İçeriğe atla

Kara akbaba

Kara akbaba
Korunma durumu
Biyolojik sınıflandırma
Âlem: Animalia
Şube: Chordata
Sınıf: Aves
Takım: Falconiformes
(Gündüz yırtıcı kuşları)
Familya: Accipitridae (Atmacagiller)
Cins: Aegypius
Savigny, 1809
Tür: A. monachus
Aegypius monachus
Linnaeus, 1766

  • Yeşil: Yerleşik yaşam alanları
  • Mavi: Kışlama alanı
  • Koyu gri:Üreme alanları (?)

Kara akbaba (Aegypius monachus), atmacagiller (Accipitridae) familyasından orta büyüklükte bir akbaba türü. Eski Dünya akbabalarındandır ve Yeni Dünya akbabaları ile akraba değildir.

Kartallar, çaylaklar ve doğanlar gibi gündüzcül bir kuştur.

Özellikleri

Kara akbaba, oldukça iri bir türdür, bulunduğu familya içindeki en büyük kuştur. 98–100 cm boyunda, 250–295 cm kanat açıklığındadır. Ağırlığı 7 ila 12.5 kg. arasındadır, bu ağırlıkla dünyada uçabilen en ağır kuşlardan biri olma özelliğindedir.[1][2]

Yüksek dağlarda, geniş ormanlarda yuvalarını yapar, genellikle uçurum kıyılarını tercih eder.

Tüylerinin hepsi koyu renklidir. Kanatlarında olan beyaz şeritlerle kızıl akbabadan ayrılır. Eski dünya akbabası olma özelliğini taşır; başı kel, kanatları iri ve kuyruğu küçüktür. Ayaklar ve bacaklar gridir.[1]

Dağılımları

Tür, güney Avrupa ve Asya'da, İspanya'dan Kore'ye kadar olan bölgelerde bulunur. Avrupa kuşağında nesli tehlike altındadır. Bu bölgelerin yerleşik kuşlarıdır, bu bölgeler dışındakiler kışları kısmen olarak göç ederler. Türkiye'de Soğuksu Milli Parkı (Kızılcahamam)ve Eskişehir Türkmenbaba Dağı'nda bulunur. Türkiye'deki en büyük popülasyonu Çorum'dadır. Türkiye'de sayılarının 50 civarında kaldığı söylenmektedir.[1][2][3]

Resimler

Kaynakça

  1. ^ a b c Snow, D. W. & Perrins, C. M. (1998). The Birds of the Western Palearctic Concise Edition. OUP ISBN 0-19-854099-X.
  2. ^ a b del Hoyo, J., Elliott, A., & Sargatal, J., eds. (1994). Handbook of the Birds of the World Vol. 2. Lynx Edicions, Barcelona ISBN 84-87334-15-6.
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 13 Mart 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2011. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ak pelikan</span> kuş türü

Ak pelikan, beyaz pelikan ya da ak kutan, pelikangiller (Pelecanidae), familyasından çok büyük bir su kuşu türüdür. Avrupa'nın güneydoğusundan Asya'ya yayılan bölgede ve Afrika'da bataklıklarda ve sığ göllerde yaşar.

<span class="mw-page-title-main">And kondoru</span> Güney Amerikaya özgü yırtıcı bir kuş türü

And kondoru, Yeni Dünya akbabaları (Cathartidae) ailesinden olan ve Vultur cinsindeki tek kuş türüdür. Güney Amerika'ya özgü olan bu yırtıcı kuş türü And Dağları'nda ve Büyük Okyanus kıyılarında bulunur. Batı Yarımküre'nin en büyük uçan kara kuşudur.

<span class="mw-page-title-main">Kaliforniya kondoru</span>

Kaliforniya kondoru, Yeni Dünya akbabaları (Cathartidae) familyasından yırtıcı bir kuş türü. Kuzey Amerika'da yaşayan karasal kuş türleri içinde en büyüğüdür. 1987 yılında doğal ortamlarında yaşayan tüm bireyler yakalandığında doğal ortamında tükenen türler arasına alındı ancak o zamandan beri Arizona'nın kuzeyi ile Utah'ın güneyinde, Kaliforniya'nın orta ve güneyinde kıyı dağlarında ve Meksika'da Baja California'nın kuzeyinde yeniden doğal yaşam ortamına sokulmaktadır. Fosillerden dört farklı üyesi olsa da Gymnogyps cinsinin yaşayan tek türüdür. Kaliforniya kondoru Dünya Doğa ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği (IUCN) tarafından kritik tehlikedeki türler arasında listelenmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kar kiraz kuşu</span> Kuş türü

Kar kiraz kuşu, kiraz kuşugiller (Emberizidae) familyasından bir kuş türü. Kuzey enlemlerin kuşudur, kuluçka iklimi olarak tundra bölgelerini tercih eder. Ayrıca alaca kiraz kuşu, alaca çinte ve kar çintesi olarak da adlandırılır.

<span class="mw-page-title-main">Yeni Dünya akbabaları</span>

Yeni Dünya akbabaları (Cathartidae), Amerika kıtasında yaşayan akbaba türlerinin oluşturduğu bir kuş familyasıdır. Eski Dünya akbabaları ve Yeni Dünya akbabaları, fenotip ve beslenme alışkanlıkları açısından birbirine benzeseler de aralarında hiçbir genetik bağlantı bulunmamaktadır

<span class="mw-page-title-main">Akbaba</span>

Akbaba, Yeni dünya akbabaları (Cathartidae) familyasını ve atmacagiller (Accipitridae) familyasına ait Eski Dünya akbabaları (Aegypiinae) alt familyasını oluşturan leş yiyici kuşların ortak ismidir. Akbaba terimi belirli bir taksonomik grubu karşılamaz. Günümüzde 16'sı Eski Dünya'ya ve 7'si Yeni Dünya'ya ait 23 akbaba türü bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Kral akbaba</span> Orta ve Güney Amerikada bulanan iri kuş türü

Kral akbaba, Güney Amerika'da Yeni Dünya akbabaları (Cathartidae) familyasına ait, görkemli renkleri olan bir kuş türüdür. Kral akbaba, cinsinin tek türü olup, leş başında diğer akbabalara karşı baskın olmasından ismini bu şekilde almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Eski Dünya akbabaları</span> Atmacagillerin alt familyası

Eski Dünya akbabaları (Aegypiinae), atmacagiller (Accipitridae) familyasının bir alt familyasıdır ve gündüz yırtıcıları (Falconiformes) takımına aittir. Yeni bulgular ışığında, daha çok leyleklerle (Ciconiidae) akraba olan ve leyleksiler (Ciconiiformes) ile ilişkilendirililen Yeni Dünya akbabaları (Cathartidae) ile bu bağlamda ayrılırlar.

<span class="mw-page-title-main">Soğuksu Millî Parkı</span> Milli Park (02.0003)

Soğuksu Millî Parkı, Ankara'nın Kızılcahamam ilçesinde yer alan ve 19 Şubat 1959'da kurulan bir millî parktır. Ankara şehir merkezine 80 kilometre uzaklıktadır. Parkın volkanik bölge olmasından dolayı, çevresindeki sıcak ve soğuk su kaynakları kaplıca olarak değerlendirilmektedir. Parkın yüksekliği 1.030-1.800 m (3.380-5.910 ft) arasında değişmektedir. Arhut Tepesi 1.789 m (5.869 ft) ve Tolubelen Tepesi 1.776 m (5.827 ft) ile parkın en yüksek zirveleridir.

<span class="mw-page-title-main">Sarı kiraz kuşu</span>

Sarı kiraz kuşu, kiraz kuşugiller (Emberizidae) familyasına ait bir ötücü kuş türü. Günümüzde bazı araştırmacılar tarafından ispinozgiller familyasında sınıflandırılmıştır. Ayrıca sarı çinte, sarı yelve olarak da adlandırılır. Vatanı Avrasya olan bu kuş türü Yeni Zelanda ve Avustralya'ya sokulmuştur. Avrupa'da yaşayanların çoğu yıl boyunca üreme bölgelerinde kalırken doğuda yaşayan alt türleri kısmen göçmendir ve popülasyonun çoğu kışı geçirmek için güneye iner. Erkeğin kafası parlak sarı, sırtı çizgili kahverengi, kuyruk sokumu kızıl kahverengi ve karnı da sarı renklidir. Dişi ve erişkin olmayanların tüyleri erkeklerin daha mat renklisidir. Çalılık ve orman kenarlarında açık alanlarda yaygın olarak yaşarlar. Şakıması en yakın akrabası ak başlı kiraz kuşuna benzer.

<span class="mw-page-title-main">Leylekgiller</span> Bir kuş familyası

Leylekgiller ya da Ciconiidae, kendilerine özgü Ciconiiformes takımında sınıflandırılan, sulak alanlarda yaşayan, leylek diye bilinen kuşları kapsayan bir familyadır.

<span class="mw-page-title-main">Sakallı akbaba</span>

Sakallı Akbaba (Gypaetus barbatus) Gypaetus cinsine bağlı bir kuş türüdür. Karakuş, kuzu kuşu, Nuri kuşu olarak da bilinir. Cins, Eski Dünya akbabalarındandır.

<span class="mw-page-title-main">Kızıl akbaba</span>

Kızıl akbaba, atmacagiller (Accipitridae) familyasından irice bir akbaba türü.

<span class="mw-page-title-main">Büyük mavi balıkçıl</span>

Büyük mavi balıkçıl, balıkçılgiller (Ardeidae) familyasından bir kuş türü.

<span class="mw-page-title-main">Hazar sumrusu</span>

Hazar sumrusu, sumrugiller (Sternidae) familyasından bir sumru türü.

<span class="mw-page-title-main">Kara sumru</span>

Kara sumru, sumrugiller (Sternidae) familyasından bir kuş türü. İsminin, akla getirdiği gibi baskın olarak koyu renk kuş tüyleri vardır.

<span class="mw-page-title-main">Asya ak sırtlı akbabası</span>

Asya ak sırtlı akbabası, kartallar, şahinler, çaylaklar ve atmacalarla birlikte atmacagiller familyasından bir akbaba türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Kırmızı başlı akbaba</span> bir kuş türü

Kırmızı başlı akbaba, atmacagiller (Accipitridae) familyasından orta büyüklükte bir akbaba türü. Kırmızı başlı akbaba Eski Dünya akbabalarından biridir. Genellikle Hint yarımadasında bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Haast kartalı</span>

Haast kartalı dünya üzerinde yaşamış en büyük yırtıcı kuş türüdür. Yeni Zelanda'nın güney adasında bulunmuş bu canlının yaklaşık olarak günümüzden 500 sene önce (Holosen) soyu tükenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Amerika kara akbabası</span>

Amerika kara akbabası, ABD'nin kuzeydoğusundan Güney Amerika'da Peru, Şili'nin orta bölgesi ile Uruguay'a kadar olan alanda yaşayan Yeni Dünya akbabaları familyasından bir kuş türüdür. Yaygın ve sık rastlanan bir tür olsa da Kanada'dan Ateş Toprakları'nın güneyine kadar olan alanda üreyen hindi akbabasından görece daha dar bir alanda yaşar. Cathartidae familyasındaki Coragyps cinsinin yaşayan tek üyesidir. Adının ve görünüşünün benzemesine rağmen bu türün, içinde kartallar, atmacalar, çaylaklar ve tuygunları da barındıran Accipitridae familyasında yer alan bir Eski Dünya akbabası olan kara akbaba ile bir akrabalığı yoktur. Seyrek ormanlar ve çalılıklar içeren görece açık alanlarda yaşar. Kanat açıklığı 1,5 m.'ye ulaşan Amerika kara akbabası büyük bir kuş olsa da görece küçük bir akbaba türüdür. Tüy örtüsü kara, tüysüz başı ve boynu grimsi siyahtır. Gagası kısa ve kanca şeklindedir.