edilerek tahliye edilmesi sistemiyle çalışır. Bu sürgülü çalışma prensibine İngilizcede "bolt-action" yani sürgü hareketi denmektedir. Kullanım şeklini daha da açmak gerekirse; tetiğe basıp tüfekle ateş edildikten sonra boş kovan kundakta kalır. El ile sağ tarafa bakan sürgü/bolt kolu yukarı kaldırılarak sürgü kilitleri açılır. Sonra kullanıcı bolt kolunu kendisine doğru çeker. Böylece iğne yatağında tırnak tarafından tutulan boş kovan, atım yatağından çıkarılır ve tahliye edilmiş olur. Sürgünün geri kapatılmasıyla şarjör yuvasında sırada bekleyen fişek atım yatağına sürülmüş olur. Bu sistem böyle devam eder. Yani otomatik tüfeğin yaptığı iş burada manuel yapılır.

Doldurulumu

Mekanizma kolu geriye çekilir. 5 adet fişek kılavuz veya tarak denilen, bu iş için özel üretilmiş bir metal parçası yardımıyla şarjör ağzındaki yerine yerleştirilir. Fişekler üstten bastırılarak şarjör yuvasına yerleştirilir ve kılavuz dışarıda kalır. Kılavuz alındıktan sonra sürgü kapatılarak atım yatağına fişek sürülür ve artık tüfek kullanıma hazırdır. Bir diğer doldurma şekli de kılavuz parça kullanmadan fişeklerin tek tek, elle şarjör yuvasına doldurulmasıdır. Bu yöntem sadece, tüfeğin içinde zaten birkaç fişek varsa veya dürbün eklenmiş versiyonlarında dürbün, tüfeğin üst kısmını kapladığı için kılavuz parçanın yerleştirilememesi nedeniyle kullanılır.

Özellikleri

Beş adet 7,92×57 mm fişekli Kar98k tarağı

Kar98k (Karabiner 98k, K98k olarak da anılır) sürgülü tüfeği, standart olarak bir kılavuz ile sabit şarjörüne doldurulan 5 adet 7.92x57mm Mauser mermisi ile çalışır. Tüm parçaları ayrı bir sökme aparatı gerektirmeden sökülüp takılabilir. Aslında sıfırdan üretilmiş bir tüfek değildir, Karabiner 98b adlı tüfeğin üzerinden geliştirilmiştir. Kar98b, I. Dünya Savaşı'nda Osmanlı Devleti tarafından da kullanılmıştır. O dönemde, zamanının en üstün teknolojisi olan bu tüfekler ile Osmanlı birlikleri de donatılmışlardı. Diğer üretim siparişlerinin aksine, gez mesafe kerteriz rakamları Arapça yazılmıştır. Kar98b, üretim dönemine göre en başarılı sürgülü tüfek olarak kabul edilir. Fakat zamanla yarı otomatik piyade tüfeklerinin kullanılmaya başlaması ile önemini kaybetmiştir.

Ek Parçaları

Tüfek ile aynı seri numarasını paylaşan süngüleri vardır. Ayrıca keskin nişancılar için dürbün de takılabilmektedir. En yaygını Zeiss Zielvier 4x (ZF39) dürbünüdür, buna ek olarak aynı dürbünün 6x versiyonu ile Ajack 4x, Hensoldt Dialytan 4x ve Kahles Heliavier 4x gibi başka marka dürbünler de kullanılmıştır.

II. Dünya Savaşı

Kar98k kullanan Wehrmacht 1939'da Polonya'yı işgal ederek kısa sürede yayılarak tüm dünyayı sarsacak II. Dünya Savaşı'nı başlatmışlardır. Her II. Dünya Savaşı konulu filmde görülebilen bu tüfekler tüm cephelerde kullanılmıştır. Savaşın ilerleyen yıllarında kısa mesafedeki yetersizliği görülmüştür. Kısa mesafede sürgü sistemi biraz zordur, tek atış yaptıktan sonra sürgü çekilerek silah hazırlanmak zorundadır. Ancak otomatik silahlar kullanan düşmanlar dakikada yüzlerce mermi atmaktadırlar. Buradan yola çıkılarak Wehrmacht tarafından tarihin ilk saldırı tüfeği StG-44 üretilmiştir. Buna ek olarak yarı-otomatik tüfek Gewehr 43 ve MP40 adlı tam otomatik silahlar kullanılmıştır. Gene de Kar98k'in ününü hiçbiri geçememiştir. Özellikle Alman keskin nişancıları için tasarlanmış pek çok dürbünlü modeli üretilmiştir.

Günümüz

Bu tüfek günümüzde de geliştirilerek hâlâ kullanılmaktadır. Dünyada en uzun süre boyunca hizmette kalmış silahlardan biridir. II. Dünya Savaşı'ndan sonra da birçok savaşta boy göstermiştir. Vietnam Savaşı, İran-Irak Savaşı, Bosna Savaşı ve bunlara ek bir sürü yerel çatışmalar sayılabilir. Günümüzde piyade savaş sistemi çok değişmiştir. Şimdiki versiyonları genelde siviller tarafından av veya spor için kullanılmaktadır. Birçok Amerikan ve Avrupa silah firmaları bu tüfeği geliştirerek sivil kullanıma sunmuşlardır. Ayrıca orijinal ve kopya Kar98k'ler II. Dünya Savaşı koleksiyoncuları için vazgeçilmez bir parçadır.

Wikimedia Commons'ta Karabiner 98k ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.

Kaynakça

  1. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; mausershooters isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: )
  2. ^ French K98k and G40k Page—go to "sommaire" at the bottom of the page to use the index (Fransızca) 2 Şubat 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  3. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; giwarchive isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: )

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">M1 Garand</span> yarı otomatik bir Amerikan piyade tüfeği

M1 Garand, bir II. Dünya Savaşı yarı otomatik bir Amerikan piyade tüfeğidir. 30 kalibrelik mermi kullanan bu tüfekler 1936'da resmi olarak Birleşik Devletler ordusunun standart servis tüfeği olan sürgülü Springfield M1903 tüfeklerinin yerini almıştır. M1 de 1958'de M14'lerle değiştirilmiştir. M1'lerin geliştirilmiş versiyonu olan M14'ler hala Amerikan ordusu tarafından kullanılmaktadır. 1963'e hala kadar çok sayıda olan M1 kullanımı, 1966 itibarıyla gitgide azaldı.

<span class="mw-page-title-main">Mauser</span> Alman tüfek firması

Mauser (Mavzer), Alman tüfek firması. 1874 yılında, Prusya ordusu için tüfek üretmek amacıyla Paul Von Mauser tarafından kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Heckler & Koch G3</span> Alman yapımı piyade tüfeği

Heckler & Koch G3 , otomatik, yarı otomatik ve tam otomatik atış seçeneklerine sahip 7.62 mm'lik piyade tüfeği. 1950'lerde Alman silah üreticisi Heckler & Koch ile İspanyol devletine ait dizayn ve geliştirme ajansı CETME iş birliğiyle geliştirilmiştir. 1959 yılında Bundeswehr'in standart piyade tüfeği olarak hizmete girmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Steyr Aug</span> Avusturya yapımı saldırı tüfeği

Steyr AUG, Avusturya yapımı bir bullpup saldırı tüfeği. 1970'lerde tasarlanan ve 1978'den bu yana Steyr Mannlicher firması tarafından üretilen 5,56mm'lik tam otomatik bir silahtır. 1977 yılında Strumgewehr 77 adıyla Avusturya ordu servisine kabul edilen AUG'un üretimine 1978 yılında başlandı. Dünyadaki bullpup tasarıma, yani şarjör yerinin tetik yerinin arkasında olma özelliğine sahip ilk tüfek olma özelliğini taşır. Avusturya, Avustralya, Yeni Zelanda, İrlanda ve Lüksemburg orduları tarafından kullanılmaktadır.

Tüfek, hafif ateşli bir silahtır. Omuza dayanarak, elde veya kucakta kullanılır. Kullanıldığı yerlere göre piyade tüfeği, su altı tüfeği, av tüfeği gibi adlar alır. Mekanizma, kundak, dipçik ve namlu olmak üzere dört ana parçadan meydana gelir. Mekanizma ateşlemeyi ve kovanı dışarı atmayı sağlar. Kundağın muhafaza ettiği namlu mermiye yön vermeye, dipçik ise tüfeğin omuza dayanarak tepkisini hafifletmeye yarar. Çeşitli tüfekler bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Tabanca</span> Şarjörlü ve toplu olmak üzere ikiye ayrılan kısa namlulu ateşli silah

Tabanca; kısa namlulu, ateşli silah.

<span class="mw-page-title-main">Mermi</span> ateşli silahlarda kullanılan fişeğin atış anında namludan fırlatılan bileşeni

Mermi, ateşli silahlarda kullanılan fişeğin atış anında namludan fırlatılan bileşenidir. Ateşli silahlar tarafından atılan delici, patlayıcı madde, kurşun. Küçük çaplı ateşli silahlar ile ağır ateşli silahların mermileri farklıdır. Tüfek, tabanca gibi küçük silahların mermisi çarpma etkisiyle hedefi deler. Büyük çaplı, ağır ateşli silahlar olan topların mermileri ise hedefi bulduğunda ya da havada patlar.

<span class="mw-page-title-main">StG 44</span> tarihteki ilk saldırı tüfeği

StG 44, II. Dünya Savaşı'nda Nazi Almanyası tarafından tasarlanmıştır. Son versiyonu olan MP 44'ün 1944 yılında tasarlanması nedeni ile "44" kısaltmasıyla anılan dünyanın ilk modern saldırı tüfeğidir. StG 44'ün MP 43 ve MP 44 gibi versiyonları vardır. Bu versiyonlar orijinal StG 44'ün aynısıdır, aralarındaki tek fark üzerlerinde yapılan küçük değişikliklerdir. Aslında 1943 yılında tam olarak kullanıma hazır olmuştur, fakat 1942 yılında ilk üretildiği zamanlardan itibaren kullanıma sunulmuştur.

Piyade tüfeği, seçici ateş'e sahip askerî tüfek türüdür. Orta derece hartuç ve çıkarılabilir bir şarjör kullanır. En eski askeri sınıf olan piyadenin ana muharebe silahıdır. Kullanımı standarttır. Sualtı tüfek, muharebe tüfeği, bullpup, saldırı silahı gibi türleri bulunur. 20. yüzyılın sonunda, saldırı tüfekleri dünya ordularının çoğunda standart silah haline gelmişti. Çoğu halde tam güçlü tüfekler ve hafif makineli tabanca'ların yerini aldı.

<span class="mw-page-title-main">MP 40</span>

MP 40, Alman yapımı bir hafif makineli silahtır. II. Dünya Savaşı'nda Almanya ve diğer Mihver kuvvetlerce yaygın olarak kullanıldı.

<span class="mw-page-title-main">Gewehr 98</span> Alman yapımı piyade tüfeği

Gewehr 98, 1898'ten 1935'e kadar Alman piyadelerinin standart piyade tüfeğidir. 1935'te hizmete giren Mauser Kar 98k, bu tüfeğin karabina modelidir. Birçok savaşta kullanılmıştır. Günümüzde bile sağlam olanları ve sonradan üretilenleri av için kullanılmaktadır. Osmanlı İmparatorluğu ordusunun ve Cumhuriyet'in ilk yıllarında Türk Silahlı Kuvvetleri tarafından en çok kullanmış olduğu tüfeklerden biridir. 1950 yılında Türkiye'nin Kore Savaşı'na girmesiyle M1 Garand TSK'nın envanterine girdi ve Gewehr 98 kullanımdan çıkarıldı.

Volkssturm, II. Dünya Savaşı'nın son aylarında Adolf Hitler'in emriyle Alman erkeklerinden oluşturulan halk kurtuluş ordusu. Örgüt milislerinin yaşları 16 ila 60 arasında olmakla beraber katılım için daha önce orduda askeri eğitim almış olma şartı yoktu.

<span class="mw-page-title-main">7,92x57mm Mauser</span> Mühimmat

7.92x57mm mühimmat, Alman Gewehr-Prüfungskommission (G.P.K.) tarafından Gewehr 1888 için tasarlanmıştır. Daha sonra Mauser tüfeklerinde de kullanılmıştır. Alman Ordusu 1888 yılında M/88 7.92x57mm I adında kullanmaya başlamıştır. M/88 mühimmatı, 1905 yılında 7.92x57mm IS olarak geliştirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Dragunov (keskin nişancı tüfeği)</span> Sovyet yapımı keskin nişancı tüfeği

SVD, Sovyetler Birliği yapımı yarı otomatik, uzun menzilli keskin nişancı tüfeğidir. Türkiye'de Kanas adıyla da bilinir. Kanas kelimesinin "Keskin Nişancı Silahı"nın kısaltması olan KNS'den türetildiği ve/veya Arapça "keskin nişancı" (قناص) kelimesinden esinlendiği rivayet edilir.

<span class="mw-page-title-main">7.62×51mm NATO</span>

7.62x51mm NATO mermisi, İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra özellikle savaşın getirdiği hızlı silah değişim ve gelişmesinin ürünü olarak üretilen tam/yarı-otomatik silahlarda kullanılmak üzere 30-06 SpringField kalibresinin kovanının uzun olması nedeniyle yaşanan tutukluk sorununun giderilememesi ve yeni bir kalibreye ihtiyaç duyulmasından dolayı T64E3 kod adıyla Winchester firmasıyla ortak çalışma sonucunda oluşturulan kalibredir. ilk olarak 1952'de sportif amaçlarla kullanılan .308 Winchester kalibresi Winchester'ın Model 70 tüfeği için geliştirildi ve ardından iki sene sonra onun askeri versiyonu olan ve çok az bir farkı olan 7.62x51mm tanıtıldı. Bu kalibre ABD'de ilk olarak M14'te kullanıldı ve başarısını kanıtladı; ancak kısa süre sonra ortaya çıkan 5.56x45mm kalibresi piyade tüfeklerinde bu kalibreye üstünlüğünü kanıtlayıp bu kalibreyi solladı. O tarihten günümüze söz konusu 7.62x51mm kalibresi keskin nişancı tüfekleri ve makineli tüfeklerde üstünlüğünü ispatlamıştır ve yüksek miktarlarda üretimine devam edilmektedir. Türkiye'nin değiştirmek için çalışmalar olsa da halen ana ordu silahı olan G-3 bu kalibreyi kullanmaktadır. Diğer bu kalibredeki silahlardan ise keskin nişancı tüfeği olarak; PSG-1, M110 SASS ve M24 SWS, Piyade tüfeği olarak; HK417, FN SCAR, makineli tüfek olarak M240 makineli tüfek, M1919 Browning machine gun'ın ve FN MAG ve tabi bunlara ilaveten birçok silah daha sayılabilir. Genel olarak piyade tüfekleri ele alındığında yeni dizayn HK417 gibi silahlar sadece güçlü bir kalibreye ihtiyaç duyulup 5.56x45mm NATO yetersiz kaldığı yerlerde kullanıldığını görebiliyoruz ancak makineli tüfek ve keskin nişancı tüfeği gibi mutlak güce gerek duyulduğu yerlerde ve acı bir gerçek olarak "yaralamak değil öldürmek" gerekliliğinin %1,0 olduğu yerlerde bu kalibrenin üstünlüğü tartışılmazdır. SSCB yapımı silahlarda bu sorun baştan biraz farklı ve zamanının gerekçelerine göre farklı çözülmüştür. Sovyet yapımı silahlarda 7.62 kalibresi iki fişek ile tasarlanmış ve kullanıma girmiştir. AK-47 gibi piyade tüfekleri ve benzeri sovyet piyade tüfekleri 7.62x39mm ile donatılmış Dragunov SVD gibi keskin nişancı tüfekleri ve makineli tüfekler ise 7.62x54mm kalibresinde dizayn edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Makineli silah</span>

Makineli silah, tam otomatik ve/veya portatif silahtır, genellikle şarjör, mermi kayışı veya büyük kapasiteli magazinlerden mermi alarak ve yine genellikle dakikada birkaç yüz mermi atma oranıyla tasarlanmışlardır. İlk makineli tüfekler bir el kolunun çevrilmesi gibi, manuel olarak kullanılıyordu. Birleşik Devletler kanunlarında terim olarak, özellik kullanılmamak suretiyle tam otomatik silahları tanımlar, örneğin medya haberlerinde veya yasal kodlarda.

<span class="mw-page-title-main">Kurmalı silah</span> Ateşli Silah Mekanizması Türü

Kurmalı silah, kundağa bağlantı yerinin hemen önünde fişek yatağının arkasında ve tetiğin hemen üstünde yer alan ve tüfeği kullanan kişinin baskın elin tarafında yer alan bir kurma kolu vasıtasıyla atışa hazırlanan silah.

<span class="mw-page-title-main">K3 (piyade tüfeği)</span> Ermenistanca tasarlanmış piyade tüfeği

K-3, Ermenistan tarafından tasarlanmış bir bullpup piyade tüfeğidir. Silah, Kalaşnikof'tan esinlenilerek tasarlanmış olup 1996 yılı Kasım ayında 40 adet kadar örneği üretilmiştir. Üretiminin gizlilik içinde örtülü olduğu bu tüfeğin üretimi ve çeşitleri hakkında çok az şey bilinmekle birlikte Ermenistan Özel Kuvvetleri tarafından kullanıldığı tahmin edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Yarı otomatik tabanca</span>

Yarı otomatik tabanca, şarjörden fişek yatağına yeni fişek sürmek için bir önceki atıştan çıkan enerjiyi kullanan, bir fişek yatağı ve bir namluya sahip olan tabanca türüdür. Yarı otomatik bir tabancada, her tetiği çekişte sadece bir tane fişek ateşlenir.

<span class="mw-page-title-main">Zastava M76</span> askeri silah

Zastava M76, Zastava Arms fabrikası tarafından geliştirilen ve üretilen bir yarı-otomatik keskin nişancı tüfeğidir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.