İçeriğe atla

Kara Umur Bey Çeşmesi

Koordinatlar: 41°44′14″K 27°13′21″D / 41.73722°K 27.22250°D / 41.73722; 27.22250
Kara Umur Bey Çeşmesi
Harita
Diğer ad(lar)Hacı Hasan Çeşmesi
Genel bilgiler
TürSokak çeşmesi
KonumMerkez, Kırklareli, Türkiye
Koordinatlar41°44′14″K 27°13′21″D / 41.73722°K 27.22250°D / 41.73722; 27.22250
YaptıranHacı Süleyman Ağa
Tamamlanma1758/1759 veya 1844/1845
Yenileme2020
YenileyenKırklareli Belediyesi
Teknik ayrıntılar
MalzemeKüfeki
Kitâbesini yazanSafai

Kara Umur Bey Çeşmesi veya Hacı Hasan Çeşmesi, Kırklareli ili Merkez ilçesinde bulunan bir çeşmedir.[1]

Tarihçesi

Çeşme, Hacı Süleyman Ağa tarafından yaptırılmıştır.[1][2][3] 1967 yılı Kırklareli İl Yıllığında çeşmenin ilk inşa edildiği yer olan eski pazar yerinden taşınarak günümüzdeki yerine getirildiği belirtilse de bu bilginin doğru olmadığı 1939 nolu tapu kadastro bilgisinden anlaşılmaktadır.[4]:34 Ali Rıza Dursunkaya, çeşmenin günümüzde mevcut olmayan kitabesinin son iki mısrasından hareketle ebced hesabına göre Hicri 1172 (Miladi 1758-1759) tarihinde inşa ettirildiğini söylemektedir[2]:114 ancak 2020 yılında restore edilene kadar çeşme üzerinde bulunan Türkçe yazılı mermer kitabede inşa tarihi Hicri 1260 (Miladi 1844-1545) olarak yazılmıştır.[4]

Daha sonraları çeşme Hacı Hasan Ağa tarafından tamir ettirilmiş ve kendi evkafına dahil edilmiştir.[2]

2020 yılında Su ile Gelen Medeniyet - Tarihi Çeşmelerin Restorasyonu Projesi kapsamında Kırklareli ili Merkez ilçesinde bulunan diğer 8 çeşme ile birlikte restore edilmiştir.[5][6]

Mimarisi

Kare planlı, sivri kemerli, küfeki taş malzeme ile inşa edilmiş tek cepheli bir sokak çeşmesidir. Doğu cephesindeki sivri kemerli niş içerisinde mermer aynalık bölümü bulunmaktadır. Yapıda sivri kemer ve dışa taşkın şekildeki bir saçak bölümü haricinde bir süsleme ögesi bulunmamaktadır.[4] 2020 yılında yapılan restorasyonda çeşmeye mermer bir yalak bölümü ve musluğun iki yanında olacak şekilde iki adet dikdörtgen planlı oturma sekisi eklenmiştir.

Kitabesi

Çeşmenin kitabesi günümüze ulaşamamıştır. Ali Rıza Dursunkaya, kitabenin Safai tarafından yazıldığını belirtmiş ve son iki mısrasının transkripsiyonuna eserinde yer vermiştir.

Kitabenin son iki mısrasının transkripsiyonu:

Ruh-u-imâmeyne sebil
Etti bu ab-ı-kevseri [2][4]

Kaynakça

  1. ^ a b "Hacı Hasan Çeşmesi". 26 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2024. 
  2. ^ a b c d Dursunkaya, Ali Rıza (1948). Kırklareli Vilayetini Tarih, Coğrafya, Kültür ve Eski Eserleri Yönünden Tetkik. Yeşilyurt Basımevi. 
  3. ^ Yıldız, A., & Yüksek, İ. (2008). Kırklareli Tarihi Çeşmelerinin Geleneksel Kent Dokusu İçerisindeki Yeri ve Önemi [Sempozyum Bildirisi].
  4. ^ a b c d Bulut, Ö. (2019). Kırklareli ve İlçelerindeki Tarihi Su Yapıları [Yüksek Lisans Tezi]. Selçuk Üniversitesi.
  5. ^ "Kırklareli'de Tarihi Çeşmeler Restore Edilecek". 30 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Aralık 2023. 
  6. ^ Ertop, Ufuk. "Kırklareli'nde bulunan tarihi çeşmeler restore ediliyor". 30 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Aralık 2023. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Hasan Rıza Paşa Çeşmesi (Osmanağa)</span> İstanbul, Kadıköyde yer alan tarihî bir çeşme

Hasan Rıza Paşa Çeşmesi ya da Rıza Paşa Çeşmesi, İstanbul'un Kadıköy ilçesindeki bir çeşmedir. Hasan Rıza Paşa tarafından 1845 ya da 1846 yılında yaptırıldı. 1970'lerden itibaren tahrip edilmeye başlayan çeşme, işlevini de yitirdi. 2014'te tamamlanan restorasyon çalışmasıyla birlikte tekrar faaliyete geçti.

<span class="mw-page-title-main">Mısırlı Osman Ağa Çeşmesi (Kadıköy)</span> İstanbul, Kadıköyde yer alan tarihî bir çeşme

Mısırlı Osman Ağa Çeşmesi ya da kısaca Osman Ağa Çeşmesi, İstanbul'un Kadıköy ilçesinde yer alan bir çeşmedir. Üzerindeki kitâbesine göre Bâbüssaâde Ağası Mısırlı Osman Ağa tarafından 1621 ya da 1622'de yaptırılsa da bu kitâbenin bu çeşmeye ait olmayabileceği ihtimali de ortaya atılmıştır. Bir müddet sonra teknesi çukurda kalan ve işlevini de yitiren çeşme, 1980'lerde yapılan çalışmayla imar hattına taşındı ve kot farkı giderildi. Zaman içerisinde ön cephesine, dinlenme taşları ile onları birbirine bağlayan tekne ağzı taşı eklendi. 2020'de yapılan restorasyon çalışmasıyla birlikte tekrar faaliyete geçti.

<span class="mw-page-title-main">Kazlı Çeşme</span> İstanbulda çeşme

Kazlı Çeşme, İstanbul'un Zeytinburnu ilçesinde bulunan ve adını aynasındaki kaz kabartmasından alan klasik üslupta bir Osmanlı çeşmesi.

<span class="mw-page-title-main">Kadı Ali Çeşmesi</span> Kırklarelideki bir çeşme

Kadı Ali Çeşmesi, Kırklareli ili Merkez ilçesinde bulunan bir çeşmedir.

<span class="mw-page-title-main">Kayyumoğlu Çeşmesi</span> Kırklarelindeki tarihi bir çeşme

Kayyumoğlu Çeşmesi, Kırklareli ili Merkez ilçesinde bulunan bir çeşmedir.

<span class="mw-page-title-main">Kocahıdır Çeşmesi</span> Kırklarelideki bir çeşme

Kayyumoğlu Çeşmesi, Kırklareli ili Merkez ilçesinde bulunan bir çeşmedir.

Hapishane Çeşmesi, Kırklareli ili Merkez ilçesinde bulunan bir çeşmedir.

<span class="mw-page-title-main">Büyük Cami Çeşmesi</span> Kırklarelideki bir çeşme

Büyük Cami Çeşmesi, Alman Çeşmesi ya da Çarşı Çeşmesi, Kırklareli ili Merkez ilçesinde bulunan bir çeşmedir.

<span class="mw-page-title-main">Paşa Çeşmesi</span> Kırklarelideki bir çeşme

Paşa Çeşmesi, Paşa Camii Çeşmesi veya Beyazıt Camii Çeşmesi, Kırklareli ili Merkez ilçesinde bulunan bir çeşmedir.

<span class="mw-page-title-main">Kuru Paşa Çeşmesi</span> Kırklarelideki bir çeşme

Kuru Paşa Çeşmesi, Kırklareli ili Merkez ilçesinde bulunan bir çeşmedir.

<span class="mw-page-title-main">Gerdanlı Çeşmesi</span> Kırklarelideki bir çeşme

Gerdanlı Çeşmesi, Kırklareli ili Merkez ilçesinde bulunan bir çeşmedir.

Salı Yeri Çeşmesi ya da Kapan Çeşmesi Kırklareli ili Merkez ilçesinde bulunan bir çeşmedir.

Dört Yüzlü Çeşme, Meydan Çeşmesi ya da Fatih Çeşmesi Kırklareli ili Babaeski ilçesinde bulunan bir çeşmedir.

<span class="mw-page-title-main">Çarşı Çeşmesi (Tirilye)</span> Tirilyede bir ikiz kurnalı çeşme

Çarşı Çeşmesi, Bursa ili Mudanya ilçesi Tirilye mahallesinde bulunan Osmanlı döneminde yapılmış bir ikiz çeşmedir.

Avcı Mehmet Çeşmesi, Çarşı Çeşmesi veya Orta Çeşme Kırklareli ili Lüleburgaz ilçesinde bulunan bir çeşmedir.

Zafer Çeşmesi, Kırklareli ili Lüleburgaz ilçesinde bulunan bir çeşmedir.

Kale Çeşmesi, Kırklareli ili Vize ilçesinde bulunan bir çeşmedir.

Meydan Çeşmesi, Kırklareli ili Pınarhisar ilçesi Yenice köyünde bulunan bir çeşmedir.

Tek Kemerli Çeşme, Kırklareli ili Vize ilçesi Evrencik köyünde bulunan bir çeşmedir.

Sofular Çeşmesi veya Sofular Köyü Çeşmesi, Kırklareli ili Vize ilçesi Sofular köyünde bulunan bir çeşmedir.