Kara Mürsel - Turkipedia

Kara Mürsel
Karamürsel Bey

Kara Mürsel Alp (d. Mürsel Alp), Türk denizci, amiral, Kaptan-ı Derya.

Savaşlarda gösterdiği kahramanlıklar sayesinde, gözü pek ve cesur anlamında "Kara" unvanıyla anılmıştır. Osmanlı Devleti'nin kuruluş yıllarında büyük gayretler göstermiş, Osmanlı Türkleri'nin ilk amirali, ilk gemi inşaat mühendisi olan Kara Mürsel Bey, Karamürsel'de bir deniz üssü ve tersane kurmuştur. Burada, oluşturduğu "ince donanma"yla denizlerde etkinlik göstermeye başlamıştır. Çektiri sınıfından olan "Karamürsel Gemisi"nin tasarımını yapmıştır (Özdemir, 2004).

Önceleri Karesioğulları'nın hizmetindeydi. Orhan Gazi'nin isteği üzerine, Osmanlı'nın hizmetine girmiştir. 1324 ya da 1326'da Karamürsel'i alarak Osmanlılar'ın İzmit Körfezi'nin güney kıyılarına yerleşmesini sağladı. Fethettiği kasabaya da o dönemdeki geleneğe uyularak onun adı verildi. Kasaba, çevresiyle birlikte kaptanlık sancağı olarak örgütlendi ve yönetime Karamürsel Bey getirildi.

Aşık Paşazade tarihinde Kara Mürsel Bey ile ilgili olarak şu bilgiler verilmektedir: "Karamürsel adında yiğit, cesur bir er vardı. İznikmid'i ona verdiler ve vilayetini tırnar olarak bölüştürdüler. Tımar erlerini, İstanbul'dan çıkan gemiyi incitip, saldırmasınlar diye kenara getirdiler.^[1]

Kendi adıyla anılan hafif ve hızlı gemiler geliştirerek bir ince donanma kuran Kara Mürsel Bey, Marmara Denizi'ni denetim altına aldı. Filosuyla körfezin girişini tutarak Bizans'tan İzmit'e deniz yoluyla gönderilen yardımları kesti ve İzmit'in kısa sürede Osmanlılar'ın eline geçmesinde önemli rol oynadı.

Kara Mürsel Bey'in kabri, Karamürsel ilçesinde D-100 İzmit-Bursa karayolu üzerinde bulunmaktadır.

Vasiyeti

Osmanlı'nın ilk kaptan-ı deryasının vasiyeti şöyleydi^[2]:

"Ölünce beni öyle bir yere gömün ki sırtım dağlara dayansın, kucağıma denizi verin, daima donanma göreyim."

Vasiyeti üzerine kendi adını taşıyan ilçenin çarşısında ve kurmuş olduğu tersanenin arka tarafında bulunan denize bakan bir yamaçtaki kabrinde yatmaktadır (AnaBritannica).

Galeri

Karamürsel Bey'in Karamürsel'deki Anıtı ve Kabri
Karamürsel Bey'in Karamürsel'deki Anıtının Kitabesi
Karamürsel Bey'in Karamürsel'deki Camisi
Karamürsel Bey'in mezarı

Kaynakça

^ Aşık Paşazade; Osmanoğullarının Tarihi. (Çeviri ve Aktarım: K. Yavuz, M. A. Yekta Saraç). K Kitaplığı. 2003. s. 96.
^ Göze, Ergun (1983). Meşhurların Son Sözleri. İstanbul: Cihan. s. 61.

Özdemir. E., 2004, Kaptan-ı Derya Karamürsel
AnaBritannica Ansiklopedisi,' Karamürsel Bey ' maddesi
Açıkhava Müzesi Kocaeli Tanıtım Kitabı, 2008

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

İnebahtı Deniz Muharebesi, 7 Ekim 1571'de Papa V. Pius tarafından düzenlenen Katolik devletler koalisyonu olan Kutsal İttifak'ın bir filosunun Patras Körfezi'nde Osmanlı İmparatorluğu filosunu büyük bir yenilgiye uğrattığı bir deniz çatışmasıdır. Osmanlı kuvvetleri, İnebahtı'ndaki deniz üssünden batıya doğru yelken açmışlardı ki, Sicilya'nın Messina kentinden doğuya doğru yelken açan Kutsal Birlik filosuyla karşılaştılar.

Hızır Reis veya bilinen adıyla Barbaros Hayreddin Paşa, Osmanlı İmparatorluğu'nun ilk kaptan paşası ve 25. kaptan-ı deryâsı olan denizci ve askerdir. 16. yüzyılın ilk yarısında gerçekleştirdiği askerî seferlerle Akdeniz'de Osmanlı egemenliğini pekiştirdi. Ayrıca Osmanlı Devleti'nin deniz politikasına ve Tersane-i Amire'ye nizam verdi.

<span class="mw-page-title-main">Karamürsel</span> Kocaelinin ilçesi

Karamürsel, Kocaeli ilinin bir ilçesidir. Kocaeli körfezinin güneyinde, Gölcük ile Yalova arasında yer alır. Sahili, balık lokantaları, meyve bahçeleri ve zeytinciliğiyle bilinir. Karamürsel'e ait olan ve başka bir benzeri olmayan Karamürsel sepeti mevcuttur. Karamursel sepetinin diğer sepetlerden farkı sapı olmamasıdır. Ancak onun yandan geçirilmiş ipi vardır ve bele bağlanır. Ayrıca küçük görünür ama çok şey alır. O yüzden Karamürsel sepeti "Ufacık tefecik gördün de Karamürsel sepetimi sandın" ifadesiyle çok kullanılan bir nama sahiptir. Ayrıca Karamürsel'e özgü bir yemeği de simit dolmasıdır. Yıllardır 4 Temmuz Karamürsel'in Kurtuluşunun yıldönümünde her sene yapılan şenlikleriyle bilinir. Ayrıca Karamürsel'de Osmanlı Dönemi kurulan kumaş fabrikasına ait bir baca bulunur. Bu tarihi baca günümüze dek yıkılmadan kalabilmiştir. Bu kumaş fabrikasının kurucularının daha sonra kurdukları Yeni Karamürsel Mağazaları adını buradan almıştır.

Preveze, Yunanistan'ın Adriyatik Denizi'ne kıyısı bulunan illerinden (nomos) biri olup, Yunanistan'ın Epir coğrafi bölgesine dahildir.

Osmanlı donanması, Osmanlı Devleti'nin askerî deniz gücü. XIV. yüzyılda kuruldu. Osmanlı Devleti, 1323 yılında Karamürsel'i fethederek denize ulaştı, Kara Mürsel komutasında ilk donanma oluşturuldu ve Kocaeli'nde yapılan savaşlarda denizden destek sağlandı. 1327 yılında Karamürsel'de ilk Osmanlı tersanesi kuruldu ve böylece deniz gücünün kurumsallaşma çalışmaları başladı. Osmanlı donanmasında hiyerarşik sisteme geçildi, ilk Derya Beyi, Kara Mürsel Bey oldu. 1337 yılında Kocaeli ele geçirildi; böylece 1353 yılında gerçekleşecek olan Rumeli'ye geçişin önü açıldı. Bundan sonra donanmanın merkezi sırasıyla İzmit, Gelibolu ve son olarak da İstanbul oldu.

Cerbe Deniz Muharebesi 1560 yılının Mayıs ayında Tunus'un Cerbe Adası açıklarında Kaptan-ı Derya Piyale Paşa kumandası altındaki Osmanlı Donanmasıyla İspanyol kuvvetlerinin başını çektiği bir Haçlı Donanması arasında yapılmış bir deniz savaşıdır. Osmanlıların büyük bir zafer kazandığı bu savaşta Haçlı gemilerinin yarısı batırılmıştır.

Çeşme Deniz Muharebesi, 5-7 Temmuz 1770 tarihleri arasında Rus donanması ve Osmanlı Donanması arasında Çeşme Körfezi açıklarında yapılmıştır. 1768-1774 Osmanlı-Rus Savaşı'nın bir parçası olan bu çatışmanın sonucunda Osmanlı Donanması Ruslar tarafından tamamen yok edilmiştir.

Kaptan-ı derya, Osmanlı İmparatorluğu'nda donanma komutanlarına verilen addır.

Mandalzade Hüsameddin Paşa Osmanlı devlet adamı ve denizcisi. 1770 yılındaki Çeşme Deniz Muharebesi'nde Kaptan-ı Derya sıfatıyla Osmanlı donanmasının komutanıydı.

Cezayirli Gazi Hasan Paşa, 18. yy'ın ikinci yarısında Kaptan-ı derya ve sadrazam olarak görev yapan Palabıyık lakaplı Osmanlı devlet adamıdır.

Birinci Çanakkale Deniz Muharebesi, Kaptan-ı Derya Kara Dev Murat Paşa komutasındaki Osmanlı Donanması'nın 16 Mayıs 1654'te bir Venedik Cumhuriyeti Donanması ile Çanakkale Boğazı önlerinde yaptığı deniz muharebesi. 1645–1669 döneminde Girit'in Fethi sırasında Osmanlı-Venedik Savaşları'nın bir evresidir.

Baltaoğlu Süleyman Bey, 15. yüzyılda yaşamış Osmanlı devlet adamı ve kaptan-ı derya.

Çavuşzade Mehmed Paşa, (1622-1682), vezirlik, eyalet valiliği ve kaptan-ı deryalık yapmış bir Osmanlı devlet adamı.

Seydi Ali Paşa veya Yusuf Paşazade, III. Selim, IV.Mustafa ve II. Mahmut döneminde iki defa Kaptan-ı Derya’lık yapmış Osmanlı devlet adamıdır. Cesareti nedeniyle Cezayir-i Garp ocaklarında gemi kaptanlığı yaptı. Bu görevlerinden sonra İstanbul’a geldi, bir müddet Kapı Kethüdalığı yaptıktan sonra Osmanlı donanmasına alındı. 1807'de Cezayir payesi ve Vezirlik rütbesiyle Kaptan-ı Derya’lığa getirildi. 1808'de, Alemdar Mustafa Paşa’nın Sadrazam olmasıyla Kaptan-ı Derya’lıktan alındı ve Silistre’ye tayin edildi. Alemdar Mustafa Paşa’nın yanında Silistre valiliğine tayin edildiğini gösterir valilik kürkünü giyerken “Biz deniz adamıyız, kara işlerinden anlamayız bu kürkü buna layık bir kulunuza giydiriniz.” diyerek reddeder ve bunun üzerine vezirlik rütbesi alınarak Bursa’ya sürgün edildi. Alemdar Mustafa Paşa’nın öldürülmesi ile sonuçlanan isyan sonrası, Padişahtan bir davet almamasına rağmen İstanbul’a geldi ve ikinci defa Kaptan-ı Derya oldu. 1809'da Padişah II. Mahmut bu oldubitti sonrası Paşa’yı Kaptan-ı Derya’lıktan alarak Mısır Valiliğine tayin edip İstanbul’dan uzaklaştırdı.

(İkinci) Çanakkale Deniz Muharebesi, Kaptan-ı Derya Zurnazen Mustafa Paşa komutasındaki Osmanlı Donanması'nın 21 Haziran 1655'te Venedik Cumhuriyeti Donanması ile Çanakkale Boğazı önlerinde yaptığı deniz muharebesi, 1645-1669 Osmanlı-Venedik Savaşı'nın bir evresi.

Bibercik Deniz Muharebesi, 1645-1669 Osmanlı-Venedik Savaşı'nda evre.

Mudanya Kuşatması, Bizans-Osmanlı savaşları'nda evre.

Ahikerya Deniz Muharebesi, 1684-1699 Osmanlı-Venedik Savaşı'nda evre.

Köse Ali Paşazade Mehmed Paşa, Türk denizcisi.

İmralı'nın Zaptı ya da Kalolimnoz'un Zaptı, Bizans-Osmanlı savaşlarında evre.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.