İçeriğe atla

Kara Kartal Nişanı

Kara Kartal Nişanı
Schwarzer-Adler-Orden
Kara Kartal Nişanı göğüs yıldızı
 Prusya tarafından verilmektedir
TürŞövalye nişanı
NitelikYönetim birimi üyeleri, yüksek sivil ve askeri yöneticiler ve Prusya Kralı tarafından atanan önemli kişiler
GerekçeSivil ya da askeri liyakat
DurumKullanım dışı
İstatistikler
İlk veriliş1701
Son veriliş1918
Toplam veriliş407[1]
Öncelik
Sonraki (üst)Yok
Sonraki (alt)Kızıl Kartal Nişanı

Şerit

Kara Kartal Nişanı (Almanca: Hoher Orden vom Schwarzen Adler), Prusya Krallığı'nın en yüksek onur madalyasıydı. Brandenburg elektörü III. Friedrich (ertesi gün I. Friedrich adıyla Prusya Kralı olmuştur) tarafından 17 Ocak 1701 tarihinde yürürlüğe konan nişan, son Prusya Kralı Kayzer II. Wilhelm'in 1918 yılında tahttan indirilmesiyle son bulmuştur. Ne var ki, Hollanda sürgününe gönderilen İmparator bu ödülü aile üyelerine vermeyi sürdürmüş ve ikinci eşi Hermine Reuss'u Kara Kartal Nişanı'na sahip ilk kadın yapmıştır.

Genel bilgiler

Nişanın hangi koşullar altında verileceğine ilişkin hükümler 18 Ocak 1701'de hazırlanmış ve 1847 yılında gözden geçirilmişlerdir. Buna göre Kara Kartal Nişanı yalnızca birkaç şövalyeye verilebilecekti. Bu öbek de kendi arasında ikiye ayrılmaktaydı. Bunlardan ilki Hohenzollern ya da farklı hanedanlara üye şövalyeler iken diğeri katedral şövalyeleriydi. Nişan 1847 yılından önce yalnızca soylulara veriliyorken bu tarihten sonra asil olmayan katedral şövalyeleri asillik orununa (Adelstand) yükseltilmeye başlamışlardır.[2] Katedral şövalyeleri genellikle yüksek rütbeli sivil ya da askeri görevlilerden oluşmaktaydı.

Yasal hükme göre, bu nişana sahip olanlar Kızıl Kartal Nişanı Büyük Haçı'na da sahip oluyorlar ve bunu boyunlarına astıkları bir kurdeleyle taşıyorlardı. Kara Kartal Nişanı'na sahip Prusya Kraliyet Sarayı üyeleri 1862 yılından başlayarak 1. sınıf Taç Nişanı'nı taşımaya da hak kazanmışlardır.[3]

İmleri

Nişan rozeti, mavi renkle sırlanmış altın Malta haçından oluşmakta, haçın kollarında ise altın taçlı kara kartallar bulunmaktaydı. Madalyanın orta bölümünde ise I. Friedrich'e ait krallık damgası yer almaktaydı.

Rozet, bir çerçeve kurdele ya da zincirle birlikte kullanılmaktaydı. Turuncu hareli bir çerçeve olan kurdele sol omuzla sağ kalça arasına asılıyordu. Zincir (Kette) ise rozetten bağımsız biçimde boyna dolanıyordu. Üzerinde birbirine kenetlenmiş 24 bağlantı bulunduran madalyanın ortasında "herkes hak ettiğini bulur" anlamına gelen Suum Cuique yazısı bulunmaktaydı. Yazının çevresini saran FR simgeleri ise bir haç deseni oluşturmaktaydı.

Nişan yıldızı gümüşten yapılmış olup düz ve yontulmuş parçalara sahipti. Madalyanın orta bölümünde ise altın zemin üzerine oturtulmuş kara bir kartal, beyaz bir defne çelengi ve Suum Cuique yazısı görülmekteydi. Kartal, bir defne çelengini sol pençesiyle kavramakta ve sağ pençesinde bir kraliyet asası tutmaktaydı.

Kara Kartal Nişanı ödül törenlerinde kırmızı kadifemsi başlıklar giyilmekte ve sol omuz üzerinde işlemeli yıldızlar taşınmaktaydı.[3]

Hak sahipleri

Kara Kartal Nişanı, resmiyet kazandığı 1701 yılından 1918 yılına dek 407 kez verilmiştir. Yalnızca I. Friedrich döneminde (1701-1713) verilen madalya sayısı 57'dir.[1][4] Şövalyelere verilen madalya sayısı 1918 yılında 118'i bulmuştur. Madalya sahiplerinden 14'ü Prusya Kraliyet Sarayı üyesi, biri Hohenzollern Prenslik Sarayı üyesi, 49'u (bunlardan 9'u o tarihte Almanya ile savaşta olan devletlerin yetkilileridir) farklı uluslardan kişiler ve 54'ü herhangi bir oruna sahip olmayan Almanlardı.[5] Bu ödülü kazanan sıradan yurttaşlar soylu unvanı elde etmekte ve kralın kalıt hakkına ortak edilmekteydiler.

Kara Kartal Nişanı, kraliyet ailesinin her erkek üyesine 10. yaşlarına bastıkları gün verilmekte ve bu kişiler 18. doğumgünlerinde onurlandırılmaktaydılar. Nişan, Prusya kraliçelerine (ve daha sonraları Alman imparatoriçelerine) de verilmekteydi ancak kraliyet ailesinin diğer kadın üyeleri genellikle Louise Nişanı ile ödüllendirilmekteydiler.

Nişanı verme yetkisi olan Hükümdar ve soylular

Kara Kartal Nişanı cübbesini giyen IV. Friedrich Wilhelm (Özgün portre, Kreuger'e aittir)
  • I. Frederick (1657 - 1713) - Kara Kartal Nişanı'nın kurucusu, son Brandenburg Seçicisi ve ilk Prusya Kralı
  • I. Frederick William (1688 - 1740) - Nişanı almaya hak kazanan ilk kişi (1701), madalyayı 1713 - 1740 tarihleri arasında verme yetkisi olan hükümdar
  • II. Friedrich (1712 - 1786) - "Muhteşem Friedrich", madalyayı 1740 - 1786 tarihleri arasında verme yetkisi olan hükümdar
  • II. Friedrich Wilhelm (1744 - 1797) - Madalyayı 1786 - 1797 tarihleri arasında verme yetkisi olan hükümdar
  • III. Frederick William (1770 - 1840) - Napolyon dönemi Prusya Kralı, madalyayı 1797 - 1840 tarihleri arasında verme yetkisi olan hükümdar
  • IV. Friedrich Wilhelm (1795 - 1861) - Madalyayı 1840 - 1861 tarihleri arasında verme yetkisi olan hükümdar
  • I. Wilhelm (1797 - 1888) - Prusya Kralı ve ilk Alman İmparatoru, madalyayı 1861 - 1888 tarihleri arasında verme yetkisi olan hükümdar
  • III. Friedrich - Mart - Haziran 1888 dönemindeki Alman İmparatoru
  • II. Wilhelm (1859 - 1941) - Son Prusya Kralı, madalyayı 1888 - 1918 tarihleri arasında verme yetkisi olan hükümdar

Hohenzollern Kraliyet Sarayı

  • August Wilhelm, Prusya Prensi (1722 - 1758) - I. Friedrich Wilhelm'in ikinci oğlu, II. Friedrich'in kardeşi, II. Friedrich Wilhelm'in babası, Silesya Savaşları'ndaki Prusya Generali
  • Heinrich, Prusya Prensi (1726 - 1802) - I. Friedrich Wilhelm'in üçüncü oğlu ve Muhteşem Friedrich'in küçük kardeşi, Yedi Yıl Savaşları Generali
  • August Ferdinand, Prusya Prensi (1730 - 1813) - I. Friedrich Wilhelm'in dördüncü ve en küçük oğlu, Muhteşem Friedrich'in en küçük kardeşi
  • Ludwig Ferdinand, Prusya Prensi (1772 - 1806) - August Ferdinand'ın oğlu, Napolyon Savaşları Generali
  • Ludwig Karl, Prusya Prensi (1773 - 1796) - II. Friedrich Wilhelm'in ikinci oğlu, III. Friedrich Wilhelm'in kardeşi
  • Kaiserin Augusta (1811 - 1890)- Saxe-Weimar-Eisenach Prensesi ve I. Wilhelm'in eşi
  • Karl, Prusya Prensi (1801 - 1883) - III. Friedrich Wilhelm'in üçüncü oğlu, Friedrich Karl ve Albrecht'in babası
  • Adalbert, Prusya Prensi (1811 - 1873) - Prinz Wilhelm'in oğlu, II. Friedrich Wilhelm'in torunu, deniz kuramcısı, Amiral ve Prusya Filosu'nun kurucusu
  • Friedrich Karl, Prusya Prensi (1828 - 1885) - Avusturya-Prusya Savaşı ve Fransa-Prusya Savaşı gazisi, Königgrätz kahramanı, Prusya Generalfeldmarschallı, Rusya Onursal Mareşalı, Karl'ın en büyük oğlu, Friedrich Leopold'ün babası
  • Albrecht, Prusya Prensi (1809 - 1872) - Karl'ın ikinci ve en küçük oğlu, Albrecht'in babası
  • Heinrich, Prusya Prensi (1862 - 1929) - III. Friedrich'in ikinci oğlu, II. Wilhelm'in kardeşi, Alman Donanması Oramirali
Kara Kartal Nişanı'nın çerçevesini taşıyan İmparatoriçe Auguste Viktoria (Özgün portre, Philip de Laszlo'ya aittir)
  • Kayzerin Victoria (1840 - 1901) - "Kayzerin Friedrich", Kraliçe Victoria'nın kızı, Büyük Britanya Prensesi, III. Friedrich'in eşi, II. Wilhelm'in annesi
  • Kayzerin Auguste Viktoria (1858 - 1921) - Schleswig-Holstein Prensesi, II. Wilhelm'in ilk eşi
  • Kronprinz Wilhelm (1882 - 1951) - Almanya ve Prusya Prensi, I. Dünya Savaşı dönemi Alman Generali
  • Friedrich Leopold, Prusya Prensi (1865 - 1931) - Friedrich Karl'ın oğlu, Friedrich Sigismund, Friedrich Karl ve Friedrich Leopold'ün babası
  • Albrecht, Prusya Prensi (1837 - 1906) - Albrecht'in tek oğlu
  • Friedrich Heinrich, Prusya Prensi (1874 - 1940) - Albrecht'in en büyük oğlu
  • Joachim Albrecht, Prusya Prensi (1876 - 1939) - Albrecht'in ikinci oğlu
  • Friedrich Wilhelm, Prusya Prensi (1880 - 1925) - Albrecht'in üçüncü oğlu
  • Eitel Friedrich, Prusya Prensi (1883 - 1942) - II. Wilhelm'in ikinci oğlu
  • Adalbert, Prusya Prensi (1884 - 1948) - II. Wilhelm'in üçüncü oğlu
  • August Wilhelm, Prusya Prensi (1887 - 1949) - II. Wilhelm'in dördüncü oğlu
  • Oskar, Prusya Prensi (1888 - 1958) - II. Wilhelm'in beşinci oğlu
  • Waldemar, Prusya Prensi (1889 - 1945) - Prens Heinrich'in en büyük oğlu, Oramiral
  • Joachim, Prusya Prensi (1890 - 1920) - II. Wilhelm'in altıncı ve en küçük oğlu
  • Friedrich Sigismund, Prusya Prensi (1891 - 1927) - Friedrich Leopold'ün en küçük oğlu, I. Dünya Savaşı pilotu
  • Friedrich-Karl, Prusya Prensi (1893 - 1917) - Friedrich Leopold'ün ikinci oğlu, 1912 Olimpiyatları'nda bronz madalya sahibi, I. Dünya Savaşı pilotu
  • Friedrich Leopold, Prusya Prensi (1895 - 1959) - Friedrich Leopold'ün üçüncü ve en küçük oğlu
  • Sigismund, Prusya Prensi (1896 - 1978) - Prens Heinrich'in ikinci ve en küçük oğlu, Oramiral
  • Wilhelm, Prusya Prensi (1906 - 1940) - Prens Wilhelm'in en büyük oğlu

Hohenzollern Prenslik Sarayı

  • Karl Anton (1811 - 1885)
  • Leopold (1835 - 1905) - Karl Anton'un oğlu
  • Wilhelm (1864 - 1927)
  • I. Ferdinand (d. 1865) - Prens Wilhelm'in kardeşi, Romanya Kralı
  • I. Carol (1839 - 1914) - Karl Anton'un ikinci oğlu, Romanya Kralı

Yabancı Krallar

  • I. Albert - I. Dünya Savaşı sırasındaki Belçika Kralı
  • III. Alexandr - Rus Çarı (1881-1894).
  • Prens Arthur - Kayzer II. Wilhelm'in amcası
  • Prens Carl - İsveç Prensi (1861-1951)
  • I. Carol - Romanya Kralı (1866-1914), Hohenzollern Prenslik Sarayı üyesi
  • IX. Christian - Danimarka Kralı (1863-1906)
  • Chulalongkorn - Tayland Kralı (1868-1910)
  • VII. Edward - Birleşik Krallık Kralı (1901-1910)
  • Prens Eugén - İsveç Prensi (1865-1947)
Avusturya-Macaristan İmparatoru I. Franz Josef, mareşal üniforması ve Kara Kartal Nişanı'yla (1900)

Şövalyeler

Bugünkü kullanımı

Kara Kartal Nişanı günümüzde Alman Jandarması'nın (Feldjäger) belirtkesi olarak kullanılmaktadır.

Kaynakça

  • Robert Werlich, Tüm Ulusların Nişan ve Madalyaları (Quaker Press, 2. baskı, 1974)
  • Handbuch über den Königlich Preußischen Hof und Staat für das Jahr 1874 (Berlin, 1873)
  • Handbuch über den Königlich Preußischen Hof und Staat für das Jahr 1883 (Berlin, 1882)
  • Handbuch über den Königlich Preußischen Hof und Staat für das Jahr 1907 (Berlin, 1906)
  • Handbuch über den Königlich Preußischen Hof und Staat für das Jahr 1918 (Berlin 1918)
  • Preußische Orden 22 Mart 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Preußische Orden)

Notlar

  1. ^ a b Preußische Orden
  2. ^ Werlich, Nişan ve Madalyalar, 182
  3. ^ a b 1918 Prusya Devlet El Kitabı, 38.
  4. ^ Bu sayının yalnızca katedral şövalyelerine verilen madalya sayısını gösterip göstermediği bilinmemektedir
  5. ^ 1918 Prusya Devlet El Kitabı, 38-41

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Prusya</span> 1525-1947 yılları arasında Orta Avrupada varlığını sürdürmüş eski bir Alman devleti

Prusya, tarihin değişik dönemlerinde değişik anlamlarda kullanılmış bir isim olmakla birlikte en çok 1713-1867 yılları arasında kendine Prusya Krallığı adını veren ve Orta Avrupa'da hüküm süren Alman devletinin ismidir.

<span class="mw-page-title-main">Demir Haç</span>

Demir Haç, ilk kez Prusya Kralı III. Friedrich Wilhelm tarafından 10 Mart 1813 tarihinden itibaren verilmeye başlanmış Alman savaş nişanıdır. Alman mimar ve ressam Karl Friedrich Schinkel tarafından tasarlanmıştır. Napolyon Savaşları, Fransa-Prusya Savaşı, Birinci ve İkinci Dünya Savaşları sırasında savaşta yararlılık gösteren askerlere verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">II. Wilhelm</span> Son Alman İmparatoru

II. Wilhelm, son Alman İmparatoru (Kaiser) ve Prusya Kralı'ydı. 15 Haziran 1888'den 9 Kasım 1918'deki feragatına kadar hüküm sürdü.

<span class="mw-page-title-main">III. Friedrich (Alman imparatoru)</span> Alman İmparator

III. Friedrich, Veliaht Prens Friedrich Wilhelm olarak da bilinir, Almanca Kronprinz Friedrich Wilhelm, tam adı Friedrich Wilhelm Nikolaus Karl, 1888'de 99 gün süreyle Prusya kralı ve Alman imparatoru. Liberal ve meşrutiyetçi görüşlerden etkilenmiş, ama Hohenzollern hanedanının krallık ve imparatorluk değerlerine bağlı kalmıştır.

<span class="mw-page-title-main">I. Carol</span> Romanyanın İlk Kralı

I. Carol veya I. Charles, 20 Nisan 1886'dan 15 Mart 1881'e kadar Romanya domnitoru, 1881'de Romanya Krallığı'nın kurulmasından 10 Ekim 1914'deki ölümüne kadarki Romanya kralı görevini yapmış siyasetçidir. Alexandru Ioan Cuza'nın indirilmesinin ardından 20 Nisan 1886'da Eflak ve Boğdan Birleşik Prensliği'nin Domnitoru olarak seçildi. 1877'de Romanya'nın bağımsız bir ulus olduğunu ilan etti. Osmanlı İmparatorluğu'nun 93 Harbi'nde Romanya'nın bağımsızlığını güven altına aldı. 26 Mart 1881'de prenslikleri birleştirerek 1947'deki sosyalist cumhurietin ilanına kadar ülkeyi yönetecek olan Romanya Krallığı'nı ilan etti. Romanya'daki ilk Hohenzollern-Sigmaringen hanedanı kökenli kraldır.

<span class="mw-page-title-main">Pour le Mérite</span>

Pour le Mérite, I. Dünya Savaşı sırasında bilinen, Prusya Krallığı'nın I. Dünya Savaşı'nın sonuna kadarki en yüksek Prusya-Alman askeri madalyası. 1740 yılında II. Friedrich tarafından ortaya çıkarılmıştır. Ocak 1810 tarihine kadar bu madalya hem sivillere hem de askerlere verilebiliyordu. Bu yıldan sonra Prusya Kralı III. Frederik bu madalyanın artık sadece askerlere verilebileceğini duyurdu.

<span class="mw-page-title-main">Grunewald Kulesi</span>

Grunewaldturm, Karlsberg tepesi üzerinde bulunan manzaralı bir kuledir. Charlottenburg-Wilmersdorf'in Grunewald mahallesi sınırları içinde yer alan kule, Berlin'in görülecek yapılarından biri sayılır. 36 metre yüksekliğinde olan kule Havel nehrine ve yöresine kuş bakışı görür.

<span class="mw-page-title-main">III. Friedrich Wilhelm</span> 1797-1840 yılları arasında Prusya kralı

III. Friedrich Wilhelm, 1797-1840 yılları arasında Prusya kralı.

<span class="mw-page-title-main">1814 Paris Muharebesi</span>

1814 Paris Muharebesi, Napolyon Savaşlarının son dönemindeki muharebelerdendir. Fransızların yenilgisi üzerine başkent Paris düşmüş ve imparator Napolyon Bonapart tahttan feragât etmek zorunda kalmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Albrecht von Roon</span> Prusyalı asker

Albrecht Theodor Emil Graf von Roon, Prusyalı bir asker ve devlet adamı. 1859-1873 arasında Savaş Bakanı olan Roon, Danimarka, Avusturya ve Fransa ile başarılı savaşlar yapılarak Almanya'nın Prusya liderliğinde birleşmesiyle sonuçlanan 1860'lardaki süreçte, Otto von Bismarck ve Helmuth von Moltke ile birlikte önemli bir rol oynamıştır. Bir muhafazakâr ve monarşi taraftarı olan Roon, ordunun verimliliğini artırmak için çalışan hırslı bir yenilikçiydi.

<span class="mw-page-title-main">Alman ikiliği</span> Avusturya ile Prusya arasında 18. ve 19. yüzyıllarda Orta Avrupada hakimiyet kurmak için uzun yıllar süren rekabet

Avusturya ve Prusya arasında 18. ve 19. yüzyıllarda Orta Avrupa'da hakimiyet kurmak için uzun yıllar süren rekabete Almancada Almanca: Deutscher Dualismus denilmektedir. Bu rekabetin bir parçası olarak savaşlar yapılırken, rekabet aynı zamanda Almanca konuşan halkları temsil eden bir siyasi güç olma yolunda da bir prestij yarışı haline gelmiştir. İki ülke arasındaki çatışma ilk olarak Yedi Yıl Savaşları'nda kendini gösterirken, Napolyon Savaşları ve İkinci Schleswig Savaşı gibi durumlarda zaman zaman aynı safta bulundukları da olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Friedrich Karl (Prusya prensi)</span>

Prusya prensi Friedrich Carl Nicolaus, Prens Charles'in oğluydu. Prusya kralı III. Friedrich Wilhelm'in torunu, IV. Friedrich Wilhelm'in ve I. Wilhelm'in yeğeniydi. Prenses Maria Anna ile evlenen Friedrich'in beş çocuğu oldu. İkinci Schleswig-Holstein Savaşı, Fransa-Prusya Savaşı ve Prusya-Avusturya Savaşı'nda komutanlık yapan Prens Friedrich, 1878'de Banyo Nişanı'na layık görüldü. 1885'te öldü.

<span class="mw-page-title-main">Prusya Kraliyet Ordusu</span>

Prusya Kraliyet Ordusu, Prusya Krallığı'nın ordusu olarak hizmet etti. Brandenburg-Prusya'nın bir Avrupa gücü olarak gelişmesinde önemli bir rol oynadı.

<span class="mw-page-title-main">Karl von Bülow</span>

Karl Wilhelm Paul von Bülow 1914'ten 1915'e kadar I. Dünya Savaşı sırasında 2. Alman Ordusunu komuta eden bir Alman mareşaliydi.

<span class="mw-page-title-main">Prusya Dükalığı</span>

Prusya Dükalığı veya Prusya Düklüğü, 1525'te Protestan Reformu sırasında Töton Tarikatı Devleti'nin sekülerleşmesi sonucu Prusya bölgesinde kurulan bir düklüktü.

<span class="mw-page-title-main">Askerî Liyakat Haçı (Avusturya-Macaristan)</span>

Askeri Liyakat Haçı Avusturya İmparatorluğu'nda ve 1867'de Çifte Monarşi'nin kurulmasından sonra Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nda verilen bir madalyaydı. İlk olarak 22 Ekim 1849'da kurulmuş ve var olduğu yıllar boyunca tasarım ve ödül kriterler konusunda çeşitli revizyonlardan geçmiştir. 1918'de Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nun dağılmasıyla mülga hale geldi.

<span class="mw-page-title-main">I. Karl (Württemberg kralı)</span>

I. Karl, 25 Haziran 1864'ten 1891 yılına kadar Württemberg kralıydı.

Büyük Demir Haç Prusya Ordusu ve müttefiklerinin muzaffer generallerine yönelik verilen bir nişandı. Yalnızca iki kez ödüllendirilen Demir Haç, Büyük Haç Yıldızından sonra Demir Haç'ın en yüksek ikinci sınıfıydı. 1. ve 2. Sınıf Demir Haç ile birlikte Büyük Haç da 10 Mart 1813'te Napolyon Savaşları sırasında oluşturuldu. 1870'de Fransa-Prusya Savaşı için, 1914'te ise Birinci Dünya Savaşı için yenilendi.

<span class="mw-page-title-main">Prusya Prensi August Wilhelm</span>

"Auwi" lakaplı Prens August Wilhelm Heinrich Günther Prusya Viktor, Alman İmparatoru II. Wilhelm'in ilk eşi Schleswig-Holstein'lı Augusta Victoria'dan dördüncü oğluydu. Nazizmin ve Adolf Hitler'in güçlü bir destekçisiydi.

<span class="mw-page-title-main">II. Ferdinand Albrecht (Brunswick-Wolfenbüttel dükü)</span>

II. Ferdinand Albrecht, Brunswick-Lüneburg dükü ve Kutsal Roma İmparatorluğu ordusunda bir subaydı. 1735'te kısa süreliğine Brunswick-Wolfenbüttel prensiydi. Brunswick-Lüneburg dükü I. Ferdinand Albrecht ve Christine'nin dördüncü oğludur.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.