İçeriğe atla

Karabağ Nişanı

Karabağ Nişanı
Qarabağ Ordeni
Azerbaycan Cumhuriyeti tarafından verilmektedir
TürDevlet Nişanı
NitelikSivil ve askerî kişiler
Gerekçeİşgal altındaki toprakların kurtarılması ve Azerbaycan devlet sınırlarının korunması sırasında, düşmanın insan gücü ve teçhizatının imha edilmesinde ve ayrıca yaşam için gerçek bir tehdit oluşturan koşullarda resmi görevlerin yerine getirilmesinde cesaret gösteren kişilere verilmektedir
DurumVerilmeye devam etmektedir
İstatistikler
Kuruluş20 Kasım 2020
İlk veriliş9 Aralık 2020
Azerbaycan Şahin Memmodov
Son veriliş15 Haziran 2021
Türkiye Haluk Bayraktar
Toplam veriliş200+
Öncelik
Sonraki (üst)Zafer Nişanı
Sonraki (alt)İstiklal Nişanı

Karabağ Nişanı'nın brövesi

Karabağ Nişanı (Azerice«Qarabağ» ordeni), Azerbaycan tarafından verilen askerî bir nişan. Ülkenin 2020 Dağlık Karabağ Savaşı'nda galip gelmesi vesilesiyle verilmeye başlandı.

Tarihçe

11 Kasım 2020'de Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, 2020 Dağlık Karabağ Savaşı'na katılan yaralı Azerbaycan Türk'ü askerlerle yaptığı görüşmede, Azerbaycan'da yeni nişan ve madalyaların verilmeye başlanacağını ve bu konuda gerekli talimatları verdiğini söyledi.[1] "Savaş meydanında ve arka planda kahramanlık gösteren ve bu savaşta öne çıkan" sivil ve askerî personelin ödüllendirileceğini ifade eden Aliyev, ayrıca bu nişan ve madalyaların isimlerini de önereceğini ekledi. 20 Kasım 2020'de Azerbaycan Cumhuriyeti Millî Meclisinin bir genel kurul toplantısında, "Azerbaycan Cumhuriyeti'nin nişan ve madalyalarının oluşturulmasına ilişkin" yasa tasarısında değişiklik yapılmasına ilişkin görüşülmek üzere bir yasa teklifi sunuldu.[2]

Azerbaycan'ın İkinci Dağlık Karabağ Savaşı'ndan galip çıkması vesilesiyle, "Azerbaycan Cumhuriyeti'nin Nişan ve Madalyalarının Tespiti Hakkında" kanun teklifi uyarınca aynı gün ilk okumada Karabağ Nişanı oluşturulmasına karar verildi.[3]

Statüsü

Karabağ Nişanı, Azerbaycan'ın işgal altındaki topraklarının kurtarılması ve Azerbaycan devlet sınırlarının korunması sırasında, düşmanın insan gücü ve teçhizatının imha edilmesinde ve ayrıca yaşam için gerçek bir tehdit oluşturan koşullarda resmî görevlerin yerine getirilmesinde cesaret ve mertlik örneği gösteren Azerbaycan Silahlı Kuvvetlerinin askerleri ve diğer kişiler ile toprak bütünlüğünü sağlama alanında özel hizmetler sunan kişilere verilmektedir.[4]

"Azerbaycan Cumhuriyeti'nin Nişan ve Madalyalarının Tespiti Hakkında" yasa tasarısına göre, madalyanın üst ödülü Zafer Nişanı, alt ödülü ise İstiklal Nişanı'dır. Karabağ Nişanı göğsün sol tarafına ve Azerbaycan Cumhuriyeti'nin tevcih ettiği başka nişan ve madalyalar varsa, Zafer Nişanı'ndan sonra sırasına göre takılır.[4]

Nitelik

Karabağ Nişanı, 900 milyem altından yapılmış oval şekilli bir levha, her iki ucu şerit şeklinde sarılmış üst kısım ve 41 mm x 37 mm'lik üç katmanlı bir levhadan oluşur. Nişanın ön yüzündeki kurdelenin ortasında büyük harflerle Azerice "QARABAĞ" kelimesi yazılıdır ve Azerbaycan'ın güneybatı sınırları içerisinde kalan coğrafi bölgesi Karabağ'a atıf yapmaktadır.[5] Plakanın iç konturunun içinde, koyu yeşil emaye zemin üzerine bir miğfer, iki çapraz kılıç ile Azerbaycan bayrağının ortasında yer alan hilal ve sekiz köşeli yıldızdan oluşan bir kompozisyon tasvir edilmiştir. Plakanın altından yukarıya doğru sol ve sağ taraflara doğru meşe ağacı yaprakları ve meşe palamutları tasvir edilmiştir. Nişan üzerindeki tüm elemanlar ve yazıtlar rölyef olarak düzenlenmiştir. Arka tarafı ise, ortasında seri numarasının işlendiği pürüzsüz bir yüzeye sahiptir.[5]

Nişan, elbiseye tutturulması için iki halka ile 52 mm x 15 mm boyutlarındaki koyu yeşil emaye şerit şeklindeki bröveye bağlanmıştır. Brövenin üst kısmında sağ ve sol tarafa doğru üçer mızrak yatay olarak işlenmiştir. Brövenin ortasına dairesel bir kabartma yerleştirilmiş ve onun da ortasına sekizgen bir yıldız işlenmiştir. Yukarıdaki dairesel plakanın altında ise, sağ ve sol taraflı olarak defne yaprakları tasvir edilmiştir.[5]

Nişan'ın tevcih edildiği kişiler

Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev Baykar Teknik Müdürü Selçuk Bayraktar'a Karabağ Nişanı ve beratını takdim ederken, 2021

9 Aralık 2020'de Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, 48'i ölümünden sonra olmak üzere aralarında üst düzey generallerin de bulunduğu 204 Azeri askerî personelin 2020 Dağlık Karabağ Savaşı'nda göstermiş olduğu üstün cesaret ve özveri nedeniyle Karabağ Nişanı ile ödüllendirilmesine ilişkin kararnameyi imzaladı.[6] Karabağ Nişanı'nın verildiği kişiler arasında Mais Berhudarov, Arzu Rahimov ve Hikmet Hasanov gibi savaşa dahil olan üst rütbeli askerler de yer aldı.

1 Nisan 2021'de Aliyev, İkinci Karabağ Savaşında başarı gösteren ve Azerbaycan kuvvetlerinin galibiyetine katkı sağlamasından dolayı Bayraktar TB2 gibi SİHA'ların üreticisi Baykar Savunma Teknik Müdürü Selçuk Bayraktar'a Karabağ Nişanı tevcih etti.[7] 15 Haziran 2021'de ise Cumhurbaşkanı Aliyev, Baykar'ın CEO'su Haluk Bayraktar'a Azerbaycan ile Türkiye arasındaki ilişkilerin güçlendirilmesine, işbirliğinin geliştirilmesine, Azerbaycan Cumhuriyeti'nin toprak bütünlüğünü ve egemenliğinin sağlanmasına katkılarından dolayı nişana layık görüldü. İşgalden kurtarılan Şuşa'da düzenlenen törene Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da katıldı.[8]

Kaynakça

  1. ^ "Ilham Aliyev and First Lady Mehriban Aliyeva met with servicemen undergoing treatment at Clinical Medical Center 1" (İngilizce). Azerbaycan Cumhurbaşkanlığı. 11 Kasım 2020. 24 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2021. 
  2. ^ "Parlament orden və medalların təsis edilməsi məsələsini müzakirə edəcək". abc.az. 20 Kasım 2020. 9 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2021. 
  3. ^ "Milli Məclis qələbə münasibətilə orden və medalların təsis olunması layihəsini I oxunuşda təsdiqlədi" (Azerice). Report Informasiya Agentliyi. 20 Kasım 2020. 20 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2021. 
  4. ^ a b "Azərbaycan Respublikasının "Qarabağ" ordeninin statutu". Azerbaycan Cumhurbaşkanlığı. 9 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2021. 
  5. ^ a b c "Azərbaycan Respublikasının "Qarabağ" ordeninin təsviri" (Azerice). President.az. 1 Aralık 2020. 9 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2021. 
  6. ^ "Azərbaycan Respublikası Silahlı Qüvvələrinin hərbi qulluqçularının təltif edilməsi haqqında". Bakü: e-qanun.az. 9 Aralık 2020. 1 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2021. 
  7. ^ "Aliyev, Selçuk Bayraktar'a "Karabağ Nişanı" takdim etti". The Independent. 1 Nisan 2021. 9 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2021. 
  8. ^ "Cumhurbaşkanı Aliyev, Haluk Bayraktar'a Karabağ Nişanı verdi". Hürriyet. Demirören Haber Ajansı. 16 Haziran 2021. 28 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Mardakert Rayonu</span> Dağlık Karabağ Özerk Oblastına bağlı eski rayon

Ağdere Rayonu veya eski adlarıyla Cerabert Rayonu ve Mardakert Rayonu, Azerbaycan'da rayondur. 1930-1991 yılları arasında Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin Dağlık Karabağ Özerk Oblastı'na bağlı idi. 1992-2023 yılları arasında sınırları içerisinde Azerbaycan'ın Kelbecer, Terter ve Ağdam rayonları bulunmakta idi.

<span class="mw-page-title-main">Haydar Aliyev Nişanı</span> Azerbaycan Cumhuriyetinin en yüksek devlet ödülü

Haydar Aliyev Nişanı, Azerbaycan′ın en yüksek nişanıdır. Azerbaycan'ın ülke gelişiminde katkıda bulunan kişilere verilmektedir. 22 Nisan 2005'te çıkarılan kanunla tedavüle girmiştir. İlk olarak Azerbaycan'ın dördüncü cumhurbaşkanı, Haydar Aliyev'in oğlu İlham Aliyev'e verilmiştir. Günümüze kadar toplamda 26 kişiye nişan verilmiştir.

Şöhret Nişanı, ekonomik, bilimsel, sosyo-kültürel alanlarda kalkınmaya ve ilerlemeye en üst düzeyde sürekli, özverili hizmet, uzun süreli katkılar veren kişilere verilen bir Azerbaycan nişanıdır. Nişan, 6 Aralık 1993 tarihinde Azerbaycan cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle verilmeye başlanmıştır.

Yiğitlik Madalyası, özellikle cesaret ve kahramanlık gösteren kişilere verilen bir Azerbaycan madalyasıdır. Nişan, 29 Aralık 1998'de Azerbaycan cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle verilmeye başlanmıştır.

Azerbaycan Bayrağı Nişanı, özellikle Azerbaycan'ın bağımsızlığının yeniden tesisine, ülke güvenliğini sağlayan ve ekonomik, bilimsel, sosyo-politik alanlarda gelişme ve ilerlemesine hizmet veren kişilere verilen bir Azerbaycan nişanıdır. Nişan, 6 Aralık 1993'te Azerbaycan cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle verilmeye başlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Mais Berhudarov</span>

Mais Şükür oğlu Berhudarov, Azerbaycan Silahlı Kuvvetleri'nde korgeneral olarak görev yapan bir Azeri subay.

Hikmet İzzet oğlu Mirzayev, Azerbaycan Silahlı Kuvvetleri Korgenerali, Azerbaycan Kara Kuvvetlerinin Komutanı.

Elmir Arzu oğlu Mammadov, Azerbaycan Silahlı Kuvvetleri askeri ve 2020 Dağlık Karabağ Savaşı şehidi.

Zaur Cavanşir (Mammadov) ; Azerbaycan Silahlı Kuvvetlerinin Tümgenerali, 2020 Karabağ Savaşının komutanlarından biri, "Vatan Savaşı Kahramanı".

<span class="mw-page-title-main">Zaur Guliyev</span> Azerbaycan askeri subayı

Zaur Hikmet oğlu Guliyev, Azerbaycan Silahlı Kuvvetlerinin Deniz Kuvvetlerine bağlı Deniz Piyade Taburunda görev yapan bir Azeri askeri subayıdır. 2020 Dağlık Karabağ Savaşı sırasında askeri faaliyetine göre Vatan Savaşı Kahramanı unvanını aldı.

Yaşar Emirhan oğlu Hasanov, Azerbaycan Silahlı Kuvvetlerinin Kara Kuvvetlerinde görev yapan bir Azeri askeri subayıdır.

Ramiz Vagif oğlu Kasımov, Azerbaycan Silahlı Kuvvetlerinin Hava Kuvvetlerinde yarbay olarak görev yapan bir Azeri askeri subayıydı. 2016 Nisan çatışmaları, Temmuz 2020 Azerbaycan–Ermenistan sınır çatışmaları ve İkinci Dağlık Karabağ Savaşı sırasında görev yapmıştır. Kasımov İkinci Dağlık Karabağ Savaşı sırasında ölmüş, ölümünden sonra Vatan Savaşı Kahramanı unvanını almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kerim Veliyev</span> Azerbaycanlı asker

Kerim Tevfik oğlu Veliyev, Azerbaycan Savunma Bakan Vekili — Azerbaycan Silahlı Kuvvetleri Genelkurmay Başkanı (2021-), Azerbaycan Savunma Bakan Yardımcısı — Personel Ana Dairesi Başkanı (2019-2021), Azerbaycan Savunma Bakanının Personel üzere Yardımcısı — Personel Ana Dairesi Başkanı (2014-2019).

<span class="mw-page-title-main">Ömer Eldarov</span> Azeri heykeltıraş ve halk sanatçısı

Ömer Eldarov Azeri heykeltıraş, ressam, siyasetçi, halk sanatçısı ve Azerbaycan Millî İlimler Akademisi asil üyesi.

Vatan Savaşı Kahramanı madalyası, Azerbaycan'ın günümüzde en yüksek öneme sahip milli madalyasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Vatanseverlik Savaşı Kahramanı</span>

Vatan Savaşı Kahramanı, Azerbaycan'ın en yüksek derecesi. 2. Karabağ Savaşı'ndaki zafer vesilesiyle kuruldu.

Zaur Zeynalabdul oğlu Rustamov — Azerbaycan Silahlı Kuvvetleri Tümgenerali, "Karabağ" Nişanlı komutanı

Haydar Kamal oğlu Piriyev, Azerbaycanlı askeri subay ve Azerbaycan Silahlı Kuvvetlerinin korgeneralidir. Birinci Dağlık Karabağ Savaşı ve 2020 Dağlık Karabağ Savaşı'nda savaşmıştır. Azerbaycan Silahlı Kuvvetleri Askeri Akademisi'nin şu anki başıdır.

<span class="mw-page-title-main">Karabağ Üniversitesi</span> Azerbaycan Cumhuriyeti Bilim ve Eğitim Bakanlığına bağlı bir yükseköğretim kurumudur

Karabağ Üniversitesi Azerbaycan Cumhuriyeti Bilim ve Eğitim Bakanlığı'na bağlı bir yükseköğretim kurumudur. Azerbaycan'ın Karabağ ekonomik bölgesinin Hankendi şehrinde yer almaktadır.

İstiklal Nişanı, Azerbaycan Cumhuriyeti'nin Haydar Aliyev Nişanı ile birlikte en yüksek nişanıdır. Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı tarafından takdim edilir.