İçeriğe atla

Kara İskender

Kontrol Edilmiş
Kara İskender
Kara İskender'in adını taşıyan sikke
Karakoyunlular
Hüküm süresi1420—1436
Önce gelenKara Yusuf
Sonra gelenCihan Şah
Doğum?
Ölüm1438
Alıncak Kalesi, Nahçıvan
HanedanKarakoyunlu
BabasıKara Yusuf
Annesi??
Diniİslam

Kara İskender, 1420-1437 yılları arasında Karakoyunlu hükümdarıdır.

Hayatının ilk yılları hakkında yeterli bilgi yoktur. 1416 yılında Kara Yülük Osman Bey tarafından kuşatılan Erzincan'a yardıma giderek kuşatmayı kaldırmıştır.[1] Babası Karakoyunlu hükümdarı Kara Yusuf döneminde Kerkük emiri idi.

Kendisi Kerkük'te bulunurken babasının 13 Kasım 1420'de ölmesinden sonra, Karakoyunlu beylerinin büyük bölümü kendisini hükümdar olarak tanıdı. 1421 yılında Mardin'i kuşatan Kara Yülük Osman Bey üzerine yürümüş ve Nisan ayında Nusaybin yakınlarında gerçekleşen savaşta Akkoyunlular'ı yenilgiye uğratmıştır. 1422 yılında Doğu Anadolu'daki yerel beyleri yeniden itaati altına alarak Tebriz'e döndü.

1429 yılında Tebriz'den harekete geçen Şahruh'la karşılaşmak için kardeşi İsfahan Beyle birlikte harekete geçmiş, ancak Temmuz sonu Ağadeve yakınlarında meydana gelen savaşta ağır bir yenilgi almıştır. Şahruh'un çekilmesinden sonra güçlerini toparlayan İskender, 1432 yılında yeniden Azerbaycan'da hakimiyet kurdu. Timurlular'a tabi Şirvanşahlar üzerine başarılı bir sefer düzenlemesi üzerine Timurlular ve Akkoyunlular'ın saldırısına uğradı. Akkoyunlular Erzurum'u ele geçirirken, Şahruh'ta Tebriz'den üzerine doğru gelmeye başladı. Bu sırada başta Cihan Şah olmak üzere kardeşleri Şahruh'a itaat etti. Şahruh karşısına çıkmaktan çekinen İskender, 1435'te Timurlu hükümdarı Şahruh Han'ın önünden kaçarken önünü kesmek isteyen Akkoyunlu Beyi Kara Yülük Osman Bey'i Erzurum önlerinde yapılan savaşta öldürdü ve Osmanlı Devleti'ne sığındı. Şahruh'ta Ucan’a gelerek Azerbaycan hükümdarlığını Cihan Şah’a verdi. Bundan sonra kardeşiyle mücadeleye başlayan İskender, Tebriz taraflarında yapılan savaşta kardeşine yenilmiş ve Alıncak Kalesi'ne sığınmıştır. Burada kendisini savunurken, bilinmeyen bir sebeple Mayıs 1438'de oğlu Şah Kubâd tarafından öldürüldü.

Torunu Pir Kuli Bey'in oğlu Veys Kuli Bey'den, Güney Hindistan'da hüküm süren Müslüman hanedan Kutbşahlar ortaya çıkmıştır.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Erdem, İ., "Ak-Koyunlu Devletinin Kurucusu Kara-Yülük Osman Bey'in Hayatı ve Faaliyetleri (?-1435)", Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, Cilt: 34 Sayı: 1.2 Sayfa: 099-108, Yıl:1990. URL:http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/26/1249/14285.pdf 1 Haziran 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Erişim: 2017-03-23

İlgili Araştırma Makaleleri

Uzun Hasan, Akkoyunlu hükümdarı olup, bugünkü İran, Irak, Azerbaycan, Ermenistan ve Türkiye'nin bir bölümünü kapsayan bir coğrafyada 1453-1478 yılları arasında hüküm sürmüştür. Akkoyunluların en güçlü hükümdarı olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Akkoyunlular</span> Doğu Anadolu’nun Türkmen kabilesi ve Müslüman hanedanı

Akkoyunlular veya Bayındırlılar, 14. yüzyılda Oğuz Türkleri'nden Bayandurlu Hanedanı'nın kurmuş olduğu bir devletti. Horasan'dan Fırat'a ve Kafkas Dağları'ndan Umman Denizi'ne kadar uzanan topraklarda egemen olmuşlardır. Akkoyunlular, Azerbaycan halkının oluşumunda önemli bir rol oynamasının yanı sıra Azerbaycan devletçilik tarihinde de önemli yere sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Karakoyunlular</span> 1380-1469 yılları arasında bugünkü Doğu Anadolu Bölgesi, Güney Kafkasya, Azerbaycan ve Kuzey Irak topraklarında egemenlik sürmüş Oğuz Türklerinin kurduğu bir devlet

Karakoyunlular ya da Karakoyunlu Devleti, başkenti Tebriz olan ve 1380-1469 yılları arasında bugünkü Doğu Anadolu Bölgesi, Güney Kafkasya, Azerbaycan ve Kuzey Irak topraklarında egemenlik sürmüş Oğuz Türklerinin kurmuş olduğu bir devlettir.

<span class="mw-page-title-main">Cihan Şah</span> Karakoyunlu Devletinin hükümdarı

Cihan Şah veya Muzaffareddin Cihan Şah Yusuf, 1438 - 1467 yılları arasında hüküm sürmüş Karakoyunlu Devleti'nin hükümdarı.

<span class="mw-page-title-main">Kadı Burhâneddin Devleti</span>

Kadı Burhaneddin Ahmed Devleti, Eretna Devleti'nin topraklarında, Oğuzların Salur boyundan olan Vezir Kadı Burhaneddin Ahmed'in kendi adıyla 1381 yılında kurduğu devlettir. Devletin merkezi Sivas'tır.

<span class="mw-page-title-main">Kara Yusuf</span> 1388-1420 yılları arasında Karakoyunlu Devletinin hükümdarı

Kara Yusuf, 1388-1420 yılları arasında Karakoyunlu Devleti'nin hükümdarıdır.

Kara Mehmed, Karakoyunlu Devleti hükümdarı (1380-1389). Tam adı Nasırüddin Kara Mehmed Bey Durmuş'tur.

IV. Aleksios Megas Komninos veya IV. Alexius, 5 Mart 1417–26 Ekim 1429 arasında Trabzon İmparatorluğu'nun hükümdarıdır. Trabzon imparatoru III. Manuil ile Gürcistan prensesi Gulkhan-Eudokia'nın oğludur.

<span class="mw-page-title-main">Şahruh</span>

Şahruh Mirza, Timur İmparatorluğu üçüncü hükümdarı.

<span class="mw-page-title-main">Erzincan Beyliği</span> Türk beyliği

Erzincan Beyliği, Erzincan Emirliği veya Mutahharten Beyliği, 14. yüzyılın sonları ile 15. yüzyılın başlarında hüküm süren Anadolu Türk Beyliklerinden biri.

Serd-rud Muharebesi, Karakoyunlu Devleti ile Timurlular arasında gerçekleşmiş bir savaştır. Karakoyunlu ordusunu Kara Yusuf, Timur ordusunu Timurluların Batı valisi Ebu Bekir Mirza yönetmiştir. Ayrıca Timur'un oğlu Miranşah da savaşta öldürülmüştür. Şenb-i Gazan yakınındaki Serd-rud mevkiinde gerçekleşen muharebe, Timurluların ağır mağlubiyetiyle sonuçlanmıştır. Savaşta Karakoyunlu merkezini Kara Yusuf, sağ kanadını Bistam Bey, sol kanadını Sa'dlu Hüseyin Bey idare etmiştir. Bir yıl önceki zaferlerinden dolayı maneviyatı kuvvetli olan Karakoyunlular hücuma geçmiş, Timurlu ordusunu bozguna uğratmıştır.

Kara Yülük Osman Bey, Akkoyunlu devletinin kurucusu ve ilk hükümdarı.

Pir Budak, 1411-1418 yılları arasında babası Kara Yusuf ile birlikte Karakoyunlu Devleti'nin ortak hükümdarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Ebu Said Mirza</span> Timurlu hükümdarı

Ebu Said Mirza, 1451-1469 yılları arasında Timurlular hükümdarı.

Kara Yülük Osman oğlu Celaleddin Ali veya Ali Bey, Türkmen Akkoyunluların 1435'ten 1438'e kadar hüküm süren altıncı beyiydi.

<span class="mw-page-title-main">Hasan Ali</span>

Hasanali Mirza, Sultan Hasanali veya Hasanali Bey Karakoyunlu devletinin son padişahı ve Cihan Şah Hagigin'in oğludur. Cihan Şah'ın 10 Kasım 1467'de öldürülmesinin ardından Azerbaycan'ın güneyinde Karakoyunlular'ın hakimiyetini yeniden sağlamaya çalıştı ancak 1469'da başarılı olamadan öldürüldü.

Emir İsfahan, Kara Yusuf'un Pir Buddağ'dan sonraki ikinci oğludur. Kara İskender'in üvey kardeşidir.

Kılıç Arslan Bayındır, Kara Yülük Osman Bey'in kardeşi Ahmet Bey'in oğludur.

Hamza Bey Bayındır, Akkoyunlu beyidir. Celaleddin Ali Bey'in küçük kardeşiydi. Kara Yülük Osman Bey'in oğluydu.

Elvand Mirza, Karakoyunlu hanedanına mensup olup Musul, Diyarbakır ve Esadabad valisi Kara İskender'in oğludur. Oğlu Pirgulu Bey ile amcası Cihan Şah'ın Yusuf Mirza'nın torunu Hatice Begüm'ün evliliğinden olan halk, Karakoyunlu hanedanının Hint kolunu (Kutbşahlar) kurmuştur.