İçeriğe atla

Karabağ hareketi

Hankendi'de yapılan gösteriler, 13 Şubat 1988

Karabağ hareketi (ErmeniceՂարաբաղյան շարժում), Dağlık Karabağ Özerk Oblastı'nın Ermenistan'a dahil edilmesi için yapılan bir toplumsal hareket.[1] Hareket, 1988'de başladı ve 1991'de bitti.

Kaynakça

  1. ^ Panossian, Razmik (2006). The Armenians: From Kings and Priests to Merchants and Commissars. New York: Columbia University Press. s. 385. ISBN 9780231139267. The Gharabagh movement in Armenia—as mobilised for and through the issue of the enclave’s unification to the republic—is a prime example of a mass nationalist movement. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Dağlık Karabağ</span> Güney Kafkasyada bölge

Dağlık Karabağ, Güney Kafkasya'da, Küçük Kafkas Sıradağları'nda Azerbaycan'a ait ancak uzun yıllar Ermeni işgali altında kalmış tarihi bölge. 2020 yılında Dağlık Karabağın bir bölümü 2. Dağlık Karabağ Savaşı sırasında Azerbaycan tarafından geri alınırken kalan kısmı Rus barış güçleri denetiminde Ermeni kontrolünde bırakan 10 Kasım 2020 tarihli ateşkes anlaşması ile Ermenistan hükûmeti yenilgiyi resmen kabul etmiştir. Günümüzde Anti Terör Operasyonu sonrası Ermeni kontrolünde kalan kısımlar da Azerbaycan kontrolüne geçmesiyle bölgenin tamamı Azerbaycan hakimiyeti altındadır. 2. Dağlık Karabağ Savaşı sonrası, 90'lı yılların başında bölgeden zorla göç ettirilen Azerbaycanlıların dönüşü peyderpey sağlanırken aynı savaş ve 2023 yılındaki Anti Terör Operasyonu sonrası bölgede yaşayan Ermenilerin neredeyse hepsi Ermenistan'a göç etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">New Age</span> Kült akımlar

New Age, ruhsal konulara ilişkin bireysel eklektik yaklaşımla nitelendirilen çağdaş Batı Kültüründe yirminci yüzyıl sonlarında ortaya çıkan ve sınırları ve alt gruplarıyla geniş bir uygulama ve inanç alanına işaret eden ve alternatif ruhsal hareketlerin üst başlığı ve türsel (generic) bir terimdir. Herhangi bir değişmez, mutlak kutsal metin, dinî kurum ve din adamları hiyerarşisinden uzak olduğundan din sosyolojisinde New Age'in geleneksel din ile arasındaki farkı ortaya koymak için akademik literatürde New Age'e, yarı dinî veya dinleyici/izleyici kültü ve kült çevresi/ortamı şeklinde tanımlar getirilmiştir. Hareket daha çok uzman yayınevleri, müzik dükkânları ve fuarlarda ve İnternet gibi ağlarda görünürlük kazanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Hankendi</span> Azerbaycanda şehir

Hankendi veya Stepanakert Azerbaycan'ın Dağlık Karabağ bölgesinde bir hayalet şehirdir. 2023 Azerbaycan harekâtına kadar şehir, ayrılıkçı Dağlık Karabağ Cumhuriyeti'nin kontrolü altındaydı ve başkenti olarak işlev görüyordu. Şehir, Karabağ dağ sırasının doğu yamaçlarında, Karkar Nehri'nin sol kıyısında, bir vadi içinde yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Karabağ Hanlığı</span>

Karabağ Hanlığı, 1748-1805 yılları arası bugünkü Azerbaycan topraklarında yer almış ve İran'ın Kaçar Hanedanı egemenliği altında fiilen bağımsız olmuş Azeri feodal devletidir.

<span class="mw-page-title-main">Ukrayna Halk Hareketi</span>

Ukrayna Halk Hareketi Ukrayna'daki milliyetçi ve demokratik bir partidir.

<span class="mw-page-title-main">Kelbecer (rayon)</span> Azerbaycanda rayon

Kelbecer Rayonu, Azerbaycan'da rayon olarak adlandırılan birinci derece idari bölümlerden birisidir. 8 Ağustos 1930 tarihinde rayon statüsü almıştır. 1992 yılında Azerbaycan parlamentosunun kararıyla eski Ağdere (Mardakert) rayonunun 20 köyü Kelbecer rayonuna katılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Birinci Dağlık Karabağ Savaşı</span> 1988-1994 yılları arasında Karabağ bölgesinde Azerbaycan ve Ermenistan arasında yaşanmış askeri bir çatışma

Birinci Dağlık Karabağ Savaşı, Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'ne bağlı Dağlık Karabağ Özerk Oblastı'nın Ermenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'ne bağlanmasını isteyen Ermeniler ile bunu kabul etmeyen Azeriler arasında başlayan ve Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra Azerbaycan ile Ermenistan arasında çatışmaya dönüşen Şubat 1988-Mayıs 1994 tarihleri arasında süren savaştır. Savaş öncesinde ve etnik çatışmaların sıcak savaşa dönüşmesi sonrasında Sumqayıt Pogromu, Kirovabad Pogromu, Bakü Pogromu gibi pogromlar, Hocalı Katliamı, Malıbeyli ve Kuşçular Katliamı ve Maragha Katliamı gibi katliamlar yaşanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Dağlık Karabağ Cumhuriyeti</span> 1991-2023 yılları arasında Karabağda varlığını sürdüren de facto bir devlet.

Dağlık Karabağ Cumhuriyeti veya 2017-2023 yılları arasındaki resmî ismiyle Artsah Cumhuriyeti, Güney Kafkasya'da, Azerbaycan'ın uluslararası tanınmış sınırları içinde de facto devletti. Azerbaycan Devleti'nin 2023 yılında egemenliğini tesis etmesinin ardından lağvedilmiştir.

Anarşizm (Önadsız), tarihçi George Richard Esenwein'in cümleleriyle "anarşizmin bir sıfatla tanımlanmamış formudur, yani komünist, kollektivist, mutualist veya bireyci gibi belirleyici sıfatların olmadığı bir düşünce akımı. Diğerleri için ... Anarşizm (önadsız) sadece, farklı anarşist ekollerin bir arada varolmasına tolerans gösteren bir tutumu ifade eder." Bu düşünce farklı anarşist ekoller arasında ortak noktaları vurgular ve bunları anti otoriter inançlar çevresinde birleştimeyi amaçlar. İfade Küba doğumlu Fernando Tarrido del Mármol tarafından 1889 kasım ayında, farklı anarşist hareketler arasında şiddetli tartışmaların yaşandığı bir dönemde, tarafları uzlaşmaya çağrısı sırasında kullanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Dağlık Karabağ Özerk Oblastı</span>

Dağlık Karabağ Özerk Oblastı, 1923'te Sovyetler Birliği'nin Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti içinde kurduğu özerk oblasttı. Başkenti Stepanakert şehriydi. Oblastın lideri, Azerbaycan Komünist Partisi Dağlık Karabağ Özerk Bölgesi Komitesinin Birinci Sekreteriydi. Nüfusun çoğunluğunu etnik Ermeniler oluşturuyordu.

<span class="mw-page-title-main">Büyük Ermenistan</span> Ermeni Yaylasındaki bölgelere atıfta bulunan etno-milliyetçi ve irredantist kavram

Büyük Ermenistan veya Birleşik Ermenistan, Ermenilerin anavatanı olarak kabul edilen, tarihsel olarak Ermenilerin çoğunlukta olduğu ve bir kısmında hâlâ Ermenilerin çoğunluk olarak yaşadığı Ermeni Yaylası'ndaki bölgelere atıfta bulunan etno-milliyetçi ve irredantist kavramdır. Ermenilerin tarihi topraklarının birleştirilmesi olarak görülen ve 20. yüzyıl boyunca Ermeni düşünürlerce yaygın olan fikir başta Ermeni Devrimci Federasyonu, ASALA ve Miras olmak üzere çeşitli milliyetçi örgüt ve partilerce savunuldu.

Hürremilik. İranlı kökleri Mazdek tarafından oluşturulan mezhebin içerisinde yatan dini ve siyasi bir hareket.

Üniteryenizm Hristiyanlıktaki teslis inanışının aksine İsa'nın ve Kutsal Ruh'un tanrılığını reddeden Hristiyan teolojisi hareketidir.

<span class="mw-page-title-main">Barış hareketi</span> Belli bir savaşı veya tüm savaşları bitirmeye yönelik sosyal hareket

Barış hareketi, belli bir savaşı bitirmeyi, insanlar arası şiddeti en aza indirmeyi amaçlayan bir toplumsal hareket. Genellikle dünya barışını sağlama amacıyla bağlantılıdır. Bu hedeflere ulaşmak için pasifizm, şiddetsiz direniş, diplomasi ve boykot savunuculuğu yapılır.

<span class="mw-page-title-main">Pro-Avrupacılık</span> ideoloji

Pro-Avrupacılık veya Avrupa Birliği yanlılığı, Avrupa bütünleşmesini ve Avrupa Birliği'ne (AB) üyeliği destekleyen siyasi bir pozisyondur. Pro-Avrupacılar özellikle Avrupa Birliği'nin ve politikalarının güncel ve gelecek dönemleri bağlamında ileri entegrasyonu savunurlar.

<span class="mw-page-title-main">Mesiyanik Yahudilik</span> modern Hristiyan dinî hareketi

Mesiyanik/Mesihçi Yahudilik, Yahudilik ile Hıristiyanlık ve İsa'nın Yahudi mesih olduğu inancını birleştiren modern bir senkretik dinî hareket. 1960'larda ve 1970'lerde ortaya çıkmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Miatsum</span>

Miatsum, Karabağ hareketi sırasında kullanılan ve Birinci Dağlık Karabağ Savaşı'nın sebeplerinden biri olan kavramdır.

Hayvan hakları hareketi kavramı bazen hayvan özgürlüğü, hayvan kişiliği veya hayvan savunuculuğu hareketi olarak da adlandırılır. insan ve insan olmayan hayvanlar arasında çizilen katı ahlaki ve hukuki ayrıma son veren, hayvanların mülk statüsünde görülmelerine ve hayvan deneyleri gibi araştırmalarda, gıda, giyim ve sirk-yunus parkı gibi eğlence endüstrilerinde kullanılmalarına son vermeyi amaçlayan sosyal bir harekettir.

<span class="mw-page-title-main">Özgür lisans</span> özgür içerik veya özgür yazılım için kullanılan lisans türü

Özgür lisans bir kişiye başka bir kişinin özgün çalışmasını yeniden kullanma hakkı tanıyan bir sözleşmedir. İçerik bu tür bir lisanslama yöntemiyle telif hakkı ihlaline yol açmadan kullanılabilir. GNU Genel Kamu Lisansı, Creative Commons lisansı, BSD lisansı ve MIT Lisansı özgür lisanslara örnek olarak verilebilir.

<span class="mw-page-title-main">Sosyal hareket teorisi</span>

Sosyal hareket teorisi, sosyal bilimler içinde, genellikle sosyal mobilizasyonun neden meydana geldiğini, ortaya çıkardığı biçimleri açıklamaya çalışan disiplinler arası bir düşünceler bütünüdür. Sosyal hareketlerin oluşumu ve işleyişinin potansiyel sosyal, kültürel ve politik sonuçları üzerine incelemeler içerir.