İçeriğe atla

Kara Panter Partisi

Kara Panter Partisi
Black Panther Party
KısaltmaBPP
KurucuHuey P. Newton, Bobby Seale
Kuruluş tarihiEkim 1966
Kapanış tarihi1982
Gazete(ler)The Black Panter
Üyelik (1969)5000
İdeolojiSiyah milliyetçiliği
Marksizm-Leninizm
Maoizm
Antikapitalizm
Antifaşizm
Anti emperyalizm
Devrimci sosyalizm
Irkçılık karşıtlığı
Siyasi pozisyonAşırı sol

Kara Panter Partisi (Black Panther Party), asıl adı Kara Panter Öz Savunma Partisi (Black Panther Party for Self-Defense), ABD'de 1966-1982 yılları arasında var olmuş, siyahların haklarını savunmuş siyasi parti.[1] 1966'da Kaliforniya eyaletinin Oakland kentinde Huey Newton ve Bobby Seale tarafından kurulmuştur.[2]

Partinin başlangıçtaki amacı, siyahların yaşadıkları gettolarda devriye gezerek mahalle sakinlerini polis saldırılarına karşı korumaktı. Kara Panterler zamanla bütün siyahların silahlanmasını, başta askerlik hizmeti olmak üzere beyaz Amerika'ya karşı bütün yükümlülüklerden bağışık tutulmalarını, hapisteki bütün siyahların salıverilmesini ve beyaz Amerikalıların yüzyıllardır süren sömürüsünün bedeli olarak siyahlara tazminat ödenmesini talep eden Marksist bir devrimci grup niteliği kazandı. 1960'ların sonlarında üye sayısı en yüksek düzeye ulaşarak iki bini aşan örgütün ülkenin birçok büyük kentinde etkinlik gösteren şubeleri vardı.

Kara Panterlerle polis arasındaki sürtüşmeler, 1960'ların sonları ile 1970'lerin başlarında Kaliforniya, New York ve Chicago'da silahlı çatışmalara yol açtı. Örgütün önderlerinden Newton, bu çatışmalardan birinde bir polis devriyesini öldürmek suçundan hapse atıldı. Bazı parti üyelerinin suç niteliği taşıyan eylemlerde bulunduğu biliniyordu. Ama polisin örgüt üzerindeki sürekli baskısı yer yer şiddet amaçlı saldırılar biçimine büründü. Polisin, Kara Panterler ile ilgili etkinlikleri konusunda birkaç kez Kongre soruşturması açıldı. 1970'lerin ortalarında üye sayısı önemli oranda azalan ve Amerikalı birçok siyah önderin gözünde saygınlığını yitiren Kara Panter Partisi, şiddet kullanmaktan vazgeçerek geleneksel bir siyasi parti kimliğine büründü. Çalışmalarını siyahların yaşadıkları mahallelere sosyal hizmetlerin götürülmesi üzerinde yoğunlaştırdı.

Lincoln Anıtı önünde bir parti üyesi (19 Haziran 1970)

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "Black Panthers". 11 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Haziran 2020. The Black Panthers were part of the larger Black Power movement, which emphasized black pride, community control and unification for civil rights. 
  2. ^ Delli Carpini, Michael X. (2000). "Black Panther Party: 1966-1982". 2 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2019. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Polis</span> kolluk kuvveti

Polis, halkın emniyetini sağlamak, ülkenin ve milletin bölünmez bütünlüğüne, Anayasal düzenine ve genel güvenliğine dair önleyici ve koruyucu tedbirler almak üzere görev yapan kamusal hizmet birimi. Polis birimleri amaç ve sorumluluklarını gerçekleştirmek üzere bilgi toplar, değerlendirir, yetkili mercilere veya kullanma alanlarına ulaştırır ve devletin istihbarat kuruluşlarıyla işbirliği yapar. İç güvenlik, dış güvenlik, millî güvenlik ve kamu güvenliğinde önemli rol oynamakdadırlar.

<span class="mw-page-title-main">Kosova Kurtuluş Ordusu</span>

Kosova Kurtuluş Ordusu, büyük çoğunluğu Arnavutların yaşadığı Kosova'nın 1990'larda Yugoslavya Federal Cumhuriyeti ve Sırbistan'dan ayrılmasını amaçlayan etnik Arnavut ayrılıkçı bir milisti. Arnavut milliyetçiliği UÇK'nın temel ilkelerinden biriydi ve saflarındaki pek çok kişi, Arnavut kültürünü, etnik kökenini ve ulusunu vurgulayarak Balkanlar'daki tüm Arnavutları kapsayacak bir Büyük Arnavutluk'un kurulmasını destekledi. Varlığı boyunca UÇK, Yugoslavya tarafından bir terörist grup olarak belirlendi.

<span class="mw-page-title-main">Punisher (karakter)</span> Marvel Comics karakteri

Punisher, Gerry Conway, John Romita ve Ross Andru tarafından yaratılan ünlü bir çizgi roman karakteridir. İlk olarak The Amazing Spider-Man'ın 129. sayısında aslen bir suikastçı ve baş süper kahraman Örümcek Adam'in rakibi olarak ortaya çıkan bir anti-kahramandır.

<span class="mw-page-title-main">Albert Lutuli</span>

Albert John Lutuli, Luthuli olarak da yazılır., Zulu kabile şefi ve Afrika Ulusal Kongresi (ANC) başkanı (1952-1960).Irk ayrımına karşı yürüttüğü barışçıl mücadele nedeniyle 1960'ta Nobel Barış Ödülü'nü alarak bu ödülü kazanan ilk Afrikalı olmuştur.

Neo-faşizm, II. Dünya Savaşı sonrasında bazı Avrupa ülkelerinde görülmüş "yeni faşist" akımdır. Faşizmin bu türü belli bir zümrenin değil bütün milletin kendini diğer milletlerden üstün görerek öne çıkma çabası olarak da tanımlanabilir. Neonazizm ile beraber Avrupa'da ve ABD'de neo-faşist oluşumlar bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">William Edward Burghardt Du Bois</span> Amerikalı toplumbilimci (1868 – 1963)

William Edward Burghardt Du Bois kısa adıyla, W. E. B. Du Bois, Amerikalı sosyolog. 20. yüzyılın ilk yarısında ABD'de Siyah protesto hareketinin en önemli önderidir. 1909'da Siyahları Geliştirme Ulusal Derneği'nin (NAACP) oluşturulmasına katkıda bulundu.1910-1934 arasında derneğin yayın organı Crisis'in yönetmenliğini yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Güney Afrika Komünist Partisi</span>

Güney Afrika Komünist Partisi, 1921 yılında Güney Afrika'da kurulan bir komünist partidir. SACP, ANC ve COSATU'yla birlikte üç partili ittifak içinde yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">GAL</span>

GAL, Grupos Antiterroristas de Liberación İspanyol hükûmetince Euskadi Ta Askatasuna ETA örgütüne karşı savaşmak için yasa dışı olarak kurulmuş ölüm timleridir. GAL, İspanyol Sosyalist İşçi Partisi hükûmeti dönemi olan 1983-87 yılları arasında aktif olmuştur. Mahkemelerde açılan dava sonuçlarına göre GAL örgütünün İspanya İçişleri Bakanlığınca finansmanının sağlandığı ve desteklendiği ispat edilmiştir. İspanyol günlük gazetesi El Mundo'nun GAL örgütünün bağlarının açığa çıkartılmasında büyük payı olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Angela Davis</span> Amerikalı akademisyen ve yazar

Angela Yvonne Davis, 1970'li yıllarda, politik tutukluların hakları hareketinin sembolü olan, Amerikalı insan hakları savunucusu, filozof, hümanist ve yazar. Ayrıca 1980 ve 1984 yıllarında ABD Komünist Partisi, Amerika başkan yardımcılığı adayı idi.

<span class="mw-page-title-main">İrlanda Bağımsızlık Savaşı</span> İrlanda Bağımsızlık Savaşı veya Anglo-İrlanda Savaşı, İrlanda Cumhuriyet Ordusunun Britanya Hükûmetine ve İrlandada bulunan kuvvetlerine karşı sürdürdüğü gerilla savaşıdır

İrlanda Bağımsızlık Savaşı ya da Anglo-İrlanda Savaşı, İrlanda Cumhuriyet Ordusu'nun Britanya Hükûmeti'ne ve İrlanda'da bulunan kuvvetlerine karşı sürdürdüğü gerilla savaşıdır.

Halkın İradesi Partisi Suriye'de bir siyasi partidir.

<span class="mw-page-title-main">1905 Moskova Ayaklanması</span>

1905 Moskova Ayaklanması, 1905 yılında gerçekleşen Rus Devrimi kapsamında 7-17 Aralık 1905 tarihinde Moskova'da ortaya çıkan ayaklanma. İlk 2 gün barışçıl geçen ayaklanma, 9 Aralık günü silahlı çatışmalara dönüşmüş ve Çarlık ordusu saldırıları sonucu yüzlerce kişi ölmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Ocak 2016 Diyarbakır saldırısı</span> Diyarbakırda gerçekleşen bir terör saldırısı

2016 Diyarbakır saldırısı ya da Çınar saldırısı, 13 Ocak 2016 tarihinde Türkiye'nin Diyarbakır ilinin Çınar ilçesinde PKK tarafından Çınar İlçe Emniyet Müdürlüğü'ne bombalı araç, roketatar ve uzun namlulu silahlarla gerçekleştirilen saldırı. Emniyet Müdürlüğü binası içerisinde polis lojmanları da bulunuyordu. Binada ağır hasar oluştu. Diyarbakır Valiliği'nin yaptığı ilk açıklamaya göre 5 kişi öldü, 39 kişi yaralandı. BBC'nin geçtiği habere göre enkaza dönen hizmet binası içerisinde hayatını kaybedenler arasında bir çocuk ve bir kadınının da olduğu belirtildi. Olay sonrasında PKK ile Türk emniyet güçleri arasında çıkan çatışmada 8 PKK'lı öldürüldü. Daha sonradan bir kişinin daha cansız bedeni bulundu.

<span class="mw-page-title-main">Kathleen Neal Cleaver</span> Amerikalı aktivist

Kathleen Neal Cleaver, Kara Panter Partisi aktivisti, hukuk profesörü.

Sovyetler Birliği Komünist Partisi Parti Kontrol Komisyonu Sovyetler Birliği Komünist Partisi Merkez Komitesi bünyesinde yüksek bir disiplin kuruluydu. Üyeleri Merkez Komitesinin genel oturumlarında seçildi.

<span class="mw-page-title-main">Fred Hampton</span> Amerikalı aktivist (1948 – 1969)

Fredrick Allen Hampton, siyahi bir aktivist, Marksist-Leninist ve devrimci sosyalistti. Chicago'daki Kara Panter Partisi (BPP) Illinois şubesinin başkanı ve ulusal Kara Panter Partisi'nin başkan yardımcısı olarak öne çıktı. Bu sıfatla, ilk başta Kara Panter, Genç Vatanseverler ve Genç Lordlar üyelerini içeren çok kültürlü bir siyasi organizasyon olan Gökkuşağı Koalisyonunu ve büyük Chicago sokak çeteleri arasında çatışmaları sona erdirmek ve sosyal değişimi sağlamak için bir ittifak kurdu.

Siyahi milliyetçiliği veya Siyah milliyetçiliği, Siyahların bir ırk olduğu inancını benimseyen ve Siyah ırksal ve ulusal bir kimlik geliştirmeye ve sürdürmeye çalışan bir milliyetçilik veya panmilliyetçilik türüdür. Siyah milliyetçisi aktivizm, özellikle beyaz kültüre asimilasyona direnmek ve belirgin bir Siyah kimliğini korumak için Siyah toplulukların ve insanların sosyal, siyasi ve ekonomik olarak güçlendirilmesi etrafında döner.

Azerbaycan İslam Partisi Azerbaycan'da yasaklanmış bir İslamcı partidir. Parti 1991 yılında başkent Bakü'nün kuzeydoğusunda yer alan sıkı laik ve dinî açıdan ilerici Azerbaycan'da muhafazakâr Şii İslam'ın tek kalesi olan Nardaran kasabasında kuruldu ve resmî olarak 1992 yılında tescil edilmiştir. Ancak kaydı 1995'te iptal edildi ve o zamandan beri yasal hâle getirilmedi.

26 Eylül 2022 tarihinde TSİ 22.40-23.00 sularında Mersin'in Mezitli ilçesine bağlı Tece mahallesinde yer alan bir polisevine PKK militanları tarafından ateş açıldı ve bombalı saldırı yapıldı. Saldırı, tümü Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak üzere, 1 polis memurunun ölmesi, 1 polis memuru ile 3 sivil bireyin yaralanması ile sonuçlandı. İki saldırgan saldırı sonrası intihar yeleklerini patlatarak olay yerinde intihar etti. Saldırıyı, 29 Eylül 2022 günü PKK üstlendi.

The Black Panter, Kara Panter Partisi’nin resmi gazetesiydi. 1967 yılında dört sayfalık bir haber bülteni olarak Kaliforniya’da yayın hayatına başladı. Kurulduktan kısa bir süre sonra Amerika Birleşik Devletleri’nin birçok bölgesinde satışa sunuldu. Gazetenin odak konuları partinin faaliyetleri, ideolojisi ve uluslarası sol siyasetti.