Karababa Türbesi

Karababa Türbesi ya da Karabuba Tekkesi veya mescidi, Lefkoşa'nın fethi sırasında ölen bir Osmanlı askerine ait olduğu düşünülen türbe. Türbe Lefkoşa'nın Surlariçi bölgesinde bulunur. Türbenin bulunduğu yerde eskiden başka odaların da bulunmasına rağmen günümüze kadar gelememişlerdir. İçerisinde bir adet sanduka bulunan bu yapı tek katlı, küçük bir ev şeklindedir ve bir odası vardır.^[1]

Mescidin batı duvarında adak penceresi vardır. Bu pencerede önceleri ahşap bir parmaklık olup, bu parmaklığa adak çaputları bağlanırdı, pencerenin alt pervazında ise bir mum ya da Gololambi (teneke bir kutuda zeytinyağı yakarak aydınlatma sağlayan bir lamba) yakılmaktaydı. Ateşin parmaklığı yakması üzerine yerine demir bir parmaklık, altına da bir mumluk konuldu.^[2]

Türbedeki mezarın Kadiri - Rufai - Nakşibendi tarikatı şeyhlerinden Karababa'ya ait olduğu, Karababa'nın 1570 yılında Lefkoşa sokaklarında Venediklilerle savaşırken öldüğü, öldüğü yere silahlarıyla birlikte gömüldüğü rivayet edilir. Sonradan buranın türbe ve zaviye haline getirildiği ve türbenin avlusundaki ikinci bir mezarda da Karababa'nın hadımı Kadiri - Rufai dervişlerinden Abdullah Dede'ye ait olduğuna inanılır.^[2]

Türbenin kime ait olduğu konusundaki ikinci bir iddia ise Bektaşi şeyhlerinden Kutub Baba (ya da Karababa) ve iki dervişine ait olduğu şeklindedir.^[1] Kutub Baba'ya atfedilen başka bir türbe ise Kurt Baba Türbesi'dir.

1930'lu yıllara kadar türbenin bitişiğindeki vakıf evinde türbedar yaşar ve türbenini temizlik ve bakımından sorumlu olurdu. En son türbedarın 1947'de ölmesinden sonra yeni bir türbedar atanmamış, kerpiç bina yıkılmış ve sadece adak amaçlı kullanılır olmuştur.^[2] Lefkoşa'nın eşraf ailelerinden olan Hizber Hikmetağar son türbedarın dedesi olduğunu yazmıştır.^[2]