İçeriğe atla

Kara Musa Paşa

Kara Musa Paşa
Kara Musa Paşa Camii, Réthimno, Girit
Osmanlı Sadrazamı
Görev süresi
16 Eylül 1647 - 21 Eylül 1647
Hükümdar İbrahim
Yerine geldiğiNevesinli Salih Paşa
Yerine gelenHezarpare Ahmed Paşa
Kişisel bilgiler
Ölüm 1649
İstanbul

Kara Musa Paşa, (ö. 1649. İstanbul) İbrahim saltanatında 16 Eylül 1647 - 21 Eylül 1647 tarihleri arasında beş gün sadrazam unvanını taşımış bir Osmanlı devlet adamıdır.

Hayatı

Rum asıllı bir devşirme olduğu bildirilir. Enderun'da eğitilmiştir.[1] IV. Murat'ın muhasipliği ve silahdarlığı görevlerinde bulundu.

Sultan İbrahim döneminde Müsahibe Şekerpare Hatun ile nikahlandı. Kapıcıbaşı görevine getirildi. 1640'ta tersane emini; sonra sipahiler ağası; şehremini; kapıcıbaşı; bölük ağası; 1645'te Yeniçeri Ağası oldu. Aralık 1645'te vezir rütbesi verilerek başdefterdar görevine tayin edildi.[2]

Kaptan-ı derya Koca Musa Paşa Eğriboz önünde Venediklilere karşı yaptığı deniz savaşında Öldükten sonra Ocak 1647'de kaptan-ı derya olarak tayin edildi. Fakat donanma ile yaptığı Akdeniz seferinde Kandiye kalesi kuşatmasını geciktirdiği ve herhangi bir başarı göstermediği nedeni ile bu görevden azledildi. Eşi Şekerpare Hatun Saray'da Sultan İbrahim üzerinde olan nüfuzunu kullanarak Kara Musa Paşa'nın cezalandırılmasını önledi.

Kaptan-ı deryalık azlinden hemen sonra Girit'ten dönmekte iken 16 Eylül 1647'de sadrazam Nevesinli Salih Paşa'nın idamı edildi. Onun yerine İstanbul'a gelmekte olan Kara Musa Paşa sadrazam tayin edildi. Bu haber istanbul'a dönmekte olan donanmaya acele bildirildi. Sadaret mührü ise kapıcılar kethudası tarafından donanmaya deniz yolu ile gönderildi. Kara Musa Paşa İstanbul'da beklenirken Hezarpare Ahmed Paşa sedaret kaymakamlığı yapmaktaydı. Hazerpare Ahmet Paşa Sultan İbrahim'e tesir ederek Kara Musa Paşa'nın, tayininden 5 gün sonra, sadaret haberini almış ancak mührü henüz alamamış iken, 21 Eylül 1647 günü gıyaben azledilmesini sağladı. Sadrazamlık görevi Hezarpare Ahmed Paşa'ya asaleten verildi.[1]

İstanbul'a sadrazam olduğu haberini öğrenmiş olarak dönmekle beraber mühr-ü hümayunu eline geçirmediği için Kara Musa Paşa birçok sadrazam listesinde bulunmamaktadır.

İstanbul'a eriştiğinde, sedaret makamına oturamadan, ikinci vezir olarak görevlendirildi. Aralık 1647'de Bağdad valiliğine gönderildi. Ocak 1649'da azledilerek İstanbul'a döndü. Yetişkin olmayan IV. Mehmet'in naibi Kösem Sultan, onun danışmanları ve sadrazam kararı ile 1649'da idam edildi.[2]

Değerlendirme

Sicill-i Osmani onu

cesur ve gayretliydi

diyerek değerlendirmektedir.

Osmanlılar Ansiklopedisi şunları bildirir:[1]

Cundiler ocağından yetiştiğinden gayet iyi bir silahşor ve ünlü bir pehlivandı. IV. Murad'ın mahir bir silahşor olarak yetişmesinde büyük tesiri olmuş; kendisiyle sık sık gürese tutuşarak IV. Murad'ı eğitmiştir.

Kaynakça

  1. ^ a b c Uluçam, Müjdat, "Musa Paşa (Kara)" (1999) Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi, C.2 s.261, İstanbul:Yapı Kredi Kültür Yayıncılık A.Ş. ISBN 975-08-0071-01
  2. ^ a b Mehmed Süreyya (haz. Nuri Akbayar) (1996), Sicill-i Osmani, İstanbul:Tarih Vakfı Yurt Yayınları ISBN 975-333-0383 C.İV s.522 [1]

Dış bağlantılar

  • Uluçam, Müjdat, "Musa Paşa (Kara)" (1999) Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi, C.2 s.261, İstanbul:Yapı Kredi Kültür Yayıncılık A.Ş. ISBN 975-08-0071-01.
  • Mehmed Süreyya (haz. Nuri Akbayar) (1996), Sicill-i Osmani, İstanbul:Tarih Vakfı Yurt Yayınları ISBN 975-333-0383 C.IV s.522 [2]
  • Danışmend, İsmail Hami, (2011), İzahlı Osmanlı Tarihi Kronolojisi 6 Cilt, C.5 s.37, İstanbul:Doğu Kütüphanesi, ISBN 9789944397681
  • Buz, Ayhan, (2009) Osmanlı Sadrazamları, İstanbul: Neden Kitap, ISBN 978-975-254-278-5, say..
Siyasi görevi
Önce gelen:
Nevesinli Salih Paşa

Osmanlı Sadrazamı

16 Eylül 1647 - 21 Eylül 1647
Sonra gelen:
Hezarpare Ahmed Paşa
Askerî görevi
Önce gelen:
Koca Musa Paşa
Kaptan-ı Derya
1646 - 1647
Sonra gelen:
Ammarzade Mehmed Paşa

İlgili Araştırma Makaleleri

Kara Ahmed Paşa,, Kanuni Sultan Süleyman döneminde 6 Ekim 1553 ile 28 Eylül 1555 tarihleri arasında sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamıdır. I. Selim'in en küçük kızı ve Kanuni Sultan Süleyman'ın en küçük kız kardeşi Fatma Sultan'ın eşidir.

Siyavuş Paşa, IV. Mehmed saltanatında 21 Ağustos 1651 - 27 Eylül 1651 ve 5 Mart 1656 - 26 Nisan 1656 tarihleri arasında iki kez toplam iki ay yirmi dokuz gün sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır. 1641 - 1642 döneminde Kaptan-ı Derya'lık da yapmıştır.

Yemişçi Hasan Paşa III. Mehmed saltanatı döneminde 10 Temmuz 1601 - 24 Eylül 1603 tarihleri arasında toplam iki yıl üç ay yedi gün sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır.

Tayyar Mehmed Paşa, IV. Murad saltanatında 26 Ağustos 1638 - 24 Aralık 1638 tarihleri arasında 3 ay 28 gün sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır.

Kemankeş Kara Mustafa Paşa IV. Murad saltanatının son yıllarında ve Osmanlı Padişahı İbrahim saltanatının ilk yıllarında, 23 Aralık 1638 - 31 Ocak 1644 tarihleri arasında beş yıl bir ay sekiz gün sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır.

Sultanzade Civankapıcıbaşı Mehmed Paşa Osmanlı Padişahı Sultan İbrahim saltanatında 31 Ocak 1644 - 17 Aralık 1645 tarihleri arasında bir yıl on ay on yedi gün sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır.

Nevesinli Salih Paşa, Osmanlı Padişahı İbrahim saltanatında 17 Aralık 1645 - 16 Eylül 1647 tarihleri arasında bir yıl dokuz ay sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamıdır.

Hezarpare Ahmed Paşa, ölümünden önceki ismi Tezkereci Ahmed Paşa, Osmanlı padişahı İbrahim'in saltanatında 21 Eylül 1647-7 Ağustos 1648 tarihleri arasında on ay on altı gün sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamı.

Kara Dev Murad Paşa IV. Mehmed saltanatında 21 Mayıs 1649 - 5 Ağustos 1650 ve 11 Mayıs 1655 - 19 Ağustos 1655 tarihleri arasında iki kez, toplam bir yıl, beş ay, yirmi dört gün sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Melek Ahmed Paşa</span> 79. Osmanlı sadrazamı

Melek Ahmed Paşa IV. Mehmed saltanatında 5 Ağustos 1650 - 21 Ağustos 1651 tarihleri arasında bir yıl on yedi gün sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamıdır.

Ermeni Süleyman Paşa veya Damat Süleyman Paşa IV. Mehmed saltanatında 19 Ağustos 1655 - 28 Şubat 1656 tarihleri arasında altı ay on gün sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamı.

Sarı Süleyman Paşa ; IV. Mehmed'in saltanatında, 18 Aralık 1685-23 Eylül 1687 tarihleri arasında bir yıl dokuz ay altı gün sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamıdır.

Ağa Yusuf Paşa III. Ahmed saltanatında, 20 Kasım 1711 - 12 Kasım 1712 tarihleri arasında on bir ay yirmi iki gün sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamı.

Muhsinzade Abdullah Paşa I. Mahmud saltanatında, 6 Ağustos 1737 - 19 Aralık 1737 tarihleri arasında dört ay on dört gün sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamıdır.

Darendeli Cebecizade Mehmet Paşa I. Abdülhamid saltanatında, 5 Ocak 1777 - 1 Eylül 1778 tarihleri arasında bir yıl beş gün sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamıdır.

Çavuşbaşı Memiş Paşa, II. Mahmut saltanatında 15 Kasım 1808 - 1 Ocak 1809 tarihleri arasında bir ay dokuz gün sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır.

Sofu Mehmet Paşa veya Mevlevi Mehmed Paşa, Osmanlı Padişahı I. İbrahim'in saltanatının son döneminde ve IV. Mehmed saltanatında 7 Ağustos 1648-21 Mayıs 1649 tarihleri arasında dokuz ay on beş gün sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamı. 18 Ağustos 1648'de İstanbul'da liderliğini yaptığı isyanda Sultan İbrahim'in boğdurulması emrini vermiştir.

Hain Ahmed Paşa, Osmanlı İmparatorluğu'nda devlet adamı, paşa ve beylerbeyi. Kanuni Sultan Süleyman döneminde Rumeli Beylerbeyi ve Mısır Beylerbeyi olarak görev yaptı. Mısır'da merkezi otoriteye isyan ederek sultanlığını ilan etti, para bastırdı, hutbe okuttu ve El-Melik'ül Mansur Sultan Ahmed ismini kullandı. 1524'te Kadızade Mehmed Bey tarafından yakalandı ve idam edildi.

İzzet Mehmed Paşa I. Abdülhamid saltanatında, 4 Ağustos 1774 - 6 Temmuz 1775 ve 20 Şubat 1781 - 25 Ağustos 1782 tarihleri arasında toplam iki yıl beş ay altı gün sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamı.

Koca Musa Paşa Osmanlı devlet adamı ve denizcisidir. Sultan İbrahim saltanatında kaptan-ı derya görevi yapmıştır. Silahtarlık, kubbealtı vezirliği, sedaret kaymakamlığı ve eyalet valiliği görevleri de verilmiştir.